Мидағы қан тамырлардың жарылуы

|«Ауызша сабақ-1 » технологиялық картасы |
| |
|Сабақтың тақырыбы : Жүрек-қантамырлар жүйесінің аурулары. |
|Сабақтың мақсаты: |
|Оқу материалын оқушыларға 63% өз бетінше шығармашыл-ізденіс жұмысы арқылы меңгерту, оқу |
|техникасының көлемін,сапасын және шапшаңдығын арттыру,ойлау шапшаңдығын, жады мен |
|зейінді дамыту. |
|Міндеті: Технологиялық картаның регламентін орындау. |
|ұжымдық жағдайда ақпаратты жоғары жылдамдықпен меңгеруді ұйымдастыру; |
|есте сақтау және зейінді жаттықтыратын тапсырмалар орындау; |
|пәннің құндылықтарын сезінуге ықпал ету; |
|өз бетінше білім алуға үйрету,ең негізгіні бөліп алу, салыстыра білуге дағдыландыру; |
|өзін-өзі бақылау және бағалауға үйрету,өзін-өзі түзету біліктілігін дамыту. |
|Жоспарланған нәтиже: қойылған мақсатқа жету |
|Көрнекілігі ,дидактикалық материалдар:тірек-конспект,интерактивті тақта, |
|ООМ, |
|Сабақтың барысы: |
| |
|Сабақтың |
|құрылымы |
|Технологиялық картаның жұмыс тәртібі |
|Түсініктеме |
| |
|1кезең. |
|Ұйымдастыру |
|кезеңі. |
|Оқушылардың зейінін жинақтау: |
|ООМ |
|А |
|Б |
|В |
|С |
|Д |
|Е |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
|Ұжымды белсендіру үшін көшбасшыға сөз беріледі |
| |
| |
| |
| |
| |
|2кезең. |
|Оқушылардың субъекті тәжірибесін өзектендіру. |
|Жетекші білім метод амалдарын өзектендіру кезеңі |
| |
|Үй тапсырмасы бойынша қарама –қарсы сұрақтар: |
|1.Адам денесінде қан тарататын тамырлардан қанша тұйық жүйе түзіледі. |
|(екі тұйық жүйе.) |
|2.Үлкен қан айналым шеңбері дегеніміз не. |
|(Жүректің сол жақ қарыншасынан басталып,дене жасушаларына қан таратады,жүректің оң жақ |
|жүрекшесімен аяқталады). |
|3.Оттекке қаныққан қан алдымен қайда жеткізіледі. |
|(қолқаға ) |
|4.Жасушалардан көмірқышқыл газын,қажетсіз өнімдерді жинақтайтын қан қалай аталады |
|(вена) |
|5.Вена қаны вена қан тамырларымен қандай жүрекшеге құяды. |
|(оң жақ жүрекше). |
|6. Жүректің оң жақ қарыншасынан басталып,өкпеге қан тарататын жүректің сол жақ |
|жүрекшесімен аяқталатын қан айналым щеңбері. |
|(Кіші .) |
|7.Кіші қан айналым шеңбері деп аталу себебі неде. |
|(Қан тек өкпеге барып оттегімен байытыладыда, қайта жүрекке келеді) |
|8.Кейде өкпелік шеңбер деп аталатын қан айналым шеңбері. |
|( Кіші қан айналым шеңбері) |
|9.Алқызыл түсті қан қандай қан(артерия) |
|10.Жүрек жұмысының ерекшелігін анықтау үшін қандай әдіс қолданылады. |
|(электрокардиография) |
|11.Электрокардиограф дегеніміз не. |
|(Жүрек бұлшық еттерінің жұмысын қисық сызық арқылы жазып алатын аспап ) |
|12.Электрокардиограф арқылы жүректің бұлшық еттерінің жұмысы жазылған қисық сызықтың |
|аталуы.(Электрокардиограмма) |
|13.Жүрек қан тамырларында қанның ұюынан жүрек бұлшықеттеріне қанның баруы әлсіреуінен |
|болатын аурудың аталуы (инфаркт миокарда) |
|14.Мидағы қан тамырлардың жарылуы. |
|(инсульт) |
|15.Қан қысымын өлшейтін аспап.(тонометр) |
|16.Қан ұйымайтын ауру (гемофиля) |
|.17.Қан қысымы жоғарылаған кезде болатын ауру(гипертония) |
