Жыныс жасушаларының бөлінуі
М. Сиранов атындағы орта мектеп
Сәрсенғалиева Гүлжахан Мұқымқызы
І санатты биология пәнінің мұғалімі.
Жұмыс өтілі: 23 жыл
2011- жыл
Пәні: Жалпы биология
Сыныбы: 10 «ә»
Сабақтың тақырыбы:§ 36 Генетиканың даму тарихы.
Білімдігі:
Генетика ілімінің даму тарихын талдай түсіндіре отырып,
білім алушыларға генетика биология ғылымдарының
басқа салалары арасында маңызды ғылым екенін оқыту.
Дамытушылығы:
Генетика ілімінің дамып- жетілуіне үлес қосқан ғалымдардың
еңбектерін оқып-үйренуді дамыту.
Тәрбиелігі:
Ақпарат құралдары арқылы жаңа инавациялық әдістерді пайдалана
отырып білім алушылардың шығармашылығын дамыта оқытуға
тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Жаңа білімді меңгерту
Өткізу әдісі:саралап-деңгейлеп оқыту.
Көрнекілігі: интерактивті тақта, тірек -сызбалар, электронды оқулық, тест
Пайдаланған әдебиеттер: Жалпы биология Т. Қасымбаева, К. Мұхамбетжанов,
Жалпы биология Н. Асанов, А. Соловьева
Ұйымдастыру бөлімі:
Оқушылардың сабаққа қатысын түгендеу.
Сынып оқушыларын топқа бөліп, топ жетекшілерін тағайындау.
Жоспары:
- Қайталау оқу анасы. ( үй тапсырмасы)
- Психологиялық икем «Кім шапшаң?»
- Сызбалар сыры. ( тірек -сызба)
мәтінге талдау жасау.
- «Білгенге маржан» (ақпараттық құралдардан алынған
материалдардан оқушы шығармашылығы)
- Кері байланыс (деңгейлік тапсырмалар)
- «Әлі де білгім келеді»(үйге тапсырма)
- «Ашық журнал» (бағалау бетшесі)
- Қорытынды.
Сабақтың барысы:
Үй тапсырмасы: «Қайталау оқу анасы»
1. Жасушалардың қандай бөліну типтерін білесіз?
(митоз, амитоз, мейоз)
2. Митоз деген не?
(бір аналық жасушадан 2 еншілес жасуша түзіліп, ондағы
хромосомалар жиыны өзгермей жасушалардың бөліну жолы,
яғни дене жасушаларының бөлінуі)
3. Мейоз деген не?
(жасушаның бөліну жолы, мұнда бір аналық жасушадан
хромосома жиынтығы 2 есеге кеміген, яғни жыныс
жасушаларының түзілуі)
4. Табиғатта кең тараған көбеюдің екі түрін атаңыз?
(жынысты, жыныссыз)
Психологиялық икем:
Кестеде 10 сөз берелген, осы сөздерді есте сақтап қайталап айтуыңыз керек.
Берілген сөздерді қатыстыра отырып бір сөйлем құрастырыңыз.
«Кім шапшаң?»
Жаңа сабақ:
§ 36 Гнетиканың даму тарихы.
Генетика
Тұқымқуалаушылық Өзгергіштік
Гнетика ілімін зерттеген ғалымдар
Ежелгі Димокрит ХІХ ғасырда У. Бетсон
дәуірде Гиппократ Ч. Дарвин
Плотон А. Вейсман
Аристотель В. Иогенсен
Т. Морган
Гнетиканың даму тарихы
І - ІІ кезең ІІІ- кезең
Класикалық генетика Молекулалық генетика
- (1953- қазіргі кезең)
Химия Физика Математика Кибернетика
Электронды микроскоп
Қазақстандық ғалымдар
өсімдіктердің К. Мыңбаев жануарлар А. Ғаббасов
жаңа сорттарын Ә. Е. Есенжолов селекциясын А. Е. Жандеркин
шығарған Ә. Е. Еламанов шығарған Г. Биляшов
Н. М. Удольская
«Білгенге маржан» оқушылар шығармашылығы:
Уақитова Салтанат «Н. И. Вавиловтың өмір тарихы»
Едігеева Қарлыға «Г. Мендельдің генетика іліміндегі жаңалықтары»
Маңғыстауова Райхан «Мутация ілімі»
«Кері байланыс»-деңгейлік тапсырмалар
І деңгей (5-ұпай)
1. Генетика ғылымы нені зерттейді?
А- жасуша ілімін
В-ұсақ денелерді
С-табиғатты
Д- тұқымқуалаушылық пен өзгергіштікті
Е- жер қыртысын
2. 1906жылы генетика терминін ғылымға енгізген кім?
