Тең айнымалы қозғалыс деп дененің жылдамдығы

Тақырыбы: Кинематика негіздері

Мақсаты: 1) Қозғалыстың әр түрлі түрлесімен және қозғалысты сипаттайтын

физикалық шамаларды қайталау.

2) Дененің кеңістіктегі орнын анықтап үйрену, оқушылардың ойлау

жүйесін кеңейту;

3) Оқушылардың өз бетімен ізденуге тәрбиелеу, физика пәніне

қызығушылығын арттыру;

Көрнекілігі: Кестелер, тест сұрақтары, графиктер

Сабақ түрі: Дәстүрлі емес.

Сабақ типі: Қайталау

Сабақ барысы:

Ұйымдастыру бөлімі
«Кинематика негіздері» тарауын қайталау
Ойлы орталық
Физикалық эстафета
Сенуің керек, бірақ міндетті түрде тексер
График аукционы
Пентагон
Қорытынды.

Ұйымдастыру бөлімі:

Оқушылармен сәлемдесу, сабақ тақырыбымен таныстыру.

Жаңа сабақ түсіндіру.

А) Мұғалім: Дәптерлеріңе өз ойларыңша Жанамадан Индерге баратын автомобиль қозғалысының траекториясын сызыңдар.

Б) Өз суреттеріңе қараңыздар да, қозғалыс жөнінде не білесіздер бәрін естеріңізге түсіріңіздер.

Мұғалім: тарау бойынша сөйлейді. Осы уақытта оқушылар «Білемін», «Білгім келеді», «Мен жаңадан білдім» картасының графасын толтырып отырады. Бұған 3 - 4 минут уақыт беріледі.

Бекіту.

«Физикалық лото» карточкалар.

Класс 2 топқа бөлінеді.

Екі топқа жеке - жек физикалық лото карточкалары беріледі. Жауаптар жеке - жеке қиылған болады.

Сұрақтар:

Дененің орын

ауыстыруы деп дененің бастапқы орнын, оның келесі орнымен қосатын . . . кесіндіні айтады.

Бірқалыпты

қозғалатын дененің жылдамдығы берілген уақыт ішіндегі . . . сол уақытқа қатынасына тең . . .

3) Үдеу дегеніміз - . . . , ол жылдамдық өзгерісінің осы өзгеріс болған уақыт аралығының қатынасына тең.

Дененің орынауыстыруы деп дененің бастапқы орнын, оның келесі орнымен қосатын . . . кесіндіні айтады.:

Механикалық

қозғалыс дегеніміз . . . дененің . . . кеңістіктегі орнының өзгеруі

Бірқалыптықозғалатын дененің жылдамдығы берілген уақыт ішіндегі . . . сол уақытқа қатынасына тең . . .:

Тең айнымалы

қозғалыс деп дененің жылдамдығы . . . бірдей уақыт аралығында . . . қозғалысты айтады.

3) Үдеу дегеніміз - . . . , ол жылдамдық өзгерісінің осы өзгеріс болған уақыт аралығының қатынасына тең.:

Материалдық

нүкте деп . . . денені айтады

Дененің орынауыстыруы деп дененің бастапқы орнын, оның келесі орнымен қосатын . . . кесіндіні айтады.: 7) Дененің қисық траектория бойымен қозғалысы . . . деп аталады.

Бірқалыптықозғалатын дененің жылдамдығы берілген уақыт ішіндегі . . . сол уақытқа қатынасына тең . . .: 8) Бұрыштың жылдамдық деп дененің бұрылу бұрышының осы . . . қатынасымен өлшенетін шаманы айтады.

3) Үдеу дегеніміз - . . . , ол жылдамдық өзгерісінің осы өзгеріс болған уақыт аралығының қатынасына тең.: 9) Шеңбер бойымен бірқалыптықозғалатын дененің үдеуі . . . деп аталады, шеңбердің кез - келген нүктесінде ол радиус бойымен оның центріне қарай бағытталады.

Жауаптар:

1. а) кез - келген

б) бірдей шамаға өзгеріп отыратын

Бағытталған.

а) орын ауыстыруды,

б) физикалық шама

1. а) кез - келгенб) бірдей шамаға өзгеріп отыратын: Қисықсызықты қозғалыс

Бағытталған.:

Жылдамдықтың өзгеру

шапшаңдығын сипаттайтын шама.

а) орын ауыстыруды,б) физикалық шама:

а) уақыттың өтуіне

қарай,

б) басқа денемен салыстырғанда

1. а) кез - келгенб) бірдей шамаға өзгеріп отыратын: Центрге тартқыш үдеу

Бағытталған.: Қозғалыстың қарастырылып отырған жағдайында өлшемдерін елемеуге болатын

а) орын ауыстыруды,б) физикалық шама: Бұрылуға кеткен уақытқа.

Жауабы: 1-2; 2-3; 3-5;

4-6; 5-1; 6-8; 7-4:

8-9; 9-7;

Физикалық эстафета.

1 команда:5 оқушы υ, (t) графигі бойынша 1-нен кейін 1 шығады да, есептеу жүргіеді.

Сурет - 1

$C:\Documents and Settings\Admin\Local Settings\Temporary Internet Files\Content.Word\001.bmp$ Бер:

Жауабы:

ах=ϑх+ϑ0хt\frac{\vartheta_{х} + \vartheta_{0х\ }}{t}=0−126=−2м/с\frac{0 - 12}{6} = - 2\ м/с2
х=х0+υ0хt+ахt22=1+12t−t\frac{а_{х}t^{2}}{2} = 1 + 12t - t2
ϑ\varthetaх=ϑ\vartheta0х+ахt=12-2t
Sх=ϑ\vartheta0хt+ахt22=12t−t\frac{а_{х}t^{2}}{2} = 12t - t2=12•\bullet3-32=36-9=27 м
ϑ\varthetaортһSхt\frac{S_{х}}{t}=273\frac{27}{3}=9мсек\frac{м}{сек}

11 команда: График бойынша есептеу жүргізу.

Сурет - 2.

$C:\Documents and Settings\Admin\Local Settings\Temporary Internet Files\Content.Word\002.bmp$

Жауабы:

ах=ϑх+ϑ0хt\frac{\vartheta_{х} + \vartheta_{0х\ }}{t}=8−42=−2м/с\frac{8 - 4}{2} = - 2\ м/с2
х=х0+υ0хt+ахt22=−1+4t+t\frac{а_{х}t^{2}}{2} = - 1 + 4t + t2
ϑ\varthetaх=ϑ\vartheta0х+ахt=4+2t
Sх=ϑ\vartheta0хt+ахt22=4t+t\frac{а_{х}t^{2}}{2} = 4t + t2=8+4=12 м
ϑ\varthetaортһSхt\frac{S_{х}}{t}=122\frac{12}{2}=6мсек\frac{м}{сек}

5. Сенуің керек, бірақ міндетті түрде тексер.

2 командалық капитандары есеп шығарады.

І - тапсырма:

Математикалық нүкте

х=2+3t, у=1+4t теңдеуіне сәйкес қозғалады. Нүктенің жылдамдығын табу керек.

Жауабы: $\vartheta = \sqrt{\vartheta_{х}^{2} + \vartheta_{у}^{2}}$ =5 м/с