Сан есімді тап

Бастауыш сынып мұғалімі
Нурмуканбетова Шара Муратовна

Сабақтың тақырыбы
Сан есім
Жалпы мақсаты:
Сан есімнің заттың санын, ретін білдіретін сөз табы екенін түсіндіру. Сан есімнің мағынасын дұрыс түсініп, сөйлеу және жазу стилінде дұрыс қолдана білу дағдыларын арттыру.
Міндеті
Оқушылардың ақыл-ойын, сөйлеу тілін дамыту, қиялын ұштау.Танымдық тапсырмалар арқылы ой белсенділігін, шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Күтілетін нәтиже
Оқушылар жаттығулар, әр түрлі тапсырмалар орындау мақсатында сан есімдерді тауып, оларға сұрақ қойып үйренді
Сілтемелер
Қазақ тілі <<Алматы Атамұра>> баспасы 2014жыл, интернет материалдары, ресурстар, суреттер, кестелер.
Тапсырмалар
1.<<Иә, жоқ>> ойыны
2.Дәптермен жұмыс
3.Оқулықпен жұмыс
4.Жатқа жазу
5.Сергіту сәті <<Шығарманың тақырыбын тап>>
6.Топтық жұмыс
7.Ойын: <<Кім тез ойлайды?>>
8.<<Қабырғаға қарап оқу>> ,<< Автордың орындығы>>
9. Тест
Сабақтың жүру барысы
Уақыты
Мұғалімнің іс әрекеті
Оқушының іс әрекеті

I.Ұйымдастыру бөлімі. Сәлемдесу. Сыныпты сөз таптары арқылы топқа бөлу.
Психологиялық дайындық
Қане балалар, мені көріп тұрғандар 1 шапалақ, естіп тұрғандар 2 шапалақ, сабаққа дайын оқушылар 3 шапалақ. - Жақсы отырыңдар. Шапалақ даусынан сендердің бүгінгі сабаққа дайындықпен келгендерің сезіліп тұр. Мұғалім:- Екі көзің не үшін керек?
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1.Жақсы сөзге жан семіреді,
Жаман сөзден жан қорқады.
2.Өнерлі бала сүйкімді.
3.Сабағы жаман жемістің, дәні де жаман.
4.Ақылды қария, ағып жатқан дария.

Өткен материалды <<Иә, жоқ>> ойыны арқылы пысықтау.
Ойынның мақсаты: Тез ойлауға, шапшаңдыққа баулу.
Ойынның шарты: Өтілген сөз таптарына байланысты сұрақтар қою. Егер сұрақ дұрыс болса, <<иә>> деп, дұрыс емес болса <<жоқ>> деп жылдам жауап беру керек. Мысалы, сын есімнің сұрақтары Қандай? Қай? (иә), <<Ұқыпты>> сөзі етістікке жатады (жоқ) <<оқып отыр>> етістік пе? етістіктің сұрақтары Кім? Не? ма?, <<жүзіп жүр>> дара етістік пе?, т.б. сұрақтар қойылады.
II.Жаңа сабақ
Жарайсыздар. Ал енді балар назарымызды тақтаға аударып көріңіздерші.
Ребус

<<Елу жылда ел жаңа>>
Бұл ұғымды ана тілінде біз қалай атаймыз?
-Олай болса осы бір халық даналығынан қалған асыл сөзді қалай түсінесіңдер?
- <<Елу жылда ел жаңа>> дегеніміз Біздің еліміз 70 жыл Ресейдің қарамағында болса, енді міне арасына бірнеше жылдар салып менің елім Егеменді, тәуелсіз ел атанды.
-13 жылдың ішінде басқа елдер қызығы да, қызғана да қарайтын жаңа Астана бой көтерді.
-Олай болса оқушылар біздің мақалымыз, сұрақтарға берген жауабымыз, қандай сөз табының арқасында ойымызды анық жеткізе алдық?
-Сан есім.
-Бүгін сәуір айының нешесі?
-жиырмасы
-Дәл қазір сағат неше?
-бірден жиырма минут кетті.
- сабаққа кешікпеу үшін сен нешеде келесің?
-он екіде
-Нешінші сыныпта оқисың?
-Үшінші
-Сенің сыныбыңда неше оқушы бар?
-Жиырма екі.
-Міне балалар біз сан есімдердеі сөзбен сөзді байланыстыру үшін ғана емес, күнделікті өмірімізде сан есімдерден құралады екен.
-Олай болса біздің бүгінгі өтетеін тақырыбымыз қандай сөз табы болмақ?
-Сан есім.
а) Сан есімнің негізгі белгілері;
ә) Анықтама туындату (бала пікірі).
Сан есім
Сұрақтары: Неше? Нешінші? Қанша?
Ереже: Заттың санын,ретін білдіреді.

III.Оқулықпен жұмыс
1-жаттығу
Жұмбақесепті оқып, шешуін тап.
Сан есімдерді тап, сұрақ қой. Олардың қай сөзбен байланысып тұрғанын айт.
2-жаттығу Жатқа жазу
Жаңылтпашты жатқа жазу
Сан есім мен зат есімнің байланысын сызбамен көрсет.
Құрық дегеннің не екенін білесің бе?
IY.Сергіту сәті <<Шешуін тап>>
Аулада 5 үйрек, 11 түйе, 5 жылқы, 2 сиыр, 2
ешкі,
Қорада 3 үйрек. 2 қоян, 3 түлкі, таба
алмасаң,
1 үйрек тығылды, Бол күлкі (25)
Біреуі жығылды,
Қалғаны неше үйрек? (6)
Y.Топтық жұмыс
3-жаттығу
1-топ Жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар.
2-топ Төртеу түгел болса, төбедегі келеді, алтау ала болса, ауыздағы кетеді.
3-топ Білімді мыңды жығады, білекті бірді жығады
YI Ойын: <<Кім тез ойлайды?>>
Ойынның мақсаты: Баланың таным қабілетін, зейінін дамыту, шапшаң ойлауға үйрету.
К+3+ік- күшік 7+к- жетік
8+көз- сегіз Тү+1- түбір
Дер+5- дербес Жел+90- желтоқсан
1+қазан- бірқазан Тем+2- темекі
6+бақан- алтыбақан 9+құмалақ-тоғызқұмалақ
Тоғызқұмалақ-қазақтың ұлттық ойыны.
Желтоқсан жылдың соңғы айы.
Темекі-денсаулыққа зиян.
4-жаттығу
Жұмбақесепті оқып, шешуін тап. Бала санын дәлелде.
Төлептің барлық баласы он екі болған.
VII Парақшалармен жұмыс
Дарынды балалармен жеке жұмыс.
1-карточка.Сан есімдерді теріп жаз.
2-карточка.Берілген сандарды сөзбен жаз.
3-карточка.Қай айда 28 күн бар? Сан есімді тап.(ауызша)
4-карточка.Есептік сан есімдерді реттік сан есімдерге айналдыр.(ауызша)
5-карточка.1 жұмыртқа 10 минутта піседі, 5 жұмыртқа неше минутта піседі? (ауызша)

VIII.<<Қабырғаға қарап оқу>>
12-cәуір ғарышкерлер күні туралы әңгіме жазу
<<Автордың орындығы>> оқушылар жазған әңгімелерін ортаға шығып оқып береді.
IX. Тест арқылы бірін -- бірі бағалау.
1. Заттың санын білдіретін сөз табы -
А) зат есім Ә) сын есім Б) сан есім

2. Сан есімнің сұрақтарын белгіле.
А) Қандай? Қай?
Ә) Қанша? Неше? Нешінші?
Б) Не істеді? Қайтті?
3. Нешінші сұрағына жауап беретін сөзді тап.
А) бесінші Ә) бес Б) бесеу
4. Сан есімді тап.
А) сана, оқы
Ә) жиырма, үш жүз
Б) биыл, былтыр
5. Сөйлемнен сан есімді тап. Олжас бірінші орын алды.
А) Олжас
Ә) бірінші
Б) орын
В) алды.
X Сабақты қорытындылау
Сан есім
Заттың санын ретін мөлшерін
Тірек сызба арқылы сабақты қорытындылау
Бағалау.
Үйге тапсырма
471-жаттығу Туған жер тақырыбында әңгіме жазып келу
Сәлемдесу. Сыныпты сөз таптары арқылы топқа бөлемін.

Оқушылардың сабаққа деген ынтасын артыру мақсатында психологиялық дайындық жүргізу.

Жазып келген мақалдарынан әр топ сын есім мен өз топтарының атына сай сөз таптарын табады

Доп лақтыру ойыны арқылы өтілген материалдарды қорытындылау

(тақтаға жаздырту)
Мақал.
Интерактивті тақтадағы ребусты шешіп, сұрақтарға жауап береді

Сан есімнің сұрақтарын табады

Әр топ оқушылары өздеріне берілген сөз таптарын талқылап, дәлелдеп тапсырманы орындап, ортаға шығып айтып береді.

Жаңылтпашты жатқа жазып, құрық - малшының мал баққанда ұстайтын құралы екенін айтады

Сызықшаның орнына сан есімді қойып мақалды толықтыр

Саны бар сөздердің шешуін тауып, екі-үш сөйлем құрастыру.

Сурет мазмұнына байланысты әңгіме жазып, оны автордың орындығына отырып оқып береді.

Оқушылардың сан есім туралы білімін анықталады

Оқушылар бірін-бірі бағалайды

Сабақты қорытындылау бағалау, үйге тапсырма беру.