А- У. Бетсон
В- Т. Морган
С- ДЖ. Уотсон
Д-О. Эври
Е- Ф. Крик
3. 1909 жылы дат биологы В. Иогенсен биологияға қандай термин енгізді?
А-зигота
В-ген
С-гамета
Д-даминантты
Е-рецессивті
4. Тұқымқуалаушылықтың материалдық негізі не?
А-амин қышқылдары
В-негіздер
С-ДНҚ
Д-көмірсулар
Е-РНҚ
5. «Өсімдік будандарымен жүргізілген тәжірибелер» еңбегінің авторы кім?
А- Н. И. Вавилов
В-А. Вейсман
С-Де. Фриз
Д-Т. Морган
Е-Г. Мендель
ІІ деңгей
«Шаңырақ» сұрақ-жауап
1. Грекшеден аударғанда «dehesis»- шығу тегі сөзінің анықтамасы
(генетика)
2. Де Фриз ашқан теорияның атауы
(мутация)
3. Организмдердің ішкі және сыртқы белгілерінің жиынтығы
(фенотип)
4. Геннің қайта қалпына келуі (репарация)
ІІІ деңгей
1-тапсырма «1-ұпай»
Генетика саласының дамуында халық санасында ұрпақтың сау болуы деген ұғым қалыптасты, осыған орай : «қан тазалығы», «жеті ата» ұғымдарының бүгінгі тақырыпқа сәйкестігі бар ма?
2-тапсырма «2-ұпай»
Сәйкестендіру тестісі:
- Ұрпақтардың ата-аналарына сәйкес болуы.
- Ата-анадан тарайтын ұрпақтарда айырмашылықтардың болуы.
- «Мүлгіген жағдайда» болып, бірнеше ұрпақтан кейін білінетін белгі.
- Г. Мендель ашқан заңның дұрыстығы дәлелденген жыл.
- Т. Морганның алғашқы ашқан теориясының атауы.
- Генетиканың даму тарихындағы кезеңдер саны.
А-геммулалар
Б-үш
В-өзгергіштік
С-тұқымқуалаушылық
Д-1900
Е-хромосома
«Әлі білгім келеді» Үйге тапсырмасы § 36
«Г. Мендельеңбегіне» реферат жазу
«Ашық журнал» бағалау бетшесі:12-ұпай «5»
9-11ұпай «4»
5-8 ұпай «3»
1-4 ұпай «2»
Үй тапсыр-
масы
Барлық
ұпай
саны
Ба-
ға-сы
Деңгейлік тапсырма
І тарау. Жерде тіршіліктің пайда болуы.
§2 Тіршілік. Тірі ағзалардың негізгі жаратылу деңгейлері.
Тест тапсырмалары
- «Тіршілік дегеніміз - нәруыздың денеделердің өмір сүру жолы» деген анықтаманы ұсынған ғалым.
А- И. Н Вавилов
В- Ч. Дарвин
С-Ф. Энгельс
Д. Дж. Ламарк
Е. Аристотель
2. Тіршіліктің жаратылу деңгейлері
А-6
В-2
С-5
Д-3
Е-4
3. Жасушалық деңгей
А-зат алмасу
В-көбею, даму сатысы
С-ұлпа, мүше түзілуі
Д-бір жасуша ағзаның дамуы
Е-жоғары биологиялық жүйенің қалыптасуы
4. Ағзалық дкңгейді қандай ғылым саласы зерттейді.
А-генетика
В-физика
С-цитология
Д-гистология
Е-физиология, морфология
5. Барлық биогеоценоздар жиынтығы
А-молекулалық
В-жасушалық
С-ағзалық
Д-биосфералық
Е-популяциялық
ІІ-деңгей
- Биологиялық жүйелердің өлі табиғаттан айырмашылығы неде?
- Тіршіліктің негізгі жараиылым деңгейлерін атаңдар.
- Қандай деңгей ең жоғарғы болып есептелінеді?
- 4. Молекулалық деңгейде жасуша қандай қызмет атқарады?
ІІІ-деңгей
1. тапсырма 5 ұпай
Құрылысы, шығу тегі және атқаратын қызметі ұқсас (жасушалар) ұлпалар мен мүшелер түзетін деңгей . . . деңгей деп аталады.
2-тапсырма: Суреттің сәйкес жауабын стрелькамен жалғастыр.
1
жасушалық
2
молекулалық
3.
ағзалық
Мүшелік ұлпалық
ІҮ деңгей
Популяция, биосфера тақырыптырына реферат жазу.
§ 3. Тірі ағзалардың негізгі қасиеттері
І деңгей 5 ұпай
1. Тірі жүйелер өлшемі деген не?
2. Тіршілік иелерінің химиялық құрылымы неден тұрады?
