Той мал - қыздың ұзатылу тойына сойылатын мал

1. Ғылыми - жобаның мақсаты: Қазақ халқының мәдениеті мен мінезін, үйлену тойына байланысты тұрмыстық салт ерекшеліктерін даралап көрсету. Ел есінен шығып бара жатқан қазақ халқының ырымдарының түрлері мен жоралғыларын тауып, жүйелеп ашып көрсету.

Жұмыстың мақсаты:

Қазақ халқының көнеден келе жатқан үйлену тойына байланысты салт-дәстүрлері, ырымдары өте көп. Қазақ «қазақ» деген атын осы кезге дейін қазақи салт-дәстүрлерімен, ырымдарымен, той-мереке, әдеп-ғұрыптарымен талай елді таң қалдырып келеді. Тәуелсіз елімізде ата - бабамыздың қалдырған асыл мұрасын қадірлеп, жоғалғанды жаңғыртып, қайта жаңартатын ендігі болашақ ұрпақ-біздің қолымызда.

Жұмыстың міндеттері:

1. Қазақтың салт-дәстүрлерінің бірі-«Үйлену тойына байланысты қолданылатын салт-дәстүрлер » тарихына зер салу.

2. «Үйлену тойына байланысты» ырымдарды ажырата білу.

3. Тойға байланысты салт-дәстүр мен ырымдардың заманына қарай салыстыру

4. Сыныптас достарыма -«Үйлену тойына байланысты қолданылатын салт-дәстүрлер » туралы айту, іздену жұмысыммен таныстыру.

Зерттеу жұмысының өзектілігі:

Қазақ - көне дәуірден бастау алатын күрделі де бай тарихы, сан қырлы мәдениеті, өзіндік игі ғұрып-дәстүрі бар, пейілі өзінің байтақ даласындай кең де қонақжай халық. Ата-бабаларымыздың салт-дәстүрлері, соның ішінде -« Үйлену тойына байланысты қолданылатын салт-дәстүрлер » салты жайлы ізденіп, зерттеп, талдау жасау, үйрену.

2. Зерттеу гипотезасы:

Зерттеу гипотезасы ретінде қазақтың үйлену тойына байланысты дәстүрлері мен ырымдарының түрлерімен жан-жақты танысып, адам өмірінде алатын орнының зор екендігін анықтау.

3. Зерттеу кезеңдері:

1. Қазақ халқының ырымдары жөнінде ауыл адамдарының ауызынан жазып алынған, өздері күнделікті өмірде жиі қолданатын, жалпы ауыл арасында кең тараған ырымдарды, ғылыми әдебиеттерді, ырымдар жөнінде кітапшаларды жинақтап, оларға жалпы шолу жасау.

2. Салт дәстүрлер мен ырымдардың түрлерімен жеке танысып, оның мән-мағынасымен танысу.

3. Оның қай жерлерде қолданылатынын және аясын білу.

4. Эксперимент әдістемесі:

1. Болашақты болжау, болуға ықтимал қатерден адамды алдын ала сақтандырып отыратындығы жөнінде баяндалып жазылған газет, журнал, әдебиеттермен танысу.

2. Үйлену тойына байланысты салт-дәстүрді, ырымдардың адам өміріндегі пайдасын білу .

5. Зерттеу жаңалығы мен дербестік нәтижесі:

Салт -дәстүр мен ырым-тиымның заманына қарай өзгеруін. Қолданбай кеткен салт -дәстүрлерді зерттеу. Осыған байланысты арнайы ұйымдастырылған зерттеу жұмыстары барысында қазақ халқының өміріндегі тойға байланысты салт-дәстүр мен ырымдардың алатын орнын, маңыздылығын, оқушыларға өмірде болашақта пайдалануға үйрету.

Ата дәстүрін ардақтау-қазақтың халық педагогикасының ұлттық ұжданы.

«Атадан бала тусайшы, ата жолын қусайшы» деп, халық атадан балаға мұра

болып келе жатқан жақсы қасиеттерді келесі ұрпақтың бойына сіңіріп, ізгілікке тәрбиелейді. Ата дәстүрі бойынша ең әуелі әкені, содан соң атаны, ата- бабаны құрметтеп, солардың алдында ұрпақтық қарыздарды өтеу - кейінгі ұрпақтың міндеті. Ол ұрпақтық борыштар: ананың ақ сүтін, еңбегін өтеу, ата дәстүрлерін құрметтеп, одан әрі ол дәстүрлерді жалғастыру, адамгершілік қағидаларды қалтқысыз орындау болып табылады. Тәуелсіз мемлекетімізде ата -бабамыздан қалған қазынаның бірі салт -дәстүрлерді ұмыту мүмкін емес. Ендеше осы елдің ертеңі жасөспірімдерге салт-дәстүрімізді насихаттай отырып, ғасырдан -ғасырға жалғасып келе жатқан тәрбие көзін мақсат ету. Әр жұмысты ұлттық негізде құра отырып, халқымыздың тамаша салт-дәстүрінің бірі «үйлену тойына байланысты қолданылатын салт дәстүрлер» жөнінде кейінгі ұрпақ жан-жақты білуі тиіс деп ойлаймын. Салт-дәстүр дегеніміз не? Қазақ этнопедагогикасының үлкен бір саласы қазақ халқының салт-дәстүрі болып табылады. Халықтың игі әдеттері дағдылана келе әдет-ғұрыптар, салт -дәстүрлерге халықтың өмірінде қалыптасқан салт- дәстүрлер салт-сана болып қалған. Халықтың салт -дәстүрлері, рәсімдер мен жөн- жоралғылар, ырымдар мен тыйымдар, түрлі сенімдер өмірде қолданыс тауып келеді. Оның бәрі дамып, толысып, жаңарып отырады. Қазақ халқының салт- дәстүрлері осы ұлттың мінез- құлқын, қасиеттерін көрсетеді. Кейбір салт-дәстүрлер мен әдет-ғұрыптар сол халықтың тұрмысына, тәрбиесі мен мінезі, сеніміне, ырымына қарай қалыптасып келеді. Қазақ «Ат тұяғын тай басар» деп кейінгі ұрпақтың ата салтын бұзбауын, ұмытпауын талап етеді. Салт - кәсіпке, сенімге, тіршілікке байланысты әдет- ғұрып, дәстүр. Ол ұрпақтан- ұрпаққа ауысып отырады. Уақыт өткен сайын салтқа өзгеріс еніп, өзгеріп, қоғамға байланысты бейімделіп келеді. Жаңа қоғамдық қатынасқа сай келмейтін дәстүрлер ығысып, өмірге қажетті жаңалары дамып отырады. Дәстүр- ұрпақтан- ұрпаққа ауысатын, тарихи қалыптасқан нормалар мен үрдістер. Ол- қоғамдық ұйымдар мен халықтың мінез- құлқының, іс- әрекетінің рухани негізі. Дәстүр мәдениетпен тығыз байланысты, сондықтан мәдениеті дамыған ел дәстүрге де бай. Ата- ананы құрметтеу, үлкенді сыйлау, адалдық, әдептілік, мейірімділік сезімдері озық дәстүрлерге жатады.

Қазақ - көне дәуірден бастау алатын күрделі де бай тарихы, сан қырлы мәдениеті, өзіндік игі ғұрып - дәстүрі бар, этнографиялық ахуалы әр қилы, пейілі өзінің байтақ даласындай кең де қонақжай халық. Халқымыздың бітім болмысын зерттеген этнограф ғалымдардың атап өткеніндей, қазақ - жайшылықта тәубешіл, жаугершілікте тәуекелшіл, зерделі де ойшыл, сабырлы да төзімді, шыдамды да жомарт, елгезек те еліктегіш, кеңпейіл де кішіпейіл, ерегескенмен ерегесетін, доспен дос бола алатын, әділдікті бағалай білетін халық. Қазақстан - ұлан - байтақ территориясы бар әлемдегі ең үлкен тоғыз мемлекеттің бірі. Жоңғар шапқыншылығынан бұрын қазақтар ең көп санды түркі халқы болған секілді. «Қазақ көп пе, масақ көп пе» деген түрікмен мәтелі осыны меңзейді. Халықтың өз ата - қонысында азшылыққа айналуы - қазақтар секілді өз тарихында әлденеше рет жойқын қасіретке ұшырап, тағдырдан көп теперіш көрген елде ғана болатын жәйт. Кең - байтақ атамекеннің әрбір қарыс сүйемін сан ғасыр бойы ата - бабамыз сыртқы жаудан сом білектің күшімен, ақ найзаның ұшымен қан төгісіп, жан берісіп қорғап, ұлтжандылық, отансүйгіштік рухын бойға сіңіруді келер ұрпаққа аманаттаған. Алайда тіршілік тезінен өткен, жастарды ұлттық үрдіске тәрбиелеуде маңызы бар көптеген дәстүрімізден де жазып қалғанымыз белгілі. Өмірдегі бар сүреңсіздік, адам бойына көлеңке түсіретін бүкіл жаманшылық атаулы ата салтына, елдік дәстүріне солқылдақтықтан екені белгілі болып отыр. Ұлттық тәрбиеден қағажу қалып бара жатқан жастардың отаншылдық сезіміне де кесірі тиетінін өмір дәлелдеп береді. «Ата салтың - халықтық қалпың» дегендей, өз жұртының қадір - қасиетінен мәлімет беретін ғұрып қасиетпен, оған мейлінше құрметпен қарау - ұлтымызға, елдігімізге сын. Тындар құлаққа, көрер көзге, сезінер жүрекке танымал, басқа елдерде жоқ дәстүр өрнектері, ортақ мұралары, тұрмыс - тіршілігіндегі керемет салт - ғұрпы мақтаныш сезімін тудырып, жұртшылықты жалпы отаншылық пен елжандылыққа тәрбиелеуде маңызды міндет атқармақ. Қазақ халқының рухани тіршілігінде, қарттарды құрметтеу, үлкендерді сыйлау, балаларға жанашырлық, жастарға қамқорлық ету, ата - ананы ардақтау, әйелдерді аялау ізгі дәстүрге айналған. «Қасқа қатал, досқа адал болу» - қазақ халқының негізгі мінез - құлқы. Қазақ халқында тым ертеден келе жатқан көптеген әдет - ғұрыптар бар. Солардың ішіндегі тойға байланысты салт-дәстүрге тоқаталатын болсақ, яғни «қыз ұзату және келін түсіру дәстүрі».

