Квадрат және рационал теңдеулерді шешуге арналған практикалық ой-сайыс сабағы

Семей қаласы Т. Ы. Аманов атындағы №16 мектептің

математика пәні мұғалімі Чултуков Нартай Советханұлы

Сабақтың тақырыбы : Теңдеулер әлеміне саяхат. ( Слайд №1)

Сабақтың түрі: Ой жарыс, білім сайыс сабағы.

Сабақтың типі : Практикалық сабақ .

Әдіс-тәсілі: Ұжымдық, топтық оқыту.

Сабақтың мақсаты : оқушылардың теңдеулерді шешу тақырыбы бойынша алған білімдерін жүйелеу.

Сабақтың міндеті:

а) БІЛІМДІЛІК: теңдеулерді шешудің формулалары мен ережелерін өмірде, математикалық есептеулерде, практикалық іс-әрекеттерде қолдана білу ;

ә) ДАМЫТУШЫЛЫҚ: оқушылардың ойлау, логикалық ойлау қабілеттерін, білік дағдыларын дамыта отырып, интеллектуалдылығы мен ой ұшқырлығын қалаптастыру;

б) ТӘРБИЕЛІК: Есеп шешімін іздеу арқылы қиыншылықты жеңуге, ұйымшылдыққа, дербестікке, дәлдәкке тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі : интереактивті тақта, тапсырмалар жазылған парақтар (слайдтар) .

Сабақтың барысы :

Ұйымдастыру .

Оқушыларды түгендеу. Топтарға бөлу. Сабақтың мақсатымен және сайыстың шарттарын қысқаша таныстыру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару (слайд №2) .

Үй жұмысын тексеру.

Қайталау - білім анасы. Әр топқа қайталауға арналған сұрақтар қою.

І кезең «Нысана» (слайд №6) :

Квадрат теңдеудің анықтамасы;
Келтірілген квадрат теңдеулер;
Толық квадрат теңдеу;
Толымсыз квадрат теңдеу.

Жауаптары: слайд №7.

ІІ кезең «Қорамсақ» (слайд №8) :

Толық квадрат теңдеулерді шешу формулалары (әр формула 1 ұпай) ;

Дискриминант сөзінің мағынасы (1 ұпай) ;

Толымсыз квадрат теңдеулерді шешу жолдары (әр түрі 1 ұпай) ;

Виет теоремасына кері теорема (2 ұпай) ;

Рационал теңдедің анықтамасы (1 ұпай) ;

Рационал теңдеуді шешу алгоритмі (2 ұпай) .

ІІІ кезең «Жебе» (слайд №10) : Әр топ қалауы бойынша 7 ғаламаттың біреуін таңдайды, сол ғаламаттың артында жасырылған тапсырманы топпен орындайды.

Тадж Махал: 1) -12; -2. 2) -1; 2. 3) -2; 1/3.
Қытай қорғаны: 1) -13. 2) -6; 4. 3) -1; 1, 5.
Египет пирамидасы: 1) -2; 10/3. 2) -1/3. 3) 3; 4.
Колизей: 1) -1/2; 4/3. 2) 3/2. 3) 5.
Дубай: 1) 0. 2) -3. 3) 4/3.
Мұнара: 1) -2; 10. 2) 0, 5; 5/4. 3) -5, 5; 1.

ІV кезең «Мерген» (слайд №17) : Бұл кезеңде тиісті жолақтарды таңдау арқылы әр топ берілген түбірлер бойынша теңдеулер құрып, шапшаңдықпен шыңның басына шығу керек.

1-нші саты. Жауаптары.

Күлгін түсті жолақ:

Жасыл түстіжолақ:

Қызыл түсті жолақ:

Сары түсті жолақ:

2-нші саты. Жауаптары.

Күлгін түсті жолақ:

Жасыл түстіжолақ:

Қызыл түсті жолақ:

3-нші саты. Екінші коэффициенті -15, ал түбірлерінің бірі екіншісінен екі есе артық болатын квадрат теңдеу құрыңыз.

Жауабы. (слайд №21) :

V кезең «Көкпар» (слайд №22) : оқушылардың логикасы мен ой ұшқырлығын, интеллектуалдығын бақылау сұрақтары:

ХV ғ. Самарқанд ғалымы, “Арифметика кілті” еңбегінің авторы? (Әл-Каши) .
Әріпті өрнекті енгізген ХVІ ғ фрацуздық көрнекті математик? (Франсуа Виет) .
“Хисаб ал-джебр вал-мукабала” еңбегінің авторы, ІХ ғ. Орта Азияның белгілі математигі? (Әл-Хорезми) .
Мектебіміздегі №15-і кабинет кімнің атымен аталған? (Жомарт Базенұлы) .

Қорытындылау. ( слайд №23)

Кез келген квадрат теңдеуді шешуге болады. Ол үшін:

жалпы жағдайда ДИСКРМИНАНТТЫ табу формуласын біліуіміз қажет, оның үш жағдайын. D>0. D=0. D<0;
Келтірілген квадрат теңдеу болғанда, оны Виет теремасы арқылы шешу;
a+b+c=0 және a+c=b дербес жағдайларды мұқият ескеру:

д) Рационал теңдеулерді шешкенде ең бірінші ММЖ-ны анықтау, БӨГДЕ түбірден сақ болу.