Өмірі мен шығармашылығы

Тақырыптық күнтізбе жоспары

Сынып : 8

Пәні: Қазақ әдебиеті
Оқулықтың авторы:
Жоспар бойынша сабақ саны: 68

Апталық сағат саны: 2
Пән мұғалімі: Бегалина Райхан Тоқсанбайқызы

№
Өтілу мерзімі
Сағат саны
Тарау/сабақ тақырыбы, мақсаты

Күтілетін нәтиже
Оқытуда қолданылатын әдіс-тәсілдер
Барлық
оқушыларды сабаққа тарту жұмысы
(7модульді ықпалдастыру)
1
2
3
4
5
6
7

І тоқсан, 18 сағат
1

1
Кіріспе.
Қазақ əдебиеті туралы жалпы түсінік. Əдебиеттің адам өмірінде атқаратын қызметі туралы.
- Тіл туралы айтылған ұлы тұлғалардың даналық сөздерін ұғынады;
-Танымдық, дамытушылық, қызығушылық қабілеттері артады;
;Блум өлшемдеріне сай сұрақтар қою,-Өзара бағалау;
-өзін-өзі бағалау; - сұрақ-жауап;
- топтық әңгіме;
1,2,3,4,5,6,7
Ежелгі дәуір әдебиеті
2

1
Түркі халықтарына ортақ әдебиет.
Түркі халықтарына ортақ əдеби құндылықтар жөнінде
-Тақырып бойынша ойларын айқын тұжырымдайды;
Диалогтік оқытудағы сұрақтарды қойып үйренеді.
-Оқушының сыни ойлауы қалыптасады;
Блум таксономиясы; СТО; диалог, жеке жұмыс,топпен жұмыс;
1,2,3,4,5,6,7
3

1
<<Алып Ер Тоңа>> дастаны
Көне замандарда өмір сүрген түркілер көсемі Алып Ер Тоңа туралы бізге жеткен деректер. Туған жерін сыртқы жаудан қорғауы, түркі жұртын бірлікке үндеуі. <<Алып Ер Тоңа>> - ХІ ғасырда бізге Махмұд Қашғари жазып алып жеткізген, атадан балаға мирас болып қалған жоқтау жыр.
Бұл жоқтаудың ежелгі түркі əдебиетінің алғашқы нұсқасы ретінде <<Түркі сөздерінің жинағы>> деп аталатын кітапқа енгендігі.
-Ізденімпаздығы мен АКТ пайдалану құзіреті артады.
-Шығармашылық тапсырмаларды орындауда сөздік қоры дамиды.
Алып Ер Тоңа ХІ ғасырдағы Иранның ұлы шайыры Фирдоусидің <<Шаһнама>> дастанының кейіпкері екендігінен хабардар болады.
Диалогтық оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтар.
Шығармашылық жұмыс.
Постермен жұмыс Рөлдік ойын.
1,2,3,4,5,6,7
4

1
Орхон ескеркіштері. Күлтегін жазуы
Жазба ескерткіштердің тарихи оқиғалар мен тұлғаларға арнап, тасқа қашалып жазылған жырлар екендігі.
Əдебиет теориясы: жырдың композициясы туралы
Орхон-Енисей жазба ескерткіштерінің зерттелу тарихымен танысады. Орхон жазуларының мазмұны, композициялық құрылымы екендігін біледі. Батырлар жырына ұқсастығын ажыратады. Жанрлық сипаты, жыр мазмұнынан түркі тайпалардың сол кездегі өмірі, тұрмыс-тіршілігінің көрініс беретінін оқып танысады. Жырдың танымдық, тəрбиелік мəнін ұғынады.
СТО: эссе, Кубизм, топтастыру, БББ кестесі
АКТ: флипчарт, бейнеролик, презентация
ББЖӘТ: диалогтік әдіс
1,2,3,4,5,6,7
5

