Екінші санды табыңдар

Пропорция №1
1-нұсқа
1) Қатынастың белгісіз мүшесін табыңдар:
1) х:5=9 2) 2,8:х=7 3)
2) қатынастарынан пропорция құрастырыңдар.
3) Пропорцияның белгісіз мүшесін табыңдар:
1) 2) 12,4:12=х:6
4) 16 кг қоспада 6,4 кг мыс бар. Осындай неше килограмм қоспада 2,4 кг мыс бар?
5) Үш санның қатынасы 2:5:7 қатынасындай. Ең кіші сан мен ең үлкен санның қосындысы 81-ге тең. Осы сандардың қосындысын табыңдар.

Пропорция №1
2-нұсқа
1) Қатынастың белгісіз мүшесін табыңдар:
1) х:3=9 2) 8,4:х=3 3)
2) қатынастарынан пропорция құрастырыңдар.
3) Пропорцияның белгісіз мүшесін табыңдар:
1) 2) 1:8=х:20
4) 18 кг қоспада 3 кг мыс бар. Осындай 12 кг қоспада қанша мыс бар?
5) Үш санның қатынасы 2:4:7 қатынасындай. Ең үлкен сан мен ең кіші санның айырмасы 35-ға тең. Осы сандардың қосындысын табыңдар.

Пропорцияның қолданылуы №2
1-нұсқа
1) Қатынастың белгісіз мүшесін табыңдар:
2) Картадағы 1 см-ге Жер бетіндегі 1000 м қашықтық сәйкес келеді. Картаның масштабын табыңдар.
3) Шеңбердің радиусы 40 см доңғалақ 140 рет айналғанда неше қашықтыққа барады?
4) Картадағы 3,5 см кесіндіге Жер бетіндегі 210 км ара қашықтық сәйкес. Осы картадағы 2,8 см кесіндіге Жер бетіндегі неше километр ара қашықтық сәйкес?
5) 24 кг картоптан 4,2 кг крахмал алынды. 60 кг картоптан неше килограмм крахмал алынады?

Пропорцияның қолданылуы №2
2-нұсқа
1) Қатынастың белгісіз мүшесін табыңдар:
2) Картадағы 1 см-ге Жер бетіндегі 700 м қашықтық сәйкес келеді. Картаның масштабын табыңдар.
3) Шеңбердің радиусы 30 см доңғалақ 160 рет айналғанда неше қашықтыққа барады?
4) Картадағы 4 см кесіндіге Жер бетіндегі 300 км ара қашықтық сәйкес. Осы картадағы 3,2 см кесіндіге Жер бетіндегі неше километр ара қашықтық сәйкес?
5) 40 кг күріштен 30 кг крахмал алынды. 300 кг күріштен неше килограмм крахмал алынады?

Рационал сандар №3
1-нұсқа
1. Координаталық түзу сызып, В(1) нүктесін белгілеңдер. В(1) нүктесінен оң бағытта 4 бірлік кесіндіге тең қашықта Д нүктесін, теріс бағытта 2 бірлік кесіндіге тең қашықтықта Е нүктесін белгілеңдер. Д нүктесін, Е нүктесін координаталармен жазыңдар.
2. Жылдызшаның орнына теңдік тура болатындай таңбаны қойыңдар:
1) -(*9)= -9 2) -(*5,5)=5,5
3. Теңсіздіктерді қанағаттандыратын барлық бүтін сандарды табыңдар:
1) -4<х<5 2) -1<=х<3
4. х-ті табыңдар:
1) х=17 2) х=-8 3) 4х=80
5. Салыстырыңдар:
1) -37 және 37 2) -99 және 0,1 3) -524 және -112

Рационал сандар №3
2-нұсқа
1. Координаталық түзу сызып, А(-2) нүктесін белгілеңдер. А(-2) нүктесінен оң бағытта 3 бірлік кесіндіге тең қашықта В нүктесін, теріс бағытта 4 бірлік кесіндіге тең қашықтықта С нүктесін белгілеңдер. В нүктесін, С нүктесін координаталармен жазыңдар.
2. Жылдызшаның орнына теңдік тура болатындай таңбаны қойыңдар:
1) -(*7)= 7 2) -(*15,3)=-15,3
3. Теңсіздіктерді қанағаттандыратын барлық бүтін сандарды табыңдар:
1) -3<х<6 2) -4<=х<0
4. х-ті табыңдар:
1) х=19 2) х=-12 3) 7х=42
5. Салыстырыңдар:
1) -17 және 17 2) -88 және 0,9 3) -724 және -112

