Жеміс қанты

|Пәні |Химия 05.03.2015ж |
|Сыныбы |11 |
|Сабақтың |Дисахаридтер |
|тақырыбы | |
|Мақсаты |Дисахаридтер туралы мәлімет беру, қасиеттерін, маңызын, қолданылуын |
| |ұғындыру, теориялық білімін практикада қолдана білуге дағдыландыру. |
|Күтілетін |Дисахаридтер туралы мағлұматты біледі, моносахаридтер мен басқа |
|нәтижелері|кластардан ажырата алады, химиялық теңдеулерін қолданап, есептер |
| |шығарады, алған білімдерін өмірде қолдана алады. |
|Керекті |Оқулық, Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесі, плакат, маркер, |
|жабдықтар |презентациялар, стикерлер, сызбалар, маршруттық карта, бағалау парағы, |
| |ресурстық парақтар, суреттер, интерактивтік тақта т.б. |
|Сабақ барысы |
|Сабақ |Мұғалім әрекеті |Оқушы әрекеті |
|кезеңдер| | |
|і | | |
|Кіріспе |Ұйымдастыру. 2 минут Оқушылармен |Мұғаліммен амандасады. Кезекші |
|1020-102|амандасу, класс оқушыларын түгелдеу, |сыныптың және оқушылардың сабаққа|
|2 |оқушылардың және сыныптың сабаққа |даярлығын баяндайды. Үйге |
| |даярлығын тексеру. Үй тапсырмасының |берілген тапсырманы айтады. |
| |орындалуын қадағалау. Оқушылар зейінін | |
| |сабаққа аудару. |Мұғалімді тыңдай отырып, сабақ |
| |Сабақ бөлімдерімен, мақстымен |бөлімдеріне басты назар аударады.|
| |таныстырады. таныстырады: |Топ жасақталып, топ мүшелері |
| |Топ жасақтауға кеңес беріледі. |бекітіледі. |
|Тұсау-ке|Үй тапсырмасын тексеру: | |
|сер |А) «Жуан және жіңішке сұрақтар» әдісі» 5| |
|1022-102|минут |Алғашқы табылған өкілдері |
|7 |1.Неліктен класс көмірсулар деп аталған; |Сn(Н2О)m формуласына сәйкес |
| | |келетін көміртек пен судан |
| | |тұрған. |
| |2.Табиғатта күн сәулесі энергиясының және| |
| |хлорофилдің әсерінен жүретін процесс; |Фотоцинтез |
| |3.Көмірсуларды атағанда негізінен қаңдай |-оза, глюкоза, сахароза, |
| |жұрнақ жалғанады, мысал келтіріңіз; |целлюлоза |
| |4.Құрамы мен құрылысына байланысты | |
| |көмірсулар қалай жіктеледі; |Моносахаридтер, дисахаридтер, |
| |5.Моносахариттер дегеніміз не? |полисахаридтер. |
| |6.Моносахаридтер құрамындағы көміртектің | |
| |санына байланысты қалай аталады? |Гидролизденбейтін қарапайым |
| |7. Гексозалардың маңызды өкілдері? |қантты заттар. |
| |8.Көмірсулар өсімдік массасының қанша |(С4) тетроза, (С5) пентоза, (С6) |
| |пайызын құрайды? |гексоза. |
| |9.Күнделікті пайдаланатын қандай |Глюкоза, фруктоза. |
| |тағамдардың құрамында көмірсулар көп |75% |
| |болады? | |
| |10.Көмірсулардың алғашқы формуласына |Нан, картоп, әртүрлі жармалардың,|
| |сәйкес болғанымен басқа класқа жататын |қанттың, балдың т.б. |
|1027-103|қандай заттарды білесіздер? |Формальдегид, сірке қышқылы. |
|2 |Ә) «Айналмалы бекеттер»әдісі 5 минут | |
| |Үш топқа бір – бір постер қағаздары | |
| |беріледі, олардың біріне «Глюкоза, | |
| |құрылысы, алынуы, физикалық қасиеттері», |Әр топ өздеріне тиесілі |
| |екіншісіне «Глюкозаның химиялық |постердегі білетіндерін жазып, |
