Тілдік норманың анықтамасы

Кіріспе. Тіл-рухани қазына

Тіл - рухани қазына. Сөз мәдениеті. Адам өміріндегі сөз мәдениетінің рөлі. Сөз- адам болмысының айнасы, өмірлік әрекетінің негізгі құралы. Сөз мәдениеті пәніне қатысты ұғымдар

- Тіл туралы айтылған ұлы тұлғалардың даналық сөздерін ұғынады;

-Танымдық, дамытушылық, қызығушылық қабілеттері артады;

-Мәртебесі төмен, жоғары сұрақтарды қойып үйренеді;

-Ойын нақты жеткізе алады;

-Ассоциация әдісі; топтас-тыру;

-өзара оқыту;

-ББҮ; Блум өлшемдеріне сай сұрақтар қою,

-Өзара бағалау;

-өзін-өзі бағалау; - сұрақ-жауап;

- топтық әңгіме;

Тіл-жалпыадамзаттық құндылық

Тіл - этностың рухани мәдениетін жасаудың, дүниені тануының, өзін-өзі сақтауының құралы.

-Ізденімпаздығы мен АКТ пайдалану құзіреті артады.

-Шығармашылық тапсырмаларды орындауда сөздік қоры дамиды.

Диалогтық оқытудағы і сұрақтар.

Шығармашылық жұмыс.

Постермен жұмыс Рөлдік ойын.

Қазақ тілі-түпкі түрін сақтаған байырғы тіл

Қазақ тілі түркі тілдер семьясының батыс ғұн бұтағына, оның ішінде қыпшақ тобына енетіні.

Түсіндіру, талдау, сұрақ-жауап; Диалогтық оқыту,

Дәптермен жұмыс, жеке, жұппен, топпен жұмыс.

Дұрыс сөйлеуге үйренеді;

-Оқушының сыни ойлауы қалыптасады.

Қазақ тілі-жазба мәдениеті бар тіл

Ескі қазақ жазба тілінің қалыптасуы. Араб әліпбиі негізіндегі ескі жазба тіл

Жазба тілінің үш элементі мен ескі жазба тілдің әлеуметтік мәнін туралы түсінік қалыптасады.

Танымдық, қызығушылық қабілеттері артады;

Топтық, жеке жұмыс,

диалогтік оқыту(зерттеу,

әңгімелесу), АКТны қолдану(active pen арқылы жұмыстану),

сөздікпен жұмыс, венн диаграмма, кубизм

Қазақ тілі-кемел тіл.

Тіл кемелдігіне тән объективтік белгілердің қазақ тілінің құрылымдық жүйесінен табылуы. Тілдің грамматикалық дамуының көрсеткіштері

Сұрақ-жауап, диалог, салыстыру,

жеке, жұптық, топтық

Топтық, жеке жұмыс, диалогтік оқыту(зерттеу,

әңгімелесу), АКТны қолдану(active pen арқылы жұмыстану),

сөздікпен жұмыс, венн диаграмма

Түсіндіру, талдау, сұрақ-жауап; Диалогтық оқыту,

Дәптермен жұмыс, жеке, жұппен, топпен жұмыс.

Сөйлеу тілі мен кітаби тіл туралы түсінік

Қазақ әдеби тілінің белгілері. Әдеби тілдің стильдік тармақтары.

Түсіндіру, талдау, сұрақ-жауап; Диалогтық оқыту,

Дәптермен жұмыс, жеке, жұппен, топпен жұмыс.

Сөйлеу тілі және оның айырым белгілері

Сөйлеу тілінің қолданылатын орындары. Сөйлеу тілінің мақсаты.

Топтық, жеке жұмыс,

диалогтік оқыту(зерттеу,

әңгімелесу), АКТны қолдану(active pen арқылы жұмыстану),

сөздікпен жұмыс, венн диаграмма, кубизм

Жаттығу жұмысы Ресми іс-қағаздар стилі

Күнделікті қолданыстағы сөздердің ресми іс қағаздар құралына айналу жолдары. Ісқағаздарындағы дайын сөз үлгілері мен тілдік стандарттар. Ұғым түрлері

-Мәртебесі төмен, жоғары сұрақтарды қойып үйренеді;

-Ойын нақты жеткізе алады;

