Жолдан ішкі жолды

:

АШЫҚ САБАҚ: ПАСКАЛЬ ТІЛІНДЕ МӘТІНДІК АҚПАРАТТЫ ӨҢДЕУ.

Сеиткулова Зауре Бейсенбековна Ғани Мұратбаев атындағы №17 орта мектеп

Пәні: Информатика

Сыныбы: 9а

Пән мұғалімі: Сеиткулова З. Б.

Сабақтың тақырыбы: Паскаль тілінде мәтіндік ақпараттарды өңдеу

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға Турбо Паскаль программалау тілінде мәтіндерге қолданылатын амалдар мен функцияларды көрсету; оларды пайдалануды үйрету.

Дамытушылық: Турбо Паскаль программалау тілінде мәтіндерді өңдеу мәселелерін шешуде оқушылардың программа қуру және орындау икемдіктері мен дағдыларын жетілдіру, олардың мәліметтер типтері туралы түсініктерін кеңейту және жүйелеу.

Тәрбиелік: Оқушыларды ұқыптылыққа, жауапкершілікке баулу; олардың талдау, алгоритмдік ойлау, оперативті шешім қабылдау қабілеттерін дамыту.

Сабақтың типі: Аралас сабақ

Сабақтың түрі: Дәстүрлі

Сабақтың көрнекілігі және оқыту қуралдары: интерактивті тақта, әдістемелік слайдтар, кестелер, тірек сызбалар, TURBO PASCAL жүйесінің біріктірілген программалау ортасымен жабдықталған компьютерлер.

Болжамдап отырған нәтиже: Аталған тақырып бойынша оқушылардың толыққанды бағдарламалық іс-әрекетке сәйкес келетін тұлғалық сапасы қалыптасады, нақты айтқанда, оқушы TURBO PASCAL жүйесінің біріктірілген программалау ортасында мәтіндік ақпаратты өңдеу жолдарын игереді.

Оқытудың әдіс-тәсілдері: ойын элементтерін пайдалану, топтастыру, талдау, түсіндіру, компьютерде тапсырмалар орындау, семантикалық картаны толтыру.

Сабақ жоспары:

  1. Ұйымдастыру кезеңі - 1 минут;
  2. Үй тапсырмасын тексеру- 6 минут;
  3. Өткен сабақты бекіту және оның жаңа сабақпен байланысы- 2 минут;
  4. Жаңа сабақты баяндау - 19 минут;
  5. Жаңа білімді практикада пайдалану-12 минут;
  6. Жаңа сабақты бекіту - 3 минут;
  7. Үй тапсырмасы бойынша түсініктеме беру - 1 минут;
  8. Оқушылардың жұмыстарын бағалау - 1 минут

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

  1. сәлемдесу;
  2. оқушылардың назарын сабаққа аудару;
  3. сабаққа қажетті техникалық қурал жабдықтардың жұмыс жағдайын қадағалау ;
  4. оқушыларды сабақтың тақырыбымен және жоспарымен таныстыру.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:

Үй тапсырмасын тексеру барысында «Киоск» ойынын жүргіземіз. «Киоскының» міндеті: ұмытылып қалған, жоғалған білімді қайтару. Киоск иесі: жақсы оқитын оқушылардың бірі. Оның қолында барлық сұрақтардың жауаптары болады(жазбаша түрінде) . Қалған оқушыларға 🖃 «жауаптың құны» атты кеспе қағаздар таратылып береді.

Мұғалім оқушыларға үй тапсырмасына берілген §4. 1-§4. 2 бойынша сұрақтар қояды(жауаптары жақша ішінде көрсетілген) . Жауап бере алмаған оқушылар жауапты киоскыдан «сатып алады».

Сұрақтар:

  1. ТурбоПаскаль жүйесінде мәтіндік мәліметтердің символдық типі қалай беріледі? ( CHAR)
  2. Символдық типтегі мән ретінде нені алуға болады? ( Символдық типтегі мән ретінде компьютерде бар символдар жиынтығының кез келген бір символын алуға болады)
  3. Символдық тұрақты дегеніміз не? ( Символдық тұрақты - апострофқа алынған символ, мысалы, ‘y’, ‘!’, ‘_’, ‘T’)
  4. Символдық айнымалы қалай көрсетіледі? ( Символдық айнымалы программаның сипаттау бөлігінде көрсетіледі, мысалы, Var Ch: char)
  5. Компьютердің жадында әр символ қанша орын алады? (Компьютердің жадында әр символ 1 байт орын алады)
  6. Символдық мәндерді енгізу/шығару үшін қандай операторлар қажет?( Символдық мәндерді енгізу үшін READLN операторын, шығару үшін WRITE немесе WRITELN операторын қолданамыз) .
  7. Пернетақтадан символдарды қалай еңгіземіз?( Пернетақтадан символдарды енгізгенде апострофсыз тереміз. Мәндерді енгізгенде кез келген перненің барлығы символ ретінде қабылданады.
  8. Келесі қатынастар ақиқат немесе жалған екенін анықтаңыздар:

‘A’< ‘B’

‘A’< ‘B’:

‘B’< ‘a’

:
‘A’< ‘B’:

‘b’< ‘a’

:

Жауабы:

‘A’< ‘B’

TRUE

‘A’< ‘B’:

‘B’> ‘a’

TRUE:

FALSE

‘A’< ‘B’:

‘b’< ‘a’

TRUE:

FALSE

  1. Келесі шартты оператор қандай логикалық өрнекті бейнелейді?

