При помощи быков они пахали землю

Түрлі пәндерді тереңдетіп оқытатын дарынды балаларға арналған облыстық
мамандандырылған мектеп-интернаты

Ашық тәрбие сағаты

Тақырыбы: «Не? Қайда? Қашан? Интеллектуалдық ойыны»

Өткізген: Жарасова Б.Б.

Сыныбы: 9

Күні: 27.02.2012

2011/2012 оқу жылы

Тәрбие сағатының тақырыбы: Не? Қайда? Қашан?
Мақсаты:  Оқушылардың ойлау қабілетін арттырып, шешендігін шыңдауға үйрету.
Сыныбы: 9
Көрнекілігі: тапсырмалар жазылған конверттер, дөңгелек үстел, қара жәшік,
«Ақылды болам десең – дұрыс сұрақ қоюға, басқаларды тыңдауға, ақырын жауап
беруге және айтуға сөз таппаған кезде тынышталуға үйрен» плакаттар т.б.
Сабақтың барысы: Әр команда өздерін таныстырады. Әр сыныптан 6 оқушы
қатысады.
Ойын ережесі.
Ойын 3 раундтан тұрады.
І раунд - командаға қойылатын тапсырмалар
ІІ раунд – қара жәшік
ІІІ раунд - команда капитанына қойылатын сұрақтар
І раунда ережесі:
Үстел үстіндегі конвертке сұрақтар қояды, ал ойыншылар 1 минуттың ішінде
топпен бірге ақылдаса отырып, сұраққа жауап іздейді.
Егер ойыншылар дұрыс жауап берсе, ұпай алады. Ал егер ойыншылар сұраққа
қате жауап беретін болса, онда келесі команда жауап бере алады.
Ойын үстеліне конверттер қойылған, онда сұрақтар бар.
Ойыншылар қандай сұраққа жауап беретінін, ойын үстелін айналдырғаннан
кейін бағыттауыш көрсетеді.
Егер үстел бағдары, ойналынған секторды көрсетсе, онда сағат тілі
бойынша оң жақтағы сектордың сұрағына жауап береді.
Егер ойыншылар сұрақтың жауабын білетін болса, 1 минут ойланбай-ақ
жауап беруге болады.
Егер бұл сұрақ жауабы дұрыс болса, бұл 1 минуттық уақыттары келесі
сұраққа жауап іздегенде қосылады.
Сұрақтар
1.30 жылдары ағылшын Кен Астон офистен шығып, үйіне ұлтаралық
коммуникациялар туралы мәселелерді ойлап бара жатты. Ол бағдаршамға
тоқтағанда, оған жаңа бір ой келеді? Ол не ойлап тапты?
Около трех десятилетий назад англичанин Кен Астон ехал домой из офиса,
размышляя о некоторых проблемах, связанных с межнациональными
коммуникациями. Он остановился на светофоре, и тут его осенило. Что же он
придумал? 
Ответ: Желтые и красные карточки для футбольных судей. 
Жауабы: Футбол төрешілер үшін қызыл және сары карточкалар
2.Африканың суахили халқында ең алғашқы адам аспаннан түскен деген аңыз
бар. Оған түсуге не көмектесті?
У африканской народности суахили есть легенда, повествующая о том, что
первый человек спустился на землю с неба. А кто помог ему это сделать? 
Ответ: Жираф.
3. Древние евреи и Ветхий Завет
В книге Левит перечислены четверо животных: верблюд, заяц, тушканчик...
Если вы поняли, по какому признаку они объединены, то назовите четвертое. 
Свинья (все они — нечистые животные, которые запрещены еврейским обычаем
для употребления в пищу).
Ежелгі еврей халқы және Көне Өсиет
Левит кітабында 4 жануардың тізімі берген: түйе, қоян, тышқан .... Егер
қандай белгілері бойынша біріктірілгенін білсең, төртіншісін ата.
Шошқа ( бұлардың бәрі - лас жануарлар, еврейлердің дәстүрінде оларды
тамаққа қолдануға болмайды.
4. Черви
В состав крови некоторых морских червей вместо гемоглобина входит
хлоркруорин (закисное железо). Какого цвета у них кровь? 
Теңіз құрттарының қан құрамында гемоглобин орнына хлоркруин болады.
Сонда қанның түсі қандай?
Ответ :Жасыл
| |
| | | | |
| | | | |
| |