Қасиетті қазақ халқының салт -дәстүрлері өте көп. Соның ішінде қазіргі кезде ұмытылып бара жатқан салт -дәстүріміздің бірі -«Үйлену тойына байланысты қолданылатын салт-дәстүрлер» туралы ізденіп, соны сіздерге ұсынып отырмын.

Зерттеу бөлімі

Бала ер жетіп, қыз балиғатқа толған шақта әрбір ата-ана «ұлын ұяға, қызын қияға қондыруы» парыз. Қазақта «балиғат» деп 13-ке толған қыз баланың жасын атайды. Ал, осы жастағы ұл баланы «ер жетті» деп атайды. Қазіргі кезде қолданылып жүрген «кәмелетке толу» ұғымы жасөспірімдік шақтың соңы болатын 16-17 жасты белгілейді. Халық түсінігі бойынша жастарды неғұрлым ерте үйлендірсе, жағымсыз қылықтардан аулақ болып, ұрпағы көп, дені сау, мықты болып қалыптасады деген. 13 жастан асқан соң, ісләмның шариғат ережелері бойынша адам пенделік істерге барып, күнәһарлық жасай бастайды деп танылады. Сондықтан, қыз баланы 13-14 жасында, ұл баланы 14-15 жасында үйлендіретін болған. Үйлену салтының осы аталған дәстүрлі бітімі негізінен ХХ ғасырдың орта шеніне дейін Қазақстанның әр жерінде және шет елде тұратын қазақтар арасында некен-саяқ сақталып келді. ХХ ғасырдың соңғы ширегіне дейін жастар 20-25 жас аралығында үйленіп тұрмыс құратын болып келсе, соңғы ондаған жылдар ішінде некелесу 28-30 жасқа дейін ұзарып келе жатқаны байқалуда.