-Өзін-өзі бағалайды;

-өзара оқыту;

-Өзара бағалау;

-өзін-өзі бағалау; - сұрақ-жауап;

- топтық әңгіме;

Ғылыми стиль

Тұрмыстық және ғылыми ұғымдар. Ғылыми әдебиеттегі атаулардың ерекшелігі. Ғылыми әдебиет тілінің сөз бедері

Публицистикалық стиль

Көпшілікке арналған мерзімді басылымдар тілінің ерекшелігі. Күнделікті қолданыстағы сөздердің қоғамдық пікір қалыптастырудың құралына айналу жолдары. Жағымды және жағымсыз мағынадағы сөздер

-Ізденімпаздығы мен АКТ пайдалану құзіреті артады.

-Шығармашылық тапсырмаларды орындауда сөздік қоры дамиды.

Диалогтық оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтар.

Шығармашылық жұмыс.

Постермен жұмыс Рөлдік ойын.

Көркем әдебиет стилі

Көркем әдебиеттегі сөз қолданысының ерекшелігі. Суреткердің сөз жұмсау шеберлігі. Өмір шындығы мен көркем қиял. Сөзбен «көркем сурет» салу өнері. Денотат және образ. Көркем әдебиет тілінің сөз бедері

-Ізденімпаздығы мен АКТ пайдалану құзіреті артады.

-Шығармашылық тапсырмаларды орындауда сөздік қоры дамиды. Оқушының сыни ойлауы қалыптасады.

-өзара оқыту; -Өзара бағалау;

-өзін-өзі бағалау; - сұрақ-жауап;

- топтық әңгіме;

Кітаби тілдің жазбаша және ауызша нормалары

Орфографиялық нормалар. Морфологиялық қағидат. Фонетикалық қағидат. Тарихи-дәстүрлік қағидат. Айырым қағидаты. Орфоэпиялық нормалар: сөз үндестігі, сөз екпіні, интонациялық құрылымдар. Орфоэпиялық нормалардың орнығуының алғышарттары

Ізденімпаздығы мен АКТ пайдалану құзіреті артады.

-Шығармашылық тапсырмаларды орындауда сөздік қоры дамиды. Оқушының сыни ойлауы қалыптасады.

Диалогтық оқытудағы сұрақтар.

Шығармашылық жұмыс.

Постермен жұмыс Рөлдік ойын.

Тілдік жүйе және норма.

Тілдік норманың анықтамасы. Әдеби тілдің «заңдастырылған» нормасы. Тілдік норма-әдеби тілдің ең маңызды элементі. Тілдік норма мен тілдік жүйенің өзара байланысы

Мәртебесі төмен, жоғары сұрақтарды қойып үйренеді;

-Ойын нақты жеткізе алады;

-Өзін-өзі бағалайды;

-өзара оқыту;

-Өзара бағалау;

-өзін-өзі бағалау; - сұрақ-жауап;

- топтық әңгіме;

Тілдік норма және дағды

Тілдік жүйе мен тілдік дағдының өзара үйлесімі мен қайшылықтары. Тілдік жүйе мен тілдік дағдының тілдік нормаға айналуы

Қатаң норма

Қатаң норманың тіл жүйесімен бұлжымас бірлігі. Қатаң норманың қалыптасуы. Фонетикалық, лексикалық қатаң нормалар

Диалогтық оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтар.

Шығармашылық жұмыс.

Постермен жұмыс Рөлдік ойын.

Босаң норма

Босаң нормалардың қолданылуының себептері. Босаң норма -тілдің түрленуінің көрінісі. Босаң нормалардың тіл мәдениетіне қатысы

Мәртебесі төмен, жоғары сұрақтарды қойып үйренеді;

-Ойын нақты жеткізе алады;

-Өзін-өзі бағалайды;

Диалогтық оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтар.

Шығармашылық жұмыс.

Постермен жұмыс Рөлдік ойын.

Тілдік норма және стиль

Вариант сөздердің тіл нормасымен қатысы. Жарыспалы қолданыстардың стильдік реңктері. Терминдер мен терминдік ыңғайдағы сөздердің экспрессиялық баламалары, олардың тілдегі рөлі

Диалогтық оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтар.

Шығармашылық жұмыс.

Постермен жұмыс Рөлдік ойын.