5.Обезьяны
Древние египтяне приручили кошек для охраны зернохранилищ. При помощи быков
они пахали землю. . А как они еще в 19 в. до н. э. использовали обезьян? 
Маймылдар
Ежелгі Мысырда мысықтарды астық қорғауға асыраған. Өгіздердің көмегімен жер
жыртқан.Сонымен қоса,б.з.д. ХІХ ғасырда маймылдарды қандай мақсатпен
ұстаған?
Ответ: Жеміс жидектерді жинату үшін(Для сбора фруктов с деревьев)
6.Скифы
Скифы первыми стали употреблять в пищу сливочное масло. Чем оно
принципиально отличалось оттого, которое мы едим сейчас? 

| |Сақтар |
| |Сақтар ең алғашқы болып тамаққа сары майды қолданды. Оның қазіргі сары |
| |майдан айырмашылығы қандай? |
| |Ответ: Оны жылқының сүтінен жасаған.( Оно было сделано из кобыльего |
| |молока) |
| |7.Рептилии |
| |Известна разновидность змей, покрытых шерстью. В какой климатической |
| |зоне они водятся?  |

Бауырменжорғалаушылар
Тері жабыны түкті болып келетін жыланның бірнеше түрі бар. Олар қай табиғат
зонасында тіршілік етеді?
Шөлде (В пустыне)

8. Страсть англичан к футболу общеизвестна. Болельщиков на стадионах
удержать не может никто — они орут во всю глотку, аплодируют, а также всеми
мыслимыми музыкальными инструментами (барабаны, трещотки и т.п.)
поддерживают свою команду. Скажите, почему же 120 болельщиков лондонского
клуба "Арсенал" всегда остаются совершенно хладнокровными на всех играх
любимой команды на родном стадионе "Highbury-Stadion"?

Ағылшындардың футболға әуес екенін бәрі біледі. Осындайда жанкүйерлерді
стадионда ешкім ұстай алмайды. Олар командаға қолдау көрсету үшін музыкалық
аспаптарда ойнайды, қол соғады, айқайлайды. Бірақ Лондонның Арсенал
клубының 120 жанкүйері өздерінің "Highbury-Stadion" стадионында сүйікті
командаларының ешбір ойынына қолдау көрсетпей, әрқашан суық қалпында
қалады? Неге?

Жауабы: Олар осы стадионның алаңында жерленген.
Они похоронены прямо на стадионе под газоном.

ІІ раунд
Капитандар сайысы
Шарты: команда капитанына 10 сұрақ қойылады. Әрбір сұрақ бір балмен
есептеледі.
І топ басшысына қойылатын сұрақтар:
1.Сколько хромосом содержится в яйцеклетке человека: (23)
2.Мох, имеющий на одном стебле несколько коробочек со спорами(сфагнум)
Организмы, синтезирующие органические вещества из неорганических(автотроф)
Группу клеток и межклеточного вещества объединенных общим строением,
функцией и происхождением (ткань)
Линия, условно проведенная от одного полюса Земли к другому, называется
Меридианом
 Место на глубине, где происходит разрыв и смещение горных пород называют
очагом землетрясения
Прибор, определяющий направление ветров
Флюгер
Прибор, определяющий относительную влажность
Гигрометр
На южном тропике солнце стоит в зените
22 декабря.
Самый широкий и глубокий пролив на Земле
Дрейка

Сколько атомов содержит один моль метана? 3 *1024
ІІ топ басшысына қойылатын сұрақтар:
Ең үлкен атомдық массасы бар элемент (көміртегі)
Радиоактивтік құбылысты ашқан ғалым (француз зертеушісі Беккерель)
Сутек атомдарынан және қышқыл қалдықтарынан тұратын күрделі заттар
(негіздер)
Теңізге шығатын жолы бар Қазақстанмен шектесетін мемлекеттер ( Қытай,
Ресей)
Фосфорит рудасы өндірілетін тау жоталары (Мұғалжар, Қаратау.)
Қазақстан аумағының 44%-н алып жатқан табиғат зонасы ( Шөл)
Антрактиданы ашқан саяхатшылар Ф.Беллинсгаузен, М.Лазарев
Денесінде ұлпалары болмайтын және мүшелерге бөлінбейтін өсімді бөлігі:
(Таллом)
Зоология ғылымының құстарды зерттейтін саласы: (Орнитология)
Ұша алмайтын, бірақ құрлықта өте жылдам жүгіретін құс: (Түйеқұс)
ІІІ топ басшысына қойылатын сұрақтар:
Фосфордың салыстырмалы атомдық массасы (31)
Фосфордың болуы мүмкін тотығу дәрежелері (– 3, + 5)
Атомдарда оң зарядталған ядробар екендігін тапқан ғалым (Э.Резерфорд)
Нейтронның заряды (0)
Қазақстанның «Қызыл кітабы» жарыққа шыққан жыл ( 1978.)
Қазақстандағы ең алғашқы игерілген мұнай кен орны ( Доссор)
Топырақтану ғылымының негізін салған (В.В. Докучаев)
Қазақстанның оңтүстігін батысынан шығысына дейін алып жатқан жазық ( Тұран)
Мидың орташа салмағы; 1300 – 1400 г
Омыртқа жотасының өзегінде орналасқан мүше: Жұлын
ІҮтоп басшысына қойылатын сұрақтар:
Оксиді негіздік қасиет көрсететін элемент (Na)
Оттегінің латынша аталуы (оксигениум)
Қуаты жағынан ірі титан-магний комбинаты орналасқан қала(Өскемен)
Қазақстандағы толық циклді металлургия комбинаты орналасқан қала (Теміртау)
Қазақстанда мақта шаруашылығымен айналысатын облыс (Оңт.Қаз)
1665 жылы алғаш рет өсімдік қабығының жұқа кесіндісін микроскоппен көрген
(Роберт Гук)
Микроскоптың 2 линзасы бар бөлігінің атауы (Окуляр)
Адамның шығу тегін, тарихи даму кезеңдерін зерттейтін ғылым саласы
(Антропология)
Бейорганикалық заттардан органикалық зат құраушылар (Продуценттер)
Микроскоптың бірнеше линзасы бар бөлігінің атауы (Объектив)
ІІІ раунд
Қара жәшік
Қара жәшіктің ішіндегі затқа қатысты сұрақ қойылады. Жәшіктің ішінде на бар
екенін табу керек.
1. Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде оны ағаштан жасаған. Кейін алтыннан
жасады. Ол тек санаулы адамдарда ғана бар. Сондай-ақ Микки Мауста да бар.
Қара жәшікте не бар?
Оскар сыйлығының статуэткасы
Внимание черный ящик! Там лежит то, что во время второй мировой войны было
деревянным, а до и после войны — золотым. Это есть не только у некоторых
людей, но также и у Микки Мауса. Что в черном ящике?
Ответ: Оскар (статуэтка)

2. Қара жәшіктің ішіндегі затты өте жоғары бағалайтын жас жігіттің
тілегін тыңдаңыздар. Француз тілінен аудармасы: Тәңірім, маған мықты
денсаулық, ара-тұра махаббат, аздаған ақша, жеңіл-желпі жұмыс бере гөр, -
деп тілеген. Ал қара жәшіктің ішіндегі затты үнемі болсын деп сұраған? Қара
жәшікте не бар?
Черный ящик. Прослушайте молитву человека ценителя того, что лежит в черном
ящике. Перевод с французского: Господи, даруй мне здоровья на долгие годы,
любви иногда, денег немножко, работы слегка, а того, что лежит в черном
ящике — ВСЕГДА. Что в черном ящике?
Ответ: Шарап
Вино (Божоле)

3.Торсық – Орталық Азиядағы түркі халықтарының қымыз, шұбат, іркіт құюға
арналған ежелгі ыдысы. Торсық түйенің, бұғының, өгіздің мойын терісінен
жасалады. Сұрақ: неге торсықтың пішіні айшық сияқты келеді?
Жауабы: Ішкен кезде ішіндегі сусын таусылмасын деп екі жағын айшық қылып
жасаған. Кейін ішіне сауған сүтті құйып, бұрынғы сусынды ашытқы ретінде
пайдалану үшін.

4. На одном из балов император Наполеон III преподнес придворным дамам
роскошные подарки: серьги, брошки, браслеты из красивого блестящего
металла. К сожалению, к концу бала украшения потускнели и потеряли
привлекательность. В наше время никто бы и не подумал делать настоящие
украшения из этого материала. Назовите его. 

Алюминий
Кештердің бірінде император Наполеон ІІІ сарай әйелдеріне жылтыр металдан
жасалған сырға, білезік, түйреуіштер сыйға таратты. Өкiнiшке орай,
әшекейлер кеш аяғында қарайып кетті. Қазір бiздiң заманымызда бұл
материалдан осы әшекейлерді жасауды ойламас едi. Металды атаңыз.
Алюминий

Қорытынды