Ілкі замандардан бері қазақтар, бергісі ауыл-аймақ шет-шекарасының тыныштығы, арғысы хандық немесе мемлекет қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында көрші ру-тайпалар немесе мемлекеттермен туыстық, меймандостық қатынас орнатуға талпынған. Ондайда, «үйірі басқаны ноқта қосады, атасы басқаны неке қосады» және «ұлыңды ұрымға, қызыңды қырымға» деген бойынша неғұрлым алыс жерден қыз алып, қыз берісуді жөн санаған. Оның өзіндік мәні тым тереңде жатады. Ең әуелі, қазақ өз арасында кем дегенде жеті ата араламаған ру ішінде бір-бірінен қыз алысып, қыз берісуге тыйым салуы негізінде қан тазалығы мен осы арқылы ақыл-есі, дені сау ұрпақ өрбіту қамынан туындаған салт қалыптастырған. Сондықтан, шалғай жерлерде туып-өскендердің өзара некелесуінен туған балалардың дені сау, мықты болып өсетінін де қазақ о баста санаға әбден сіңіріп, бұлжымас қағидаға айналдырған. Сондай-ақ, «жер айырылса шым бітейді, ел айырылса қыз бітейді» сөзі айтып тұрғанындай, арада туған түрлі кикілжіңдер түбінде қыз алысып, қыз берісу арқылы шешіліп, мамыражай қалыпқа келуі сияқты жәйттерден қоғамдық өмірде некенің және өмірге ұрпақ әкелуші болашақ ана, қыздың аса зор маңызға ие екендігін байқау қиын емес. Тарих қойнауында осындай жәйттердің көптеп саналатындығынан оқырман қауым хабардар болар деп сенеміз, әрі оларды келтіру арнайы мақаланың да жүгі. Үйлену салты негізінен құдалық, үйленуге дайындықтар, той және тойдан кейінгі әдет-ғұрыптар сияқты циклдерден құралады. Жалпы алғанда, жекелеген детальдардың өзгерістерге ұшырауын есептемегенде, үйлену салтының сыртқы, дәстүрлі бітімі сақталды деп айтуға болады. Ол өзгерістер мен жаңарулар төменде әр мәселелерге тоқталған тұста өз ретімен аталып отырмақ. Екі жастың бас қосып, отбасын құруы ежелден қалыптасқан дәстүр бойынша құдаласудан басталады. Қазақтар, әдетте, «тең-теңімен, тезек қабымен» деген қағида бойынша ежелден сыйласатын, аралас-біліс, әлеуметтік деңгейі өзімен шамалас адамдармен құдаласатын болған. Қазақта құда болудың бірнеше түрі болған. Осындай т. б. жағдайларға байланысты құдалықтың «бел құда», «бесік құда» және «қарсы құда» деген негізгі түрлері қалыптасқан.

Бел құда. Өзара таныс-біліс, дос-жаран адамдардың әйелдері бірдей құрсақ көтеріп жүрген болса, ондай адамдар алдын-ала уағдаласатын болған. Яғни, бірінен ұл, бірінен қыз туса достар бел құда атанатын болған. Ал, бірыңғай қыз немесе ұл туса, әке-шешелерінің достығын жалғастырып, жолын бөлісетін болған. Мұны қазақтар «қарғыбау» дейді.

Бесік құда. Балалары бесікте жатқанда кейбір ниеттес адамдардың құдаласуын «бесік құда» деп атайды. Бұлайша құдаласу орташа дәулетті адамдар арасында болып, берілетін қалыңмал мөлшері әдеттегіден едәуір төмен және қалыңмалды ерте бастан-ақ, ақырындап төлеп отырған. Құдаласудың бұл түрі күні бүгінге дейін сақталған деуге боларлық.

Қарсы құда. Бір-бірімен өзара қыз алысып, қыз беріскен қат-қабат құдаларды атаса, қарсы құдалықтың тағы бір түрі - қыз алған жақ қыздың қалыңмалын төлеуге шамасы келмесе, қалыңмал орнына өз жағынан бір қыз берген.

