Шалбар тігу ерекшеліктері

Сабақтың тақырыбы: Шалбардың сызбасын тұрғызу
Сабақтың мақсаты: Шалбар тігіп үйрену, матадан бұйым пішу жөнінде
теориялық білім беру.
Білімділік: Үлгі бойынша киім пішіп үйренуді жетілдіру, технологиялық
нұсқау картасы бойынша жұмыс жасай білу.
Дамытушылық: Теориялық білімдерін сарамандық жұмыста пайдалана
білу, шалбар тігу технологиясын меңгерту, тігіс
түрлерін тіге білуді жетілдіру.
Тәрбиелік: Оқушылардың эстетикалық талғамын қалыптастырып,
ұқыптылыққа, ептілікке баулу, өз бетінше жұмысты
орындауға
тәрбиелеу.
Сабақтың әдістері: түсіндіру, көрсету, сұрақ-жауап, сарамандық,
INSERT әдісі.
Сабақтың түрі: теориялық, сарамандық.
Сабақтың көрнекілігі: үлгі, кесте, карточкалар, текше, нұсқау картасы.
Құрал-жабдықтар: компьютер, үлгі, мата, түйреуіштер,
қайшы, бор (пішушіге арналған), ине, жіп.
Пәнаралық байланыс: сызу, геометрия, математика.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі
а)Амандасу, түгелдеу
б) Оқу құралдарын тексеру
ІІ. Өткенді еске түсіру.
1. Үлгіні үлкейту, кішірейту, ұзарту, қысқарту қалай
өзгертіледі?
2. Шалбарды тігу үшін матаны қалай таңдаймыз?
3. Пішуге қойылатын талаптар.
4. Декартирлеу дегеніміз не?

ІІІ. Мағынаны таныту (жаңа сабақ)
Шалбар киілуіне қарай түрлі маталардан тігіледі. Спорттыұ шалбарлар көбіне
мақта маталардан немесе жүн маталардан тігіледі. Классикалық шалбарлар
жібек, трикотаждан тігіледі. Шалбарлардың силуэттік пішіні де оның киілу
орнына және сән үргісіне байланысты болады. Сәндік шалбарлар ұзына бойы
кең, белінен және балағынан жиырылған банан немесе галифе тәрізді болады.
Шалбарды пенжакпен немесе свитермен, пальтомен, шолақ пальтомен,
курткамен немесе плащпен киеді.
Әйелдер шалбарын тігу үшін қажетті матаның мөлшері 158-96-104 размерлі
шалбарға матаның ені 140 см болғанда 1м 20 см жұмсалады.
Шалбар тігу ерекшеліктері:
1 Шалбарды қажетті формаға әкелу үшін оның артқы және алдыңғы бойларын
ылғалды – ыстықпен өңдеуден өткізу керек.
2 Шалбардың артқы бойларын оң жақтарымен беттестіру қажет. Егер мата
қалың да тығыз болса бұл өңдеуді әр бөлшекке жеке-жеке жасау керек.
3. Қыр түседі деп белгіленге сызық бойымен белгіленген жерлердегі
детальдардың қиықтарын отыратын аймақта және тізе сызығынан төменірек
жерде қысқарту қажет. Ол үшін мата толық отырғанша ыстық үтікпен
үтіктеу керек.
4. Шалбардың алдыңғы бойларын оң жақтарымен беттестіріп, қыр түсетін
жерден бүктеп, тізеден төменгі жерді отырғызу үшін ысқылап үтіктейді.
- Үлгіні пайдаланып шалбарды матадан қиып үйренеміз.
- Балалар, киімді пішу – тігін бұйымдарын дайындау үрдісінің ең
маңызды кезеңі. Ұқыпсыз орындалған пішу киім моделін дайындау
кезінде қиындық келтіреді. Тігін бұйымдарын пішкен кезде матаны
дайындау ережесі мен талаптарды сақтау керек. Кейбір мата
түрлерін пішу кезінде өзіндік ерекшеліктерді ескеру қажет.
Мысалы: суреттері тек бір жаққа бағытталған мателарға пішім бір
бағытта орналастырылады; түкті маталар (реңі әр түрлі болады);
шаршы, жолақты маталардың суреттері симметриялы болуын ескеру
керек.
Үлгі бөлшектерін матаға үлкенінен бастап орналастырып,
соңынан кішісін орналастырады. Негізгі жіптің бағыты, бүктеу
сызығы, тігістерге арналған қосымшаларды есептеуді, үлгінің
матаға тиімді орналасуын қадағалау қажет. Үлгі матаға
түйреуіштермен бекітіледі.
- Үлгіні матаға орналасуын көрсетіп, түсіндіремін.
- «Тігістікке қалдырылатын қосымшалар» кестесімен таныстырамын
(оқушыларды қатыстырып отыру)
ІҮ. Сарамандық жұмыс.

а) Нұсқау картасының мазмұнымен таныстыру, таратып беру.
б) Қауіпсіздік ережесі (компьютерде қауіпсіздік белгісі пайда болады (!)
жұмбақтар жазылады, жұмбақтың шешуіне қарай қауіпсіздік ережесі
қайталанады).

- Тап-тап, тап жорға,
Табаны жоқ боз жорға,
Желіп кетсе жеткізбес,
Жерге түссе таптырмас. (Ине)

- Екі пышақ бірлесіп,
Кесіп-пішіп береді.
Екеуі бірге жүрмесе
Жоқ қой бізге керегі. (Қайшы)
(Сарамандық жұмыс кезінде музыка баяу ойнап тұрады).

Ү. Қорытынды
а) Жауап бер:
- Киім пішу кезінде матаның қандай ерекшеліктері ескерілу керек?

- Үлгіден ұзын бойды көрсет.
- Артқы бөліктің орта сызығын көрсет.
- Стиьл дегеніміз не ?
- Стиль неше түрге бөлінеді ?
- Классикалық стильге жататын шалбар түрлері қандай ?
- Спорттық стильдегі киімдер қандай болады ?
- Классикалық шалбар тігу үшін қандай құралдар керек ?
- Сызба тұрғызу үшін ең алдымен нені тұрғызамыз ?
- Көшірме қағаз не үшін керек ?

б) Білемін. Үйрендім.
Білгім келеді.
Сызба құру; Өлшем алу; үлгі шалбар тігу
технологиясын
үлгіні үлкейту, бойынша шалбар пішуді; толық меңгеру; бел

кішірейту; мата ерекшеліктерін қондыруды
үйрену.
сән таңдау, т.б. ескеруді.
ҮІ. Бағалау
а) Белсенді қатысқан оқушыларды жеке бағалау
б) Сарамандық жұмыстарды салыстырып бағалау.

ҮІІ. Үйге тапсырма.
Аяқталмаған жұмыстар болса аяқтау