Оқушыларды түгел

Орта мерзімді жоспар жөніндегі жазбалар
Мен өз тәжірибемді Мәртөк ауданы, Нагорный орта мектебінің 9-класында
химия пәнінен өттім. Бұл класты алу себебім, біріншіден – өзім сабақ
беретін кластардың ішінен оқушы контигенті бойынша, екіншіден – класта әр
түрлі деңгейдегі балалар оқитындығы менің тәжірибеме зерттеу жүргізу үшін
ыңғайлы болды. «Карбон қышқылдары», «Көмірсулар», «Майлар» және «Нәруыздар»
тақырыбында өткізген төрт сабағымның жалпы мақсаты: топтасып жұмыс жасау
арқылы органикалық заттардың қасиеттерін, қолданылуын өз беттерінше
меңгерту, оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдерді үйрену, АКТ-ны қолдану арқылы
зертханалық жұмыс жасауды, сыни ойлауға, бағалай білуді үйрену. Қиын
пәндердің бірі есептелетін химия пәнін үйретудің оңай жолдары бар ма?
Кембридж бағдарламасының 7 модулін химия пәніне қалай енгізсем, оны сабақта
қалай қолдануға болар еді сұрақтары мені жиі мазалады. Сабақ жоспарын құру
барысында мен жеті модулді ықпалдастырып сабағыма енгіздім. Алхимиктер
алғашқы жеті элементті жеті аспан денесіне теңесе, мен де жеті модульді
жеті аспан денесіне теңеуге тырыстым. Алхимиктер алтынды күнге теңесе, мен
оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдерге теңедім. Күмісті айға теңесе, мен сыни
тұрғыдан ойлауға, сынапты меркуриге теңесе, мен оқыту үшін бағалау және
оқытуды бағалауға, мысты шолпанға теңесе, мен оқыту мен оқудағы ақпараттық-
коммуникациялық технологияларды (АКТ) пайдалануға, қалайыны сатурнға теңесе
мен талантты және дарынды балаларды оқытуға, қорғасынды юпитерге теңесе,
мен оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту және оқуға, ал темірді
марсқа теңесе мен оқытуды басқару мен көшбасшылыққа теңедім.Сабақта
ынтымақтастық атмосферасын арттыру мақсатында жүретін жаттығуларды, топқа
бөлу тәсілдерін тақырыпқа сай және сыни ойлау арқылы тақырып мағынасы
ашылатындай етіп өткізуге тырыстым. Химия – эксперименттік пән
болғандықтан, мен өз сабағымда зертханалық жұмыстарды жүргізу арқылы
оқушыларды сыни ойлауға жетеледім. Өз сабақтарымда ең қолайлысы – «Сыни
тұрғыдан ойлау», «Диалогті оқыту» болды. Бұл жаңа тәсілдер оқушылардың ойын
ашық, еркін айтуға, белсенділігін арттыруға, бір-бірінің пікірін тыңдай
білуге өте қолайлы екендігіне көзім жетті.

Химия пәнінен «Карбон қышқылдары» және «Көмірсулар» тарауы
бойынша орта мерзімді жоспар.
9-класс

|2.Оқып-үйренудің |3.Оқуда |4.Оқып үйренудің |5.Үйрену |6.Бәрін қоса |7.Негізгі |
|негізгі мақсаттары |қолданылатын |нәтижесі |мақсатындағы |есептегенде |дереккөздер |
|мен нәтижелері, |әдіс-тәсілдер, | |бағаны қоса |(әртүрлі | |
|түйінді идеялар |тапсырмалар | |бағалау |деңгейдегі | |
| | | | |балалармен | |
| | | | |жұмыс) | |
|1.Тақырыбы: Карбон |1.«Амандасу» |Ынтымақтастық |Үш шапалақ |Барлық оқушылар |Лимон суреті |
|қышқылдары |жаттығуы лимон |атмосферасы |Смайликтер жапсыру|қатысады |көңіл –күй экраны |
|Мақсаты: Органикалық |арқылы бір-біріне |қалыптасады |арқылы көңіл | | |
|қышқылдар жөніндегі |сәттілік тілейді | |күйлерін экранға | | |
|түсінік қалыптастыру.| | |белгілеу. |Топтасу арқылы | |
|Карбон қышқылдарының |2. Топқа бөлу.«Төрт|Топқа бөліну | |ынтымақтаса |4 түлік (түйе, |
|қарапайым өкілдері |түлік» арқылы |арқылы өздігінен | |жұмыс жасауы |жылқы, сиыр, ешкі)|
|құмырсқа және сірке |бөлінеді. |реттеледі | |артады |суреттері |
|қышқылдарымен, карбон| | | | | |
|қышқылдарының |3. «Ассоциация» |Сыни ойлау арқылы| | | |
|химиялық қасиеттері |әдісі. |сабақтың тақырыбы| | |РРТ таныстырылымы |
|және қолданылуы-мен |4 түліктің бүгінгі |ашылады | | |«Карбон |
|оқушыларды |сабақпен қандай | | |Тапсырманы |қышқылдары» |
|таныстыру,топпен |байланысы бар? | | |барлық оқушы-лар| |
|жұмыс жасау және |сұрағына жауап алу |Мәтінді жұпта |Екі жұлдыз, бір |орындау кезінде | |
|мәтінді өз беттерінше| |және топта талдау|тілек |үнсіз оқушылар | |
|игеру дағдыларын |4.. «Джигсо» |арқылы диалогкке | |сурет салу |Оқулық, |
|қалыптастыру. |әдісімен оқыту |түсті, тақырыпты | |барысында әр |химия 9 класс |
|Түйінді идеясы: | |өз бетерінше | |түрлі қырынан | |
|Карбон қышқылдары | |меңгереді | |ашылады | |
|тұрмыста. | | | |Зертханалық | |
| | | | |жұмысты барлық | |
| | | | |деңгейдегі | |
| | | | |оқушылар орындай| |
| | | | |отырып, дарынды | |
| | |Сыни ойлау арқылы| |оқушылардың | |
| | |органикалық | |орташа | |
| |5.Зертханалық |қышқыл мен | |деңгейдегі |Виртуалдық |
| |жұмыс. Органикалық |бейорганикалық | |оқушыға көмегі |зертхана |
| |қышқылдардың |қышқыл арасындағы|От шашу арқылы |анықталады |және сірке |
| |индикаторға әсері, |ұқсастықты таба |үздік эссе |Жас |қышқылының |
| |металдар және |біледі. |марапатталады |ерекшеліктері әр|эссенциясы, |
| |металл оксидтеріне | | |түрлі оқушылар |индикаторлар. |
| |әсерін зерттеу. | | |арасынан дарынды| |
| | | | |балалар | |
| | | | |анықталады. | |
| | | | |ББҮ кестесі | |
| | | | |арқылы әр түрлі | |
| | |Тақырып бойынша | |деңгейдегі | |
| | |өз көзқарастарын | |оқушылардың не | |
| | |шығармашылық | |білетіндігін | |
| |6. Еркін жазу |тұрғыдан көрсете |Сабақ бойы |анықталады және | |
| |немесе эссе жазу |алады. |меңгерген |дарынды | |
| | | |білімдерін |балаларды | |
| | | |өз-өздерін алма |анықтау | |
| | | |арқылы | | |
| | | |бағалайды«Көк | | |
| | | |алма» - барлығы | | |
| | |Сабақтан алған |түсінікті, «Сары | | |
| | |білімін сараптап,|алма»-түсіну | | |
| | |болашақта не |деңгейі | | |
| | |білгісі |орташа,«Қызыл алма| | |
| |7.ББҮ кестесімен |келетіндерін ақ |– ештеңе | | |
| |сабақты |парақ бетіне |түсінбедім» | | |
| |қорытындылау |түсіреді. | | | |
| | | | | | |
| | |Сабақ бойынша | | | |
| | |алған білімдерін | | | |
| | |алма түрлері | | | |
| | |арқылы макетке | | | |
| | |іледі. | | | |
| |8. «Ғажайып ағаш» | | | | |
| | | | | | |
| | | | | |«Ғажайып ағаш» |
| | | | | |макеті ілінеді |
| | | | | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
|2.Тақырыбы: |1.«Күн сәулесін |Осы жаттығу |От шашу |Сыни ойлату |АКТ |
|Көмірсулар |төгеді» жаттығуы |нәтижесінде | |арқылы дарынды | |
|Мақсаты: Моносахарид,|арқылы сәлемдесу |оқушылар бойында | |оқушылар | |
|дисахарид және | |қуаныш сезімі | |анықталады. | |
|полисахаридтер | |қалыптасады және | | | |
|жөнінде мәліметтер | |сыни ойлау арқылы| | | |
|беру, олардың жеке | |сабақ тақырыбы | | | |
|өкілдерімен | |ашылады | | | |
|таныстыру, | |(фотосинтез | | | |
|ынтымақтастық | |нәтижесінде | | | |
|атмосферасын | |глюкоза түзіледі)| | | |
|қалыптастыру, | | | | | |
|әлеуметтік | |Моносахарид, | | | |
|белсенділігін, өзіне | |дисахарид, | | | |
|және өзгелердің ісіне| |полисахарид деп 3| |Топқа бөліну | |
|талдау жасап, баға |2. Топқа бөлу. |топқа бөлінеді. |Топ мүшелері |кезінде неліктен|Әр түсті конфеттер|
|беру дағдыларының |«Үш түсті конфет- | |бір-бірін критерий|конфеттерді | |
|дамуына жол ашу. |тер» арқылы | |бойынша 5 балдық |қолданғанғаны-мы| |
| |топтасады. | |жүйемен бағалайды.|зды сұрау арқылы| |
|Түйінді идеясы: | | | |дарынды оқушы | |
|Көмірсулар – тірі | | | |анықталады | |
|организмдегі энергия | |Тапсырмалар | | | |
|қоры | |бойынша нақты | |Тапсырма | |
| |3.Тұжырымдама-лық |мәліметтер | |барысында |Химия оқулығы, |
| |кесте сызбасы. |жинақталып | |жұптасып және |интернеттен алған |
| |Топтық жұмыс |кестеге | |топтасып жұмыс |ақпарат,электрон-д|
| |1-топ: |толтырылады және | |жасау арқылы |ық оқулық. |
| |Моносахаридтер |топ болып постер | |және сурет салу | |
| |2-топ: Дисахаридтер|қорғайды | |барысында үнсіз | |
| |3-топ: | | |оқушылар ашылады| |
| |Полисахаридтер | | | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
| |4. Топқа бөліну |Сыни ойлау арқылы| | | |
| |Мч табу |глюкоза, сахароза| | | |
| |(162,180,342) |және крахмалдың | | |Д.И.Менделеевтің |
| |арқылы топтасады. |Мч салмағын | | |периодтық кестесі |
| |1-топ глюкоза |біледі | | | |
| |2-топ сахароза | | | | |
| |3-топ крахмал |Күріштің, наның, | |Зертханалық | |
| | |картоптың | |жұмысты барлық | |
| |5.Зертханалық жұмыс|құрамында | |оқушылар орындай| |
| |«Крахмалға сапалық |крахмалдың бар | |отырып, әр түрлі| |
| |реакция» |екендігін йод | |деңгейдегі |Йод ерітіндісі, |
| | |ерітіндісі арқылы| |оқушылардың |картоп, нан, күріш|
| | |анықтайды. | |сабаққа |Виртуалды зертхана|
| | | | |қызы-ғушылығын | |
| | | | |арттыру | |
| | | | | | |
| | | | |Әр түрлі | |
| |6.«Синкуейн» | | |деңгейдегі | |
| |әдісімен сабақты | | |оқушылардың | |
| |қорытындылау. |Әр топтың ең | |шығармашылық | |
| |Топ атына |үздік өлеңі | |қабілетін | |
| |байланысты 5 жол |оқылады | |анықтау | |
| |өлең құрастыру | | | | |
| | | | | |Конфеттер |
| | | |«Синкуейн» | | |
| | | |тапсырмасы | | |
| | | |конфеттер арқылы | | |
| | | |бағаланады және | | |
| | | |бір-бірін сабақ | | |
| | | |бойы бақылау | | |
| | | |нәтижесінде | | |
| | | |жетондар арқылы | |Белсенділік |
| | | |белсенділік | |рейтингі |
| | | |рейтенгіне бағасы | | |
| | | |ілінеді. | | |
|Тақырыбы: Майлар |1.«Амандасу» |Оқушыларды түгел |Жақсы! | |Күрделігүл |
|Мақсаты: Майлардың |жаттығуы |қатыстыру арқылы |Жарайсыңдар! | |тұқымдас өсімдігі,|
|құрамы, қасиеттері |Бір-біріне күнбағыс|психологиялықжағы| | |күнбағыс гүлі |
|және биологиялық |гүлін сыйлау арқылы|мды ахуал | | | |
|маңызы |тілек айту |қалыптастыру | | | |
|жөніндегі білімдерін | | | | | |
|дамыту, сұраққа нақты|2. Топқа бөлу |Топқа бөліну | | | |
|дұрыс жауап беру |1-топ: Сары май |арқылы оқушылар | | | |
|дағдыларын, тақырып |2-топ: Жануар текті|өздігінен | | | |
|бойынша өз |май |реттеледі | | |Оқулық, интернет, |
|көзқарастарын |3-топ: Сұйық май | | | |қосымша оқулық |
|шығармашылық тұрғыдан|қима қағаздары | | | | |
|көрсете білу білігін |арқылы топтастыру | | | | |
|арттыру |3.РАФТ әдісі арқылы|Әр топ роль, | | | |
| |мәтінді меңгеру |аудитория, форма | | | |
|Түйінді идеясы: | |және топ аттарын |От шашу |Әр түрлі |Мозайкалар (жылқы,|
|Май – маңызды | |сай тақырыпта | |деңгейдегі |балық,мақта) |
|қоректік зат | |көрініс көрсету | |балалар түрлі | |
| | |арқылы тақырыпты | |рөлдерге кіре | |
| | |меңгереді | |отырып | |
| | | | |қабілеттері | |
| | |Сыни ойлау арқылы| |ашылады. | |
| |4.Топқа бөліну. |тақырып ашылады, | | | |
| |Мозайка қрастыру |түрткі сұрақтар | | |РРТ таныстырылымы |
| |арқылы 3 топқа |қою арқылы | | | |
| |бөлінеді. |диалогқа түседі. | |Күнделікті | |
| | |Жылқы, | |өмірден мысалдар| |
| | |балық және мақта | |келтіру арқылы | |
| | |майының маңызы | |әр түрлі | |
| | |және пайдаланылуы| |оқушылардың |«Кері байланыс» |
| | |жөнінде ой | |ашылуы |тақтасы, стикерлер|
| | |бөліседі. | | | |
| | | | | | |
| | |Жоғарғы және | | | |
| | |төменгі дәрежелі | | | |
| | |сұрақтарға жауап | | | |
| | |беру арқылы | | | |
| |5.«Ғажайып |тақырып бойынша | | | |
| |жетілік». Майға |білімдерін | | | |
| |байланысты |жетілдіреді. | |Әр түрлі | |
| |сұрақтарға жауап | |Критериалды |деңгейдегі | |
| |беру арқылы сабақты|Сабақтан алған |бағалау |оқушылардың | |
| |бекіту. |әсерлерін, | |сұрақ қою | |
| | |түсініксіз | |дағдысын | |
| | |сұрақтарын жазып | |жетілдіру | |
| | |қалдырады | | | |
| | | | | | |
| | | | |Барлық оқушылар | |
| |6.Кері байланыс | | |сабақта | |
| | | | |меңгерген | |
| | | | |білімдерін | |
| | | |Кері байланыс |сараптауға | |
| | | |арқылы бағалау |қатысады | |
|Тақырыбы: Нәруыздар |1.«Өрмекшінің торы»|Сабаққа деген | |Барлық оқушылар |Жіп орамасы |
|Мақсаты: . |жаттығуы арқылы |ынтасы артады, | |қатысып, | |
|Оқушылардың нәруыздар|сәлемдесу |оқушы арасында | |тілектерін | |
|жөніндегі биологиядан| |тығыз байла- | |айтады | |
|алған білімдерін | |ныс орнайды | | | |
|құрылысы және | | | |Барлық оқушылар | |
|қолданылуымен |2. Топқа бөліну. |3 топқа бөліну | |түгел қатысады | |
|таныстыру. |«Атомдар, |арқылы өздігінен | | | |
| |молекулалар» ойыны |реттеледі. | | | |
|Түйінді идеясы: |арқылы топтасады. | | | | |
|Тіршіліктің тірегі – | | | |Топта әр түрлі | |
|нәруыз. |3.Қабырға газетін |Үйден дайындап | |деңгейдегі | |
| |шығару. |әкелген |4-ші сарапшы топ |балалардың |Қабырға газеті, |
|Нәтижесі: Сыни ойлау |Қабырға газетін |материалдарына |басқа топ |қабілеттері |интернет |
|қабілеттері артады, |жасады және |сүйене отырып, 3 |жұмыстарын |ашылады. |материалдар, |
|тақырыпты өз бетінше |қабырғаға ілді |топ «Нәруыз» |критерий және | |оқулық және |
|талқылайды және | |тақырыбына газет|дискрипторлар | |қосымша |
|саралайды; алған | |шығару арқылы |арқылы бағалайды | |материалдар |
|білімдерін бір жүйеге| |сыни ойлауы |1-ші орын «Алтын» | | |
|келтіріп жинақтайды; | |қалыптасады |алқа; | | |
|өзін-өзі реттей | | |2-ші орын | | |
|алады, АКТ-ны толық | | |«Күміс» алқа; | | |
|меңгереді | | |3-ші орын «Қола» | | |
| | | |алқамен | | |
| | |Ауыр металдардың |марапатталады | | |
| |4.Практикалық |және қыздыру | | | |
| |«Нәруыздың |нәтижесінде |Екі жұлдыз, бір | |Виртуалды |
| |денатурациясы» |нәруыздың |тілек | |зертхана, піскен |
| | |денатурацияға | | |және шикі жұмыртқа|
| | |ұшырауына көз | | | |
| | |жеткізу | | | |
| | |4 тақырып бойынша| | | |
| | |алған білімдерін | |Белсенділік | |
| |5.Қорытынды тест |жүйелеу. | |рейтингі арқылы |Белсенділік |
| |тапсырмасы |Бағалау кезінде |Критериалды |әр түрлі |рейтингі |
| |4 тақырып бойынша |барлық |бағалау. |деңгейдегі | |
| |20 сұрақтан тұратын|оқушылардың |19-20 дұрыс-«5» |оқушылардың | |
| |тест тапсырмасын |сабаққа |17-18 дұрыс «4» |жиынтық бағасы | |
| |орындау |белсенділігі |15-16 дұрыс «3» |қойылады | |
| | |ескеріледі | | | |
| | | | | | |
| |6. Белсенділік | | |Сенім білдіру | |
| |рейтингі Жетондар | | |арқылы | |
| |арқылы | | |оқушылардың |Көңіл-күй тақтасы |
| | | |Жетондар, |сабаққа ынтасын | |
| | | |көңіл-күй тақтасы |арттыру | |
| | | | | | |
| | | | | | |
| | | | | | |