Дене массасын азайту

Қарауыл гимназиясы

Дидактикалық материалдар

Практикум

Жалпы білім беретін мектептің 7-сынып оқушыларына арналған

Жуманбаева Мадина Максутовна

Қарауыл 2009-2010 жж.

Авторлардан

Алғы сөз

«Дидактикалық материалдар (практикум) » Р. Башарұлы, У. Тоқбергенова мен Д. Қазақбаеваның 7-сыныпқа арналған «Физика және Астрономия» оқулығы үшін қосымша құралы, оқу-әдістемелік кешеннің құрамы ретінде жазылған. Берілген материал, теорияның игерілуін бақылау, жоба бойынша тапсырмалар өткізуді оңайлатып, берік білім беру мен дағдының қалыптасуын қамтамассыз етеді. «Оқулық практикум» кешенін пайдалану оқушылардың 7-сыныпқа арналған Физика және Астрономия курсын игеруіне толық жағдай жасайды.

I тарау

Физика және астрономия - табиғат туралы ғылымдар.

1. Табиғат дегеніміз не?

2. Табиғат пен адамның бірлігін білдіретін нақыл сөздер мен мақал-мәтелдерді жаз:
3. Суретте көрсетілген құбылыстардың атын жаз:

4. Физиканың мақсаты -

5. Суретте көрсетілген ғалым кім және ол физика ғылымына қандай үлес қосты?

6. Кестеде денелердің мысалдары келтірілген. Оң жақтағы графаға осы денелердің қандай заттардан тұратынын жазыңдар.

7. Төменде аталған заттар мен денелерден: қар, гүл, ұшақ, су, стақан, алюминий, бор, қағаз, заттарын бір бағанға, денелерін екінші бағанға жеке көшіріп жаз.

8. Төменде көрсетілген техникалардың атын және олардың не үшін қолданылатынын жаз:

9. Ғарыш кеңістігінде болып жатқан құбылыстарды қай ғылым зерттейді?

10. Төменде аталған ғылымдардың нені зерттейтінін жаз.

11. Мына ғалымдар асторномияға қандай еңбек сіңірді?

12. Мына планеталар мен жұлдыздарды қазақтар қалай атаған?

13. Найзағайдың пайда болуы туралы қандай екі болжам болды?

2.

14. Табиғатты зерттеудің қандай әдістері бар?

15. Молекула-кинетикалық теорияның негізгі қағидалары:

16. Суретте көрсетілген мензуркадағы сұйықтың көлемі қандай?

17. Суретте көрсетілген өлшеуіш құралдар қалай аталады, олар не үшін қолданылады? Бөлік құнын анықта.

18. Ұзындық өлшемдерін метрге айналдыр:

1 км=м

1 см=м

1 дм=м

1 мм=м

19. Сәйкес көлем бірліктерін жаз:

1 м ³ = см ³ 20 м ³ = см ³

1 дм ³ = см ³ 0, 2 дм ³ = см ³

1 см ³ = мм ³ 12 см ³ = мм ³

20. Бөлме температурасында мына заттар: су, қант, ауа, қалайы, спирт, темір, оттегі, сүт, азот, сутегі қандай күйде болады? Жауабын кестеге жаз.

21. Ашық ыдыс көлемінің жартысын газбен толтыруға бола ма?

22. Мына сандарды ықшамдап жаз:

15 км = м

0, 3 м = м

23. Келесі сөздерді кестеге сәйкесінше толтыр:

Қасық, темір, көлем, телескоп, уақыт, термометр, найзағайдың жарқырауы, Күн, шыны, теледидар, мыс, сызғыш, судың қатуы, жылдамдық.

24. Суық су молекулаларының жылы су молекулаларынан қандай айырмашылығы бар?

25. Мензурка, бытыра, су берілген болса, бір бытыраның көлемін қалай анықтауға болады?

II тарау

Заттың құрылысы

1. Өсімдік майының тамшысы су бетінде шексіз жайыла ала ма? Себебін түсіндір.

2. Суретте су молекуласының моделі кескінделген. Су молекуласы қандай атомдардан тұратынын жаз:

3. Егер болат шығыршықтың көзінен өте беретін кішкентай болат шарикті қыздырсақ, ол шығыршықтан өтпей тұрып қалады. Шариктің орнына шығыршықты қыздырса не болады? Егер шарикті де, шығыршықты да бірдей температураға қыздырса ше?

