Ағылшын тілі мектепте 2011 жыл

«Тілдің үш тұғырлығы» мәдени жобасын жүзеге асыру аясында мемлекеттік
тілді оқытудың мәдениетаралық аспектілері.
Қазіргі заманғы инновациялық технология бүгінгі күні еліміздегі орта
мектепте білім алып жатқан оқушылардың барлығымен тілдесуге мүмкіндік
беріп отыр. «Адам өмірінің шегі бар, ал білімнің шегі жоқ»- деп атап өткен
Елбасы оқушыларды ғұмыр бойы білімнің тұңғиығына терең үңілуіне шақырды
Мен бүгінгі ұрпақтың үш тіл білуін қолдаймын. Мемлекеттік тіл – мемлекет
құрушы ұлттың тілі, ал, орыс тілін білу – ұлы байлық. Ағылшын тілі
ілгерілеушілік пен технологиялардың тілі болғандықтан, біз оны үйренуге
тиіспіз. Ал қазақ тілі барлық Қазақстандыбіріктіріп, жақындастырып өзара
түсіністік пен сүйіспеншілікке жетелейді, - дейді елбасы Н.Ә.Назарбаев.
Сонымен қатар елбасы «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» деп аталған халыққа
өз Жолдауында «Тілдің үш тұғырлығы» - мәдени жобасының жүзеге асырылу
кезеңдерін айқындады. Ол ағылшын тіліне деген өзінің ой пікірін төмендегі
сөзімен дәлелдеп берді: «Ағылшын тілі – ХХІ ғасырдың тілі. Бұл тіл қазақты
дүниеге танытатын, әлемдік деңгейге шығаратын тіл».
Ағылшын тілін мектептерде жүйелі оқыту үрдісін қалыптастыру – бүгінгі
күннің басты талабы. Шет тілін оқытудың тиімді де ыңғайлы жүйесі мен
құрылымын қалыптастыру әрбір мұғалімнің шеберлігі мен шығармашылығына
байланысты. Мектептердегі ағылшын тілі пәні мұғалімдерінің мақсаты –
оқушылардың сөйлеу дағдысын дамыту, қарым-қатынас біліктілігін
қалыптастыру, ағылшын тілін меңгертіп, сөйлеуіне жағдай тудыру. Бұл орайда
ағылшын тілін оқытудың озық технологиясын меңгеру – үлкен істің бастамасы
деп ойлаймын.
2012-2013 оқу жылының басынан бастап еліміздің көптеген мектептерінде
ағылшын тілін 1- сыныптан бастап оқытуда, ал біздің БОЖББМ-балабақшасында
биылғы 2013-2014 оқу жылынан бастайды. Бүгінге дейін ағылшын тілін 3-4 –
сыныптарда қосымша сабақ ретінде жүргізіп келемін.
Балаларға дәріс бере отырып,біз жаңа әдіс-тәсілдерді игеріп
жатырмыз.Ағылшын тілін жетік меңгеруде сабақта «өзін-өзі бағалау» әдісін
қолданамын. Сонымен қатар, деңгейлеп оқыту әдісін, сыни тұрғысынан ойлауды
дамыту жобасын пайдаланудың көмегі көп. Бұл жоба оқушыныңөз ойын ортаға
салып, сөйлеу тілін дамытуға және сөздің қорын молайтуға жетелейді.
Оқушылар сабақта берілген сөздердің көмегімен өздері мәтін құрайды.
Бастапқы этапта шет тілін оқытудағы бір негізгі аспект – ол ойын
элементтерін тиімді пайдалану болып табылады. Ойын арқылы бала қоғамдағы
тәжірибені меңгереді, сондықтан әр сабағымдақандай дидактикалық ойын
қолдануға болатынын сабақтың мазмұнына, мақсатына, жас ерекшелігіне сәйкес
таңдаймын.
Ойын арқылы баланың өтіп жатқан тақырыпты қандай деңгейде
меңгергендігі байқалады. Ойын үстінде сөйлемейтін, нашар оқитын оқушының
өзін-өзі жан-жақты көрсеткісі келіп, сыныптастарымен, ұстазымен қарым-
қатынасын жақсартады, сөйлеу дағдысын байқатады. Ойын баланың жас ерекшелік
қасиеттерінің дамуына, ішкі жан дүниесінің жаңару, пәнге деген
қызығушылығының артуына жетелейді. Ойын - ағылшын тілін оқытудың басты
тірегі. Ойын оқушының байқампаздығын жетілдіреді, тілді білуге деген
құмарлығын арттырады. Сондықтан да ойын араласқан сабақтың жаңа түрін ойлап
табу мұғалімнің шығармашылығын талап етеді.
Мысалы: «Can»модальдік етістігін пайдалана отырып, «Орамал тастамақ»,