1
Қорқыт ата кітабы
Аңызға айналған Қорқыт ата бейнесі. Қорқыт айтқан нақыл сөздердің тəрбиелік мəні. Қорқыттан қалған нақыл сөздердің қазіргі қолданыстағы қазақ мақал-мəтелдерімен ұқсастығы. Əдебиет теориясы: аңыз жəне əпсана.
Пəнаралық байланыс: музыка (Қорқыт күйлері);
Қорқыт ата кітабының зерттелуімен танысады. Жырдың сюжеті, композициялық құрылымымен танысады. <<Қорқыт ата>> кітабындағы кейіпкерлердің Алпамыс батыр жырымен ұқсастығын, <<Дерсеханұлы Бұқаш туралы жырдағы>> кейбір мотивтердің Айман-Шолпан жырында қайталануын оқып, салыстырады..
ББЖӘТ: диалогтік әдіс, сұрақ-жауап
АКТ: бейнеролик
СТО: Венн диаграммасы, БББ кестесі, рефлексия
ДБЖ: реферат
1,2,3,4,5,6,7
6

1
Оғыз қаған жыры
Жырдың бізге жету тарихы, зерттелуі. <<Оғыз қаған>> жырының құрылысы, қазақ эпостарымен ұқсастығы. Əдебиет теориясы: тақырып пен идея.
Оғыздардың Көк Тəңірге табынып, көк бөріден тарайтындығы туралы деректермен танысады. Көкбөрі туралы аңыздың түркі тайпаларының барлығында кездесуіне көз жеткізеді. Жырда ел қорғау, қаһармандық рухтың көрінуіне байланысты мысалдарды таба біледі.
ББЖӘТ: суретті болжау, топтық жұмыс, постермен жұмыс
АКТ: электрондық оқулық
СТО: эссе , БББ кестесі
1,2,3,4,5,6,7
7

1
Шығармашылық жұмыс№1

Ислам дәуіріндегі әдебиет
8

1
Ислам дәуіріндегі әдебиет
Ислам дəуірі əдебиетінің өкілдері, шығармаларын-дағы ізгілік идеялары жəне эстетикалық ой-пікірлер.
Ислам дəуіріндегі əдебиет - күллі түркі халқына ортақ рухани мұра екендігін ұғады.

диалогтік әдіс
СТО: салыстыру, ТИ кестесі
ОҮБ: критер. бағалау
1,2,3,4,5,6,7
9

1
Әл-Фараби.>> Қашықтасың туған жер>>, <<Бауырым, қанша сүйгенмен>>,
Əбунасыр əл-Фарабидің өмірі, туған жері, өлеңдері мен ғылыми еңбектеріƏдебиет теориясы: лирика туралы түсінікті тереңдету;
<<Қашықтасың туған жер>> өлеңіндегі ақынның туған жерге деген махаббаты, сезімін ұғынып, талдау жасай алады..
-Танымдық, дамытушылық, қызығушылық қабілеттері артады;
-Өзін-өзі реттейді; -Өзін-өзі бағалайды;
Топтық, жеке жұмыс; Диалогтық оқудағы диалогтік әңгіме; сұрақ- жауап; зерттеушілік әнгіме; Ассоциация әдісі; Топтастыру; өзара оқыту; ББҮ;
1,2,3,4,5,6,7
10

1
<<Тамылжып бал тыныштық айналамнан>>, <<Тіршілікте құрыштай бол төзімді>> өлеңдері
<<Қағаздың түсіп бетіне>> жəне <<Тіршілікте құрыштай бол төзімді>> өлеңдеріндегі лирикалық кейіпкердің Отан алдындағы парызы, достық, адалдық туралы ойлары.
Тақырып бойынша ойларын айқын тұжырымдайды;
Диалогтік оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтарды қойып үйренеді.
-Оқушының сыни ойлауы қалыптасады;
Топтық, жеке жұмыс; Диалогтық оқудағы диалогтік әңгіме; сұрақ- жауап; зерттеушілік әнгіме; Ассоциация әдісі; Топтастыру; өзара оқыту; ББҮ;
1,2,3,4,5,6,7
11