If c:=’!’ then c:= ‘. ’(егер с=’!’ онда ол ‘. ’-ге ауыстырылады)

  1. For r:=’a’ to ‘d’ write(r) орындалғанда экрандағы нәтиже қандай болады?(Нәтижесінде экрандаabcdсимволдар тізбегі шығады) .
  2. ORD(CH) функциясы қандай міндет атқарады? ( CH айнымалысына меншіктелген символдың кодын береді)
  3. ORD(!) =? (ORD(!) =33)
  4. CHR(N) функциясы қандай міндет атқарады? ( N кодына сәйкес символды береді) .
  5. CHR(33) =? (CHR(33) =’!’)
  6. UPCASE(CH) функциясы қандай міндет атқарады? (кішкене латын әріптерін соларға сәйкес бас әріптерге алмастырады)

ІІІ. Өткен сабақты бекіту және оның жаңа сабақпен байланысы:

  1. Оқушыларға берілген деректерден «символдық» типке : ‘) ’, ‘y!_T’, ‘D’, ‘Turbo’, ‘Фамилия’, «5».
  2. Барлық деректерді мұғалім «Тіркестік» жағынатоптастырып, тіркестік типтегі мәндер кез келген символдардан қуралатынын айта отырып, жаңа материалды түсіндіруге өтеді. Мәтін әртүрлі символдардан тұратын жолдар тізбегінен тұрады. Мәтіндермен жұмыс істегенде тек символдық шамаларды пайдалану тиімсіз, көбінесе жеке символдарды емес, олардың тізбегін - сөз тіркестерінен тұратын мәтін жолдарын өңдеу қажет болады.

ІV. Жаңа сабақты баяндау:

Мұғалімнің түсіндірмесі:

  1. Анықтама 1:Тіркестік тұрақты(жолдық тұрақты) деп апострофтар ішіне алынған символдар тізбегін айтады. мысалы, “Enter”, ’22 nauryz’, ‘y!_T’, ‘Turbo’.
  2. Тіркестік айнымалылар жайлы анықтамалық мәлімет символдық айнымалылармен салыстыра отырып, Вен диаграммасын қуру арқылы көрсетіледі:
Символдық айнымалылар
Ортақ белгілері
Тіркестік айнымалылар
Символдық айнымалылар: Кез келген бір символ
Ортақ белгілері:
Тіркестік айнымалылар: Кез келген символдар тізбегі. Мұнда енгізілетін символдар саны 255-тен аспауы керек.
Символдық айнымалылар: Var айнымалының аты: char
Ортақ белгілері: программаның сипаттау бөлігінде көрсетіледі
Тіркестік айнымалылар: Var айнымалының аты: string[n] , n-жолдың ұзындығы .
Символдық айнымалылар:

Мысал:

Var ch: char

Ортақ белгілері:
Тіркестік айнымалылар:

Мысал:

Var ch: string[10]

Символдық айнымалылар: Компьютердің жадында 1 байт орын алады
Ортақ белгілері:
Тіркестік айнымалылар: Компьютердің жадында тіркестік айнымалыға n+1 байт орын бөлінеді. Бір байт (0-нөмірлі) символдардың ағымдағы ұзындығын көрсету үшін бөлінеді.
Символдық айнымалылар: “Enter” пернесі символ ретінде қабылданады.
Ортақ белгілері: Тіркестік мәндерді енгізу- шығару символдық мәндерді енгізу- шығарумен (readln/writeln) бірдей, тек
Тіркестік айнымалылар: “Enter” пернесі символ емес, тіркестік мәннің соңы ретінде қабылданады.
Символдық айнымалылар:
Ортақ белгілері: Қатынас ( >, >=, <, <=, =, <>) операцияларын қолдануға болады. Салыстыру олардың символдарының кодтарын салыстыру арқылы жүзеге асырылады.
Тіркестік айнымалылар: Сөз тіркестерін салыстыру олардың символдарын солдан оңға қарай біртіндеп бір бірімен салыстыру арқылы жүзеге асырылады. Егер тіркестің алғашқы символдары бірдей болса, онда символдары көп жол үлкен деп есептеледі.