4. Сұйықтардағы диффуия неге газдар диффузиясына қарағанда баяу жүреді?

5. Неліктен біз гүлдің иісін алыстан сеземіз?

6. Заттың молекулалары бір-бірін тартады. Бірақ олардың арасы неге ашық?

7. Температура дегеніміз -

8. Төмендегі зат күйлеріне мысалдар келтір:

9. Мына кестені толтыр:

III тарау

Қозғалыс.

1. Механикалық қозғалыс дегеніміз -
2. Cанақ жүйесі дегеніміз -
3. Планеталардың қозғалысын қалай анықтауға болады?

4. Әуе шарынан Жердің айналатынын көруге бола ма? Неліктен?

5. Не себепті Уранда жыл мезгілінің күрт ауысуы болып тұрады?

6. Aстық жинаған комбайнның дән қорабынан жүк машинасына астық төгу керек. Комбайнды тоқтатпай-ақ оны қалай істеуге болады?

7. Зодиак белдеуі дегеніміз -

8. Эклиптика дегеніміз -

9. Планеталар мен жұлдыздардың қайсысы Жерге жақынырақ орналасқан?

10. Суретте қай планеталар көрсетілген?

11. Птоломейше Әлем жүйесінің құрылысы қандай еді? Ол қандай жүйе деп аталады?
12. Астероидтар дегеніміз -

13. Мына планеталардың ішінен Алып планеталарды бір бағанға, Күн маңындағы планеталарды екінші бағанға теріп жаз: Жер, Шолпан, Юпитер, Марс, Плутон, Сатурн, Нептун, Уран, Меркурий.

14. Коперник жасаған жүйе қалай аталады?

15. Коперник ілімін жақтаушы ғалымдар:
16. Төменде келтірілген мысалдардың қайсысында зерттелетін денені материялық нүкте деп алуға болады?Ракетаның көтерілу биіктігін анықтағанда; Мензурканы пайдаланып, кішкене болат шардың көлемін анықтағанда.

17. Траектория дегеніміз -

18. Мына қозғалыстар түзу сызықты ма, әлде қисық сызықта ма?

1. Стадион жолымен 3000 м жүгіріп келген спортшы;
2. Лифт кабинасы;
3. Желсіз ауадағы жаңбыр тамшысы;
4. Жазу кезіндегі қарындаш.

19. Сөйлемдерді аяқтаңдар:

Жол дегеніміз -

Орын ауыстыру дегеніміз -

20. Біз таксиге не үшін төлейміз: жолы үшін бе, әлде орын ауыстыру үшін бе? Ұшаққа ше?

21. Доп 3 м биіктіктен еденге түсіп, одан ыршып 1 м биіктікке көтерілгенде, оны ұстап алды. Доптың жолын және орын ауыстыруын тап:

22. Материялық нүкте дегеніміз -

23. Төмендегі денелердің қайсысы түзу сызықпен, қайсысы қисық сызықпен қозғалады: станция платформасымен жүрген пойыз, метрополитеннің эскалаторының баспалдағы, жол бұрылысындағы велосипеді, сағаттың минуттық тілі, тақтайға қағылып жатқан шеге, әткеншектегі бала, Жердің жасанды серігі.

24. Суреттегі ОА штрихталған сызығы трамплиннен секірген шаңғышының жолы ма, әлде орын ауыстыруы ма?

А. Жол

В. Орын ауыстыру

25. Сөйлемді толықтыр:

Әр түрлі қозғалыстар арасындағы айырмашылықты сипаттау үшін

деп аталатын физикалық шама қолданылады.

26. Жылдамдық мына формуламен анықталады:

27. Арбаша үстел үстімен жылжығанша оның тамызғысынан 15 тамшы тамып, бірінен-бірі 20 см қашықтықта із қалдырды. Тамшылар әрбір 4 с сайын бір таматын болса, арбашаның жылжу жылдамдығын есепте:

28. Мына шамалардың өлшем бірліктері қандай?