Рационал сандарды қосу, азайту №4
1-нұсқа
1. Теріс сандарды қос:
1) -17,54+(-38,8) 2) -4,07+(-59,8)
3) -10,05+(-100)
2. Теңдеуді шеш:
1) 9+х=-15 2) х+(-9)=-0,51
3) 63,5+х=-17,31
3. Азайтуды орында:
1) -5--214 2) -717-(-4)
4. Салыстыр:
1) 3,3-2 және 4,5-4
2) -12,2+5 және -12,2+5
5. Амалды орында: -2312-534+2720

Рационал сандарды қосу, азайту №4
2-нұсқа
1. Теріс сандарды қос:
1) -20,17+(-15,07) 2) -4,07+(-75,89)
3) -9,05+(-59)
2. Теңдеуді шеш:
1) -7+х=13 2) х+(-3)=-1,68
3) 83,34+х=-23,54
3. Азайтуды орында:
1) -7--227 2) -713-(-3)
4. Салыстыр:
1) 4,3-2 және 5,5-4
2) -13,2+7 және -13,2+7
5. Амалды орында: -735--4215-523

Рационал сандарды көбейту, бөлу №5
1-нұсқа
1. Есептеңдер:
1) -2,26*(-2,5) 2) -0,36*123
3) -42,3:0,3 4) -2516:-2118
2. Теңдеуді шешіңдер:
1) 4,3-56х=6,8 2) 3*(8,04+3х)=0
3. Өрнекті ықшамдаңдар:
1) 31а+(-33в)+(-57а)-58в
2) -3,1в+4,27-4,64в-0,8в-7
4. Амалды орындаңдар:
1) 7,8:(-2,6)+(-5,2)*(-5)
2) -0,45*59+38:112

Рационал сандарды көбейту, бөлу №5
2-нұсқа
1. Есептеңдер:
1) -2,65*(-2,8) 2) -0,72*118
3) -25,2:0,18 4) -3715:-235
2. Теңдеуді шешіңдер:
1) 5,6-512х=8,1 2) 2*(4х-8,04)=0
3. Өрнекті ықшамдаңдар:
1) 53а+(-77в)+(-81а)-83в
2) -3,59в+5,91-9,21в-8+6в
4. Амалды орындаңдар:
1) 12:(-2,4)+(-3,5)*(-4)
2) -0,65*413+123:59

Рационал сандарға арифметикалық амалдар қолдану №6
1-нұсқа
1. Есептеңдер:
1) 7,3-(-1,9) 2) -123*0,9 3) -1,3:0,26 4) -159:-213
2. Жай бөлшектерді тиісінше ондық бөлшекпен немесе периодты ондық бөлшекпен жазыңдар:
14; 16; 27
3. Теңдеуді шешіңдер:
1) -0,7х+0,9=-0,5 2) 8*(х+2)=0
4. Амалды орындаңдар: 513-8:179259-323*0,45

Рационал сандарға арифметикалық амалдар қолдану №6
2-нұсқа
1. Есептеңдер:
1) 4,8-(-1,9) 2) -159*37 3) -1,4:0,35 4) -118:-34
2. Жай бөлшектерді тиісінше ондық бөлшекпен немесе периодты ондық бөлшекпен жазыңдар:
13; 38; 15
3. Теңдеуді шешіңдер:
1) -0,8х+1,7=-0,7 2) 9*(х+3)=0
4. Амалды орындаңдар: 456-9:3132112-438*611

Алгебралық өрнектер, оларды түрлендіру №7
1-нұсқа
1. Жақшаны ашып, өрнектерді ықшамда:
1) 17а+3(а+6) 2) 13а-4(7-а)
2. Ортақ көбейткішті жақша сыртына шығарып, ықшамда:
1) ав+ас-ав 2) 2mn-6n
3) хz+8х 4) 6х+2y-7х
3. Сыныптағы барлық оқушылар саны х, оның 49-і қыздар. Сыныпта неше қыз бар? Есептің өрнегін жазып, өрнектің мәнін табыңдар. Мұндағы х=27
4. Теңдеуді шешіңдер: 23х+(14+9х)=5х+13
5. Өрнекті ықшамдап, мәнін табыңдар: 712х+58*23х мұндағы х=5

Алгебралық өрнектер, оларды түрлендіру №7
2-нұсқа
1. Жақшаны ашып, өрнектерді ықшамда:
1) 15х+2(2х-7) 2) 7а-3(5а+1)
2. Ортақ көбейткішті жақша сыртына шығарып, ықшамда:
1) mx+my-mz 2) 8ny-4y
3) mх-8х 4) 3х-10y-6х
3. Сыныптағы барлық оқушылар саны х, оның 57-і қыздар. Сыныпта неше қыз бар? Есептің өрнегін жазып, өрнектің мәнін табыңдар. Мұндағы х=28
4. Теңдеуді шешіңдер: 43х-(29+13х)=14х+3
5. Өрнекті ықшамдап, мәнін табыңдар: 58х+34*12х мұндағы х=7

Теңдеулерді шешу №8
1-нұсқа
1. Теңдеуді шешіңдер:
1) 2х-3=4(х-2) 2) 5х+13=3(х+9)
2. Теңдеуді шешіңдер:
1) 3х-42=6-х+23 2) 2х+33=13(х-1)5-7
3. Теңдеу құрып шығарыңдар:
Бірінші жүйектегі таңқурай бұталары бұталары екінші жүйектегіден 1,5 есе артық. Егер 4 таңқурай бұтасын бірінші жүйектен екінші жүйекке көшіріп отырғызса, екі жүйектегі таңқурай бұталары саны бірдей болады. Алғашқыда екінші жүйекте неше таңқурай бұтасы болған?

Теңдеулерді шешу №8
2-нұсқа
1. Теңдеуді шешіңдер:
1) 4х-3=2(х-4) 2) 5х-2=3(х+4)
2. Теңдеуді шешіңдер:
1) 2х-52=х+93-1,5 2) 5х-76=3(х-5)4-2
3. Теңдеу құрып шығарыңдар:
Елді мекеннен қалаға дейінгі қашықтықты жүк машинасы 3 сағ, ал жеңіл машина 2 сағ жүреді. Жеңіл машинаның жылдамдығы жүк машинасының жылдамдығынан 30 км/сағ артық. Жүк машинасының жылдамдығын табыңдар.

Теңдеулерді қолданып есептер шығару №9
1-нұсқа
1. Теңдеуді шешіңдер:
1) 43х-(29+13х)=14х+3 2) 3х-28+10=х+28
2. Теңдеудің түбірлерін табыңдар:
1) х=8 2) 2x+3=3
3. Теңдеудің түбірлерін табыңдар:
1) 3x+11=4 2) 3x-8=x+4
4. Теңдеу құрып шығарыңдар:
Екі санның қосындысы 21-ге тең. Екі еселенген бірінші сан екінші саннан 3-ке артық. Екінші санды табыңдар.

Теңдеулерді қолданып есептер шығару №9
2-нұсқа
1. Теңдеуді шешіңдер:
1) 32х-(37+15х)=7х+3 2) 5х-17+4=2х+14
2. Теңдеудің түбірлерін табыңдар:
1) х=6 2) 2x+4=6
3. Теңдеудің түбірлерін табыңдар:
1) 6x-17=7 2) 4x-13=2x+5
4. Теңдеу құрып шығарыңдар:
Екі санның қосындысы 24-ге тең. Екі еселенген бірінші сан екінші саннан 3-ке артық. Екінші санды табыңдар.

Теңсіздіктерді шешу №10
1-нұсқа
1. Теңсіздіктің қасиеттерін пайдаланып:
1) 14>9 теңсіздігінің екі жақ бөлігінен де 7-ті азайтыңдар;
2) 18<24 теңсіздігінің екі жақ бөлігін де 6-ке бөліндер;
2. Теңсіздіктерді мүшелеп:
1) қосыңдар: 15>7 және 8>6
2) көбейтіңдер: 2<7 және 8<10
3. Мына теңсіздіктің шешімдерін координаталық түзуде кескіндеп, сан аралығымен жазыңдар:
1) х>-5 2) 2<=х<=6
4. Теңсіздіктерді шешіңдер:
1) 7<5х-3<12 2) 4<4х+23<6

Теңсіздіктерді шешу №10
2-нұсқа
1. Теңсіздіктің қасиеттерін пайдаланып:
1) 17>11 теңсіздігінің екі жақ бөлігінен де 5-ті азайтыңдар;
2) 12<36 теңсіздігінің екі жақ бөлігін де 6-ға бөліндер;
2. Теңсіздіктерді мүшелеп:
1) қосыңдар: 17>13 және 9>7
2) көбейтіңдер: 12>7 және 9>5
3. Мына теңсіздіктің шешімдерін координаталық түзуде кескіндеп, сан аралығымен жазыңдар:
1) х<5 2) -1<=х<=4
4. Теңсіздіктерді шешіңдер:
1) 17<6х+5<29 2) 1<3х-42<4

