Жағдаяттық сұрақтар

Сен өз құқығыңды білесің бе?

Мақсаты:
1. Оқушыларға адам құқықтары мен бостандықтары жайлы баптардан түсінік
қалыптастыру , құқықтық білімдерін толықтыру.
2. Адамгершілік , ізгі қасиеттер мен ар-ождан бостандығына , адалдық
пен мейірімділікке баулу арқылы құқықтық тәрбие беру.
3. Оқушылардың саяси саналығы мен таным белсенділігін арттыру,
заңдарды талдай отырып, өз беттерімен салыстыра білуге , өмірде
қолдана білуге баулу.
Түрі: Сынып аралық топтық жұмыс.
Көрнекілігі: Қ.Р рәміздері, ҚР конституциясы, заң туралы қанатты сөздер.
Сайыс жоспары:
1. «Тікелей сұрақ» әр топқа 10 сұрақ
2. «Өз құқықтарын білу»
3. «Жағдаяттық сұрақтар»
4. «Мұны әрбір оқушы білуі тиіс»
Қанатты сөздер:
«Тәртіпке бас иген құл болмайды» Б.Момышұлы
«Балам бол, басқа бол- бәріңе заң біреу»
«Тура биде туған жоқ, туғанды биде иман жоқ.» Ж. Баласұғын.

Сайыс барысы:Ұйымдастыру-екі топқа бөлінген оқушылар жеке-жеке
отырғызылады, сайыс мақсатымен таныстырылады.
І топ «Бейбітшілік»
ІІ топ «Заңгерлер»
ІІІ топ «Ақиқат»

Жүргізуші:
-Құрметті оқушылар және ұстаздар! Мемлекетіміздің Ата Заңының 1 бабында
«Қ.Р құқықтық және әлеуметтік мемлекет, оның ең қымбат қазынасы-адам және
адамның өмірі, құқытарымен бостандықтары» деген қастерлі сөздерді
енгізген.

Бүгіндері құқықтық мемлекет құрамыз деген заманда әрбір адамның өз
құқықтарын жете біліп, жалпы заң білімі саласынан мағлұмат алғаны
дұрыс. Заңды аттамай, тура жолмен жүріп, еліне адал қызмет еткен
азамат қана мұратына жетеді. Сондықтанда заңды білу- заман талабы.

І бөлім. Сайысымыздың алғашқы бөлімі «Тікелей сұрақтар». Әр топқа заң,
құқық тақырыптарына қатысты 10 сұрақ қойылады.Әрбір дұрыс жауап 1
ұпаймен есептелінеді.

І топ
1. Конституция сөзінің аудармасы қалай?(латынша, «құрылым» «өкілім»)
2. Қ.Р Мемлекеттік биліктің бірден бір бастауы? (халық)
3. Республика заңдары қай кезде күшіне енеді? (президент қол қойған соң)
4. Егемендік алғаннан кейін ҚР Конститутциясы қанша рет қабылданды? ( 2
рет, 1993.28.01. 1995 .30.08)
5. Республикадағы жоғары заң шығарушы орган? (парламент)
6. ҚР азаматтары еңбек етуге мендеттіме? (міндетті емес)
7. «Қасым ханның қасқа жолы» қанша бөлімнен тұрады? (5 бөлім)
8. ҚР өзін қандай мемлекет ретінде орнықтырды? (демократиялы, зайырлы,
құқықтық, әлеуметтік)
9. ҚР қабылдаған қандай заңдарды білесін?
10. ҚР тәуелсіздігі туралы заң қашан қабылданды? (1991 ж 16 желтоқсан)
ІІ топ