[υ] =

[S] =

[t] =

29. Жүрдек пойыз 120 км жолды 3 сағат аялдамай жүріп өтті. Пойыздың жүрісін бірқалыпты қозғалды деуге бола ма?

30. Велосипедші 5 сағат 30 минутта 99 км жол жүрді. Велосипедші қандай орташа жылдамдықпен қозғалған?

31. Өрге қарай 3 км-ге тең жолды шаңғышы 5, 4 км/сағ жылдамдықпен жүріп өтті. Таудан 10 м/с жылдамдықпен түскен шаңғышы 1 км жол жүрді. Шаңғышының барлық жолдағы қозғалысының орташа жылдамдығын анықта.

32. 60 км жерді қоян 1 сағатта, қасқыр 1 сағат 20 минутта жүгіріп өтеді. Бұл жануарлардың жылдамдығын есепте және оларды салыстыр.

33. 16500 м/с жылдамдығын км/сағ және м/мин өлшемдерінде жаз:

16500 м/с= км/сағ

16500 м/с= м/мин

34. Велосипедші дөңес жазықтықпен жүріп келеді. Дөңнің үстіне шыққанда ол 5 км/сағ жылдамдықпен, ал дөңнен түскенде 20 км/сағ-пен жүреді. Егер дөңге шыққандағы және түскендегі жолдар тең болса, велосипедшінің орташа жылдамдығы қандай?

35. Берілген график бойынша дененің бастапқы координатын және с уақыт өткеннен кейінгі координатын анықта.

36. Неге лақтырылған доп, сен оны жібере салсаң да, әрі қарай жоғары ұша береді?

37. Жолаушылар автобустың жылдамдығын кенет арттырғанда артқа қарай шалқайып, ал кілт тоқтағанда алға қарай еңкейеді. Неліктен?

38. Мылтықтан оқ атқанда оның дүмін неліктен иыққа тіреп ұстау керек?

39. Кеңістіктің қандай негізгі қасиеттері бар?

IV тарау

Масса және күш

1. Коньки теуіп жүрген екі бала бірін-бірі қолдарымен итетіп жібереді де, 5 м/с және 3 м/с жылдамдықпен екі жаққа қарай кетеді, қай баланың массасы артық?

2. Арбалардың массалары 1 кг және 3 кг, олардың жылдамдықтары нөлге тең. Өзара әсерлескенде үлкен арба 15 см/с жылдамдыққа ие болды. Кіші арба қандай жылдамдыққа ие болады?

3. Масса дегеніміз -

4. Массалардың төменде берілген мәндерін кг арқылы өрнекте:

0, 3 г = кг

5, 6 т = кг

0, 7 ц = кг

4890 г = кг

0, 667 т = кг

34 ц = кг

5. Салмақсыздық жағдайында иінді таразыны пайдаланып, екі дененің қайсысының массасы артық екенін анықтау мүмкін бе?

6. Насос поршенінің астындағы ауа сығылды. Бұл жағдайда ауаның массасы өзгере ме?

7. Су мұзға немесе буға айналғанда су молекулаларының массасы өзгере ме? Жауабыңды түсіндір:

8. Заттың тығыздығы дегеніміз -

9. Заттың тығыздығы мына формуламен анықталады: ρ=
10. Мына шамалардың өлшем бірліктерін жаз:

[m] =

[V] =

[ρ] =

11. Сәйкес тығыздық бірліктерін жаз:

1 г/см ³ = кг/м ³

1000 т/м ³ = кг/м ³

0, 09 кг/мм ³ = кг/м ³

34 ц/дм ³ =кг/м ³

12. Бірдей шелектердің біріне ауыз су, екіншісіне теңіз суы толтырылған. Бұлардың массалары бірдей бола ма?

13. Ыдысқа толтыра су құйылған. Қандай жағдайда ыдыстан су көбірек төгіледі: ыдысқа массасы 1 кг қалайыны батырғанда ма, әлде қорғасынды батырғанда ма?