Теңсіздіктер жүйесін шешу №11
1-нұсқа
1. Теңсіздіктер жүйесінің шешімдерін сан аралықтарымен жазып, координаталық түзу бойында кескіндеңдер:
1) х>=7х<=10 2) х>-1х>=2
2. Теңсіздікті шешіңдер:
7+2х>5+х3х+2<8+х
3. Қос теңсіздіктерді шешіңдер:
1) 2<5х-3<17 2) 1<=5+х2<2,5
4. Теңсіздіктерді шешіңдер: 1) х>6 2) х+3<=7

Теңсіздіктер жүйесін шешу №11
2-нұсқа
1. Теңсіздіктер жүйесінің шешімдерін сан аралықтарымен жазып, координаталық түзу бойында кескіндеңдер:
1) х>3х<6 2) х<4х<=7
2. Теңсіздікті шешіңдер:
2-х<8-2х3х-2>6+х
3. Қос теңсіздіктерді шешіңдер:
1) -2<3х+1<7 2) 1<=4+х3<5
4. Теңсіздіктерді шешіңдер: 1) х>9 2) х-3<=4

Координаталық жазықтықтар №12
1 нұсқа
1) а және в түзулерінің қиылысуынан пайда болған а
1=500. 2, 3, 4-тің градустық 1 2
өлшемін табыңдар. в 3 4
2) Координаталық жазықтықта АВСД квадратының үш төбесінің координаталары:
А(2; 5), В(6; 5), С(6; 1) бойынша төртінші төбесі Д-ның координаталарын тауып, квадрат сызыңдар. Квадраттың периметрін табыңдар.
3) Қайық көлде 7 км/сағ жылдамдықпен t сағ жүзді. Мұндағы t=1; 2; 3. Қайықтың қозғалыс графигін салыңдар.
4) Координаталық жазықтықта А(3; 2) нүктесін белгілеңдер. Ох осіне қатысты А нүктесіне симметриялы А1 нүктесін тауып, оны координаталарымен жазыңдар.
5) А(-4; 4), В(-2; 1), С(-5;2) төбелері бойынша АВС үшбұрышына координаттар басына қатысты симметриялы А1В1С1 үшбұрышын салып, координаттарын табыңдар.

Координаталық жазықтықтар №12
2 нұсқа
1) c және d түзулерінің қиылысуынан пайда болған с
1=500. 2, 3, 4-тің градустық 1 2
өлшемін табыңдар. d 3 4
2) Координаталық жазықтықта АВСД тік төртбұрышының үш төбесінің координаталары: А(1; 1), В(1; 5), С(7; 5) бойынша төртінші төбесі Д-ның координаталарын тауып, тік төртбұрыш сызыңдар. Тік төртбұрыштың периметрін табыңдар.
3) Жаяу адам 6 км/сағ жылдамдықпен t сағ жүзді. Мұндағы t=1; 2; 3. Жаяу адамның қозғалыс графигін салыңдар.
4) Координаталық жазықтықта А(4; 3) нүктесін белгілеңдер. Оу осіне қатысты А нүктесіне симметриялы А1 нүктесін тауып, оны координаталарымен жазыңдар.
5) А(4; 4), В(2; 1), С(5;2) төбелері бойынша АВС үшбұрышына координаттар басына қатысты симметриялы А1В1С1 үшбұрышын салып, координаттарын табыңдар.
Функция, оның берілуі №13
1-нұсқа
1. у=2х-3 сызықтық функциясының графигін салыңдар. Графиктен мынаны анықтаңдар:
1) х=4 мәніне у-тің қандай мәні сәйкес?
2) х-тің қандай мәнінде у=5
2. Бір координаталық жазықтықта у=2х және у=2 функциясының графиктерін салыңдар. Графиктердің қиылысу нүктесін координаталармен жазыңдар.
3. у=3х+l функциясының графигі А(-1; 5) нүктесі арқылы өтеді. l - дің мәнін табыңдар.
4. 3х+3у=15 теңдеуінің шешімдері:
1) (5;у) 2) (-5;у) у-ті табыңдар.

Функция, оның берілуі №13
2-нұсқа
1. у=3х+1 сызықтық функциясының графигін салыңдар. Графиктен мынаны анықтаңдар:
1) х=2 мәніне у-тің қандай мәні сәйкес?
2) х-тің қандай мәнінде у= -2
2. Бір координаталық жазықтықта у=3х және у=3 функциясының графиктерін салыңдар. Графиктердің қиылысу нүктесін координаталармен жазыңдар.
3. у=-х+l функциясының графигі А(-4; 5) нүктесі арқылы өтеді. l - дің мәнін табыңдар.
4. 3х+2у=14 теңдеуінің шешімдері:
1) (х;7) 2) (х;1) х-ті табыңдар.

Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен және алмастыру тәсілімен шешу №14
1-нұсқа
1) Теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешіңдер:

2) Теңдеулер жүйесін құрып, оны алмастыру тәсілімен шешіңдер:
Бір жылқы мен бір сиыр 7 күнде 105 кг шөп жейді. Бір жылқының 2 күнде жеген шөбін бір сиыр 3 күнде жейді. Әрбір күн сайын бір жылқы және бір сиыр неше килограмм шөп жейді?
3) Теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешіңдер:

4) Есептеңдер:
-0,9*3+117:4,5-8,3

Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен және алмастыру тәсілімен шешу №14
2-нұсқа
1) Теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешіңдер:

2) Теңдеулер жүйесін құрып, оны алмастыру тәсілімен шешіңдер:
Екі тракторшы 6 күнде 84 кг жер жыртты. Бірінші тракторшының 4 күнде жыртқан жері екінші тракторшының 3 күнде жыртқан жеріне тең. Тракторшылардың әрқайсысы бір күнде неше гектар жер жыртады?
3) Теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешіңдер:

4) Есептеңдер:
-0,8*4+56:3,5-5,8

Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін
қосу тәсілімен шешу №15
1-нұсқа
1) Теңдеулер жүйесін қосу тәсілмен шешіңдер:
а) ә)
2) Теңдеулер жүйесін құрып, оны қосу тәсілімен шешіңдер:
19 м матадан 6 жейде 5 көйлек тігіледі. 2 жейде тігу үшін қажет мата 1 көйлек тігу үшін қажет матадан 1 м артық. Бір жейде тігу үшін неше метр мата қажет? Бір көйлек тігу үшін неше метр мата қажет?
3) Есептеңдер:

Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін
қосу тәсілімен шешу №15
2-нұсқа
1) Теңдеулер жүйесін қосу тәсілмен шешіңдер:
а) ә)
2) Теңдеулер жүйесін құрып, оны қосу тәсілімен шешіңдер:
3 дәптер 2 қаламсаптың құны 108 тг, 8 дәптер бір қаламсаптан 3 тг қымбат. Дәптердің бағасы неше теңге? Қаламсаптың бағасы неше теңге?
3) Есептеңдер:

Қорытынды бақылау жұмысы
1-нұсқа
1) Жақшаны ашып, өрнекті ықшамдаңдар:
1) (3x+2y)-(2x-y) 2) (a+b)-(a-b)-(a-b)
2) Теңсіздікті шешіңдер:
1) 2х-2,7<3,9+х 2)
3) Функцияның графигінің координаталар осьтерімен қиылысу нүктелерін тауып, графигін салыңдар:
4) Теңдеулер жүйесін құрып, оны тиімді тәсілмен шешіңдер.
Автотұрақтағы жеңіл машиналар саны, жүк машиналарынан 4 есе кем. Жүк машиналары жеңіл машиналарға қарағанда 54-ке артық. Автотұрақта неше жеңіл машина, неше жүк машинасы бар?
5) Есептеңдер:
6) Теңдеулер жүйесін ықшамдап алып, оны тиімді тәсілмен шешіңдер:

Қорытынды бақылау жұмысы
2-нұсқа
1) Жақшаны ашып, өрнекті ықшамдаңдар:
1) (3x+y)-(2x-3y) 2) (a-b)-(a+b)-(a-b)
2) Теңсіздікті шешіңдер:
1) 2х-3,4<8,2+х 2)
3) Функцияның графигінің координаталар осьтерімен қиылысу нүктелерін тауып, графигін салыңдар:
4) Теңдеулер жүйесін құрып, оны тиімді тәсілмен шешіңдер.
Автотұрақтағы жеңіл машиналар саны, жүк машиналарынан 4 есе кем. Жүк машиналары жеңіл машиналарға қарағанда 54-ке артық. Автотұрақта неше жеңіл машина, неше жүк машинасы бар?
5) Есептеңдер:
6) Теңдеулер жүйесін ықшамдап алып, оны тиімді тәсілмен шешіңдер: