Айлакер тышқандар ертегісі

Аты-жөні: Буентинова Зейнеш Нұрболатқызы

Туған жылы: 1970

Білімі: жоғары

Бітірген оқу орны: 1.Шығыс Қазақстан Мемлекеттік Университеті
2.Абай атындағы Алматы
Мемлекеттік Университеті

Мамандығы: 1.Еңбекке баулу және техникалық пәндер мұғалімі
2.Бастауыш сынып мұғалімі

Еңбек өтілі: 15 жыл

Санаты: 14

Жұмыс орны: Алматы қаласы, №136 орта мектеп

Курстан өткен уақыты: 2007 жыл

Марапатталуы: мектеп әкімшілігінің мақтау қағаздары (5), «Жыл
мұғалімі» II орын, «Үздік кабинет» I орын (2007), бас жүлде (2008),аудандық
білім басқармасының құрмет қағазы(2007), АҚББЖМБК КД құрмет мадақтамасы
(2007), «Ұлттық ақпараттандыру орталығы» алғыс хат (2007)

Педагогикалық проблемасы:Жаңа технологияларды, ақпараттандыру көздерін
пайдалану арқылы пәнге қызығушылықтарын арттыру.

Сабақтың тақырыбы: Белгісіз үшінші қосылғышты табуға берілген
есептер.
Сабақтың мақсаты: 1. Оқушыларды жаңа есеп түрімен таныстыру, өтілген
есептеу тәсілдерін бекіту.
2. Оқушылардың ойлау шеберлігін жетілдіру, шығармашылық
қабілеттерін байқау, жазбаша және ауызша есептеу машықтарын әрі қарай
дамыту.
3. Тапқырлыққа, сөйлеу мәдениетін сақтауға баулу, мейірімді
болуға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Жаңа материалды меңгеруге арналған ертегі-саяхат
сабақ.
Сабақтың әдіс-тәсілдері: Ауызша –жазбаша есептеу, сұрақ-жауап.
Қолданылатын технологиялар:Ойын, ақпараттық-компьютерлік,ұжымдық..
Пәнаралық байланыс: әдебиеттік оқу, қоршаған орта, музыка т.б.
Сабақтың көрнекілігі:мұз қалашығы, теңіз әлемі, дельфиндер,Чунга-Чанга
аралы, тышқан мен мысық суреттері, ҚР-ның картасы, оқулық, т.б.
Өткізілетін орны: Жаңа ақпараттандыру орталығы.
Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды тұрғызып, сәлемдесу рәсімін орындау.
Психологиялық дайындық жүргізу.
Сабақты біз бастайық,
Артта қалып қоймайық!
Қандай сұрақ болса да
Жауап таппай қоймайық!
II. Өткенді қайталау.

Қисық сызық түзу сызық
тұйықталмаған сынық сызық
Тұйықталған сынық сызық
-Бұл сызықтарды қалай атаймыз?
-Көпбұрыштың периметрін қалай табамыз?
-Қабырғасының ұзындығы 5 сантиметр болатын фигураның периметрін тап.
-Белгісіз қосылғышты қалай табуға болады?
III. Жаңа материал бойынша жұмыс.
-Балалар, қазір жылдың қай мезгілі?
-Қыс мезгілі.
- Қыс мезгілінің басқа мезгілдерден қандай ерекшеліктері
бар?
-Суық болады, қар жауады т.б.
-Онда ,бүгін біз сабағымызда ертегіге саяхат жасап көреміз
бе?
-Иә.
-Ендеше бастайық..
Ой, балалар, суық боран саяхатқа апаратын барлық жолды қармен жауып
қалыпты. Бұл-қарлы ханымның иелігі. Ол өзінің мұзбен көмкерілген
сарайын шақырылмаған біз сияқты қонақтардан қорғап жүреді екен.
Мұндағының бәрі мұзбен құрсауланған.
-Бірақ біз де осал емеспіз, Қарлы ханымның бізге деп дайындаған кез
келген тапсырмасын орындай аламыз.