|18.Гипотония дегніміз не (қан қысымы төмен ауру) |
|19.Артерия қан тамырларының ырғақты тербелісінің аталуы.(тамырдың соғуы) |
|20.Жүрек минутына неше рет соғады (70-80рет) |
|Жаңа тақырып тірек-конспект арқылы түсіндірілді |
| |
|ООМ бойынша бірінші реттік белгілеу |
|Кіріспе жасауға-5 мин |
| |
|3кезең. |
|Стандарттық |
|және өзгермелі жағдайларда білімді қолдану үлгісін құру |
| |
|Мәтінмен және тірек сөздермен жұмыс. |
|Оқушылар мәтінмен өз бетінше жұмыс жасап, тірек сөздерді табады: |
|Мұғалімнің тірек сөздерімен сәйкес келген сөздердің маңыздылығы анықталынып, тақтаға |
|жазылады. |
|Тақтадағы тірек сөздерді оқушылар есте сақтайды,уақыт біткен соң сөздер жабылып, есте |
|қалғандарын дәптерге жазады. |
|Сөздер ашылып, салыстырылады,ұмытып кеткен сөздермен толықтырады |
| |
|Мәтінді оқу жылдамдығы 1бетке 3мин.ООМ-да оқушылардың тапқан сөздері «+», «- » таңбамен|
|белгіленеді. |
|Тірек сөздерді дәптерге жазу.7 сөзге 30 сек уақыт беріледі.ООМ-да |
|Неше сөз жазғандығы тексеріліп. бормен сөз саны жазылады |
| |
|4кезең.Білімді өз бетінше қолдану |
| |
|Аталған тірек сөздердің мағынасын ашу мақсатында,қиылыс сұрақтар қойылады |
|1.Қан қысымының көтерілуі неге байланысты |
|(Бүйрек ауруларына,жүйке жүйесінің күйзелісіне,дененің аз қозғалуына байланысты) |
|2.Қан қысымы төмендегенде, сынап бағанасының көрсеткіші қанша болады .(70-80мм төмен) |
|3.Артерия қан тамырларындағы қан қысымы 200мм болса қалай аталады(Жоғары ) |
|4.Адамда қан қысымы жоғарылап не төмендесе қандай алдын алу шараларын жасау |
|керек(нәруызы бар тағамдарды аз пайдалану керек,8-9 сағат ұйықтау,ашуланбау,таза ауада |
|көбірек жүру) |
|5.Вена қан тамырлары қандай жағдайда кеңейеді (Ұзақ уақыт аяғынан тік тұрып жұмыс |
|істеген жағдайда) |
|6.Қанқатпа ауруы асқынбау үшін не істеу керек.(көбірек қозғалу қажет) |
|7. Жүрек кемістігі неден болады (Жүрек қақпақшаларының зақымдануынан) |
|8.Жүрек кемістігі қалай бөлінеді.(жүре, туа пайда болған) |
|9.Туа пайда болған жүрек кемістігі неден болады(іште жатқанда ұрық жүрегінің дұрыс |
|қалыптаспауынан) |
|10. Жүре пайда болған кемістік қалай пайда болады(жұқпалы аурулардың әсерінен) |
|11.Қанда эртроциттердің азайып ,гемоглобиннің кемуінен болатын ауру.(қаназдық,анемия) |
|12.Лейкоциттердің тез көбейіп,қан ағынын толтырып жіберуінен пайда болатын ауру |
|түрі.(аққандылық,лейкемия) |
|13.Қай қан тамырларынан қан кету өте қауіпті. (артерия) |
|14.Артерия қан тамырларынан қан кеткенде қандай көмек көрсетіледі(жоғарғы жағын |
|саусақпен қысып, жарақаттың бетін таза шүберекпен жауып,үстінен бұрау жіппен қатты |
|қысыпбайлайды) |
|15.Вена қан тамырлары жарақаттанса қандай шара жасалынады (қан аққан жердің төменгі |
|жағынан саусақпен басып тұрып қатты таңады) |
| |
|16.Мұрыннан қан кеткенде қандай көмек көрсетіледі(басты сәл көтеріп жатқызып,көз |
|аралығының қырына суық шүберек басады мақтаны сутектің асқын тотығымен дымқылдап танауға|
|тығады) |
|17.Ішкі қуыстарға қан кеткенде көрсетілетін жәрдем түрі қандай .(басты көтеріп жатқызып |
|,қан кетті деген жерлерге суық су басады) |
| |
|Әрбір оқушы ООМ бойынша сұралады.5баллдық шкаламен түрлі түсті бормен баға қойылады |
| |
|5кезең. |
|Бақылау және өзін-өзі бағалау |
| |
| |
|Оқушыларға сабақта өтілген жаңа тақырыптағы тірек сөздерге байланысты тақырып мазмұнын |
|ашатындай сыни сұрақтар қойылады. |
|1Вена қан тамырларында қан қысымы жоғарылайды ма.(жоқ, артерия қан тамырларында) |
|2.Артерия қан тамырлары қою,күңгірт түсті ме.( жоқ, алқызыл қызыл түсті ). |
|3.Миға қан құйылу қауіпсіз бе .(жоқ,қауіпті себебі ми жасушалары зақымданып,бұлшықеттер |
|жансызданады) |
|4.Егер қан қысымы төмендесе сынап бағанасының көрсеткіші 200 мм болама( жоқ,70-80мм ). |
|5.Бастың ауруы, құлақтың шуылдауы ,жүректің жиырылуының бірде жиілеп,бірде бәсеңдеуі қан|
|қысымының көтерілуіне байланысты ма.(жоқ ол қан қысымының төмендеуіне байланысты ). |
|6. Жүрекшелердің зақымдануына жүрек кемістігі болады ( жоқ жүрек қақпақшаларының |
|зақымдауынан болады ) |
|7.Ұрық жүрегінің дұрыс қалыптаспауынан болатын ауру жүре пайда болған жүрек кемістігі |
|(жоқ туа пайда болған кемістік ) |
|8.Жүрек қақпақшаларының жармаларының жиегі тегіс болуынан жүре пайда болған кемістік |
|ауруы болады .(жоқ, жүрек қақпақшаларының жармаларының жиегі тегіс болмай кедір бұдырлы|
|тыртық болған жағдайда). |
|9.Қанда эритроциттердің азайып гемоглобин кемуінен болатын ауру лейкемия, ақ қандылық |
|деп аталады .(жоқ қан аздық анемия деп аталады ) |
|10.Анемия ауруын рентген сәулесі, радиоактивті элементермен емдейді ( жоқ оны қан құю |
|арқала емдейді) |
|11.Тромбоциттер кеміктегі жілік майын ығыстырып, эритроциттердің түзілуіне кедергі |
|жасайды (жоқ, тромбоцитттер емес лейкоциттер ) |
| |
|12. Вена қантамырлары жарақаттанғанда қан аққан жердің жоғарғы жағын саусақпен қысады |
|(жоқ, бұндайкөмек артерия қантамырларынан қан кеткен жағдайда болады ) |
|13.Мақтаны сутектің асқын тотығымен дымқылдап танауға тығады, бұндай жәрдем ітен қан |
|кеткенде көрсетіледі ( жоқ, бұл жәрдем мұрыннан қан кеткенде көрсетіледі ) |
|14.Терінің бозаруы, суық тердің шығуы, тыныс алудың баяулауы, мұрыннан қан кеткен кезде |
|болады ( жоқ, ішкі қуыстарға қан кеткен кезде байқалады) |
|15. Қан бұлшық еттерді көмір қышқыл газымен, ыдырау өнімдермен байытады.( жоқ, қан |
|оттегімен және қоректі заттармен байытады) |
|16.Салауатты өмір салтын ұстанған, шыныққан адамның денесі ширақ, көнілі көтеріңкі |
|болады .( ия) |
|. Мұғалім оны ООМ-да көрсетеді. |
| |
| |
| |
|6кезең.Түзету және рефлексия |
| |
|Сабақ барысында жауап ала-алмаған сұрақтарға жауап іздестіру.Жіберілген қателерді |
|талдау.Өтілген тақырып бойынша ТСҚ негізінде эссе жазу. |
| |
|Жіберілген қателерді талдау. |
| |
|7кезең.Қорытындылау |
| |
|Тез және сапалы жұмыс жасаған ,толық жауап берген оқушыларды мадақтау.Сабаққа қатысып |
|отырған әр оқушыны назардан тыс қалдырмау,барлық оқушыларды еңбегіне қарай бағалау. |
|Барлық оқушы мадақталады.ООМ-да әр оқушының бүгінгі сабаққа қатысуы 5 баллдық шкаламен |
|бағаланады |
| |
| |