3. Зат алмасу қандай физиологиялық үдерістерді қамтиды?
4. Метаболизм деген не, ол қандай екі үдерістен пайда болады?(2-ұпай)
ІІ деңгей 4 ұпай.
Кестені толтырыңдар.
ІІІ деңгей 3 ұпай
Көбею, даму, өсу өзара қалай байланысқан?
ІҮ деңгей «Табиғи бірлестік» тірек-сызба құрастыр.
§ 4Тіршіліктің пайда болуы туралы түсініктердің қалыптасуы .
І деңгей 5 ұпай
- Тіршіліктің жаратылуында қандай қарама-қарсы екі көзқарас болды?
2. Биогенез деген не?
3. Абиогенез деген не?Аристотель тұжырымы қандай?
- Витализм теориясын жақтаушы ғалымдар кімдер?
5. Ф. Реди тәжірибесі қандай нәтиже берді?.
ІІ. Деңгей 4 ұпай
- Л. Пастер тәжірибесі нені дәлелдей алмады?
- Тәжірибе құрылғысын түсіндір.
- Э. Геккель теориясы қандай?
- Тіршіліктің пайда болуы туралы Ч. Дарвин қандай болжам ұсынды?.
ІІІ деңгей 3 ұпай
«Сандар сөйлегенде»
1668 ж-
1869 ж-
1651 ж
4- деңгей. А. Левенгук, Л. Пастер еңбектеріне реферат жазу.
§5. Тіршіліктің пайда болуы туралы осы заманғы түсініктер
І деңгей 5 ұпай
1. Тіршіліктің жер бетінде шығу тегінің табиғи теориясын тұжырымдаған кім?
А- Джон Холдейн
В- Сенли Миллер
С-А. И. Опарин
Д-Сидньй Фокс
Е-Ч. Дарвин
2. «Тіршілік жолашары» не?
А-протобионттар
В-тамшылар
С-газдар
Д-сұйық орта
Е-атмосфера
3. Сидней Фокс ашқан жаңалық
А-қышқыл тұман
В-коацерват
С-вулкан
Д-мочевина
Е- протеионоид
4. Тәжірибе кезінде аминқышқылының құрғақ қоспасы 130 С-қа дейін қыздырып қанша полимер алған.
А-150
В-200
С-300
Д-100
Е-50
5. Алынған протенодтардың құрамындағы зат.
А- ағза
В- тамшы
С- фермент
Д- несепнәр
Е- су
ІІ деңгей 4 ұпай
Миллер құтысының құрылысын талда: сандарды сипатта.
ІІІ деңгей 3 ұпай
Биологиялық диктант көп нүктенің орнына тиісті сөздерді орналастыр.
1, 5 ұпай
1. Орыс биохимигі А. И. Опарин 1922 жылы тіршіліктің жер бетінде шығу тегінің . . . тұжырымдады.
1, 5 ұпай
2. Коацерваттар . . . , яғни « . . . » деп аталады.
ІV- деңгей.
«Ферменттердің атқаратын қызметтері» реферат
§ 6. Жер бетінде тіршіліктің қалыптасу кезеңдері.
І деңгей. 5 ұпай
Сөйлемді оқып, тақырып бойынша сипаттама бер.
- Тіршіліктің қалыптасу кезеңдері: 1 кезең: Ағзалық заттардың абиогенді синтезі.
- 2 кезең: Коацервация үдерісі.
- 3 кезең: Тіршілік қасиеттерінің көрніс беруі:
- 4-кезең:Алғашқы прокариот жасушаларының пайда болуы:
- 5 кезең. Эукариоттың көп жасушалылардың пайда болуы, тірі ағзалардың дүниеге бөлінуі.
ІІ -деңгей 4-ұпай
Тірек- сызбаны жалғастыр:
1-тапсырма
Қазіргі замандағы жанартау газының құрамы
15 % . . . 10 % . . . , . . . ,
75 % . . . , . . . ,
. . . , . . . ,
2-тапсырма
Тұңғыш мұхиттағы ағзашалар
(органикалық заттар)
3-тапсырма
Прокариоттар
(ядросыз)
4-тапсырма. Эукариоттар.
ІІІ деңгей 3 ұпай
Суретте қарап тірі ағзалардың саны бойынша сипаттап жаз.
ІV деңгей.
Тіршіліктің жаралу сәті. Шығарма жазу.
Құрастырған биология пәні мұғалімі: Г. Сарсенғалиева
Жауап коды.
Биология 10 сынып
Жауап коды.
Биология 9 сынып
ЖАНУАРЛАР ЖАСУШАСЫН КАЙТАЛАУ
Жауап коды.
Биология 11 сынып
Жауап коды.
Биология 8 сынып
Жауап коды.
Биология 6 сынып
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz