Маятниктің бастапқы массасы

Гүлшара Сарыбекова
физика пәні мұғалімі
№86 жалпы орта мектебі
Шымкент қаласы

Абитуриентке көмек

“Механикаға” қатысты тест тапсырмаларын орындау әдістемелері

№1. Бастапқы жылдамдықсыз мұнарадан құраған дене (1-сурет) жолдың
екінші жартысын 1с-та жүріп өтсе, мұнараның биіктігі

|Берілгені: |1-сурет |Шешуі: |
| | |Соңғы секундқа дейінгі жүрген жолы |
| | | |
|м/с2 | |немесе |
| | | қысқаша көбейту формуласы бойынша |
| | | |
| | | |
| | | |
| | |м |
| | |Жауабы: м |
|Т/к: Н–? | | |

№2. 24м жол жүрген дененің 8 секундтан кейін жылдамдығы 3 есе кеміді.
Дененің үдеуін анықта

|Берілгені: | |Шешуі: Жылдамдық кеміп |
|м | |отырғандықтан |
| | |1) |
| | |2) |
| | | |
| | |3) |
| | |4) м/с2 |
|Т/к: а–? | | |

№3. Массасы m қозғалыстағы шар тыныш тұрған массасы 3m шарға соғылады.
Соғылғаннан кейінгі шарлардың ажырау бұрышы 900 және бірінші шардың
жылдамдығы , екіншісінің . Бірінші шардың соқтығысқанға дейінгі
жылдамдығы

|Берілгені: | |
|Соқтығысқанға дейін: |Шешуі: Импульстің сақталу заңы бойынша: |
| | |
|Соқтығысқаннан кейін: |Есептің шарты бойынша болғандықтан |
| | |
| | |
| |Жауабы: |
|Т/к: | |

№4. Тегіс мұз үстінде тұрған массасы 20кг бала, массасы 4кг шанаға, мұзға
қатысты, 4м/с жылдамдық бергендегі атқаратын жұмысы

|Берілгені: |Шешуі: Шанаға әсер еткен күштің атқарған жұмысы |
|кг |кинетикалық энергияның өзгерісіне тең |
|кг |, |
|м/с |Импульстің сақталу заңы бойынша |
| |. Сонда |
| | |
| | |
| |Дж |
| |Жауабы: А=38,4Дж |
|Т/к: А–? | |

№5. Көлбеулік бұрышы 300 жазықтық бойымен массасы 90кг ящикті жоғары
600Н күшпен қозғалтты. Көлбеулік жазықтықтың пайдалы әсер коэффициенті

|Берілгені:| |Шешуі: |
| | |ПӘК-тің анықтамасы бойынша |
|кг | | |
| | |Мұндағы ВСD үшбұрышының СД |
| | |қабырғасының биіктігі. (Синустар |
| | |теоремасы) Үшбұрыштың қабырғалары|
| | |қарсы жатқан бұрыштардың |
| | |синустарына пропорционал болады. |
| | | |
| | | |
| | |Жауабы: |
|Т/к: | | |

№6. Дене үш күштің әсерінен тепе-теңдікте тұр. 6Н-ға тең күш шығысқа, 3Н-ға
тең күш солтүстік-шығысқа 600 бұрыш жасай әсер етеді. Үшінші күштің модулі
мен бағыты.

|Берілгені:| |Шешуі: |
| | | мен күштің қосындысы |
| | |Ғ, -күшке теңесуі керек. |
| | |Демек мен күштің тең |
| | |әсерлі күші -косинустар |
| | |теоремасы бойынша. |
| | | |
| | |Жауабы: , |
| | |оңтүстік батысқа қарай бағытталған|
|Т/к: | | |

№7. Егер математикалық маятник жібінің ұзындығын 32см-ге кемітсек, оның
периоды 40%-ға кемиді. Жіптің бастапқы ұзындығы

|Берілгені: |Шешуі: Есеп шарты бойынша |
|см |Математикалық маятник периоды екі жағдай үшін |
| | |
| | |
| | |
| |см |
| |Жауабы: см |
|Т/к: | |

№8. Серіппелі маятник массасын 3,12кг-ға арттырғанда, оның периоды 60%-
ға артады. Маятниктің бастапқы массасы

|Берілгені: |Шешуі: Есеп шарты бойынша |
|кг | |
| | |
| | |
| | |
| |кг |
| |Жауабы: кг |
|Т/к: | |

№9. Айналып жатқан дискінің шеткі нүктелерінің сызықтық жылдамдығы
м/с, ал айналу осіне 10см жақын орналасқан нүктелердің жылдамдығы
м/с болса, дискінің айналу жиілігі

|Берілгені: |Шешуі: Шеңбер бойымен қозғалыс кезіндегі |
|м/с |сызықтық жылдамдық: |
|см=0,1м |, , R2 =R1-r |
|м/с | |
| | |
| | |
| | айн/с |
| |Жауабы: айн/с |
|Т/к: | |

№10. Айналып жатқан дискіні шеткі нүктелерінің сызықтық жылдамдығы
м/с, ал айналу өсіне 15см жақын орналасқан нүктелердің жылдамдығы
болса, дискіні радиусы неге тең?

|Берілгені: |Шешуі: |
|м/с |Шеңбердің шеткі нүктелерінің сызықтық жылдамдығы |
|r=15см=0,15м |шеңбердің радиусына тура пропорционал |
| | |
| | R2 =R1-r |
| | |
| | |
| | |
| |м |
| |Жауабы: м |
|Т/к: | |

№11. Велосипед доңғалағы диаметрі см, жетекші дөңгелектің тіс
саны , ал жетектелуші дөңгелектің тіс саны . Педальдардың айналу
жиілігі айн/с болса, велосипедшінің жылдамдығы

|Берілгені: |Шешуі: Есеп шарты бойынша |
|см |; |
| | |
| | |
|айн/с | |
| |м/с |
| |Жауабы: |
|Т/к: –? | |

№12. (м) теңдеуімен тербелетін нүктенің максимал жылдамдығы
|Берілгені: |Шешуі: Тербелмелі қозғалыс теңдеуі , |
| |ал, ; хm=2м, = |
| |м/с |
| |Жауабы: м/с |
|Т/к: | |

№13.
|Берілгені: |Шешуі: |
|, м |Тербелмелі қозғалыс теңдеуі ал |
| | |
| |м/с |
| |Жауабы: м/с |
|Т/к: | |

№14. Математикалық маятник қозғалыс заңымен тербеледі. Маятник
тербелісінің жиілігі

|Берілгені: |Шешуі: |
| |Тербелмелі қозғалыс теңдеуі: |
| | мұндағы |
| | |
| |Гц |
| |Жауабы: Гц |
|Т/к: | |

№15. Екі дененің қозғалыс теңдеулері және . Олардың кездесетін
орны мен уақыты

|Берілгені: |Шешуі: Екі дене белгілі бір уақыттан кейін |
| |кездесетіндіктен олардың соңғы орындары |
| |болады. |
| |Сондықтан . |
| |Математика курсынан алған білімді пайдаланып |
| |теңдеуді шешеміз. |
| | |
| |Көбейтінді нөлге тең болу үшін көбейткіштердің |
| |біреуі 0-ге тең болу керек , |
| |бөгде түбір себебі, қозғалыста уақыт 0-ге тең |
| |болмайды. Сондықтан, |
| | |
| |Жауабы: |
|Т/к: | |

№16. Тік жоғары атылған оқ пен оның дыбысы 680м биіктікке бір мезгілде
жетеді. Дыбыс жылдамдығы 340м/с болса, оқтың бастапқы жылдамдығы (ауаның
кедергісі ескерілмейді, м/с2)

|Берілгені: |Шешуі: |
|м |Есептің шарты бойынша: |
|м/с (дыбыстың) |hоқ=hд, tоқ=tд |
|м/с2 |Көтерілу биіктігі: |
| |Дененің вертикаль көтерілуіне кеткен уақытты соңғы |
| |жылдамдықтың формуласынан табуға болады: |
| | |
| | болғандықтан, |
| |көтерілу уақыты: |
| | |
| |м/с |
| |Жауабы: м/с |
|Т/к: (оқтың) | |

-----------------------
F