Керекті жабдықтар

№5 орта мектеп

Баяндама тақырыбы:
Оқу процесін материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз етуге қойылатын
талаптар

Дайындаған: Аспантаева Нағира Алтынбайқызы

2012 – 2013 оқу жылы
«Сау дене, азат ақыл, адал көңіл, үшеуімен болады бақытты өмір» - деп
сыршыл ақын Мағжан Жұмабаев айтқандай мектептің басты міндеті – бастапқы
білім берумен қатар жан-жақты жарасымда жүйелі интеллектуалды рухани тәрбие
беру және оларды денсаулығы мықты етіп өсіру. Қазіргі таңда дене тәрбиесі
пәнін оқыту өзіндік жүйесімен ерекшеленеді. Соған байланысты дене шынықтыру
сабақтарын оқушыларға игерту мақсатында ең бірінші ерекшелік – ол сабақ
беруде оқытудың басты ұйымдастыру формасы болып табылады.
Оқушы таңертең жаттығу жасаса, күні бойы сергек жүреді.
Сондықтан да әрбір адамның өз қуат-күшіне орай жаттығу жасау өмір жасының
ұзақ болуына, еңбекке алғырлық танытып, көңілді жүруіне жол ашады. Соған
орай ең әуелі оқушының дене тәрбиесіне ерекше маңыз аударғаны орынды. Оның
ең оңай түрі – дене шынықтыру гинастикалары. Ол негізінен түрлі
жаттығулардың басын құрайды. Гимнастика жасөспірімнің бұлшық еттерінің
бірқалыпты жетілуіне, салмағын реттеп отыруына, денесінің сергек болуына
көмектеседі. Міне, осындай қарапайым жаттығулардың түрі – жүгіру. Бұл да
баланың дамуына, бойының ширақ, аяқ бұлшық еттерінің қатая түсуіне зор әсер
етеді.
- Оқытудың әдістері мен құралдарын уақытқа бөлу.
1. Мұғалімнің негзгі міндеттері. Оқушылардың білімін дұрыс бағалай білу.
2. Оқушылардың дене тәрбие сабағында және спорттық ойындарда санитарлық-
гигиеналық талаптарды орындауға, жарақаттың болмауына аса көңіл аударады.
Басқасын айтпағанда балалардың сабаққа қатысуының өзі мұғалімнің
беделіне байланысты. Оқушылар әдетте, әсіресе жоғары сынып балалары сабақта
көбірік өз бетінше, еркін ойнағанды жақсы көреді. Сондықтан да оларға
еркіндік беріп, керек уақытта ғана ақыл кеңес айтуға болады.
Өзімнің іс-тәжірибем бойынша «Комплексті сабақ» өткізудің
тиімділігінің негізгі тәсілдерінің бірі сабақ үстінде, әсіресе гимнастика
бөлімінде жаңа тапсырмалар өткенде оқушыларды мүмкіндік болғанша көбірек
топқа бөлемін.
Сабақ үстінде спорттық дайындығы жақсы оқушы басқа оқушылармен
жұмыс жасап, пән мұғаліміне көмегін тигізеді. Сабақты «комплексті түрде
өткізудің тиімділігі, негізінен оны өткізудегі әдістемелік тәсілдерге
байланысты». Әр жаттығуды орындағанда, оның адам ағзасына қаншалықты
пайдасы бар екендігін оқушылар біліп отырса, олардың жаттығудағы
белсенділігі артады.
Спорттық жабдықтардың жетіспегендіктерінен дене шынықтыру
сабақтарында оқыту процесін оңтайландыру үшін типтік спортзалдар,
гимнастикалық снарядтарымен жабдықталуы тиіс. Спортзалдар жабдықтарының
тізімінде поролон төсеніштер (матылар) болуы, гимнастикалық таяқтар және
орындықтар, волейбол және баскетбол доптары, аудио-бейне аппаратуралар,
дидактикалық материалдар болуы тиіс.
• дене тәрбиесі – адамның денсаулығын нығайтуға және дене күші
қабілетін дамытуға бағытталған қызмет саласы
• балаларға қосымша білім беру мекемелері – балалар мен
жасөспірімдердің жеке тұлғасын дамытудың, денсаулығын нығайтудың
және кәсібін өзі белгілеудің, шығармашылық еңбегінің, олардың
жалпы мәдениетін қалыптастырудың, жеке тұлғаны қоғамдағы өмірге
бейімдеудің, бос уақытын пайдалы өткізуді ұйымдастырудың қажетті
жағдайларын қамтамасыз етуге арналған мектептен тыс мекеме;

