Оқушыларды сыни тұрғыдан ойлауға жетелейтін тапсырмалар дайындай алатынымды ұқтым

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

«Сертификатталған мұғалімдердің рефлексиялық есептері панорамасы «Менің
тәжірибемдегі өзекті сұрақтар:өзгеріс динамикасы» тақырыбындағы аймақтық
сайысына

« Шеберліктің белгісі-түрлі әдісті болу »

Теміртау қаласы,
№29 ЖББОМ КММ
Қазақ тілі мен әдебиеті
пәнінің мұғалімі
Аюуш А

Қарағанды-2015 жыл

«Біз білім-ғылым саласында бәсекеге қабілетті болмасақ, өз
мақсатымызға жете алмаймыз» деп елбасымыз айтқандай , әр мұғалім заман
талабына сай білім беруі керек. Осы білімді беруде мұғалімнің негізгі басты
мақсаты - рухани бай, іздемпаз, адамгершілігі мол адамды қалыптастыру болып
табылады. Қазіргі заманғы мұғалімдер информатор, бақылаушы,
тексеруші,жазалаушы қызметін тастап, керісінше ізденуші,
зерттеуші,технолог,өнертапқыш,шығармашылықпен жұмыс істейтін жаңашыл болу
керек. Оқушыны субъект ретінде қарастырып,оның өзін-өзі тануына жол ашу,
жеке тұлға бойындағы қасиетті дамыту.
Жақсы мұғалім — бұл қай кезде де ең алдымен кәсіби деңгейі жоғары,
интеллектуалдық, шығармашылық әлеуеті мол тұлға. Ол оқытудың жаңа
технологияларын өмірге ендіруге дайын, оқу-тәрбие ісіне шынайы жанашырлық
танытатын қоғамнын ең озық бөлігінін бірі деп есептеледі. Және солай болуға
тиіс.
Әлемдегі барлық адамдардың ішінен – мұғалімдер ғана үзіліссіз оқудың
бағасын түсінеді. Оқу бір жерде тұрмайтынын, өзгерістің болмауы өсудің
тоқтағанын білдіретінін түсінгендіктен мен оқушы бойына шынайы білім
беруді бағдарламаның 7 модулін іске асыра отырып, сапалы да салиқалы оқушы
дайындап шығатыныма көзімді жеткіздім.
Біз мұғалімдер оқушыларға , сапалы да , салиқалы білім беру үшін
әрқашан тынбай еңбек ету арқылы қызметіміздің жемісін көре аламыз. Ол
еңбектің нәтижесіне жету үшін әрқашан оқу үстінде болуымыз керек. Оған
дәлел мен қырық жасқа келсемде әлі де оқып, білімді шыңдап, жеткен оқуымды
оқушы бойына сіңіру үшін аянбай , тынбай оқып, қызмет жасауым. Сондықтанда
мен Кембридж университетінің бағдарламасын оқу арқылы жиырма бірінші
ғасырдың жаңаша мұғалімі болуға ұмтылып жатырмын. Бұл оқу маған не берді?
Мен оқушыларға не бердім? Осы оқудың арқасында мен қандай жетістікке жетуім
керек?
С. Выготскийдің (1987) әлеуметтік сындарлы теориясы сияқты Дьюи жаңа
тәжірибемен үнемі алмасу және жаңа тәжірибені алуға белсенді ат салысу
арқылы білім тез алынады деп санады (189-бет). Дьюи «дәстүрлі» білім беруді
енжарлықпен білім алу үдерісі ретінде сипаттайды және өзара әрекеттің
немесе сыни қатысуды төмен деңгейін қажет ететін жаттап алу әдісін сынайды.
Осы пікірдің дұрыстығын дәлелдеу үшін осы бағдарлама бойынша мен және
оқушының өзгерісін айтып өтуім керек.
Бағдарламаның 7 модулінің ішіндегі сыни тұрғыдан ойлау модулінің тигізер
пайдасы мол болды.Бұл модулді қолдануда мен «Оқу мен жазу арқылы сын
тұрғысынан ойлауды дамыту » педагогикалық технологиясын әр сабағымда
қолдануды мақсат еттім. Бұл технологияның мақсаты – барлық жастағы
оқушыларға кез келген мазмұнға сыни тұрғыдан қарап, екі ұйғарым, бір
пікірдің біреуін таңдауға , саналы шешім қабылдауға үйрету. Бұл
технологияның әр стратегияларын сабақтың әр кезеңдерінде тиімді қолдана
білу ең басты міндет.Атап айтсам, сабақтың кіріспе бөлімінде «қызығушылықты
ояту» мақсатында «шеңбердегі сұрақтар» , «Автор орындығы »стратегияларын
жиі қолданамын. Бұл стратегияда оқушыларға сұрақ қою арқылы оқушының
тақырып жайлы не білетінін анықтап алу болмақ. Ал сабақтың тұсаукесер
бөлімінде «мағынаны ажырату » , «инсерт, »стратегиясын қолданамын. Мұнда
оқушылар тақырыпты зерттеу , жауаптар іздеумен айналысады. Ал, сабақтың
негізгі бөлімінде «ой толғаныс», «венн диаграммасы », «екі түрлі
түсініктеме күнделігі», «еркін жазу» стратегияларын пайдаланамын. Қорытынды
бөлімінде «INSERT» стратегиясын пайдаланудың тигізер пайдасы бар.Сонымен
қатар мен сабағымда «ыстық орындық», «тыңдап отырған үштік» «сұрақтар
шеңбері», «балалар философиясы », «венн диаграммасы », «сатылай кешенді
талдау», «мозайка» , «өкіл», «диалогтік оқыту», «ойланудың 6 қалпағы»т.б
стратегияларды қолдану арқылы мен бала бойына білім беруде әдіс-тәсілдің
тигізер пайдасы зор екенін түсіндім. Оқушыларды сыни тұрғыдан ойлауға
жетелейтін тапсырмалар дайындай алатынымды ұқтым. Оқушылардың пәнге деген
қызығушылығын оятатынымды түсіндім. . Үйде де іздену керек екенімді ұқтым .
Сыни тұрғыдан ойланудың басты құралы –шығармашылық жұмыстар болмақ.
Өз ойларын еркін, шешен жеткізе білуге, бір –бірінің пікірін тыңдай білуге
шығармашылық жұмыстың тигізер пайдасы мол . Ең бастысы , бұл шығармашылық
тапсырмалар арқылы оқушылардың сыни ойлау деңгейлерін анықтап, ары қарай
жалғастыруға жетелейді.
Демек бағдарламаның ұстанымы менің де ұстанымым болу керек. Бұл
ұстанымдар менің жаңашыл идеяларды қабылдау қабілетіммен шектелуі де мүмкін
.Менің негізгі ұстанымым сыни тұрғыдан ойлау қабілеттері дамыған оқушыларды
қалыптастыру . Бұл ұстанымды қалыптастыру үшін мен де сыни тұрғыдан ойлау
қабілеттерін дамытатын , жаңашыл идеяларға көңіл бөлуім керек. Бұл жаңашыл
идеяларды мен қайдан алуым керек? Әрине білімді игерту үшін біліктілікті
көтеру ¸оқыту үдерісін меңгеру (оқыту әдістері ) оқытудың сапасы немесе
нәтижесі (оқушының білім алуына ықпал ету) бұл өлшемдердің бәрінде мен бұл
бағдарламаны оқу арқылы меңгердім.Нәтижеге жету үшін оқу керек, еңбек ету
керек.
Құзырлы мұғалім міндеті оқушының тақырыптың мәнін өз бетімен меңгеруін
түсінуі мен бағалай алуына бағыт –бағдар беру болмақ. Берген бағыт-бағдар
оқушының оқуы үшін табысты бола алады. Бұл табысқа жету үшін Шульманның
«мұғалімнің үш көмекшісі »(2007) деп атаған қасиеттер болған жағдайда ғана
оқыту жақсы болады.
Шульман ұсынған теориялық білімімді тәжірибемен ұштастырып,әрі қарай
жетілдіремін .Ол үшін мен :
-оқушының өз бетімен білім алуына мүміндік бере отырып, кәсіби дағдымды
дамытамын.
-сабырлылық пен төзімділікті таныта отырып, мақсатқа жетуге ұмтыламын.
Осы мақсаттың іске асқанына көз жеткізу үшін , сабақ беру барысындағы
стратегиялардың бала үшін сыни ойлауы қалыптасқаны анық. Атап айтсам, 9
сынып бойынша өтілген бірнеше сабақта қолданылған стратегияның сыни ойлауды
дамытудағы шығармашылық жұмыстың мағызы екенін көрсете алдым. Мысалы: 9-
сыныптағы «Халық ауыз әдебиеті» тақырыбында оқушылардың тақырыпты сыни
тұрғыдан ойлауға арналған шығармашылық жұмыстың әсерімен меңгергенін
анықтай алдым. «Дана үкілер» техникасы арқылы мәтінмен жұмыс жасау бойынша
тақырыпты меңгере білді. Бұл стратегияда:
-Мәтінмен жұмыс істеудің негіздері –тапсырмасы бойынша мәтіннен оқушылар
жаңа ұғымдарды тауып, алфавит ретімен тауып жазады.
Оқушылар: әпсаналар, мифтер, эпостық жырлар , фольклор-деген сөздерді
жазды.
-Маңызды өмірлік даналық –мәтіннің негізгі ойын бір сөйлеммен білдіреді.
Оқушылар: Ауыз әдебиеті- ауызша шығарылып, ауыздан-ауызға тараған
халықтардың шығармалары.
-Таныс және таныс емес- мәтіннен алдында таныс болған және мүлдем таныс
емес мәліметті табу.
Оқушылдар: Халық ауыз әдебиетінің түрлері таныс
Фольклордың көпнұсқалығы таныс емес.
-Иллюстрациялық бейнелеу- мәтіннің негізгі ойын сурет, сызба, кесте арқылы
бейнелеп көрсету.
Оқушылар : әртүрлі суретер салды, топтастыру арқылы ауыз әдебиеті жайлы
түсінік берді.
-Үлгі боларлық қорытынды –мәтіннен келешекте қажет болатын маңызды
қорытынды шығаруға болады.
Оқушылар: Халқымыздың ауыз әдебиеті -бай , асыл қазына , салт-дәстүр , әдет-
ғұрыпты танып білдік. Болашақта жақсыдан үйреніп, жаманнан жиренуге үлкен
үлес қосады.
-Талқылауға арналған маңызды тақырыптар –талқылауға тұрарлық ерекше көңіл
бөлуге болатын пікірді табу. Оқушылар көрсетілген шарт бойынша оқулық
мәтінімен жұмыс істейді.
Оқушылар : Ойланудың 6 қалпағы стратегиясы бойынша «Қазіргі заманда салт-
дәстүрді отбасында қалай қолданып жатырмыз » тақырыбында пікір –талас
ұйымдастырылды.Оқушылар күнделікті өмірдегі отбасындағы шынайылықты жақсы
жеткізе білді. Әр қалпақ өз міндеттерін жақсы меңгере білді. Осындай пікір
таласты мен үнемі сабақ барысында және сыныптан тыс шараларда қолданып
жүрмін . Мектебімізде өткен «22-қыркүйек Тіл мерекесі » апталығында
ұйымдастырылған іс шараларда «Тіл талапкерлері » атты тақырыпта сыныптан
тыс сабақ өткізген кезде оқушыларға «Қазіргі қазақ тілінің сөз тазалығы »
деген тақырыпта осы стратегияны пайдаланып пікір талас ұйымдастырдым.
Бұл бағдарлама бойынша оқушы білімінің жоғарлағанын, баланың тіл
байлығының дамығанын байқай аламын. Атап айтсам, оқу үрдісінде оқушы
білімін жетілдіру мақсатында әр түрлі әдіс-тәсілдерді қолдана отырып,
сабағымды жоғары деңгейде өткізіп , шығармашылық жетістіктерге жеткенім
үшін қалалық білім бөлімінінен алғыс хатпен марапатталдым. Оқушыларым
қалалық және мектепішілік әртүрлі сайыстарға қатысып жүлделі орындарға ие
болды. Мысалға алар болсам, 7-сынып оқушысы Берікбол Нұрайым қалалық
олимпиададан 4-орын, қалалық 5-7 сыныптар арасынан өтілген ғылыми жобаға
«Қазақ тілі мен әдебиеті пәнін сатылай кешенді талдау арқылы үйрену »
тақырыбында 7-сынып оқушысы Хурманхан Айнұр жоба қорғап сертификатпен
марапатталады. Мен өзімнің таңдап алған мамандығым бойынша , ұстаз қауымы
үнемі ізденіс үстінде болатынын,Абайша айтсам,
«Ұстаздық еткен жалықпас үйретуге балаға,
Ақырын жүріп анық бас еңбегің кетпес далаға» деген қанатты
сөзін өзімнің өмірге деген көзқарасыммен бағыттағым келеді.

Инновациялық оқытудың негізгі технологияларына жататындар: дамыта
оқыту; проблемалық оқыту; ойлау қабілетін дамыту; дифференциалдық оқыту;
сабақ жүйесінде жетістіктерге жетуді тудыру.
Инновациялық оқытудың негізгі ұстанымдары: а) креативті (шығармашылығын
дамыту; ә) білім жүйесін игеру; б) дәстүрден тыс сабақ формалары; в)
көрнекіліктерді пайдалану.
Инновациялық технологиялар арқылы биология пәнін оқытқанда мынадай
тиімді әдістерді қолданған абзал;
-тірек-сызбалар;
-миға шабуыл;
-топтық пікірталас;
-кластерлер;
-венн диаграммасы;
-дидактикалық ойындар;
-Инсерт;
-презентациялар;
-шағын зерттеулер,
-кейс-стадий әдісі.
Ақпаратты беру мұғалім мен оқушының қарым-қатынастық ұстанымына
негізделген. Бұл әдіс-тәсілдер оқушының қызығуы мен белсенділігін арттырып,
мәліметтерді шығармашылық тұрғыда қайта өңдеуге мүмкіндік береді.
Психолог-ғалымдардың айтуынша, оқушы білімді төрт жағдайда алады екен:
-дайын білімді қабылдап алу;
-зерттеу барысында жаңалық ашу;
-әртүрлі жағдайда әсерді сезіну;
-көрген-білгенінен бұйым құрастыру немесе өнім жасау.
Мен өз іс-тәжірибемде дәстүрден тыс сабақ формаларының жоғарыда
айтылған түрлерін жиі пайдаланамын. Бұл дәстүрден тыс оқыту формалары
оқушылардың проблемалық сұрақтарды шешу, проблемалық жағдаяттарды құру,
оқуға деген құштарлықты ояту, қызығуларын арттыру, логикалық ойлау
қабілеттерін арттырады.
«Миға шабуыл» белгілі бір сұраққа оқушылардың ақпараттылығын немесе
қарым-қатынасын анықтау қажет болған жағдайда қолданылады.
Мысалы 8-сыныпта «Тістің құрылысы, гигиенасы» тақырыбын ашу мақсатында
мынада сұрақтар қойылды:
-Ас ауызға түскен соң қандай өзгеріске үшырайды?
-Астың қорытылуына тістің қандай маңызы бар?
-«Тіс бүлінді дегенше, іш бүлінді десейші» сөзінің мағынасын қалай
түсінесің? Оқушылар әуелі жеке дәптерге жауабын жазып орындады. сосын
жұппен, топпен талдап «Тіс» ұғымына кластер толтырды.

Оқушыларды сыни ойлауға жетелеу жолдары

Сыни тұрғыдан ойлау Қазақстандағы білім беруді дамыту үшін маңызды болып
табылатын қазіргі ең басты педагогикалық түсінік.
Сыни тұрғыдан ойлау көбінесе қарсы пікір айтуға, баламалы шешімдерді
қабылдауға, ойлау және іс-әрекетімізге жаңа немесе түрлендірілген
тәсілдерді енгізуге дайын болуға, ұйымдастырылған қоғамдық әрекеттерге және
басқаларды сыни тұрғыдан ойлауға баулуды білдіреді.
Сыни тұрғыдан ойлау бақылау мен тыңдау арқылы дәлелдер жинастыру және шешім
қабылдау үшін талапқа сай өлшемдерді қолдану сияқты дағдыларды дамуды
қарастырады. (Мұғалімге арналған нұсқаулық, 49 бет). Сыни тұрғыдан ойлаудың
бұл дағдылары төмендегідей сипатталады:
• бақылау;
• талдау;
• қорытынды;
• интерпретация.
Сабақ беретін сыныптарымда оқушылардың сыни ойлауына көп мүмкіндік туғызуға
тырысамын.
Өз сабақтарымда үнемі қолданылатын әдіс-тәсілдер: кубизм, екі жақты
күнделік, семантикалық карта, бес жолды тұжырым, Венн диаграммасы,
топтастыру, эссе жазу, алты ойлау қалпағы, т.с.с.
«Эссе жазу» арқылы оқушы сол мәселеге байланысты өз ойын білдіреді, ішкі
жан дүниесін ұғып, күнделікті өмірде туындайтын ойларды айтады.
«Топтастыру» арқылы оқушы бір нәрсе туралы ойындағы негізгі
қажеттіліктерін, өз білгендерін, білетіндерін талдайды.
«Кубизм» арқылы оқушы ұғымды жан-жақты, әр қырынан салыстырады, анықтайды,
зерттейді, суреттейді.
«Екі жақты күнделік» арқылы оқушы сабақ кезінде жаңа ұғымдарды өз бетімен
анықтайды, талдайды.
«Семантикалық карта» арқылы оқушы сабақ кезінде жаңа ұғымның өзіне тән
ерекшеліктерін, қасиеттерін, қызметін, маңызын таниды, анықтайды,
зерттейді, салыстырады.
«Бес жолды тұжырым» арқылы оқушы сабақ кезінде жаңа ұғымды бір ғана сөзбен
жан-жақты талдайды.
«Венн диаграммасы» арқылы оқушы екі жаңа ұғымды салыстырады, екі ұғымның
ортақ қасиеттерін табады.

«Оқушы жастардың ең сенімді ұстазы, сыр жасырмай ашық айтатын адамы-
мұғалім»-деп қазақтың біртуар жазушысы Ғабит Мүсірепов айтқандай
оқушылардың жан дүниесін түсіну, оқуға деген ынтасын арттыру, саналы,
білімді, білікті ұрпақ тәрбиелеу-мұғалімнің басты міндеті. Сондықтан
қазіргі білім беру жүйесіне еніп жатқан тың өзгерістер білімді, тәрбиелі,
өз өміріне жауап бере алатын ұрпақ тәрбиелеуге зор сенім ұялатады.
Осы міндеттен шығу үшін өз пәнім бойынша жоғарыда аталған әдістердің
барлығын тиімді қолданамын. Сонымен қатар Блум жүйесі, ООМ (орындыққа
отырғызу матрицасы), ашық сұрақтар және т.б. әдіс-тәсілдер оқушылардың өз
бетімен жұмыс жасауына, бір-бірімен, шағын топта ұжымдасып тапсырмаларды
орындауға көмектеседі.
Алдымен сабағымның күнтізбелік жоспарын жаңаша бағытта құрдым. Одан
соң қысқа мерзімді жоспарды орта мерзімге сәйкестендіріп және жеті модуль
аясында құрастырдым. Әр сабағымда жеті модульдың көрініс табуына көңіл
бөліп отырдым. Сабақ барысында оқушыларды шағын топқа бөлудің түрлі әдіс-
тәсілдері қолданылды. Және үнсіз оқушыларымның белсенді іс-әрекетке көшуіне
баса назар аудардым.
Алғашқы уақытта оқушыларымның нәтижесін көру қиын болды. Өйткені
оларды шағын топпен оқытуда көптеген қиындықтар кездесті. Мәселен:
-оқушылардың бір-бірін бағалауы кезінде;
-өз ойларын жеткізе білуде;
-жауапкершілікті сезініп уақытты үнемдеуде,
-бір-бірін тыңдай білуде.
Өзімнің зерттеуге алған сыныптарымда білімі мен дағдысы әлі толық
қалыптаспаған оқушылар да (Хайрол А, Даулетбек Т, Тайкеш А, Тұрдыхан
Серикбол ) баршылық. Осы аталған оқушыларды шағын топта жұмыс істеуде
ынталандыру, мадақтау арқылы сабаққа деген қызығушылығын тудыру және
қабілеті жоғары оқушылармен қатар оқыту арқылы белсенділігін арттыруға
болатынын байқадым. Оқушыларға түрткі, сынама, қайта бағыттау сұрақтарын
қою арқылы өз ойын ашық айта алатын, бір-біріне сұрақ қойып, сыни ойлай
білуге үйренетінін анықтадым.
Оқушыларды жаңаша әдіс-тәсілдермен оқыту барысында көптеген
кедергілер де болды. Оған себеп:
-оқушылардың тіл байлығының, сөздік қорының аздығы;
-өз ойын жеткізе алмау, еркін сөйле алмау;
-қосымша әдеби кітаптар, газет, журналдарды жиі оқып отырмау;
-ғаламтор мәліметтеріне жиі жүгіне бермеу, тек оқулықпен шектелу.
Аталған кедергілерді жою үшін оқушыларға тақырыпқа сәйкес қосымша
ақпараттар үлестіріліп, сабақ үстінде талдап түсіндіріп айтуға мүмкіндік
берілді. Сыни ойлауға бағытталған жоғары дәрежелі сұрақтар әр сабақта
оқушыларға ұсынылып отырды. Тіл байлығы, сөздік қорын дамыту мақсатында
қосымша әдеби кітаптарды, мақалаларды жиі оқу («Биолог анықтамалығы» ,
«Биология және сауаттылық негіздері» және т.б.), түрлі тақырыптарға
хабарлама, эссе жазуға тапсырмалар беріліп отырады.
Тіпті оқушыларды бағалау кезінде тек біржақты бағаламай (өзіміз
тарапынан қойылатын баға) бір-бірін бағалау, өзін-өзі бағалау, стикер
арқылы, екі жұлдыз, бір тілек, шеңбер бойынша бағалау түрлерін қолданған
кезімде басында біраз қиыншылықтар туды. Шағын топпен жасаған жұмыстарына
толыққанды баға бере алмай, дауласып немесе екі жақсы тілек, бір ескерту
айту кезінде оқушылардың қиналғаны байқалды. Бірақ уақыт өте келе оқушылар
бұл сабақтың әдіс-тәсілдеріне төселіп, үйреніп кететініне сенімдімін.
Үш айлық курстан кейінгі іс-тәжірибемде түрлі қалалық, облыстық
сайыстарға қатысып, өз біліктілігімді көрсетуге тырыстым.
2012-2013 оқу жылы І қалалық мұғалімдердің ғылыми-практикалық
конференциясында «Биология пәнінен оқушыларды шағын топпен оқытудың
тиімділігі» тақырыбында ғылыми жоба қорғап ІІІ орынға ие болдым.
Облыстық «Оқытуды бағалау» дистанциондық эссе байқауына «Бағалау-оқушы
жетістігінің өлшемі» тақырыбында мақаламды жіберіп ІІ дәрежелі диплом
иелендім.
Әр сабағымда оқушыммен бірге өз жетістігімді де көргім келетін. Осы
мақсатта «Биолог анықтамалығы» республикалық ғылыми-танымдық журналға
мақалалар, сабақтар жариялауға ұсынып отырдым. Осы журналдың «Үздік слайд-
2013» байқауына түрлі танымдық тақырыптағы слайдтар ұсынып редакцияның
арнайы СЕРТИФИКАТЫ табыс етілді.
Қарағанды облысы білім беруді дамытудың орталығында мұғалімдердің
шеберлігін жетілдіру мектебінде оқытушы болғаныма арнайы СЕРТИФИКАТ ие
берілді.
Республикалық ғылыми-танымдық педагогикалық «Биолог анықтамылы
ғы журналындағы «Үздік слайд-2014» сайысына белсене қатысып, журнал
дискісіне мазмұнды-танымды слайд презентациялар жариялағаны үшін МАДАҚТАМА
алдым.
Оқушыларымның танымдық деңгейі жоғары болуы үшін сабағымда «Сыни
тұрғыдан ойлауға үйрету», «Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер», Талантты және
дарынды балаларды оқыту», Оқытуды басқару және көшбасшылық» модульдерінің
басымды болуына ерекше көңіл бөлемін сол себепті өз бетімен жұмыс жасауға,
өз ойын жеткізе білуге, шығармашылықпен айналысыып көшбасшы болуына барынша
мүмкінді беремін. Енді өткізген сабақтарымның кейбіріне тоқталсам:

«Ағзалардың жеке дамуы» тақырыбында 10-сыныпқа өткізген сабағым 2013-
2014 оқу жылында

суретке ат қою Өз ойын
жеткізу

Онтогенез сатылары Рөлдік
ойын

«Миға шабуыл» стратегиясы ББҮ стратегиясы
Ұстаздық еткен жалықпас үйретуден балаға дегендей, әр сабақтың мазмұнды,
танымды болуы, баланың алған білімді өмірде қолдана алуына пән мұғалімінің
еңбегі зор. Биылғы 2014-2015 оқу жылында 10-сыныпқа «Вирустық аурулар және
олардан сақтану жолдары» тақырыбында конференция сабағы өтті. Оқушылар
өздерінің үйден дайындап келген жарнамалық суреттерін, қосымша ақпараттарын
топ алдында айтып, таныыстыырды. Балалар сабақта арнайы маман рөлінде
қатысып, көптеген актуальды сұрақтардың жауабын қарастырды. Қазіргі
уақыттағы жаңа пайда болып жатқан виурстық аурулар туралы да әңгіме қозғап,
олардан сақтану жолдарын талқылады. Енді осы сабақтағы түсірілген
суреттерді келтірсем.

Вирустық аурулар туралы Жарнамалық
суреттерді
таныстырылым
таныстыру

Сабаққа рефлексия жасау Оқушылардың жұмысы
Назарбаев интеллектуалдық мектебі мен Кембридж Университетінің
ұйымдастыруымен 3 айлық біліктілікті арттыру курсы менің тәжірибеме көп
өзгерістер әкелді. Курстан кейінгі іс-тәжірибемде қалалық мұғалімдерге
арналған ҒПК-ға қатысып жүлделі ІІІ орынды иелендім.
Алдағы уақытта да оқу жылына жоспар құрып, сол бойынша жұмыстар
атқарылады. Әр сабақта түрлі стратегияларды тиімді қолдану, оқушылардың ой
еркіндігін, сындарлы көзқарастарын қалыптастыру менің жоспарымның өзекті
мәселелері.

Қорытынды

Ұлы дана қытай ойшылы Конфуцийдің «Естігенімді-ұмытамын,
көргенімді-есте сақтаймын, өзім істегенімді меңгеремін» деген ойы бүгінгі
күні менің ішкі ойымның негізі сияқты. Өйткені мен бағдарлама мақсатын
толық меңгеріп, басқа да әріптестерімнің тәжірибелерін көзбен көріп, тиімді
жақтарын көңіліме тоқудамын және соның бәрін тәжірибеме қолданып жатырмын.
Оқушы тұлғасының дамуына, қабілеттерінің артуына біздің курстан алған
әсеріміз ықпал ететіні сөзсіз

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Болашақта еңбек өтіп, өмір сүретіндер-
бүгінгі мектеп оқушылары, мұғалім оларды қалай тәрбиелесе Қазақстан сол
деңгейде болады. Сондықтан ұстазға жүктелетін міндеттер ауыр» деген сөзі
бізге үлкен жауапкершіліктер жүктейді. Сондықтан осы міндеттерді орындайтын
ұстаздарға шығармашылық табыс, нұрлы ақыл, ыстық жүрек, күш-қайрат,
сарқылмас білім мен таусылмас жігер тілегім келеді.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. «Қазақстан мектебі» ғылыми-педагогикалық журнал
№7, 2012 жыл, 22-24 бет
2. «Қазақстан мектебі» ғылыми-педагогикалық журнал
№3, 2012 жыл, 4-6 бет
3. «Оқыту ізденіс ретінде және Ізденіс оқыту ретінде»
С.Мирсеитова «Оқушылардың сын тұрғысынан ойлауын дамыту нысандары
мен әдістері», Қарағанды 2011 ж
4. «Мұғалімге арналған нұсқаулық»
«Назарбаев Зияткерлік мектебі» ДББҰ, 2012
5.«Биология және салауаттылық негіздері» ғылыми-педагогикалық журнал
№1-6, 2010-2012 ж
6. «Биолог анықтамалығы» ғылыми-педагогикалық журнал
№1-6, 2010-2012 ж
7.«Ғаламтор» көздері

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

«Биологиялық білім-экологиялық сауаттылық» тақырыбында өткен республикалық
ғылыми-практикалық семинарға

«Менің тәжірибемдегі өзекті сұрақтар:өзгеріс динамикасы»

Дайындаған: биология
пәнінің

мұғалімі: Даулетхан Р

2015-2016 оқу жылы