Ислам дініне дейінгі діни нанымдар

Тақырыбы: Дін және мәдениет.Исламның таралуы

Мақсаты:

Білімділігі: Ортағасырлық Қазақстандағы әр түрлі діни наным.

Дамытушылық: Оқушылардың рухани дүниесін дамыту

Тәрбиелік: Оқушыларды адамгершілікке,имандалыққа тәрбиелеу

Сабақтың көрнекілігі: Мультимедия,интерактивті тақта,Қазақстан картасы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: Сұрақ – жауап,топтастыру

Жүру барысы:
І. Ұйымдастыру
1. Оқушылармен амандасу,түгендеу
(психологиялық дайындық)
2. Оқушылардың назарын сабаққа аудару
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау
1. «Кім алғыр»
2. «Сиқырлы сандықша»
ІІІ. Жаңа сабақ
ІҮ. «Қарлы кесек» ойыны
Ү. Бөшкіден шыққан бас қатырғыш
ҮІ. Зырылдауық ойыны
ҮІІ. Тарихи сынақ хат
ҮІІІ. Сабақты қорытындылау (топтастыру)
ІХ. Үйге тапсырма
Х. Бағалау

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау
1. «Кім алғыр»
1. Түргеш қағанатының орталығы (Суяб қаласы)
2. Қарлұқ қағанаты қай жылы құрылды? (756 жылы)
3. Оғыздарда жоғарғы билік иесі қалай аталады? (Жабғу)
4. Қимақ қағанатының билеушісі қалай аталады? (Қаған)
5. Қимақтар қай ғасырда ислам дінін қабылдады? (Х ғасырда)
6. Сайрам қаласы ертеде қалай аталған? (Испиджаб)
7. Жеріміздегі сәулет өнері тамаша ескерткіштердің бірі? (Қостөбе)
8. Найман мемлекетінің орталығы (Балықты қаласы)
9. Қарақытай билеушісі қалай аталады? (Шах)
10. Қарақытай мемлекеті қашан құрылды? (1212 жылы)
11. Көлемі 30 гектардан асатын қала (Отырар)
12. Қазақтарға байланысты үйлерді ұалай атаған? (Қоржын үй)
13. «Сардоба» деген қандай құрылыс (құдық үстіне салынған ғимараты)
14. Көне түрік тілінде жәдігер табылған (200 – ден астам)
15. Қараған мемлекетінің басшысы қалай аталды? (Қаған)

2. «Сиқырлы сандықша»

|Мұсылман дінінің әдет – ғұрып,салт – дәстүрлері |Мешіт |
|орнатылатын қасиетті ғимарат қалай аталады? | |
|Алғашқы құрылыс жүйесін сақтаған ескерткіштерді |Бабаджа – қатын,Айша - |
|ата? |бибі |
|Айша – бибі кесенесі қай жерде орналасқан? |Жамбыл қаласының батыс |
| |жағында,18 км жерде |
|Қожа Ахмет Йасауидің ұстазы болған кім? |Арыстан баб (әулие) |
|Архиологиялық қазба жұмыстары барысында көптеген|Шығыс моншалары |
|қалалардан қандай орындар табылды? | |
|Түркістан қаласындағы Шығыс моншасы қай жылы,қай|ХХғ. 60 – жыл |
|ғасырға дейін жұмыс істеген | |
|Х – ХІІ ғ – да қандай архитектуралық құрылыстар |Діни кешендер |
|салу ісі ерекше дамыды? | |
|Белгілі адамдардың құрметіне қабір басына |Кесене |
|тұрғызылған діни құрылыс қалай аталады? | |
|Ұлы Жібек жолы қай жерден бастау алды? |Қытайдан |

ІІІ. Жаңа сабақ
1. Ислам дініне дейінгі діни нанымдар
2. Ислам дінінің мәдениетінің дамуына тигізген әсері

ІҮ.«Қарлы кесек» ойыны

| | | |
|А - 1 |Б – 2 |В – 1 |
| | | |
|В – 2 |Б – 3 |А – 3 |
| | | |
|Б – 1 |А – 2 |В – 3 |

Ү. Бөшкіден шыққан бас қатырғыштар

ҮІ. Зырылдауық ойыны

1. 737 – 748 жж
2. 751 ж
3. 960 ж
4. 633тж
5. 709 – 714 жж
Қорытындылау.
Үйге тапсырма
Бағалау
6.

-----------------------
Қазақстанның оңтүстігіндегі және оңтүстік – шығысындағы
(Жетісу) қалаларға жүргізілген зерттеу жұмыстарының
археологиялық деректеріне қарағанда,қала тұрғындарының
арасында әр – түрлі наным – сенімдердің болғандығы байқалады.

Х – ХІ ғасырлар арасындағы қала
мәдениетінің дамуында ислам маңызды
рөл атқарды

Сырдария аймағында қойға табыну салты өріс алған.
Мұндай бейнелер зооастралық фарнға байланысты
туған

Фарн түрлі халықтарда соңғы кезге дейін береке –
байлық,бақыт,денсаулық,қаскөй күштерден үй ішін қорғаушы және қолдаушы
рөлін атқарып келген.

Х ғасырдың басында Қарахандар әулетінің негізін қалаушы Сатұқ хан ислам
дінін қабылдады