Ондық разряд

Білімділік: Ондық бөлшек туралы түсінікпен таныстыру, ондық бөлшекті жазып, оқи білуге үйрету, бөлімінде 2 немесе 5 сандарынан басқа жай көбейткіштер болмайтын жай бөлшектерді ондық бөлшек түрінде жазуға үйрету.

Дамытушылық: Оқушылардың ой-өрістерін, білім-білік дағдыларын, өз бетімен жұмыс жасау белсенділіктерін дамыту;

Тәрбиелік : Оқушыларды ұқыптылыққа, өзара сыйластыққа, бір-бірінің ойын тыңдауға, жинақылыққа, тиянақтылыққа, уақытты тиімді пайдалана білуге тәрбиелеу.

- Ондық бөлшектерді оқып, жаза біледі;

- Бөлімінде 2 немесе 5 сандарынан басқа жай көбейткіштер болмайтын жай бөлшектерді ондық бөлшек түрінде жазу тәсілдерін меңгереді.

Көпірше. «Қайталау - оқу айнасы» («ойыншық лақтыру» әдісі арқылы әр топқа бір сұрақтан беріледі, топ мүшесі сұраққа жауап береді)

1. Бөлімдері әртүрлі бөлшектер қалай салыстырылады?
2. Бөлімдері әртүрлі бөлшектер қалай қосылады, азайтылады?
3. Бөлшекті бөлшекке көбейту ережесі
4. Бөлшекті бөлшекке бөлу ережесі
5. Санның бөлігі, бөлігі бойынша сан қалай табылады?

(Алдын-ала оқушыларға жаңа тақырыпты оқып келу берілген, өз түсініктері бойынша сабақ түсіндіріледі, мұғалім толықтырып отырады)

Күрделі есептеулерді жай бөлшекпен есептеу қиындық туғызады. Сондықтан бөлімдері 10, 100, 1000 т. с. с жай бөлшектерді бөлімсіз жазу қабылданды.

Мысалы : $\ 4\ \ \frac{7}{10} = 4, 7;$ $5\frac{11}{100} = 5, 11$ ; $\frac{316}{1000} = 0, 316;$

• Ондық бөлшектің бөлшек бөлігінің цифрлары ондық таңбалар деп аталады.
• Бірліктен де кіші разрядтары бар ондық жүйеде жазылған сан ондық бөлшек деп аталады.
• Бөлімдері 10, 100, 1000 т. с. с . разряд бірліктері болатын сандарды ондық бөлшек түрінде жазу үшін :

1. санның бүтін бөлігін (ол нөлге тең болуы мүмкін) жазып, одан кейін үтір қою керек;

2. үтірдің оң жағына берілген бөлшектің алымын жазу керек;

3. бөлшектің бөлімінде қанша нөл болса, үтірден кейін сонша ондық таңба жазылады. Алымдағы таңбалар аз болған жағдайда үтірден кейінгі (алымдағы ) цифрлардың алдына қажетінше нөлдерді (нөлді) жазу керек.

• Бөлімдерінің жай көбейткіштерге жіктелуінде 2 ме 5 сандары ғана болатын қысқартылмайтын жай бөлшектерді ондық бөлшек түрінде жазуға болады.

Мысалы: $\frac{3}{5} = \frac{3 \bullet 2}{5 \bullet 2} = \frac{6}{10} = 0, 6;$ $\frac{2}{25} = \frac{2 \bullet 4}{25 \bullet 4} = \frac{8}{100} = 0, 08;$ $\frac{9}{20} = \frac{5 \bullet 9}{5 \bullet 20} = \frac{45}{100} = 0, 45;$

$3\frac{1}{5} = 3 + \frac{1}{5} = 3 + \frac{1 \bullet 2}{5 \bullet 2} = 3 + \frac{2}{10} = 3\frac{2}{10} = 3, 2;$

• Демек, жай бөлшекті ондық бөлшек түрінде жазу үшін, жай бөлшектің бөлімі 10, 100, 100 және т. с. с. болатындай натурал санға оның алымын да, бөлімін де көбейту керек.
• Егер бөлшектің бөлімдерінің жай көбейткіштерге жіктелуінде 2 ме 5 тен басқа да жай көбейткіштер бар болса, онда оны жай бөлшек түрінде есептеу керек.

Кез келген ондық бөлшекті жай бөлшек түрінде жазуға болады.

Оқулықпен жұмыс. «Кім жылдам?» ойыны (әр балаға гүлдердің әр күлтешелерінен тапсырма беріледі, жеке жұмыс жасап, тақтаға орындайды)

№1212

1) 0, 9 2) 0, 17 3) 0, 03 4) 2, 315 5) 3, 05 6) 9, 207

№1216

№1220

$1) \ \frac{6}{100} = 0, 06;$ $\frac{17}{1000} = 0, 017;$ $\frac{303}{1000} = 0, 303;$ $\frac{7}{1000} = 0, 007;$

$\frac{99}{1000} = 0, 099; \ \ \ \$ $\ \frac{8}{1000} = 0, 008; \ \ \ \ \ \ \ \frac{705}{1} = 0, 0705.$

2) $\frac{404}{10} = 40\frac{4}{10} = 40, 4; \ \ \ \ \ \ \frac{505}{100} = 5, 05;$ $\frac{9806}{1000} = 9, 806;$

$\frac{6006}{1000} = 6, 006;$ $\frac{23709}{1} = 2, 3709;$ $\frac{80001}{1000} = 8, 0001;$

3) 3 $\frac{7}{100} = 3, 07;$ 9 $\frac{1}{100} = 9, 01;$ 16 $\frac{302}{1000} = 16, 302;$

27 $\frac{18}{1000} = 27, 018;$ 42 $\frac{6}{1000} = 42, 006;$ 77 $\frac{315}{1} = 77, 0315.$

№1221

1) 0, 07= $\frac{7}{100}$ ; 2) 3, 11=3+0, 1+0, 01;

0, 421=0, 4+0, 02+0, 001; 2, 021=2+0, 02+0, 001;

0, 083=0, 08+0, 003; 5, 307=5+0, 3+0, 007;

0, 609=0, 6+0, 009; 31, 0429=31+0, 04+0, 002+0, 0009;

0, 0907=0, 09+0, 0007; 12, 0303=12+0, 03+0, 0003.

№1222

1) $\frac{3}{10} + \frac{1}{100} + \frac{4}{1000} = 0, 314;$ 2) 5+ $\frac{7}{10} + \frac{9}{100} = 5, 79;$

3) 6+ $\frac{9}{10} + \frac{7}{1000} = 6, 907;$ $4) \ 20 + 8 + \frac{5}{100} + \frac{6}{1000} = 28, 05$

$\ 5) \ 30 + 2 + \frac{3}{100} + \frac{1}{1} = 32, 0301$ ; 6) 90+ $\frac{5}{10} + \frac{7}{100} + \frac{3}{1000} = 90, 5703$ $;$

«Ойлан тап» ойыны (логикалық тапсырмалар беріледі, жұптасып бірлесіп орындайды, шығарылу жолын түсіндіреді)

1-жұп

Ж:68

2-жұп

Ж:16

3. Дарынды оқушы

Ж:2

(Бұрыштардың түрлеріне қарай екі қолмен көрсету, жай сандар болса оң қолын, құрама сандар болса сол қолын көтеру, жай санға да, теріс санға да жатпаса отыру)

$36{^\circ}$ -сүйір бұрыш, $125{^\circ}$ -доғал бұрыш, $180{^\circ}$ -жазыңқы бұрыш, $90{^\circ}$ -тік бұрыш,

$360{^\circ}$ -толық бұрыш.

Өзіне қажет деп санаған есептерін «тазалайды». Стикерге жазып, суреттерге жабыстырады