Қанның артериялық қысымы. қанның тамырлармен қозғалысы

Cабақ тақырыбы: Қанның артериялық қысымы.

Қанның тамырлармен қозғалысы.

Сабақ мақсаты: Қан айналым жүйесі бойынша білімдерін толықтыру.

Білімділік: Қанның артериялық қысымын, қанның тамырлармен қозғалуын түсіндіру. Мөлшерлі жүктемеге дейін және кейін тамырдың соғуын есептеуді үйрету.

Дамытушылық: Жүрек қантамырлар жүйесі бойынша білімдерін дамыта, тамырдың соғуы туралы зертханалық-ойларын дамыту.

Тәрбиелік: Оқушылардың өз денсаулықтарына немқұрайлы қарамауын, бірінші байлық-денсаулық екендігі туралы терең түсінік беру.

Сабақ типі: Жаңа сабақ:

Оқыту әдісі: Түсіндірмелі-зертханалық.

Көрнекіліктер: суреттер, тонометр, секундомер. Компьтерлік слайдтар.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі: 1 мин.

-Амандасу, түгендеу, оқушылардың назарын сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсырмасы І Қызығушылықты ояту. 7 мин.

Венн диаграммасы:« Кіші және үлкен қанайналым шеңберлерін салыстыру»

Кіші қанайналым шеңбері

Үлкен қанайналым шеңбері

Айыр машы

лығы

Кіші қанайналым шеңбері: Оң жақ қарыншадан өкпе артериясы шығып өкпеде газ, зат алмасып, сол жақ жүрекшеге өкпе венасы арқылы келіп құяды. Өкпе артериясында вена, өкпе венасында артерия қаны болады.

Үлкен қанайналым шеңбері: Сол жақ қарыншадан қолқа тамырынан артерия арқылы бүкіл денеде газ, зат алмасу өнімдері жүріп оң жақ жүрекшеге қуысты вена арқылы келіп құяды. Артерияда артерия қаны, венада вена қаны болады. Тасымалдау қызметін атқарады.

Ұқсас

тығы

Кіші қанайналым шеңбері: Тұйық қанайналым шеңберін түзеді, газ, зат алмасу өнімдері болады. Артерия, артериола, капилляр, венула, вена қан тамырлары тән. Жүректен шығып жүрекке келеді.

ІІІ Жаңа тақырып: 25 мин.

Қан айналады жүректің әмірімен,

Қан тілдеседі жүрек деген тәңірімен.

Ақ түсті мөлдір және қызылданып,

Адамға күш береді пәрменімен.

- дей отырып біз жаңа тақырыпқа көшейік.

Жоспар:

Қанның артериялық қысымы:
Қанның тамырлармен қозғалуы.
Зертханалық жұмыс № 9 «Мөлшерлі жүктемеге дейін және кейін қан тамырдың соғуын есептеу».

ІІ « Мағынаны ажырату» кезеңінде оқушылар оқулықпен жұмыс істей отырып, кластер құрады. 10 мин оқу. Кесте толтыру 15 мин.

ІІІ «Ой толғаныс» кезеңі өздері зерттеу нәтижесін дәптерлеріне жазады.

№9 зертханалық жұмыс.

Мөлшерлі жүктемеге дейін және кейін тамырдың соғуын есептеу.

Керекті құрал-жабдықтар: секундтық бағдаршасы бар сағат немесе секундомер.

Жұмыс мақсаты:

Тамырдың соғуын есептеуге үйрену.
Тамырдың соғуын есептеу арқылы жүрек жиырылуының жиілігін анықтауды үйрену. Оның әр түрлі жағдайдағы жұмысының ерекшеліктері туралы қорытынды жасау.

Жұмыс реті:

Оқулықтағы §39- ды оқыңдар. Мынадай сұрақтарға жауап беріңдер: тамырдың соғуы дегеніміз не? Оны қайдан анықтауға болады? Неліктен тамырдың соғуын адам денесінің сол жерінен табуға болатыны түсіндіріңдер.
Кәрі жілік сүйегінің білезік маңынан тамырдың соғуын есептеуді үреніңдер.
1 минуттағы: а) отырып, ә) тұрып, б) 10 рет отырып, тұрғаннан кейінгі тамырдың соққысын санаңдар.

Есеп беру тапсырмасы.

Дәптерлеріңе тамырдың соғуы, тамыр соғу жиілігі туралы жазыңдар.
Дәптеріңе кестені толтырыңдар.

Әр түрлі бұлшық ет жүктемесі кезіндегі тамырдың соғуының өзгеруі.

1 минуттағы тамыр соққысының саны:

Отырғанда

Тұрғанда

10 рет отырып, тұрғаннан кейін

Отырғанда:

Тұрғанда:

10 рет отырып, тұрғаннан кейін:

Отырғанда:

Тұрғанда:

10 рет отырып, тұрғаннан кейін:

Алған нәтижелерді салыстырыңдар. Өз жүректеріңнің тыныштық және жүктеме түскен кездегі жұмысы туралы қорытынды жасаңдар.

ІV Қорытынды: Блум таксономиясы:

Соғады күні-түні алмай тыным.

Құлайды ол тоқтаса таудай тілің.

(Жүрек)

Қан айналым мүшелерін ата. ( Жүрек, қантамырлар)
Қанның сол жақ қарыншадан барлық мүшелер мен ұлпаларға, оң жақ жүрекшеге қозғалуы қан айналымның қай шеңбері?(Үлкен)
Қанның оң жақ қарыншадан өкпеге, одан сол жақ жұрекшеге қозғалуы қанайналымның қай шеңбері?(Кіші)
Капилляр тамырларының қосылған жерлерін қалай атаймыз? (Артериола, Венула)
Артериялық қысым қай кезде ең көп болады? (қарынша жиырылғанда)
Қан қысым неде жоғары? (артериада)
Қан ағысының жылдамдығы неде жоғары?(қолқада)
Тамырдың соғуы дегеніміз не? (артерия қабырғасының ырғақты тербелісі. )
Капиллярдағы қан қозғалысының жылдамдығы (0, 5 мм/с)

«Ақша жоғалтсаң - ешеңеде жоғалтпағаның, уақыт жоғалтсаң көп нәрсені жоғалтқаның, денсаулығыңды жоғалтсаң - бәрін жоғалтқаның» - демекші оқушылардың өз денсаулықтарына немқұрайды қарамауын, бірінші байлық - денсаулық екендігі туралы терең түсінік берілді.

Қосымша деректер: а) Қан топтары. Қан мен мінез. Адам қанының тобына байланысты мінезін анықтау.

Бірінші топ- қаны бұл топқа жататын адамдар ырымшылдыққа қарсы, жігерлі, табанды, әзіл - сықаққа бейім, өмірдегі құбылыстарға көзін ашып қарайтын, айқындықты ұнататын болып келеді.

Екінші топ- сезімтал, сәл нәрседен көңлң қалғыш, сырттай қарағанда ұстамды әрі байсалды болып көрінгенімен, жүйкесі жұқалау. Өзіне-өзі талап қойғыш, өз іс-әрекеттерін мұқият бақылап отырады.

Үшінші топ- секемшіл, өзін қоршаған ортаға сезікпен қарайды, сары уайымға жиі салынады. Бірақ сабасына тез түсіп, болған жәйтті тез есінен шығарады.

Төртінші топ- көздеген мақсатына жетуге жан- тәнін аямайды, басқа адамдарды өз мақсатына пайдалануға шебер, махаббат мәселесінде шыдамсыз әрі табансыз.

б) Қан туралы ертедегі түсінік.

Ұқсас жұмыстар

Тамырдың соғуын есептеуге үйрену

Қанайналымның үлкен және кіші шеңберлері. Қанның тамырлардың бойымен қозғалуы

Жүректің құрылысы мен қан тамырлары және жүрекшеле

Қан кетудіц түрлері жөне оларға сипаттама

«адам физиологиясы» тақырыбындағы қолданбалы курстың бағдарламасы

Жара асқынуларынан сақтандыру

Жүректің құрылысы. Жүрекшелер мен қарыншалардың қызметі. Жүрек қақпақшалары

Жүректің құрылысы

Жүрек құрылысы, жұмысы. Қантамырлар және олардың түрлері

Қан айналу тақырыбынан сабақ жүйесі