Шаншатайдың ауылға келуі, ауыл балаларымен танысуы

С. Сарғасқаевтің кім екенін, «Тәмпіш қара» әңгімесінің желісін білу. Шығарманың мазмұнын түсіну.

Шығармадағы достықты, әділдікті, еңбексүгіштікті өз бойында қолдану.
Шығарманы негізгі бөліктерге жітей білу, басқа шығармамен салыстыра білу. Оқушылардың бойындағы бүкіл қасиеттерін жинақтауды үйрену.
Шығарма желісінің маңыздылығын бағалау.

Оқушылар:

Шығарманы көркемдеп айтып үйренеді, мазмұнын өз сөзімен жеткізе біледі

Берілген ұйқаспен өлең құрастыру

Үш тілде сөздер жазу

Дос - друг - friend, кітап - книга - book . . .

Кіріспе. Таныстырылым

(1-2 минут)

Ұйымдастыру. Топқа бөлу

Үй тапсырмасын тексеру

Серпілген сауал

1. Біз өткен сабақта қандай шығармамен таныстық?

2. Әңгімеде қай жерде болған ұрыс жөнінде айтылған?

3. Бауыржан Момышұлы қай жерде және қай жылы дүниеге келген?

4. Бауыржан Момышұлы қай жерде оқыған?

5. И. В Панфилов дивизиясы қайда жасақталған?

6. Бауыржан неше жасында полк командирі болды?

7. «Волоколамск» тас жолы кітабының авторы кім және ол кітапта кім туралы жазылған?

8. Қандай шығармалардың авторы?

9. Бауыржан Момышұлына қай жылы халық хаһарманы атағы берілді?

Негізгі бөлім

С. Сарғасқаев туралы не білеміз?
Түрткі сұрақтар :
Ол қандай адам болған?
Шығарма кімдер жайында?
Шығармада қай кезең суреттеледі?

Эпикалық жанр түрі-повесть.
Шығарманың негізгі ойы - жас жеткіншектерді адамгершілікке, шыншылдыққа, қайырымдылыққа тәрбиелейді.
Шығарманың композициялық құрылысына тоқталсақ:
Басталуы. Шаншатайдың ауылға келуі, ауыл балаларымен танысуы. .
Байланысуы. Шаншатай Ертайдың суретші екенін білуі, екеуінің айырылмастай дос болуы.
Шиеленісуі. Мектеп оқушыларының қырман даласына көмекке баруы, түрлі ойын-сауық ұйымдастырулары, Шаншатай ауыл балаларының газетке деген қызығушылықтарын оятуы.
Шарықтау шегі. Оқушылардың өз мақалаларын оқу үшін Теке қарттың үйіне іздеп баруы, Шаншатай мен Иманбектің төбелесуі, Иманбектің одан кешірім сұрауы.
Шығарманың шешімі. Ертайдың салған суретінің «Октябрь балалары» газетіне шығуы.

Топтық жұмыс

І топқа - Шығармадағы негізігі кейіпкерлерге мінездеме беру.

ІІ топқа - Шаншатай мен Қожабергенді салыстыру. Венн диаграммасы

ІІІ топқа - «Бес жол өлең» стратегиясымен - дос, суретші, еңбек, кітап, білім сөздерін талдау.

Мысалы: «Дос»

Зат есім Дос

Сын есім Адал, ақпейіл

Етістік Тәрбиелейді,

көңілдендіреді, қамқорлайды

Мағыналы сөз Досы көпті жау

алмайды

Зат есімге синоним Жолдас

Бекіту (табыс критерийіне қайта оралды)

Оқушылар тақырыпты талқылып, жұмыстарын кеңейтеді.
І топ. Сансызбай Сарғасқаевтың “Тәмпіш қара” повесінде отызыншы жылдардағы ауыл өмірі суреттелген. Повесть 9 бөлімнен тұрады.
ІІ топ:
Повестегі кейіпкерлер:ауыл балалары суретші Ертай, Иманбек, Ниғмет, Күлдәрі, Оңалбек. Бала тәрбиелеуде ұстаздың еңбегін көрсете отырып, балалардың мектептен алған білімін еңбекпен тәрбиелі іспен тұрмыспен байланыстыра суреттелуі шебер бейнеленген. Кейіпкер Ертайдың өмірі жайындағы ішкі толғанысы жеткіншек ұрпақты тәрбиелеуде маңызды роль атқарады деп есептеймін. Шаншатай-қаладан келген көзі ашық бала, ол «Октябрь балалары» деп аталатын газеттің бар екендігін ауыл балаларына таныстырып, Ертайдың суретшілік дарындылығын бағалай отырып, осы газетке ең жақсы суретіңді жіберейік деп үлкен үміт артып Ертайдың қабілетін шыңдай түседі. Әншейінде көзге ілінбей жүретін газет тасушы Теке қартты ауыл балаларына сыйлай білуді ұғындырады.
ІІІ топ:
Тәрбиелік мәні. Шаншатайға тән әдептілік, ұқыптылық, еңбек сүйгіштік қасиеттер көрінсе, Ертай бойындағы өнерге құштарлық, дүниені бала көзімен қабылдау қасиеттері танылады.

Бағалау

Үйге тапсырма