Резерфордтың атомның планетарлық моделі

Скачать

Қызылорда облысы, Жалағаш ауданы,

Ақсу ауылы, №116 орта мектеп физика

пәні мұғалімі Баймаханова Гүлбану

Сыныбы:11 сынып

Тақырып: §8, 2 Ядроның нуклондық моделі

Сабақ мақсаты:

Білімділік : Атомның құрылысы, атом ядросы. Ядроның нуклондық моделі тақырын жетілдіру.

Тәрбиелік: алған білімдерін жүйелеп отыруға тәрбиелеу, өзара жолдастық көмек көрсете білуге және жауапкершілікті сезіне білуге тәрбиелеу;

Дамытушылық: зейіні мен зердесін дамыту, белсенділіктері мен қабілеттіліктерін арттыру;

Материалдар: бейнефильм, электрондық оқулық, Д. И. Менделеев жүйесі, Оқулық-11.

Сабақтың құрылымы:

1. Ұйымдастыру кезеңі
2. Ой шақыру
3. Оқушыларды тексеру кезеңі, сұрақтар, есеп шығару арқылы. (Ураннан қорғасынға айналу схемасы)
4. Бейнефильм «Резерфордтың атомның планетарлық моделі»
5. Жаңа тақырыпты баяндау
6. бекіту кезеңі.
7. Үйге тапсырма

Барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

а) Оқушылармен сәлемдесу

б) Оқушылардың қатысуын тексеру

в) Оқушылардың зейінін аудару

г) Оқушыларды екі топқа бөлу

ІІ. Ой шақыру

Электр және магнит өрісіндегі ауытқулар

• Радиоактивтілік дегеніміз - химиялық элементтердің өздігінен сәуле шығару процесі

• Атомды радиактивті элементтер 3 түрлі сәуле шығарады
• Альфа сәулесі - гелий атомының ядросы, заряды -оң
• Ветта сәулесі - электрондар ағыны, заряды -теріс
• Гамма сәулесі - электромагниттік сәулелену кванты

Радиоактивті ыдырау түрлері

Уранның қорғасынға айналу схемасы

Томсонның моделі

Бейнефильм «Резерфордтың атомның планетарлық моделі»

Резерфордтың атомның планетарлық моделі

Жаңа тақырыпты баяндау

Протонның ашылуы

Атом ядросы ашылғаннан кейін оның құрылымы қандай деген мәселе қойылды? 1919 жылы Резерфорд альфа бөлшектерімен жасаған тәжірибелерін жалғастыра отырып, ядроның құрамына кіретін бірінші бөлшекті ашты. M p = 1. 6726*10-27кг = 1. 00728м. а. б. =938, 27МэВ

Нейтронның ашылуы

Ядроның құрамына кіретін тағы бір бөлшекті ашуға талпынған неміс ғалымдары Боте мен Беккер олар 1930 жылғы жасаған тәжірибелерінде литий мен берелийді альфа бөлшектерімен атқылағанда протонның орнына өте нашар жұтылатын бөлшектер ұшып шығатынын байқайды. Бұл бөлшектер қалыңдығы 20 см болатын қорғасын қабатынан өтіп кеткен Ағылшын ғалымы Чедвик осы жылы берилийді альфа бөлшектерімен атқылағанда одан бөлінетін табиғаты белгісіз сәуленің қасиеттерін зерттеу жұмыстарын жүргізді. Атом ядросының құрамында протон сияқты ауыр бірақ бейтарап бөлшектің бар болуы мүмкін деген батыл болжамды 1920 жылы Резерфорд айтқан және оны нейтрон деп атауды ұсынған еді. M n = 1. 6726*10-27кг = 1. 00866м. а. б. =939, 56МэВ

Атом ядросының құрамы

Z -Атомның реттік нөмері

A - химиялық элементтің салыстармалы атомдық массасына тең.

Протон Нейтрон

Изотоптар

Ядролық зарядтары бірдей(Z), ал массалық сандары А әртүрлі элементтердің атомдарын изоттоптар деп атайды.

Изобаралар

Массалық сандары А бірдей, зарядтық сандары Z әртүрлі нуклидтерді изобаралар деп атайды.

Бекіту кезеңі:

1) Суретте төрт атомның схемасы бейнеленген. Қою қара нүктемен электрондар белгіленген.
Қай схема сәйкес келеді?

2) Атом ядросының төмендегідей нуклондардан тұратын химиялық элементті ата.

• 7p + 7n
• 18p + 22n
• 33p + 42n
• 84p +126n

3) Атомындағы ядролардың құрамын көрсететін қатарды көрсет.

4) Мынадай ядролық реакциялар кезінде энергия бөлініп шыға ма, әлде жұтыла ма?

5) Алюминий ядросының заряды 13 тең, ал массалық сан 27 Ядроның құрамын анықта.

1. 13 протон, 27 нейтрон
2. 13 протон, 14 нейтрон
3. 27 протон, 13 нейтрон
4. 40 протон, 27 нейтрон

6) Литий изотобын дейтерий изотобымен атқылаған кезде бериллий изотобы алынады. Осы реакция нәтижесінде қандай бөлшек бөлініп шығады?

Есептер шығару: Оқулықпен жұмыс

Үйге тапсырма

§ 8, 2 Ядроның нуклондық моделі

1172 - 1173 есептер

1 - есеп:

Қандай радиоактивті ыдырау нәтижесінде ²³⁹ ₉₄ Pu плутоний ²³⁵ ₉₂ U уранға айналады?

2- есеп:

Қандай радиоактивті ыдырау нәтижесінде ²² ₁₁ Na натрий ²² ₁₂ Mg магниге айналады?

3 - есеп:

Натрий ( ²² ₁₁ Na) , фтор ( ¹⁹ ₉ F), куміс ( ¹⁰⁷ ₄₇ Ag) , кюрий ( ²⁴⁷ ₉₆ Cm), менделеевий ( ²⁵⁷ ₁₀₁ Md) ядроларының құрамы қандай?

4 - есеп:

Неон изотоптарының ²⁰ ₁₀ Nе, ²¹ ₁₀ Nе, ²² ₁₀ Nе құрамы қандай?

5 - есеп:

Мына ядролық реакциялардағы жетіспей тұрған белгілерді жазыңдар?

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс