Энергияның сақталу қасиеті

Сабақтың тақырыбы: §23. Энергияның сақталу және бір түрден екінші түрге айналу заңы
Сабақтың мақсаты:
1. Энергияның сақталу және айналу заңын бір түрден екінші түрге айналу заңы екендігін есте сақтау және практикада пайдалану.
2. Оқушылардың ой - өрісін кеңейте отырып, таным белсенділігін арттыру;
3. Ұқыптылыққа, ізденімпаздыққа тәрбиелеу;
Сабақтың түрі: аралас
Көрнекілігі: үлестірмелі қағаздар, суреттер, слайдтар, интерактивті тақта,
Сабақтың құрылымы:
1 1. Ұйымдастыру кезеңі.
2. Үй тапсырмасын сұрау(Ой қозғау)
3. Жаңа материалды игеру.
4. Жаңа тақырыпты түсінігін алғашқы тексеру.(Деңгейлік есептер шығару)
5. Оқулықпен жұмыс.
6. Сабақты бекіту.(Тестпен жұмыс)
7.Сабақты қорытындылау.(Формуланың дұрысын тап)
8. Үйге тапсырма
9. Оқушыларды бағалау
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау
1. Механикалық знергия дегеніміз не?
2.Кинетикалық энергия дегеніміз не?
3.Потенциалдық энергия дегеніміз не?
4. Энергияның өлшем бірлігі неге тең?
5. Серпімді деформацияланған дененің потенциалдық энергиясы неге тең?

III.Формуланың дұрысын тап.

ІV. Жаңа материалды игеру.(Оқушылар порстатпен қорғайды)
І топ:
1.Энергияның сақталу қасиеті.
2.Тұйық жүйе.
ІІ топ:
3.Еркін түсетін дененің әр түрлі деңгейдегі механикалық энергиясы.
4. Толық механикалқ энергия.
ІІІ топ:
5. Механикалық энергияның сақталу заңы.
6.Жұмыс пен энергия арасындағы байланыс
Мағынаны түсіну.
Энергияның сақталу және бір түрден екінші түрге айналу заңы:
Тұйық жүйе құрайтын және бірімен - бірі тартылыс күші мен серпімділік күші арқылы әрекеттесетін денелердің кинетикалық және потенциалдық энергияларының қосындысы тұрақты болады.
Энергияның сақталу заңынан мынандай тұжырым жасаймыз:
Табиғаттағы энергия жоғалып кетпейді және жоқтан пайда болмайды, ол тек бір түрден екінші түрге айналады.
V. Жаңа тақырыпты түсінігін алғашқы тексеру.(Есептер шығару)
Білімді тексеруге арналған есептер:
I - деңгей
1. Жер бетінен 3, 5 м биіктікке көтерілген массасы 6 кг дененің потенциалдық энергиясын анықтаңыз.
II - деңгей
1. Қатаңдығы 10 4 Н/м серіппе 3 см - ге сығылғанда оның потенциалдық энергиясы қалай өзгереді?
III - деңгей.
1. Массасы 4 кг еркін түсіп келе жатқан дененің жылдамдығы жолдың бір бөлігінде 2 - ден 8 м/с - қа дейін артты. Осы жолдағы ауырлық күшінің жұмысын табыңдар.
(А. П. Рымкевич, Алматы "Рауан баспасы" 1998ж №341 есеп )

VI.Оқулықпен жұмыс.(20-жаттығу. №1,3 есептер)

VІI.Сабақты бекіту(Тест тапсырмалары)
А
1. Дененің потенциалдық энергиясы дегеніміз
A) дененің қозғалыс энергиясы.
B) дененің жылдамдығының өзгеру энергиясы.
C) серпінді деформацияланған дененің энергиясы.
D) ыстық дененің суық денеге берген энергиясы.
E) дене молекулаларының қозғалысымен байланысты энергиясы.
2. формуласы бойынша анықталатын шама
А) дене импулсі. В) күш импульсі. С) кинетикалық энергия.
D) потенциялдық энергия. Е) екі еселенген кинетикалық энергия.
3. Дене жер бетінен Һ биіктікке көтерілді. Жерге қатысты дененің потенциалдық энергиясы
А) mgh В) mg С) gh D) mg/h Е) mgh/2
4. Екі өзара әсерлесуші денелер үшін импульстің сақталу заңы:
A) B) . C) .
D) . E) .
5.Дене импульсінің өлшем бірлігі неге тең?
А) 1Н с В) 1кг*м/с С) 1Дж D) 1 м/с Е) 1м

В
1. 2. 100м биіктікпен құлаған дененің жерге соғылғандағы құлау уақыты неге тең? (10м/с2 )
А) 4,5с. В) 5с. С) 3с. D) 6с. Е) 4с
2.Дене импульсінің анықтамасына қай өрнек сәйкес келеді?
А) а = F/m B) F::t C) p = m::V D) F=ma E) mV2/2
3. Тұйықталған траектория бойымен ауырлық күшінің жұмысы
A) mgh B) 0 C) - mgh D) 2mgh E) mgh/2
4. Денеге әсер ететін ауырлық күшінің жұмысы
A) A = mgh1 - h2 B) A = - (mgh2 - mgh1)
C) A = mgh2 - mgh1 D) A = 0 E) A = mgh2
5. Қандай физикалық шамалар " Дж" өлшем бірлігімен өлшенеді?
А) күш импульсі В) күш моменті С) дене импульсі Д) күш E) энергия

С
1. Тұрақты күштің әсерінен дененің импульсі 4 с ішінді 20 кг∙м/с - ке өзгереді. Бұл күш неге тең?
А) 5 Н В) 1 Н С) 3 Н Д) 4 Н E) 2Н
2. Механикалық энергияның сақталу заңы
A) E=mgh B) E=mv2 /2 C) Ek=Eт+Ep D) Eт=Ek+Ep E) Ep=Eт+Ek
3. Массасы 10 кг, жылдамдығы 36 км/сағ дененің кинетикалық энергиясы
A) 12960 Дж B) 5000 Дж C) 360 Дж D) 500 Дж E) 180 Дж
4. Жұмысшы горизонталь 600Н күш жұмсай отырып, жәшікті 3 м - ге жылжытқанда істейтін жұмысы
A) 200Дж B) 50Дж C) 0, 005 Дж D) 0 E) 1800Дж
5.Жұмыс атқарылмайтын жағдай
А) шар жер бетімен домалап бара жатыр.
В) кірпіш жерде жатыр.
С) жүк машинасы жүкті көтергенде.
D) балғаның денеге құлауы.
Е) шаналар таудан сырғанағанда.

VIII.Үйге тапсырма:
§23. Энергияның сақталу және бір түрден екінші түрге айналу заңы.
20-жаттығу.№2,4есептер

ІХ.Оқушыларды бағалау:

Оқушының аты-жөні
ой қозғау
формуланың дұрысын тап
жаңа сабақ
деңгейлік есептер
оқулықпен жұмыс
тест жұмысы
Жалпы балл
Баға
Арыстан Н
1+1+
3
5
5+10+
5+
4
34
4
Ештаева А
1+1+1
4
0
5+15
5+5
3
40
5