«Доп ойнау», «Кім шапшаң?» ойындарын ойнатуға болады.
«Доп ойнау» ойыны:
1-оқушы: Can you swim?
2-оқушы: Yes, I can.
1-оқушы: Can you count?
2-оқушы: No, I can not.
Мақсаты: бірінші оқушы допты екінші оқушыға лақтыру арқылы сұрақ қояды.
Екінші оқушы сұраққа толық жауап беру керек. Бұл ойынды басқа тақырыптарда
да пайдалануға болады.
Мұндай жаттығулардан оқушы тек қана сұраққа дұрыс жауап беріп қана
қоймай, өз ойын ұштастырады, ойлау қабілетін дамытады.
Ойындар оқушының жеке тұлғасын қалыптастырып ынтымаққа, бірлікке
баулиды.
Ойын: «Жұлдызды сағат». 4- сынып
Мақсаты: Оқушылардың ағылшын тіліне деген қызығушылығын, ой-өрісін
оқудың қызықты түрлері арқылы ынтасын ояту.
Танырлық аспекті : Ағылшын және қазақ тілдерінің көмегі арқылы
қоршаған ортамен байланысын ояту.
Нығайтушы аспекті: Оқушылардың тіл мәдениетін және сөйлеу мәдениетін,
актерлік шеберлігін, есте сақтау мәдениетін дамыту.
Оқулық аспекті: Оқушылардың лексико-грамматикалық дағдыларын,
аудированиясын, дұрыс сөйлей білуін жаттықтыру
Тәрбилеу аспекті: Ағылшын тіліне деген қызығушылықты ояту,
жауапкершілікке тәрбиелеу.
Көрнекілігі: Слайд, дәптер беттері,үлестірмелі материалдар – нөмірленген,
қаламдар.
Ойынның ережесі : Командалар өздерін ағылшын, қазақ тілдерінде таныстыра
отырып, жұлдызшалар жинау керек. Жауап беру үшін балалар № 1-6 дейінгі
табличкаларды көтеру керек . Егерде тақтада жауап жоқ болса № 0 көтереді.
Дұрыс жауапқа оқушы жұлдызша алады. Жартылай финалға қалған 2 оқушы ребус
шешеді. Дұрыс жауап берген финалға шығады.
Жоспары:
1. Greeting. Introduction.
2. І тур. Theme: “Family”
Тақтада І турдың сөздері
1. ата-ана
2. күйеу
3. келіншек
4. бауыр (ұл бала)
5. бауыр (қыз бала)
6. аға
Сөйлемдер:
She is a daughter of my sister or brother. /5/
She or he is a daughter or a son of your aunt or uncle. /6/
They are my mother and father. /1/
He is a father of my mother. /0/
He is my mother, and my father`s….. /2/
She is my mother and my father`s…../3/
He is a son of my brother or sister. /4/
3. ІІ тур. Шақ. Present continuous.
1. I am playing now.
2. He is cleaning his teeth.
3. We are doing exercises.
4. They are washing their faces.
5. You are taking a shower.
6. She is going to school.
Сөйлемдер:
Ол ойнап жатыр. /0/
Олар беттерін жуып жатыр. /4/
Сен душ қабылдап жатырсың. /5/
Біз жаттығу орындап жатырмыз. /3/
Ол өзінің тісін тазалап тұр. /2/
Мен ойнап жатырмын. /1/
Олмектепке бара жатыр. /6/
4. ІІІ тур. Theme: “What time is it?”
1.сағат төрт /1/
2. сағат жеті /2/
3. сағат он бір /3/
4. сағат үш /4/
5. сағат сегіз /5/
6. сағат он /6/
/Сағаттан көрсету, айту/
5. IY тур. Сөздерді бір сөзбен атау
1.Tiger, lion, crocodile
2. Aunt, uncle, grandmother.
3. Morning, afternoon, evening.
4. Chess, tennis, hopscotch.
5. Breakfast, dinner, supper.
6. Teacher, pilot, driver.
Мұғалім тақырыпты айтады:
Мамандық /6/
Отбасы /2/
Тәулік. Уақыт /3/
Мектеп /0/
Спорт /4/
Тамақ /5/
Жануарлар /1/
5. Y тур. Жартылай финал.
Шатасқан әріптерден сөз құра.
Inkomy –monkey кетпмек - мектеп
Colscho – school ақдарысн - қарындас
Mthore - mother тәуілк – тәулік
6. YI тур. Финал. Rebuses – ребустар.
1. от` + ү`й + қ`ыс` + қазақ әліпбиіндегі 18 әріп - ойын
2. 5 әріп ағылшын әліпбиіндегі +no` + gi`r`l + she` - English.
7. YII тур. Марапаттау
Бұл ойын сабағымда полиглот түрінде қызықты өтті.

«Білім туралы» заңының 8- бап, 7- тармағында: « Оқытудың жаңа
технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық
коммуникациялық желілерге шығу » міндеті қойылған. Қазіргі уақытта шет тілі
сабақтарында көрнекіліктердің қай түрі болсын молынан пайдалану мүмкіндігі
бар. Яғни, оқытудың мұндай жүйесінің құралы – компьютер болып табылады.
Заман талабына сай техникалық құралдарды ағылшын тілі сабақтарында
қолдану – мұғалім жетістігіне апаратын тиімді жол.
Компьютер арқылы білім беру нашар оқитын оқушылардың қызығушылығын
арттырады. Себебі мультимедиялық кабинетте компьютер және перне тақта
арқылы ағылшын тілінде сабақтар жүргізу өте жеңіл. Әр сабақта сөз
әрекетінің 4түрі де қолданылады: тыңдалым, сөйлесім, оқылым, жазылым.

Оқушымен жекелей жұмысты іске асырады
Оқушының өзіндік жұмысын ұйымдастырады
Компьютер
Үзіліссіз тілдік қарым-қатынас
Оқытудың аудио және бейне құралдардың мүмкіндіктерін табысты байланыстырады

Өз машығымда көбінесе 7 а,б сыныптарында ағылшын тілін мультимедия
кабинетінде өткізе отырып, осы айтылған сөз әрекетінің 4 түрін қолданамын.
Мысал айтатын болсам 7 сыныптағы “Countries and nationalities. Languages”
тақырыбындағы сабағым өте тартымды өтті.
Қорытындылай келе, сабақта көбінесе «Полиглот», әр түрлі
сайыстар,ойындар, ребустар, жұмбақтар, мақал-мәтелдерді оқушыларға ағылшын
тілінде өткізсе , пәнге деген қызығушылықтарын, белсенділіктерін арттамыз
деген ойдамын.

Пайдаланған әдебиеттер:
1. Мектептегі шет тілі 2013 жыл
2. Ағылшын тілі мектепте 2011 жыл
3. Интернет материалдары
4. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы

Бітік орта жалпы білім беретін мектеп – балабақшасы.

«Тілдің үш тұғырлығы» мәдени жобасын жүзеге асыру аясында мемлекеттік тілді
оқытудың мәдениетаралық аспектілері.

Орындаған:А.С.Жаубатырова

2013 жыл.