14. Мыс детальды қыздырған. Бұл жағдайда детальдың массасы, көлемі, тығыздығы өзгере ме? Жауабыңды түсіндір:

15. Көлемі 1 л өсімдік майының массасы 920 г. Майдың тығыздығын тап:

16. 1 мин ішінде адам демін ішке 15 рет тартқанда өкпесіне 600см3ауа келеді екен. Бір сағатта адамның өкпесі арқылы өтетін ауаның массасын есепте:

17. Машинаға арналған болат детальдің массасы 780г. Оның көлемін анықта:

18. Мыс өткізгіштің орамын жазбай жатып-ақ, ұзындығын анықтауға бола ма?

19. Күш дегеніміз -

20. Суреттегі қысқыш пен тығынның жылдамдығы қандай әсердің салдарынан өзгеріп тұр?

21. Күштің өлшем бірлігі қандай?

[F] =

22. Суреттегі шардың қозғалу себебі неде?

23. Суретте деформацияның қай түрі көрсетілген?

24. Деформация дегеніміз -

25. Гук заңы былай тұжырымдалады:

26. Серпінділік күші мына формуламен анықталады:

F=

27. Cуреттегі тақтай деформацияның қай түріне ұшыраған?

28. Солқылдақ тақтайдың ұшында секіруге ыңғайланған адам тұр. Қандай денелердің өзара әсері тақтайдың пішінін өзертті?
29. Суретте қандай прибор салынған? Ол не үшін қолданылады. Оның бөлік құны нешеге тең?

30. Суретте динамометрдің қай түрі кескінделген?

Ол не үшін және қайда пайдаланылады?

31. Тең әрекетті күш дегеніміз -

32. Денеге бір түзудің бойымен бір бағытта үш күш әрекет етеді: F1=25 H; F2=75 H; F3=10 H. Олардың тең әрекетті күші неге тең?

33. Парашютшіге қандай күштер әсер етеді? Ол неліктен жерге құламайды?

34. Неліктен денелер жерге құлайды?

35. Ауырлық күшіне мысалдар келтір.

36. Денеге әсер ететін ауырлық күші мен оның массасының арасында қандай байланыс бар?

37. Дененің массасы 100 кг. Оған әсер ететін ауырлық күшін анықта.

38. Шелектегі судың массасы екі есе азайғанда, оның салмағы өзгере ме? Қалай өзгерді?

39. Көлемі 18, 75 л керосиннің салмағы қанша?

Берілгені: ХБЖ Шешуі:

V=18, 75 л

ρ=800 кг/м ³

Р - ?

Жауабы:

40. Бөлмеге ілінген шам төбеге 49 Н күшпен әсер етеді. Шамның массасы қандай?

Берілгені: Шешуі: Есептелуі:

F=49 H

m-?

Жауабы:

41. Айда массасы 1 кг денеге 1, 62 Н-ға тең ауырлық күші әсер етеді. Массасы 75 кг адамның ай бетіндегі салмағының неге тең болатынын анықта.

42. Суретте жеңіл қауырсын мен ауыр қорғасын бытыра ыдыстың түбіне бірдей түсті. Осыған қарап, ыдыста ауаның бар-жоқтығын анықтаңдар.

43. Дененің массасын қандай құралмен өлшейді?

44. Дененің салмағын қандай құралмен өлшейді?

45. Физикалық шамалардың қайсысы Жердің барлық нүктелерінде және басқа планеталарда өзгермейді?Ауырлық күшіДененің салмағыДененің массасы
46. Салмақсыздық қандай жағдайда байқалады?

47. Су бетінде қалқыған шардың салмағы бар ма? Жауабыңды түсіндір.

48. Массасы 2 кг ағаш білеушені қатаңдығы 100 Н/м серіппенің көмегімен ағаш тақтайдың бетімен бірқалыпты сүйреп келеді. Үйкеліс коэффициенті 0, 3-ке тең. Серіппенің ұзаруы қандай?

Берілгені: Шешуі: Есептелуі:

49. Үйкелістің пайдасы:

50. Үйкелістің зияны:

51. Велосипедтің доңғалағы не себепті бедерлі болып келеді?

52. Неліктен ауыр дорба көтеріп келе жатқанда, тайғанақ жолда жүру оңайырақ?

53. Картопты пайдаланып, ауыр шкафты қалай орнынан қозғалтуға болады?

V тарау

Қысым.

1. Бос орынды толтырыңдар:

қысым деп атайды.

2. Қысымды латынның әрпімен белгілейді.

3. Қысымды есептеу формуласы.

4. Қысымның негізгі өлшем бірлігі:

5. Қысым бірліктері арасындағы байланысты жазыңдар:

1кПа =Па 1гПа =Па

1мПа =Па 0, 01Н/см ² =Па

1МПа =Па 15000Па =Па

0, 1кПа = Па 1Н/мм ² =Па

0, 001Па =Па 15Н/см ² = Па

6. Неліктен шаңғысы жоқ балаға қарағанда шаңғы байлаған бала қар үстімен жеңіл жүреді?

Себебі

7. Қай кезде сіз еденге көп қысым түсіресіз: қозғалмай тұрғанда ма, әлде жүргенде ме?

Жауабы:

8. Неліктен орындықта қатты да, киіз үйде көрпешеге отырған жұмсақ болып сезіледі?

Жауабы:

9. Неге шөл далада аттан гөрі түйемен жүрген ыңғайлы?

Себебі:

10. Ұзындығы 5см, ені 3см, биіктігі 1, 5см болатын темір өзекшені үстел бетіне қай жағымен қойғанда көп қысым түсіреді? Өзекшенің салмағы 2, 5Н. (Жауабын есептеулермен көрсетіңдер)

1. 2. 3.

Өзекшенің түрлі жақтармен орналасуы

a=

b=

h=

P ₁ -?

P ₂ -?

P ₃ -?

Жауабы:

11. Қасқыр мен киіктің массалары жуық шамамен бірдей. Қасқырдың жерге түсіретін қысымы 16кПа, ал киіктікі 50кПа. Қасқырдың табанының ауданы үлкен бе, әлде киіктің тұяғының ауданы үлкен бе?

Жауабы:

12. Оқушының массасы шамамен 50кг десек, оның екі аяғының ауданы 200см ² мөлшерде болады. Оқушының еденге түсіретін қысымын есептеңдер.

Берілгені: Шешуі:

m=

S=

p-?

Жауабы:

13. Темір шеге 20 МПа қысым түсіруі үшін оның басына қандай күшпен әсер ету керек? Шеге ұшының ауданы 0, 5мм ² деп есептеңдер.

Берілгені: Шешуі:

P=

S=

F-?

Жауабы:

14. Іс тігу кезінде ине бойына 2Н күш әсер етеді. Иненің денеге түсіретін қысымын есептеңдер. Ине ұшының ауданы 0, 01мм ² . Қысымды Па-мен өрнектеңдер.

Берілгені: Шешуі:

F=

S=

p-?

Жауабы:

15. Шаңғышының шаңғымен қосқандағы массасы 70 кг. Екі шаңғы тіректерінің ауданы 2300см ² тең. Шаңғышының қар үстіне түсіретін қысымын есептеңдер.

Берілгені: Шешуі:

m=

S=

p-?

Жауабы:

16. Бос орынды толтырыңдар.

Бұл құрал деп аталады.

17. Сұйықтар мен газдардағы қысымды зерттеген ғалым:

18. Паскаль заңы бойынша сұйыққа немесе газға түсірілген қысым:

19. Ауа сорғысы қалпағының астына аузы байлаулы, ішінде аздаған ауасы бар резеңке шар орналасқан. Сорғымен қалпақтың ішіндегі ауаны сорып шығаратын болсақ, шар біртіндеп торсия бастайды. Осы құбылысты заттың атомдық-молекулярлық құрлымы тұрғысынан түсіндіріңдер.

Жауабы:

20. Газ көлемін өзгертпей, оның қысымын үлкейтуге бола ма? Болса қалай?

Жауабы:

21. Пішіндері әртүрлі үш ыдысқа шемішке майы құйылған. Майдың осы ыдыстардың түбіне түсіретін қысымы жайлы не айтуға болады-олар бірдей ме, әлде әртүрлі бола ма?

Жауабы:

22. Суреттегі қатені тап.

23. Ауырлық күші әрекет еткен сұйық қысымы мына формуламен анықталады:

Мұндағы, p-,

g-,

h-.

24. Судың батискаф бетіне түсіретін қысымы 10 ⁸ Па. (теңізді өте үлкен тереңдікте зерттеуге арналған қондырғы) Батискафтың түскен ең үлкен тереңдігін анықта.