1. Құқық дегеніміз не? (мемлекет тарапынан заңдастырылған және қорғалатын
жалпыға бірдей міндетті нормалар жүйесі)
2. ҚР Конституциясы қанша бөлімнен және қанша баптан тұрады? (9 бөлім, 98
бап)
3. ҚР-да билікті иемденіп кетуге кімнің құқығы бар? (ешкімнің)
4. ҚР-да ресми түрде қолданылатын тіл (орыс тілі)
5. ҚР «Бала құқытары туралы» заң қай жылы күшіне енді? (2002 ж 8 тамыз)
6. ҚР валютасы қашан қолданысқа енді. (1993 жыл 15 қараша)
7. ҚР әкімшілік құрылымы жағынан қандай мемлекет? (унитарлы мемлекет)
8. ҚР қазіргі Конституциясы қай елдің Конституциясына ұқсас?(Франция)
9. «жеті жарғыда » бір құнның мөлшері қанша? (1000 қой)
10. Дүниежүзіндегі тұңғыш Конституция қай елде пайда болды? (АҚШ 1787 ж)
ІІІ топ

1. Демократия грек тілінен аударғанда қандай мағына береді? (халық
билігі)
2. Адам құқығының жалпыға бірдей декларация қашан қабылданды? (1948 ж 10
желт)
3. ҚР басқару құрылымы қандай? (президенттік республика)
4. Халықпен мемлекет атынан билік жүргізуге кімнің құқығы бар? (президент
пен парламент)
5. ҚР «Мемлекеттік нышандар туралы» заң қай жылы қабылданды? (1992 ж 4
маусым)
6. ҚР «Баланың құқығы туралы » заң қанша баптан , қанша тараудан тұрады?
(10 тарау 53 бап)
7. 1998 жыл қандай жыл болып аталып өтті? (халық бірлігі мен тарих жылы)
8. 17 желтоқсан қандай күн? (демократиялық жаңару күні)
9. «Жеті жарғы» қабылдаған қазақ ханы кім? (Тәуке жан)
10. Балалар құқықтарының конвекциясы қашан қабылданды? (1998 жыл)

ІІ бөлім. Өз құқығынды біл (Бала құқытары туралы) Әрбір дұрыс жауап 10
ұпаймен бағаланады.
1. Баланың азаматтық құқығы қай кезден кезден басталады? (бала туған
кезінен басталады)
2. Қай жылы БҰҰ Бас Ассамблеясы «Балар құқығы туралы» конвекция
қабылданды?(1989 жыл 20 қараша)
3. Неше жасқа толмаған адам бала болып есептелінеді? (18)
4. Әр адамның жеке басының куәләндыратын құжат қандай (төлқұжат)
5. Адамның дүниеге келуі негізінде жатқан негізгі ажырамас табиғи құқығы
қандай? (өмірсүру құқығы)
6. «Бала құқытары туралы» конвекцияға қосылуға ниет білдірмей отырған
елдер? (АҚШ, Сомали)
7. Бала неше жастан бастап қылмыстық жауапкершілікке тартылады? (16
жастан бастап)
ІІІ бөлім. «Жағдаяттық сұрақтар» 5 ұпай
І топ. Мәдина түрік жігітіне тұрмысқа шықпақшы, бірақ ата-анасы
қарсы. Себебі олар Мәдина ҚР азаматтығын жоғалтады деп қорқады және
өз еліне келе алмайды деп алаңдайды. Мәдина азаматтығын жоғалта ма?
(7-бап жоғалтпайды)
ІІ топ. Ирина мен Қайрат ҚР азаматтары, бірақ олар Украинада келісім
бойынша жұмыс істейді. Олардың отбасында ұл бала дүниеге келді,
балаға қай елдің азаматтығы беріледі? (16 бап ҚР азаматтығы
беріледі)
ІІІ топ. Қарт адам Париж қаласындағы ҚР елшілігіне келіп, оған ҚР
азаматтығын беруді өтінді, бірақ ол кісі жасырынып жүрген халқаралық
соттың шешімімен өмір бойы темір тордың ар жағында отыруы керек
қылмыскер болатын. Оған азаматтық берілеме? (17 бап берілмейді)

ІV бөлім Мұны әрбір оқушы білуі тиіс. (10 ұпай)
І топ «Бейбітшілік» Оқушы құқықтары
ІІ топ «Заңгерлер» Оқушы міндеттері
ІІІ топ «Ақиқат» Оқушы жауапкершілігі

Бірлік негізі мектебі

Сен өз құқығыңды

білесің бе?

Өткізген: Кабдулкалыков Ж.М