№1 тапсырма (№6) Ойлан, тап.
Суретке қара. Мұндағы геометриялық фигура қалай аталады? Оларды сана.
(7)
Қарлы ханымның иелігі суық па? Иә. Бізде де қатты суық болды ғой.
Өйткені Қарлы ханым сендерді сырттарыңнан бақылап жүріпті.Сендер үшін
тапсырмалар дайындапты.
Міне, енді Қарлы ханым патшалығының қақпасы ашылды. Бұл жер
қандай әдемі! Нағыз симметрияның патшалығы! Мұнда тағы тапсырма бар
екен.(Екі бөлікке бөлінген өрнектер беріледі.)
№2 тапсырма. Ақшақардың екінші бөлігін тап.
а) Математикалық жұмбақ.
Қанша кісі?
Атам, ағам, әжеммен,
Әкем, інім және мен,
Анам және енесі
Енесінің бөлесі-
Отыр едік шай ішіп.
Жеңгем кірді майысып,
Арқасында кіші інім.
Саны қанша айта ғой,
Үйдегі бар кісінің? (11)
ә) «Миға шабуыл» ойыны
• Тәулікте неше сағат бар? (24 сағ.)
• Кесіндіні немен өлшейміз?(см,дм)
• 1м = □ см (100 см.)
• Жер бетіндегі ең ақылды, ең күшті? (Адам)
• Белгісіз қосылғышты қалай табамыз?
• Сыныпта 15 ұл және 9 қыз бала бар. Сыныпта барлығы неше бала бар?
• Сыныпта барлығы 24 бала бар еді. Оның 15-і ұл бала, 9-ы қыз бала.
Олардың 2-еуі сабаққа келмей қалды. Сонда неше бала бар?
-Қарлы ханымның патшалығындағы фигуралар неге ұқсайды?
(үшбұрыш, төртбұрыш, шаршы т.б.)
-Балалар, осындай фигуралармен жасалған мұз қалашығы біздің
республикамыздың қай қаласында бар?
-Астанада.
-Иә, мұнда сендер сияқты көптеген балалар келіп дем алады.Бұл Қарлы
ханым мен елбасымыз Н.Ә. Назарбаевтың балаларға деген сыйлығы.
Осындай суықтан кейін, бізге әрине жылу керек емес пе? Иә.
Сергіту жаттығуы.
Ал енді, жылы жаққа қарай саяхатымызды жалғастырайық..
«Қайық» ертегі қалашығында әрқашан күн жарқырап тұрады. Су бетіндегі
толқындар қайықты ақырын ғана тербетіп тұр. Қайықтың көңілі көтеріңкі.
Ол алыстағы Чунга-чанга аралына саяхатқа шықты. Бізде сол аралға
аттанайық..
Жолымызды қысқарту үшін ән айтайық..
Балалардың орындауында «Чунга-чанга» әні.
Енді мына өрнектердің үшінші қосылғышын қалай табу керектігін
тыңдайық..
□+28+2=48 70+3+□=83
№1 Үшінші қосылғышты қалай табуға болатынын түсіндіре отырып
орындау. 15+20+□ =50 □+34+6=57
20+□+7=37 83+7+□=100
Ал, тез жету үшін біраз сергіп алалық.. (Мақал-мәтел айту)
• 2 тілді білген адам екі адам.
• Білекті бірді жығар, білімді мыңды жығар.
• Жүз сомың болғанша, жүз досың болсын.
• Білгенің бір тоғыз, білмегенің тоқсан тоғыз.
• Бір тал кессең, он тал ек.
• Бір кісі қазған құдықтан, мың кісі су ішеді.

Салқын самал жел су бетіндегі қайықты тербетіп тұрған
сияқты. Кенет қайдан келгені белгісіз бір топ дельфиндер пайда болды.
Олар қайықтың айналасында секіріп, суды шолпылдатып ойнап жүр. Менің
ойыма енді түсті, бұл- теңіз патшасының иелігі. Су перісі ашулы
сияқты. Дельфин –адамның досы.Сондықтан ол бізге көмектескісі келеді.
Қараңдаршы, ол бізден су перісінің тапсырмасын орындап беруімізді
сұрайды.
№4 тапсырма үшбұрыштың қабырғасын тап.

р=15см 6см

р=? см 3см р=18см
?см

6см
6см
15-(6+6)=3 (см.) 18-(6+3)=9 (см.)
Міне, тамаша біз еш қиналмастан, достарымыздың арқасында
аралға да жеттік.
Арал тұрғындары өте көңілді жүретін ақкөңіл адамдар екен.Ббіздерді жақсы
қарсы алуда.Олардың сый-сияпаты да ерекше.Олай болса,бізде оларға өзіміздің
білетінімізді үйретейік.
№2 (Ауызша) 1-інші б.-7м
2-нші б.-4м ? м.
3-інші б.-8 м
Шешуі: 7+4+8=19 (м)
Жауабы: матаның ұзындығы 19 метр болған.
Дәптермен жұмыс.
№3 1-інші б.-7м
2-нші б.-4м 19 м.
3-інші б.-? м
Шешуі: 19-(7+4)=8 (м)
19-7-4=8 (м)
19-4-7 =8(м)
Жауабы: матаның 3-інші бөлігінің ұзындығы 8 метр .
Балалар, осы маталарды арал тұрғындарына сыйға тартсақ қайтеді?
-Бұл аралда тағы бір ертегі кейіпкерлері өмір сүреді екен. Қане
тауып көрейік.
Қанға-қан, көзге- көз,
Мектеп берер білім тез.
Біз не оқи алмаймыз,
Санауды білмей алдаймыз.
Қанша жалқау болғанмен,
Білім алмай қалмаймыз.
Қанға-қан, көзге- көз.
Бұл өлең қай ертегіні еске түсіреді. «Айлакер тышқандар» ертегісі.
Ертегі кейіпкерлерін естеріңе түсіріңдерші.Ол қалай өрбуші еді.
Олай болса, сендер осы бір айлакер тышқандарға алған білімдеріңді
үйретіңдер.
Мінеки, тышқандарда есеп шығарды. Тексер.Қателерін тап.
5+5=10 3+3-1=5
9-4=6 10-3+1=8
3+5=7 9-5+3=7
4+6=9 7+2+2=11

Рахмет балалар. Сендер тышқанға көп көмек қылдыңдар.
-Биыл біздің жерімізге қандай жыл келді?
-Тышқан жылы.
-Тышқан өте еңбекқор. Бізде сондай еңбекқор, тату , әрі ақылды және бір-
бірімізге қамқор болайық..

IV. Сабақты қорытындылау.
-Енді біз, өз елімізге оралайық..
1) ҚР картасы.
2) Алматы қаласы.
3) Мектеп.
Есептеуге жүйрік болсаң жасыңнан,
Математикаға орын берсең басыңнан,
Барлық ғылым саған үйір болады,
Досың солар табылатын қасыңнан.

V. Үйге тапсырма.
№5 аяқтау 25 бет.
VI.Бағалау, мадақтау.