Берілгені: Шешуі:

P=

h-?

Жауабы:

25. Қандай ыдыстарды қатынас деп атайды?

Жауабы:

26. Күнделікті тұрмыстан қатынас ыдыстарға мысал келтіріңдер.

Мысалы:

27. Суретте әртүрлі пішінді қатынас ыдыстар көрсетілген. Неге біртекті сұйық (су, керосин, май, спирт және т. б. ) үшін, еркін беттер деңгейі бірдей болатынын түсіндіріңдер.

Жауабы:

28. Тұрмыстық су құбыры

қажеттіліктерін қанағаттандырады.

29. Өнеркәсіптік су құбыры

қажеттіліктерін қанағаттандырады.

30. Суретте шлюздеу бейнеленген. Суретке қарап шлюздің жұмыс істеуі қандай құбылысқа негізделгенін түсіндіріңдер.

Жауабы:

31. Атмосфералық қысым дегеніміз:

32. Атмосфералық қысымның бар екендігін дәлелдейтін құбылыстар мен мысалдар келтіріңдер:

33. Сіздің ойыңызша дұрыс болатын жауапты таңдап, сұраққа жауап беру арқылы таблицаны толтырыңыз:

34. Суретте қандай прибор көрсетілген?

Жауабы:

35. Неге бәйгеге шапқанда бала аттың мойнына жатып шабады?

Себебі:

36. Бөлмеде барометр 750 мм. сын. бағ. көрсетіп тұр. Ұзындығы 1м, ені 50см болатын үстелге ауа қандай күш түсіреді?

Берілгені: Шешуі:

P =

L =

a =

F-?

Жауабы:

37. Қысым айырымын қандай прибормен өлшейді?

Жауабы:

38. Адамның қан айналым жүйесіндегі қысым қандай құралмен өлшенеді?

Жауабы:

39. Дені сау адамның жоғары қысымы - , ал төменгісі шамасында болады.

40. Суретте архимед күшін табу тәжірибесі көрсетілген. Суретті пайдаланып, осы эксперименттің маңызын қысқаша түсіндіріңдер.

Жауабы:

41. Архимед күшін есептеу формуласын жаз:

42. Көлемі 20см ³ жез цилиндр динамометрге ілініп, шемішке майына батырлған. Осы кезде динамометр қандай күшті көрсетеді? Майдың тығыздығы 940 кг/м ³ .

Берілгені: Шешуі:

V =

F - ?

Жауабы:

43. Бес темір шар суға батырылған. Қай шарға үлкен Архимед күші әсер етеді?

Жауабын жаз: 1. 2. 3. 4. 5.

44. Массасы 0, 5 кг альюминий өзекше керосинге батырлған. Архимед күшінің шамасы неге тең?

Берілгені: Шешуі:

m =

F - ?

Жауабы:

45. Көлемі 20см ² жез цилиндр динамометрге ілініп, шемішке майына батырылған. Осы кезде динамометр қандай күшті көрсетеді?

Майдың тығыздығы 940 кг/м ³ .

V= Шешуі:

F-?

Жауабы:

46. Тәжірибе нәтижесін таблицаға жаз:

1. Суы бар ыдысқа ағаш өзекше, металл өзекше, картопты сал. Қай дене суға батады? Қайсысы жүзеді?
2. Суы бар ыдысқа кішкене бөліктермен ас тұзын сеуіп, оны шыны таяқшамен араластырып отыр. Осы кезде денелерде қандай өзгеріс болады?

Бақылаулар таблицасы.

43. 1. Егер

Механикалық және электромагниттік тербелістер мен толқындар

ЭНЕРГИЯ БӨЛІМІ БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ

Сабақтың тақырыбы. Сабақтың ортасы

Есептеулер жүргізіп, дененің толық көлемін табыңдар

Масса және заттың тығыздығы

Газдардың молярлық көлемі

Денелердің өзара әрекеттесуі Масса және денелердің массасын өлшеу

Денелердің өзрара әрекеттесуі. дененің массасы. 7-сынып

Денелердің өзара әрекеттесуі. дененің массасы. заттың тығыздығы

Жұмыс, қуат, энергия тарауы бойынша есептер шығару

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс