Әрекет кезеңдері

Құстар келді өлкеге
(Ересектер тобында ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің
технологиялық картасы)

Білім беру саласы: «Таным», «Шығармашылық»
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті: Айналамен таныстыру. Қол еңбегі.
Тақырыбы: «Құстар келді өлкеге»
Мақсаты: Балаларға құстар туралы, олардың өмір сүру ортасы, құстардың
жерде өмір сүретіндігі мен ауада ұша алатындығы жөніндегі
ерекшеліктері туралы жалпы түсініктерін қалыптастыру, қол
еңбегі
арқылы құстарға қамқор болып ұя жасауға үйрету.
Керекті құралдар: Құстардың қайда өмір сүретіндіктері туралы кесте.
1)Ауылдың суреті, 2)Қала суреті, 3) Таудың, даланың суреті, құстардың
суреттері, шитен, ағаш ұя, сазбалшық, тақтайша.
Техникалық құрал: үнтаспа
Әдіс-тәсілдер: серуен, түсіндіру, көрсету, жаттау.

|Әрекет кезеңдері |Тәрбиешінің іс-әрекеті |Балалардың іс-әрекеті |
|Мотивациялық |Тәрбиеші: Күн анамыз бізге нұрын |Нұрға толы бар аймақ, |
|қозғаушы |шашып тұр, бәріміз амандасайық |Күн шыққанда арайлап. |
| | |Ұйқымыздан тұрғанда, |
| | |Күлімдейді жан анам. |
| | |«Қайырлы таң ботам» - деп |
| | |Қайырлы таң балалар! |
| | |Қайырлы таң қонақтар! |
| |- Хормен: әдептілік белгісі – |Сәләматсыздарма! |
| |иіліп сәлем бергені | |
|Іздену-ұйымдастыр|Құстардың дауысы жазылған | |
|ушы |фонограмма қойылады. | |
| |-Балалар бұл нелердің дыбысы? |-Бұл құстардың сайраған |
| |-Балалар сендерді аналарың |дыбысы |
| |құстардың атына байланысты қалай | |
| |еркелетеді? |-Менің анам көгершінім, |
| | |-Менің анам қарлығашым, |
| | |-Менің анам балапаным, |
| | |-Менің анам аққуым-дейді. |
| | | |
| |-Балалар енді орнымызға отырып | |
| |оқу іс-әрекетімізді бастаймыз. | |
| |-Қазір жылдың қай мезгілі? |-Көктем мезгілі |
| |-Көктем мезгілінің айларын | |
| |атаңдар? |-Наурыз,Сәуір,Мамыр. |
| |-Көктем мезгілінің ерекшеліктерін| |
| |білесіңдер ме? |-Көктемде күн жылынып, қар |
| | |ериді. |
| | |-Айналаның барлығы |
| | |өзгеріске түсіп табиғат |
| | |көркейеді. |
| | |-Көктемде ағаштардан бүршік|
| | |шығады. |
| | |-Көктемде жыл құстары ұшып |
| | |келеді. |
| |-Балалар бүгін құстар туралы | |
| |әңгімелесеміз. Таңғажайып сәт. | |
| |Көгершін ұшып келеді. | |
| |-Сәлеметсіздер ме, балалар! | |
| |Мен бейбітшілік құсымын. Бар | |
| |әлемге тыныштық тілеймін. | |
| |Сендерге тапсырмалар алып келдім.| |
| |●Қандай қыстайтын құстарды | |
| |білесіңдер? | |
| | |-Қарға, көгершін, торғай, |
| |●Жыл құстарын атап беріңдер. |сауысқан. |
| | |- Ұзақ, қараторғай, |
| | |қарлығаш, тырна, шағала, |
| |Көктемде құстар жылы жаққа ұшып |көкек, аққу, құтан, ләйлік.|
| |келеді. Мұндай құбылысты | |
| |көшіп-қону, миграция деп атайды. | |
| |●Құстар суреттерін атап, мекен | |
| |ететін ортасына тақтаға | |
| |орналастырады және құс туралы | |
| |мәлімет айтып береді. | |
| | | |
| | |Ең алғаш ұшып келетін құс |
| | |ұзақ, қарғадан сәл кішілеу,|
| | |егер ұзақ ұясын биікке |
| | |салса жаз жылы, шуақты |
| | |болады, ал егер де төменге |
| | |салса онда жаз салқын, |
| | |жаңбырлы болады деп |
| | |болжайды. |
| | |Қараторғай ұясын үй жайдың |
| | |қасына салады, шегірткемен |
| | |қоректенеді, егіс алқабының|
| | |өсуіне көмектеседі. |
| | |Қарлығаш кімнің үйіне ұя |
| | |салса сол үйге бақыт келеді|
| | |деп, көне көз қариялар |
| | |киелі құс деп санайды. Олар|
| | |ұсақ шыбындармен |
| | |қоректенеді, үнемі ауада |
| | |ұшып жүреді. |
| | |Ләйлік биікке ұя салатын |
| | |ірі құстардың бірі, ұсақ |
| | |жәндіктермен, өсімдіктермен|
| | |қоректенеді. |
| | |Тырна көктемде ұшып келген |
| | |кезде ауыл қариялары егін |
| | |егуге уақыт болды деп |
| | |болжайды, ұзын аяқты біз |
| | |тұмсықты ірі құстардың |
| | |бірі, ұсақ жәндіктермен, |
| | |өсімдіктермен қректенеді. |
| | |Торғай кішкентай құстардың |
| | |бірі, дәнді-дақылдармен |
| | |қоректенеді. |
| | |Аққу ірі денелі, суда |
| | |тіршілік ететін құс, олар |
| | |үнемі жұптасып өмір сүреді,|
| | |өсімдіктермен ұсақ |
| | |балықтармен қоректенеді. |
| | | |
| |●Лабиринт «Қайсысының тұмсығы» |Балалар құстардың |
| |Тәрбиеші: |тұмсықтарын тауып сызық |
| |-Балалар құстардың тұмсықтары |арқылы қосады. |
| |бірдей болмайды. Жәндіктермен | |
| |қоректенетіндердің тұмсығы біз | |
| |сияқты үшкір болады. Дәндермен | |
| |қоректенетіндердің тұмсығы қысқа | |
| |және жалпақтау (қалақ) тәріздес, | |
| |доғал және қысқа (торғайда), | |
| |жалпақ және ұзын (үйректе), | |
| |жыртқыш құстардың тұмсығы етті | |
| |жұлып жеу немесе тістеп тасуға | |
| |қолайлы имек өткір болады (үкі, | |
| |бүркіт) | |
| | | |
| |Сергіту сәті: | |
| |Біз кішкентай баламыз, | |
| |Өсіп-өніп толамыз. |Сергіту сәтін орындайды. |
| |Көкке қолды созамыз, | |
| |Құстай қанат қағамыз. | |
| |Қарлығаш боп ұшамыз, | |
| |1-2-3 жаттығуды жасаймыз. | |
| |●Тәжірибе жасау | |
| |Мінекей мынау жұмыртқа, құстар |Балалар жұмыртқаларды |
| |жұмыртқа арқылы көбейеді. Ал |салыстырады. Қауырсын |
| |мынау қауырсын және мамық |қанатта болатындығын ұстап |
| | |көреді, мамық құстардың |
| |●Құстар туралы кім қандай тақпақ |денесінде болатындығын |
| |біледі. |меңгереді. |
| | |1-бала: |
| | |Торғай, торғай тоқылдақ, |
| | |Жерден тары шоқып ап. |
| | |Бөтекесі бұлтиып |
| | |Шиық,шиық десіп отырады |
| | | |
| | |2-бала: |
| | |Ала қанат сауысқан |
| | |Құртты көрсе жабысқан |
| | |Бір томардан томаға |
| | |Секең-секең ауысқан. |
| | | |
| | |3-бала: |
| | |Тырау-тырау тырналар, |
| | |Жем іздесең қырға бар. |
| | |Егін жайда масақ бар, |
| | |Тырбаңдаған құр қалар. |
| | | |
| | |4-бала: |
| | |Ақ шаңқан шағала, |
| | |Айдында жағада. |
| | |Шарқ ұрып жүреді, |
| | |Жүзе де біледі. |
| | |Барлығын қалаған |
| |Құстарға ұя жасап берелік |Ұшып кеп, іледі. |
| | |Е.Өтетілеуұлы |
| | |1топ: Ағашты желімдеу |
| | |арқылы қараторғайға ұя |
| | |жасайды. |
| | | |
| | |2топ:Шитеннен ұя жасайды. |
| | | |
| | |3топ:Саз балшықтан |
| | |қарлығаштың ұясын әдемілеп |
| | |жасайды. |
| |Құстарды өз ұяларына | |
| |орналастырады. | |
| | |-Қараторғайды өз ұясына |
| | |-Қарға, ләйлік, аққуды |
| | |шитен ұяға |
| | |-Қарлығашты өз ұясына |
|Рефлексивті |-Құстардың табиғатқа қандай |Құстар табиғаттағы зиянды |
|коррекциялаушы |пайдасы бар? |құрт-құмырсқаларды жояды. |
| |-Көрдіңдер ме, балалар жер шарын | |
| |қаншама құстар мекендейді. | |
| |Бәрінде қанат бар, денесі | |
| |қауырсындармен жабылған оларды | |
| |бір сөзбен «Құстар» деп атайды. | |
| |Ақ көгершін балаларға сыйлыққа | |
| |жұмыртқалар үлестіріп береді. | |
|Күтілетін нәтиже. |
|Білуі: ● Құстар туралы, олардың өмір сүру ортасын ажырата білу керек. |
|● Құстардың жерде өмір сүретіндігі мен ауада ұша алатындығы жөнінде |
|түсінеді. |
|Меңгеруі: ● Суреттердегі құстардың ерекшеліктеріне әңгіме құрастыра білу. |
|● «Құстар» деген сөздің мағынасын меңгереді. |
|Жасай алуы: ● Берілген тапсырмаларды орындайды. |
|● Құстардың суреттерін мекен ететін орындарына орналастырады. |
|● Құстарға ұя жасап береді. |