| |қасиеттері, маңызы, қолданылуы», |сағат тілі бағытымен келесі топқа|
| |үшіншісіне «Фруктоза, рибоза, |ауыстырады, келесі топ осы |
| |дезиксирибоза» тақырыптары жазылған. |тақырып жөнінде толықтырады, тағы|
| | |сол сияқты жалғасып, бастапқы |
| |Сергіту сәті «Химиялық құттықтау» |топқа келеді. Бастапқы топ барлық|
| |сыныптың ер балдарын ортаға шақырамын. |жиналған мәліметті қорытып, |
| | |тақтаға шығып қорғайды. |
| | |Өркен Химиялық құттықтау |
| | |Алтындай асыл, күмістей сабырлы, |
| | |суда мөлдір, сүттей ақ біздің |
| | |сүйкімді де сүйікті |
| | |сыныптастарымыз. Сіздердің мыстай|
| | |жылтырап, шуағын шашып, сынаптай |
| | |сырғып келген 8 наурыз қыздар |
| | |мерекесімен шын жүректен |
| | |құттықтаймыз. |
| | |Сіздерге натрийдей белсенді, |
| | |вольфрамдай төзімді, хромдай |
| | |берік, осмийдей салмақты, |
| | |қорғасындай мықты денсаулық |
| | |тілейміз. Сіздерге Менделеевтің |
| | |көрегендігін, Ломоносовтың |
| | |ақындығын, Вородиннің |
| | |сазгерлігін, Шееленің |
| | |іздемпаздығын, Бутлеровтың |
| | |батырлығын, Сәтпаевтың даналығын |
| | |берсін. |
| | |Әрдайым суда жүзген натрийдай, |
| | |ауада қалықтаған оттегідей, |
| | |сағаттағы фосфордай жарық беріп, |
| | |фотоаппаратағы магнийдей |
| | |жарқылдап жүре беріңіздер. Сутегі|
| | |мен оттегі, натрий мен хлордай |
| | |ардайым жұптасып, қоғамға аса |
| | |ауадай қажетті, достарыңызға |
| | |алтын, күміс, платинадай бағалы, |
| | |сутегідей адал болып жүре |
| | |берулеріңізге тілектеспіз. |
| | |Алдағы ҰБТ-ден сынаптай сырғып, |
| | |сілтілік металдардай бенсенділік |
| | |танытып, алтындай алдынғы орынға |
| | |шығып, Адольф Нобельдің Нобель |
| | |сыйлығын иеленбесендерде, |
| | |мемлекеттік гранттың иегерлері |
| | |атануларыңызға тілектеспіз. |
| | |Миларыңыз магнийге, сүектеріңіз |
| | |кальцийге, қандарыңыз темірге, |
| | |жалпы ағзаларыңыз химиялық |
| | |элементтерге толсын. |
| | |Тілек білдірушілер: 11 класс ұл |
| | |балалары Өркен, Заманбек , Бағдат|
| | |Қыздарға құттықтау қағаздарын |
| | |таратады. Қыздар алғыстарын |
| | |білдіреді. |
|Негізгі |Тақтада бірнеше суреттер берілген, осы | |
|бөлім |суреттерді байланыстырыңыздар. |Суреттерге мұқият назар аудара |
| | |отырып, жеміс – жидектердің, |
| | |қантты заттардың, қант |
| | |қызылшасының, қант өндіру |
|1032-103| |техологиясының және кешегі |
|4 |Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: |сабақтан білетін сахарозаның |
| |12.2. Дисахаридтер. |құрылымдық формуласын көргендерін|
| |Глосарий жазу: 2минут |айта келе, барлығын |
| |«Ойлан, жұптас, бөліс» әдісі: 5 минут |байланыстыратын көмірсулар, соның|
| |Жаңа тақырыпты меңгеру үшін тақырып үш |ішінде дисахаридтер – сахароза |
| |топқа бөлініп беріледі. Бұл әдіс бойынша|екенін аныттай келе бүгінгі |
| |оқушылар берілген тақырыпты жекелей оқып,|тақырыпты ашады. |
| |топта жұптасып,сосын топпен талқылады. | |
| |«Өкіл» әдісі: 7 минут | |
| |Барысы түсіндіріледі. | |
| | | |
| |. |Дәптерлерін ашып, күннің жары мен|
|1034-103| |тақырыпты жазып алады. |
|9 | |Дисахаридтер – гидролизденгенде |
| | |екі молекула моносахарид түзетін |
| |Жаңа тақырыпты бекіту: |көмірсулар. |
| |Сәйкестендіру: 5 минут |І топ: Сахароза, сахарозаның |
|1039-104|1 |қасиеттері. |
|6 |Сүт қанты |ІІ топ: Сахарозаның изомерлері. |
| |А |Қазақстандағы қант өнеркәсібі. |
| |Рибоза |ІІІ топ: Қант өндірісі. |
| | |Жекелей, жұппен, топпен |
| |2 |жұмыстанады. |
| |Гидролизденгенде глюкозаның екі |Топтан бір оқушы Өкіл ретінде |
|1046-105|молекуласы түзіледі |таңдалып, тақырыпты келесі |
|1 |Ә |топтарға тсіндіруге қалады, ал |
| |1936ж |қалған топ мүшелері келесі |
| | |топтарға сағат тілі бағытымен |
| |3 |ауысып, түсіндірулерді тыңдап, |
| |Пентозаға жатады |қайта келіп өз топтарында |
| |Б |талқылайды. Қосымша оқулықты |
| |Фруктоза |пайдаланады. |
| | | |
| |4 |Сәйкестендіру тапсырмаларын |
| |Қант қызылшасынан және қант қамысынан |орындап, жұптарымен ауыстырып |
| |алады |тексереді. Бағалау парақтарына |
| |В |жазып отырады. |
| |Мальтоза | |
| | | |
| |5 | |
|1051-105|Жеміс қанты | |
|6 |Г | |
| |1963ж | |
| | | |
| |6 | |
| |Шу зауытынан өнім шығарыла бастады | |
| |Ғ | |
| |Лактоза |Тест тапсырмаларын дәптерлеріне |
| | |орындайды. Жұптарымен ауыстырып, |
| |7 |дұрыс жауаппен тексереді. Сәйкес |
| |Тараз қант зауыты салынды |ұпайларын бағалау парағына |
| |Д |түсіреді. |
| |Сахароза |1б, 2ә, 3а, 4ә, 5б, 6ә, 7а, 8б |
| | | |
| |8 | |
| |Тәтілігі 48 болады | |
| |Е | |
| |Глицерин | |
| | | |
| |Жауабы: 1ғ, 2в, 3а, 4д, 5б, 6г, 7ә, 8е | |
| |«Шағын тест» әдісі 5 минут | |
| |1.Сахарозаның физикалық қасиеттері: | |
| |А)суда нашар еритін ақ түсті кристалл зат| |
|1056-110|ә) суда жақсы еритін тәтті сұйықтық, б) | |
|2 |суда жақсы еритін тәтті, ақ түсті | |
| |кристалл зат. | |
| |2.Гидролизденгенде глюкоза мен галактоза | |
| |түзетін дисахарид: | |
| |А) сахароза, ә)лактоза б)мальтоза | |
| |3.Сахароза мыс (ІІ) гидроксидімен | |
| |еріткенде көп атомды спирттерге тән .... | |
| |ерітінді түзеді: | |
| |А)ашық көк түсті, Ә) қызғылт түсті б) |Әркім өз бетімен тапсырмаларды |
| |әрекеттеспейді. |орындап, жұптарымен салыстырады, |
| |4. Талдықорған қант зауыты іске қосылды: |топта талқылап бір- бірінің |
| |А)1933ж, ә) 1934ж б)1942ж |жауабымен тексереді. |
| |5.Сахароза қандай затпен тұнбаға |Топ басшысы бағалап отырады. |
| |түспейтін сахарат түзеді. |Жекелеген оқушылар тақтаға |
| |А) калий гидроксиді ә)кальций карбонаты |орындайды. |
| |б) кальций гидроксиді |Әрбір оқушы өз алдындағы |
| |6.Қазақстанда алғаш қай қалада қант |деңгейлік тапсырмадан мүмкіндігі |
| |зауыты іске қосылды. |келетін тапсырманы орындайды. |
| |А) Жамбылда ә)Меркеде б)Алматыда |Егер оқушы бірден «С» деңгейінің |
| |7.Сахарозаның «күміс айна реакциясына |тапсырмасын орындаймын десе, |
| |түспеу себебі: |болады және сәйкесінше балға ие |
| |А) альдегд тобы жоқ, ә)гидроксил тобы |болады. |
| |жоқ б)карбоксил тобы жоқ | |
| |8.Сахароза қандай зат алатын негізгі өнім| |
| |болып табылады: | |
| |А) глицерин, Ә)этиленгликоль б)этил | |
| |спирті | |
| |Жаттығулар орындау: 8 минут | |
| |Деңгейлік тапсырмалар | |
| |І нұсқа | |
| |А. Мына айналымдарды жүзеге асыр: | |
| |C→CH4→CH3Cl→C2H6 | |
| |В. 34,2 грамм сахароза гидролизденгенде | |
| |түзілетін фруктозаның массасын анықтаңыз:| |
| |С. Массасы 360 кг глюкоза ашығанда, 300 | |
| |кг этил спиртінің ерітіндісі алынды. Осы | |
| |ерітіндідегі спирттің массалық үлесін | |
| |анықтаңыз: | |
| |ІІ нұсқа | |
| |А. А. Мына айналымдарды жүзеге асыр: | |
| |CH4→C2H2→CH3COH→CH3COOH | |
| |В. 3,6г глюкоза түзілетін болса | |
| |гидролизге ұшыраған мальтозаның массасын | |
| |анықтаңыз: | |
| |С.575 мл спирт (тығыздығы 0,8г/мл) алу | |
| |үшін жұмсалған глюкозаның массасын | |
| |анықтаңыз: | |
| |ІІІ нұсқа | |
| |А. А. Мына айналымдарды жүзеге асыр: | |
| |C2H2→C6H6→C6H5Cl→C6H5OH | |
| |В. 4,48л көмірқышқыл газы бөлінетін | |
| |болса, жағылған сахарозаның массасын | |
| |есептеңіз: | |
| |С.Шығымы 60 пайызболып, 54 г сүт | |
| |қышқылыалуға жұмсалатын глюкозаның | |
| |массасын анықтаңыз. | |
|Қорытын |Топ басшыларына бағалауға нұсқау |Топ басшылары бағалауға |
|ды |беріледі. Сабақты қорытындылап, |коментарий береді. Бүгінгі |
|Сабақ |оқушылардың сабақтан алған әсерімен |сабақтаналған әсерімен бөліседі. |
|1102-110|бөлісу үшін рефлексия әдісі жүргізіледі. |Үй тапсырмасын жазып алады. |
|5 |Үйге 12.2 Дисахаридтер оқуға, есептерді |Мұғаліммен қоштасады. |
|соңындағ|аяқтау. | |
|ы |І топ: 50 грамм сүт қышқылын алуға | |
|рефлекси|қажетті сахарозаның массасын табыңдар. | |
|я: |ІІ топ: 4,6г этил спирті түзілетін болса,| |
| |қанша грамм сахароза гидролизденді. | |
|Үйге |ІІІ топ: Егер спирттік ашу процесінде | |
|тапсырма|6,72л көмір қышқыл газы бөлінген болса, | |
|: |реакцияға түскен сахарозаның массасын | |
| |анықтаңыздар. | |
| |Қант өнеркәсібі тақырыбына реферат жазып | |
| |келу. | |
| |Оқушылармен қоштасу сабақты аяқтау. 3 | |
| |минут | |

Бағалау парағы

|Оқушылардың|Үй тапсырмасы |Жаңа сабақты|Жаңа сабақты бекіту|Жалпы |Мектеп|
|аты - жөні | |меңгеру | |ұпай |бағасы|
| |Жуан және жіңішке |Айналмалы |Ойлан, жұптас, |Өкіл |Сәйкес|
| |сұрақтар |бекеттер |бөліс | |-тенді|
| | | | | |ру |
| |Жуан және жіңішке |Айналмалы |Ойлан, жұптас, |Өкіл |Сәйкес|
| |сұрақтар |бекеттер |бөліс | |-тенді|
| | | | | |ру |

|Жуан және жіңішке сұрақтар |Айналмалы бекеттер |Ойлан, жұптас, бөліс
|Өкіл |Сәйкес-тендіру |Тест |Есеп | | | |Жоғары балл |10 |5 |5 |2 |8 |8 |5
|43 | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | |

31-25 балл –«5», 24-18 балл –«4», 17-10 балл -«3», 9 балдан төмен -«2»