Мысал: А=’ 18-ші қаңтар’

0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
0: 12
1: 1
2: 8
3: -
4: ш
5: і
6:
7: қ
8: а
9: ң
10: т
11: а
12: р
  1. Қатынас амалдары:
‘B’< ‘a’
TRUE
‘B’< ‘a’: ‘Abba’< ‘ABBA’
TRUE: FALSE
‘B’< ‘a’: ‘ABBAT’< ‘ABBA’
TRUE: FALSE
‘B’< ‘a’: ‘Boy’< ‘Girl’
TRUE: TRUE
‘B’< ‘a’: ‘100’< ‘110’
TRUE: TRUE
‘B’< ‘a’: ‘ABBA’< ‘ABBA’
TRUE: FALSE
‘B’< ‘a’: ‘TAM1’> ‘TAM2’
TRUE: FALSE
‘B’< ‘a’: ‘abba’< ‘ABBA’
TRUE: TRUE
  1. Тірек-сызбамен жұмыс:
Аты
Турбо Паскаль функциялары, процедуралары
Мысал
Аты: Жолдың үзіндісін көшіру
Турбо Паскаль функциялары, процедуралары: Copy(st, poz, n)
Мысал:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:

T: =copy(A, 2, 5)

и
н
ф
о
р
м
а
т
и
к
а
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Аты:
Турбо Паскаль функциялары, процедуралары:
Мысал:
Аты:
Турбо Паскаль функциялары, процедуралары:
Мысал:
Аты: Жолдан символдарды өшіру
Турбо Паскаль функциялары, процедуралары: delete(st, poz, n)
Мысал:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:

delete(A, 7, 5)

и
н
ф
о
р
м
а
т
и
к
а
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Аты:
Турбо Паскаль функциялары, процедуралары:
Мысал:
Аты:
Турбо Паскаль функциялары, процедуралары:
Мысал:
Аты: Жолды кірістіру
Турбо Паскаль функциялары, процедуралары: Insert(st1, st2, poz)
Мысал: st1=’жаңбыр жауды’, st2=’қатты ‘ Insert(st1, st2, 8) ’жаңбыр қатты жауды’
Аты: Жолдың қосылуы
Турбо Паскаль функциялары, процедуралары:

Concat(st1, st2) ; немесе

st1+st2

Мысал: st1=’қатты ‘ st2=’жаңбыр жауды’ new:=Concat(st1, st2) ; немесе new:=st1+st2 new:=’қатты жаңбыр жауды’
Аты: Жолдың ұзындығын анықтау
Турбо Паскаль функциялары, процедуралары: Length(st)
Мысал:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:

St:=’информатика’ L:=Length(st) L:=11

и
н
ф
о
р
м
а
т
и
к
а
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Аты:
Турбо Паскаль функциялары, процедуралары:
Мысал:
Аты:
Турбо Паскаль функциялары, процедуралары:
Мысал:
Аты: Жолдан ішкі жолды іздеу
Турбо Паскаль функциялары, процедуралары: Pos(pst, st)
Мысал: St:=’информатика’ N:= Pos(‘матика’, st) N=6
  1. Мәтіндік өрнектерді қуру мысалдар және математикалық өрнектермен салыстыру арқылы түсіндіріледі:

  1. Жаңа материалды практикада көрсету:

«Информатик» сөзі берілген. Стандартты тіркестік процедуралар мен функцияларды пайдаланып, төмендегі тапсырмаларды орындау керек

  1. сөздің ұзындығын табу;
  2. сөзге ‘пін’ жалғауын жалғау;
  3. сөзден ‘форма’ үзіндісін кесіп алу;
  4. сөзден ‘атик’ үзіндісін алып тастау;
  5. Сөз алдына ‘Мен’ тұрақтысын кіргізу;
  6. Сөз ішіндегі ‘о’ әрпінің орналасу нөмірін табу.

Ұқсас жұмыстар
Жақсылықпен жаным дос жайлы ақпарат
Жолда жүру қауіпсіздігі
Пернелік тақта пернелерінің қызметтерін жаттау
Разметка страницы Абзац командасының көмегімен мәтінді келесідей пішімдеңіздер
Жол және мен
Оқушылар жолда жүру ережесімен таныстыңдар
Аққала
Кесте түріндегі мәтінді безендіру
Екіөлшемді массив
Абайла, бағдаршам!
Пәндер



Реферат Курстық жұмыс Диплом Материал Диссертация Практика Презентация Сабақ жоспары Мақал-мәтелдер 1‑10 бет 11‑20 бет 21‑30 бет 31‑60 бет 61+ бет Негізгі Бет саны Қосымша Іздеу Ештеңе табылмады :( Соңғы қаралған жұмыстар Қаралған жұмыстар табылмады Тапсырыс Антиплагиат Қаралған жұмыстар kz