1960-жылдардан бастап үйленіп, тұрмыс құру көбіне жастардың өз қалауларымен жүзеге асырылды. Сондықтан, өз еркімен бас қосуына байланысты болатын құдалық түрі халық арасында «құдай қосқан құда» деп атала бастады. Бұлайша үйленудің өзі екі түрлі болды. І) Құдаласу жолы бойынша жасалып, алдымен қалыңдық жағының «ұзату тойы», одан кейінгі «үйлену тойы» немесе «келін түсіру тойымен» жалғасатын үйлену салты. ІІ) Белгілі себептерге байланысты туындаған «алып қашу» немесе «қашып кету» арқылы үйлену салты. Бұл салт негізінен екі жақты көптеген салмақтан құтқарудан туындаған деуге негіз бар. Ол шындығында қызды күшпен алып қашу емес, келісілген жағдайда атқарылатын шара. Мұндайда, жігіт жағы қызды кіргізіп алған соң, құдалар ауылына «аяққа жығылып, кешірім сұрап, рұқсатын алуға» 2-3 адам «хабаршы» келеді. Үйленудің бұл түрі кейде ата-ананың, әсіресе, қыз жағының екі жастың үйленуіне қарсы болған жағдайында да жасалады. Алайда, екі жастың ниетін біле тұрса да құдаласудың бірқанша ырым-кәделерінен азат болу мақсатында ата-ананың осындай жолға баратыны кездеседі. Қыздың кетіп қалуының ерікті немесе еріксіз түрде болғандығын білу үшін қыз жағынан «қуғыншы» келеді. Ол көбінесе қыздың жеңгелері болып келеді. Мұндайда көбіне екі жақтың өзара тіл табысып, мәмілеге келуімен аяқталып жатады. Алып қашу алдын-ала қарастырылған болса, үйлену тойы сол күні атқарылып кетіп те жатады. Ал, дайындық болмаған жағдайда бірнеше күннен кейін де той жасалады. Алдын-ала құдаласу болмаған жағдайда, жігіт пен қыздың көңіл табысуы негізінде жеңгелері арқылы сөз салып жүріп, уәделескен уақытта қыз айттыру, құда түсу ісіне кіріседі. Жоғарыда аталған құдалық түрлерінен басқа жігіттің қыз, жар таңдап ел аралайтыны бар. Оның айқын мысалы ретінде «Қыз Жібек» дастанында Төлегеннің жар таңдауын атауға болады. Осындай таңдалған қызға құда түсуге келетін тосын құдалық түрі де бар. Құдалықтың басы - жайшылықта айттыру немесе құдандалық сөйлесумен басталса, кейде ұзақтан келетін бейтаныстардың құдалық жорасын тұспалдай білдіретін «біз шаншу» деп аталатын ғұрыппен де басталып жатады. Ондайда, «қонбайтын қонақ түсте келеді, қонатын қонақ кеште келеді» деген жосықты бұзып, түсте келген мұндай қонақтар ешкіммен ашылып сөйлеспей, аттарының ер-тоқымын бір жерге жиып қойып, түскі асын ішкен соң да кетпей жатып алады… Үй иесі қонақасына кешке мал сойып, бағып, күтеді. Келгендер көбіне шалдар болып, ертеңінде «сиыр түсте» үн-түнсіз аттанып кетеді. Қонақтар кетісімен үйдегілер бұл сырдың жұмбағын шешкілері келіп, жапа-тармағай сырмақ қағуға кіріседі. Сол кезде сырмаққа шаншылған бізді көреді. Бұл - ұл ер жетті, қыз бой жетті, хасқұлақ бала бізде бар, хаса сұлу сізде бар, жекжат болайық дегені. Араға көп уақыт салмай, қыз жағы қайрақ сұратып кісі салмаса, әлгі шалдар және келіп құда түседі. Бұл жерде бар гәп - бізде. Біз - қазақта көбінесе ерлер қолданатын сайман. Ал, наным-сенімдік тұрғыдан оның нышандық (символика) мәні - ер адамның өсіп-өну, өрбу мен күш-қуатын меңзейтін астары бар. Қыздардікі ине. Ол да әйел затының ісмер, шебер, ине сияқты епті болуын меңзейді. Сонда шалдардың сырмаққа біз шаншып кетуі - бізде ұл бар еді, ол осы шаңыраққа да ұл болса қалай қарайсыздар деген емеуіріні. Құдалықтың осы аталған және басқа түрлерінің келесі сатысы жігіт жағынан бірнеше әйелдің (әдетте, жігіттің жеңгелері) келіп, сыбағалы асын жеп, түстеніп, сөз салып, құдалар жағының ауанын барлап қайту. Ертеректе мұндай адамдарды «тілші» деп те атаған.

Құдалықтың баянды болуы көп жағдайда қыз айттыратын жаушыға байланысты. Жаушы жөн-жосықты білетін, тіл-ауызды, әзілге жүйрік адам болуы тиіс. Жаушылар сырт белгісімен-ақ көзге бірден ерекшеленіп тұрады. Қызыл (бурыл) ат мінген, сәнді, жеңіл киінген, шалбардың бір балағын етік қонышына салып, келесі балағын шығарып киген жаушы қыз үйінің төрінен бірақ шығады. Қызын беруді ұйғарған болса мал сойылып, құрмет көрсетіледі. Сыбағалы табақ тартылып, ас ішіліп болған соң келген жаушы сөз алып, - "Сізде бір лашын, бізде бір сұңқар бар. Сол лашынды сұңқарыма ілдірейін деп едім» дегендей ниетін тұспалдай жеткізеді. Қыздың ата-анасы жаушының өтінішін қабыл алған болса, соның белгісі ретінде, екі жақтың құдалығының берік болуын нышандап, жаушыға «шеге шапан» жабуы, тіпті, мырзалық танытса, жолына қарай «шеге ат» мінгізуі - жігіт жағының құдалыққа келе беруіне ниет білдіргені. Жаушы қайтып келген соң жігіт әкесі оған өз әлінше «бата аяқ» аталатын кәде жасайды. Енді жігіт жағының туыстары жиналып, құдалыққа баратын адамдардың құрамын, санын және бас құданы тағайындап, белгіленген күні «құда түсу тойына» аттанады. Бас құдаға көргені мен түйгені көп, салт-дәстүр, жөн-жобаны жақсы білетін, шешен, өнерлі адам тағайындалады. «Құданы құдайдай күт» деген бойынша қыз ауылы үйлер тігіп, құдаларды салтанатпен қарсы алады. Құдалар өзара қалыңмал мөлшері, тоймал, өлі-тірі, қыз беретін уақытты келіскен соң, дәстүр бойынша құдалықты бұзбауға серттесетін салт - қанға қол батырып, ақ бата, қызыл қан шығарған құда болысуына арналып ақсарбас шалынады. Бұл ырым «қанға қан қосылды, енді туыс болдық» деген ишараны білдіретіндіктен, «құда мың жылдық, күйеу жүз жылдық» деген бойынша, туыс-жекжаттықтың тамыры тереңге кеткендігін айғақтайды. Мал бауыздалғанда бата берген құда «бауыздау құда» деп аталады.

