Иммундық жүйе мүшелері топтастыру

28.01.09ж.
Биология пәні.
8ә сыныбы.

Сабақтың тақырыбы:
Қанайналым жүйесі. Жүректің құрылысы.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: ағзаның ішкі орта мүшелерін еске түсіре отырып, қанайналым
жүйесі мүшелерімен танысу, оның ішінде жүрек, қантамырлар, үлкен және кіші
қанайналым шеңберлерімен және олардың қызметтерімен танысу.
Тәрбиелік: өздігінен ізденімпаздық, білімділік, еңбексүйгіштік,
адамгершілік дағдыларын тәрбиелей отырып, салауатты өмір салтын ұстану, өз
ойын айта отырып, өзгені де тыңдай білуге, алған білімін өмірге қолдана
білуге тәрбиелеу.
Дамытушылық: жаңа материалды қабылдай отырып, ойлау, есте сақтау,
қайта жаңғырту қабілеттерін дамыту.
Сабақтың өтілу әдісі: жаңа сабақты түсіндіру, СТО.

Сабақ жоспары:
І. Қызығушылықты ояту.
1. «Иммундық жүйе мүшелері» топтастыру.
2. «Жылдам және дұрыс» сұрақ-жауап.
ІІ. Мағынаны тану.
1. Жаңа сабақ схемасы.
2. «Түсті шаршылар» топтық жұмысы.
3. Деңгейлік тапсырмалар.
ІІІ. Ой толғаныс.
1. Сұрақтар.
2. Суреттермен жұмыс.
IV. Бағалау.
V. Үй тапсырмасы.
Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Қызығушылықты ояту.
1. Топтастыру.

Алдымен топтық жұмыс ретінде оқушылар қағазда орындайды, соңынан тақтаға
шығып қателерін тексереді.
3. «Жылдам және дұрыс»
1 топ сұрақтары.
1. ішкі ортаға не жатады: қан, ұлпа
сұйықтығы, лимфа
2. қанның мөлшері қанша: 4,5-5 л
3. қан пластинкасы қалай аталады: тромбоцит
4. гемоглобин не:
қанның қызыл пигменті
5. эритроциттің диаметрі: 7,5 мкм
6. плазма нәруызы қаншаға бөлінеді: 3
7. оксигемоглабин деген не: оттекті
гемоглобин
8. фагозитоз қандай процесс: бөгде
бөлшектерді сіңіру, қорыту
9. лейкоцит қызметін ашқан ғалым: Мечников
10. протромбин не:
фибриногеннің фибринге айналуы
11. лимфа латынша: таза
су, ылғал
12. ұлпа сұйықтығы мөлшері: 14-20л
13. лимфоциттер не:
лимфадағы лейкоцит
14. қан сарысуы деген не: қан
ұйығының сұйықтығы
15. кемік май қайда түзіледі:
қабырға, омыртқа, сүйек ұштарында
16. ЖИТС жіктелуі:
17. зиянды микробтардан шығатын улы зат: қарсыген
18.иммунитет деген не:
ағзаның бөгде затқа қарсы тұру қабілеті
19. донор:
қан беруші
20. қан топтары:
1,2,3,4 топ

2 топ:
1. АИВ:
адам иммунитет тапшылығы вирусы
2. қанның түссіз жасушалары:
лейкоцит
3. қанды қабылдайтын адам:
реципиент
4. егу арқылы қабылданатын иммунитет: жасанды
5. қан ұйымайтын ауру:
гемофилия
6. қан ұю ұзақтығы:
4-5 мин
7. қанның қызыл пигемнті:
гемоглобин
8. қан ұюына қатысатын жасуша:
тромбоцит
9. бөгде бөлшектерді сіңіру процесі:
фагоцитоз
10. тұқымқуалайтын иммунитет: табиғи
11. газды тасымалдайтын қан жасушасы: эритроцит
12. фагоцитозды ашқан ғалым:
Мечников
13. қан жасушаларының пайыздық мөлшері: 45
14. қан құрамы:
қан жасушасы, қан плазмасы
15. тромбоцит:
қан пластинкасы
16. 100 мл қанда гемоглобин мөлшері: 15г
17. қанды қанша уақыт сақтайды: 30 күн
18. қан ұюына қандай элемент қатысады: кальций тұзы
19. лейкоциттің бауырда түзілетін түйіршіксіз түрі: лимфоцит
20. лимфаның тәулікте түзілуі:
1-3 л

3 топ:
1. адам лимфа түйіндерінің саны:
460
2. қарсыдене деген не:
қарсыгенге қарсы зат
3. қан глюкозасы қызметі:
жасушаның энергия көзі
4. ядросыз қан жасушасы:
эритроцит
5. плазма нәруызы қанша топ:
3
6. тромбоцит қызметі:
қан ұю
7. рентген сәулесінен лимфоциттер:
жойылады
8. плазма нәруыздарын ата:
альбумин глобулин фибриноген
9. тромбоциттің тіршілік ұзақтығы:
7-10 күн
10. лимфа түйіндерінің түсі:
қызғылт-сұр
11. иммунитет қаншаға бөлінеді:
2
12. реципиент:
қан қабылдаушы
13. резус-фактор қанда болмаса:
резус фактор теріс
14. ЖИТС қоздырушысмы:
АИВ
15. қан жасушасын түзетін, уақытша сақтайтын мүше: көкбауыр
16. лимфоциттер қызметіне қарай қаншаға бөлінеді: 2-Т,В
17. құрамында нәуызы мол сұйықтық:
қан
18. лимфадағы су мөлшері:
95
19. табиғи иммунитет:
ағзаның өзінде түзіледі
20. лейкоциттің қызметі:
фагоцитоз

4 топ:
1. ағзаның қорғану реакциясы:
иммунитет
2. лейкоцит тіршілігі:
2-5 тәулік
3. қан плазмасының мөлшері:
55
4. мөлдір сұйықтық:
лимфа
5. Гемофилия қандай ауру:
қан ұйымауы
6. ішкі ортаға не жатады:
қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы
7. эритроциттің тіршілік ұзақтығы: 120
күн
8. лимфа диаметрі:
5-6.5 мкм
9. кемік май түрлері:
1. түтікті 2. жалпақ, қысқа сүйектер
10. 1 қантоп реципиенті:
барлық топтар
11.гемоглобин қай қан жасушасында болады:
эритроцит
12. иммунитет латынша:
құтылу, босау
13. көкбауыр қызметі:
қан жасушасын түзіп, сақтау
14. ұлпа сұйықтығы түсі:
сарғылт
15. лимфада болатын лейкоцит:
лимфацит
16. айырша без қызметі:
иммунитетті жоғарылататын тимозин гормоны
17. қан қызметі:
мүшелердегі жасушаға оттегі, қор зат тасымалы
18. резус*фактор қанда болса:
резус-фактор оң
19. қан плазмасының басқаша атауы:
қан сарысуы
20. тромб деген не:
ұйыған қан

Сұрақ-жауапты қорытындылау.

ІІ. Мағынаны тану.

1. «Түс таңдау».
Алдын топтарға жаңа сабақ бойынша дайындыққа уақыт беріледі. Сонан соң
таңдалған түстер артындағы тапсырмаларға жауп береді.

2. деңгейлік тапсырмалар:

«-» деңгейлі тапсырма
«+» деңгейлі тапсырма

Жауабы: 1. қан құрамы: қан плазмасы, қан жасушалары

« » деңгейлі тапсырма

Жауабы:
1-қолқа доғасы.
2-жарты ай тәрізді қақпақшалар
3-сол жақ жұрекше
4-сол жақ қарынша
5-жүректің емізік тәрізді бұлшықеті
6-қалың бұлшықет қабаты
7-оң жақ қарынша
8-жақтаулы қақпақшалар
9-төменгі қуысты вена тамыры
10-оң жақ жүрекше
11-жоғары қуысты вена тамыры

ІІІ. Ой толғаныс.

Қосымша сұрақтар:

Қорытындылау. Бағалау.
Үй тапсырмасы: 33, 34, 35 - оқу.

-----------------------

Иммундық жүйе мүшелері

Иммундық жүйе мүшелері

Иммундық жүйе мүшелері

Иммундық жүйе мүшелері