|№ |Керекті жабдықтар |Саны |№ |Керекті жабдықтар |Саны |
|1 |Козел гимнастический |1 |13 |Свистки |5 |
|2 |Конь гимнастический |1 |14 |Ворота для игры в |1 пара |
| | | | |ручной мяч | |
|3 |Стенки гимнастические|10 |15 |Насосы для надувных |3 |
| | |пролетов | |мячей | |
|4 |Канаты для лазания |6 |16 |Рулетки |3 |
|5 |Маты гимнастические |11 |17 |Секундомеры |3 |
|6 |Мостик гимнастический|2 |18 |Стол для настольного |1 |
| | | | |тенниса | |
|7 |Обручи гимнастические|40 |19 |Теннис настольный |2 |
| | | | | |комплекта |
|8 |Скакалки |40 |20 |Мячи для метания 150 |20 |
| |гимнастические | | |гр | |
|9 |Мячи волейболные |21 |21 |Мячи малые резиновые |40 |
|10 |Мячи для игры в ручной|10 |22 |Диафильмы: бег, | |
| |мяч | | |прыжки, метание, | |
| | | | |строевые и | |
| | | | |общеразвивающие у | |
| | | | |пражнения, опорные | |
| | | | |прыжки и лазания, висы| |
| | | | |и упор | |
|11 |Скамейки |7 | | | |
| |гимнастические | | | | |
|12 |Мячи футболные |8 |23 |Коньки |30 |

|№ |Керекті жабдықтар |Саны |№ |Керекті жабдықтар |Саны |
|1 |Ракетки для |10 |12 |Ворота для хоккей с |1 пара |
| |настольного тенниса | | |мячом | |
|2 |Шарики для |500 |13 |Сетка для хоккей с |1 пара |
| |настольного тенниса | | |мячом | |
|3 |Стол для настольного |2 |14 |Мячи для хоккей с |20 |
| |тенниса | | |мячом | |
|4 |Настольный теннис |4 |15 |Форма для хоккей с |2 |
| | |комплекта | |мячом |комплекта |
|5 |Ракетки бадминтона |10 |16 |Мячи футбольные |5 |
|6 |Сетки для бадминтона |2 |17 |Обувь футбольная |30 пар |
|7 |Воланы |300 |18 |Форма футбольная |2 |
| | | | | |комплекта |
|8 |Шахматы |5 |19 |Тренажеры ОФП |1 комплект|
| | |комплектов| | | |
|9 |Шашки |5 |20 |Штанги отягченные |2 комплект|
| | |комплектов| | | |
|10 |Коньки для хоккей с |50 |21 |Тоғызқұмалақ |5 комплект|
| |мячом | | | | |
|11 |Коньки для хоккей с |25 | | | |
| |мячом | | | | |

Оқу процесін материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз етуге қойылатын
талаптар:
1.Жер учаскесінің ауданы есту қабілеті бұзылған балалар үшін бір
орынға 50 шаршы метр (бұдан әрі – м2), көру қабілеті және ақыл-есі бұзылған
балалар үшін 60 м2, тірек-қозғалыс аппараты бұзылған балалар үшін 65 м2
есебімен қабылданады.
2. Жалпы білім беретін және интернат ұйымдарының, ата-анасының
қамқорлығынсыз қалған балалар мен жетім балаларға арналған білім беру
ұйымдарының, КББО, ТКБ, ЖОО-ның дене шынықтыру-спорттық аймағында
жабдықтары және спорттық снарядтары, жүгіру жолы, секіруге арналған
шұңқырлары бар қозғалыс ойындарына (футбол алаңы, баскетбол және (немесе)
волейбол алаңдары) арналған алаң көзделеді.
3.Ашық ауадағы дене шынықтыру және спорт алаңдары таза ұсталуы және
тегіс болуы, зақымдалуға және жарақаттануға себеп болуы мүмкін бөгде
заттардан бос болуы тиіс.
4. Секіруге арналған шұңқырларды үгінділер қосылған таза (тас,
бұтақтар, жапырақтары жоқ) құммен толтырады, секіру алдында ішін қопсытады
және тегістейді. Шұңқырлардың ағаш ернеулері жердің бетімен бір деңгейде
орналастырылады. Мектептен тыс спорт ұйымдарындағы шұңқырлардың ернеулерін
брезентпен немесе резеңкемен қаптайды. Жүгіру жолдарының беткі қабатын
қатты, жақсы құрғатылған, нығыз, шаңданбайтын, атмосфералық жауын-шашынға
төзімді жабыннан жасайды.
5. Ойын алаңдарындағы жабдық балалардың бойына және жасына сай
орналастырылуы, сенімді және берік етіп бекітілуі тиіс. Жабдықтың бетінде
шығыңқы немесе кедір-бұдырлы жерлер, көрінетін бұрандалар болмауы тиіс, су
өткізбейтін жабыны болуы және жақсы тазартылуы тиіс.
6. Спорт залының ауданы бір спортпен айналысушыға кемінде 4 м2 болуы
тиіс. Еден ағаштан болуы немесе арнайы жабыны болуы, еденнің беті тегіс,
ойықсыз және зиянсыз болуы тиіс. Зал қабырғаларының шығыңқы жерлері, ернеуі
болмауы тиіс. Батареялар терезе асындағы қуыстарда орналастырылады және
торлармен жабылады немесе еденнен 2,4 м биіктікте орнатылады. Терезелерде
және жарықтандыру құралдарында қоршау құрылғылар көзделуі тиіс.
7. Спорттық төсеніштерді, жаттығуға арналған қаптарды жазықтық
бойынша бірдей толтырады, тазалауға және дезинфекциялауға ыңғайлы
материалдардан жасайды. Былғары төсеніштерден басқа төсеніштерде матадан
тігілген алмалы-салмалы тысы болуы тиіс.
8. Спорт залдарының жанындағы киім ауыстыратын орындар киімге
арналған шкафтармен немесе ілгіштермен жабдықталады.
1) спорт залының киім шешетін орнында +19 – 23°C;
2) ваннасы бар бассейн үй-жайларында +30°C;
3) себезгі бөлмелерінде +25°C;
4) дәрігерлер кабинеттерінде +21 – 23°C.
9. Ойын алаңдарындағы жабдықтар және шағын сәулет мүсіндері балаларды
серуендету немесе ойнату алдында күнсайын шаңнан немесе ластан тазартылады,
құмсалғыштағы құмдар жұмсартылады, аптасына бір рет қопсытылады, 7 – 10
күнде бір рет қайнатылған ыстық сумен өңделеді, жұмыстан тыс уақытта
ластанудан қорғау үшін жабылады. Жылына кемінде бір рет және эпидемиялық
көрсеткіштер бойынша құмды жаңа құммен ауыстырады.
10. киім ілінетін орындар, вестюбюльдер – әр ауысымның сабағы басталу
алдында жинау;
11. спорт залдарында – желдете отырып, күніне 2 рет тазарту;

Пайдаланылған әдебиеттер

1. “Тоғызқұмалақ әліппесі” С.Тілеубаев, С.Бизақов. Алматы-2000 ж.
2. “Тоғызқұмалақ (қазақтың ұлттық ойыны)” С. А. Аманжолов. Алматы-1936 ж.
3. “Тоғызқұмалақ” (ойынның кодексі мен классификациясы) Ә.Ақшораев,
Н.Жүнісбаев. Алматы. “Мектеп” 1980 ж.
4. “Қазақ халқының энцоклопедиясы” 2003 ж.
5. w.w.w. ylutau.kz. cайты.
6. w.w.w. euk-ekb.kz. cайты.
7. w.w.w. yandex.ru. cайты.
8. w.w.w. google.ru. cайты.
9. w.w.w. mectep.kz. cайты.
10. “Мектептегі дене шынықтыру” журнал жинақтамасы. 2003-2009 ж.
11. “Қазақтың ұлттық ойындары” Алматы-2005ж