Қанға қол матырып, ант беріскеннен кейін мәні жағынан да, ғұрыптық жағынан да ерекше саналатын - құдаларға «құйрық-бауыр» жегізу салты атқарылады. Арнайы пісіріп, әзірлеген қойдың құйрық майы мен бауыры туралған табақтан қыз жағының адамдары
Құда, құда деселік,
Құйрық-бауыр жеселік,
Құйрық-бауыр жемесек,
Несіне құда деселік, - деп өлеңдете келіп, құдаларға, отырған адамдарға айнала құйрық-бауыр асатып шығады. Осы екі дәмнің үйлену салты кезіндегі ерекше сипатқа ие болуының астарлары халықтың дәстүрлі наным-сенімінде жатыр. Мәселен, мал баққан көшпелі халықтарда май - молшылықтың, береке-байлықтың нышаны саналады. Жаңа түскен келін босаға аттаған соң есіктің екі босағасына май жағуы, үйге кірген соң ошақ басында отқа май құюы сияқты т. б. жосын-жоралғылары майдың наным-сенімдік тұрғыдан туындайтын ғұрыптық қызметтерін айғақтайды. Сондай-ақ, жайлы, жағымды, келісті, бай, ауқатты ұғымдарының синонимі ретінде қазақтар «майлы» сөзін де қолданатыны бар. Ал, бауыр сөзі қазақ тілінде туыс, ағайын және іні деген ұғымдарды білдіреді. Бауырластық - туыстық, меймандостық ұғымдарына ұқсас түсініктер беретіні мәлім. Ет мүшелерінің ішінде бауырдың дәмділігі ерекше екені де белгілі. Сондықтан, бауырдай тату-тәтті болып, туыстасып, бауырласқанының белгісі реінде бауыр тартылады. Дүние, әлем, тіршіліктің жұп, қос негізді болатыны жөніндегі халық түсінігі бойынша (дуалистік ілім), осы ғұрып астарында да жақсылық-жамандық, қайырымдылық-зұлымдық, аспан-жер сияқты категорияларға сәйкес келетін ақ-қара символикалары да көрініс тапқан. Ендеше, адамдардың жақындасқандығын білдіретін, «бір табақтан ас ішкен» делінетін ежелгі салт бойынша май мен бауыр жесу арқылы жақсылық пен жамандықта бірге болып, туысқандық жүгін бірге көтерісуге серт беріскен магиялық мәнді ғұрып атқарылады. “Құдай” (уәде) дескен, құйрық бауыр жескен” мақал осыдан қалса керек.

Ұқсас жұмыстар

Сайысқа келген арулар кезектесіп

"қонақ келсе - құт келеді"

Қазақ халқының салт – дәстүрлері Салт – дәстүрлердің түрлері

Ет түрлері, бесбармақ әзірлеу жолы

Қыз-өріс, қыз-қонақ

Наурыз - жыл басы

"наурыз мейрамы, қазақ халқының ауыз әдебиеті, шешендік өнері" ашық сабақ 5 сынып

Наурыз тойын әдемі

Мөлдір бұлақтан..

Алтын оймақ үйірмесінің ұйымдастыруымен Алтын сақа ертегісінің желісімен қойылған өнерімізді бастауға рұқсат етіңіздер

Пәндер