1
Ахмет Йүгінеки. <<Ақиқат сыйы>> дастаны
Өмірі мен шығармашылығы. Ақын өмір сүрген тұстағы тарихи-əлеуметтік жағдай. Йүгінекидің <<Ақиқат сыйы>> (<<Хибатул-хақайық>>) шығармасы. Қолжазбаның біздің дəуірімізге жету тарихы. Əдебиет теориясы: тақырып пен идея, архаизмдер;
Жырдың композициялық құрылымы, сюжеттік желісі, идеялық мазмұнын игереді. <<Ақиқат сыйы>> дастанында көтерілген тақырыптар: адамгершілік, оқу-білім, т.б. Дастанның көркемдік сипатын анықтай алады. Ақынның сөз қолдану ерекшелігін тауып, талдау жасай біледі.

Топтастыру Жұптық, жеке жұмыс
Диалогтық оқыту зерттеушілік әнгіме
АКТны пайдалану, интерактивті тақта,
СТО технология блум сұрақтары
1,2,3,4,5,6,7
12

1
Ахмет Иасауи. Хикметтері
Танымдық, дамытушылық, қызығушылық қабілеттері артады; -Ойын нақты жеткізе алады;
-Өзін-өзі реттейді; -Көшбасшы бола алады;
-Өзін-өзі бағалайды;
Топтық,
Диалогтық оқыту
АКТны пайдалану
СТО технология
1,2,3,4,5,6,7
13

1
Шығармашылық жұмыс№2

14

1
Жүсіп Баласағұн. <<Құтты білік>> трактаты (үзінді)
Ж.Баласағұнидың өмірі. <<Құтты біліктің>> əлем əдебиетінің асыл мұраларының бірі екендігі, түркі тілдес халықтарға ортақ өлеңмен жазылған трактат екендігі. Əдебиет теориясы: қисса, дастан;
Дастанда адамға білім мен ғылымның не үшін қажет екендігі, жалпы адам баласын ғасырлар бойы толғандырып келген ізгі мұраттар, ел басқару, моральдық-этикалық, т.б. тұрмыстық мəселелердің арқау болғанын оқып, түсінеді. Поэманың бүгінгі таңдағы өміршеңдігі, тəрбиелік мəнін ұғады.
Топтық, жеке жұмыс; Диалогтық оқудағы диалогтік әңгіме; сұрақ- жауап; зерттеушілік әнгіме; Ассоциация әдісі; Топтастыру; өзара оқыту; ББҮ;
1,2,3,4,5,6,7
15

1
Махмұт Қашқари. <<Қордайдың аққу-қазы қаңқылдайды>> өлеңі
Махмұт Қашғаридың өмірі мен шығармашылығы. Оның түркі тілдерінің дамуына қосқан үлесі. Əдебиет теориясы: мақал-мəтелдер туралы;
<<Қордайдың аққу-қазы қаңқылдайды>> өлеңіндегі туған жерге, табиғатқа деген ақын сезімінің шынайылығымен танысады. Тіл бейнелілігін мәтіннен тауып, ажырата біледі.
Түсіндіру, талдау, сұрақ-жауап; Диалогтық оқыту,
Дәптермен жұмыс, жеке, жұппен, топпен жұмыс.
1,2,3,4,5,6,7
16

1
Рабғузи. <<Лұқпан хакім>> әңгімесі
Рабғузидің өмірі мен еңбектері.
Əдебиет теориясы: миф туралы;
Туындыдағы табиғат, жаратылыстың пайда
болуы жəне əулие-əнбиелер, пайғамбарлар туралы түсінік қалыптасады. <<Лұқман хакім>> əңгімесіндегі адамгершілік идеясын түсінеді.
Түсіндіру, талдау, сұрақ-жауап; Диалогтық оқыту,
Дәптермен жұмыс, жеке, жұппен, топпен жұмыс.
1,2,3,4,5,6,7
17

1
Сәйф Сараи. <<Түрікше Гүлстан>> кітабы
С.Сараидың өмірі мен шығармашылығы. Бұл еңбек парсы ақыны Сағдидың <<Гүлстан>> кітабының түркі тіліндегі аударма нұсқасы екендігі. Аударма туындының өзіндік ерекшеліктері. С. Сараидың төл туындысы - <<Суһаил мен Күлдірсін>> шығармасы туралы. Əдебиет теориясы: нəзирашылдық дəстүр.
Шығарманың өсиет-өнегесі, адамгершілікке (жомарттық, қанағатшылдық) баулитын тəрбиелік мəнін түсінеді.
Ізденімпаздығы мен АКТ пайдалану құзіреті артады.
-Шығармашылық тапсырмаларды орындауда сөздік қоры дамиды.
Түсіндіру, талдау, сұрақ-жауап; Диалогтық оқыту,
Дәптермен жұмыс, жеке, жұппен, топпен жұмыс.
1,2,3,4,5,6,7
18

1
Сыныптан тыс оқу

№
Өтілу мерзімі
Сағат саны
Тарау/сабақ тақырыбы, мақсаты

Күтілетін нәтиже
Оқытуда қолданылатын әдіс-тәсілдер
Барлық оқушыларды сабаққа тарту жұмысы
(7модульді ықпалдастыру)
1
2
3
4
5
6
7

ІІ тоқсан, 14 сағат
ХІХ ғасыр әдебиеті
1

1
Махамбет Өтемісұлы. <<Ереулі атқа ер салмай>>, <<Мұнар күн>>,
М. Өтемісұлының өмірі, оның өмір сүрген дəуірі. Өлеңдерінің тарихи мəні, халықтың арман-тілегін жырлауы. Махамбет жырларының жауынгерлік, асқақтық, күрескерлік сипаты. Өлең-жырларының жанрлық ерекшеліктері, бейнелеу тəсілдері, ішкі ырғақтары мен теңеулері.
-Ойын нақты жеткізе алады;
-Өзін-өзі бағалайды;
<<Ереулі атқа ер салмай>> өлеңінің тақырыбы. Өлеңнен көрінетін көтерілістің мақсаты мен міндеті. Өршіл, прогресшіл романтизм. <<Мұнар күн>> өлеңіндегі ақынның сыры, қайғысы, эллегиялық сарын.
- -өзара оқыту;
-ББҮ;Блум өлшемдеріне сай сұрақтар қою,
-Өзара бағалау;
-өзін-өзі бағалау; - сұрақ-жауап;
- зерттеушілік әңгіме;
- топтық әңгіме;
1,2,3,4,5,6,7
2

1
<<Мен құстан туған құмаймын>>, <<Жалғыздық>> өлеңдері
<<Мен құстан туған құмаймын>>. Ақын поэзиясындағы асқақ арман, жігер. <<Жалғыздық>> өлеңінің философиялық лирикаға жататындығы.
Əдебиет теориясы: əдебиеттің қоғамдық мəні. Пəнаралық байланыс: Қазақстан тарихы, музыка (Құрманғазының <<Кішкентай>>, <<Сарыарқа>> күйлері), кино (<<Кісен ашқан>> фильмі);
-Тақырып бойынша ойларын айқын тұжырымдайды;
Диалогтік оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтарды қойып үйренеді.
-Оқушының сыни ойлауы қалыптасады;
Блум таксономиясы; СТО; диалог, жеке жұмыс,топпен жұмыс;
1,2,3,4,5,6,7
3

1
Шығармашылық жұмыс№3

4

1
Шортанбай Қанайұлы. <<Зар заман>> өлеңі.
Шортанбай Қанайұлының өмірі мен шығармашылығы.
Ақынның отаршылдыққа, ол əкелген жаңалыққа қарсылығы. Бейнелі тіл нақыштары.
Əдебиет теориясы: өлең құрылысы туралы түсінікті кеңейту;
-Танымдық, дамытушылық, қызығушылық қабілеттері артады; Ақынның толғау өлеңдеріндегі заман зары, отарлық езгіден азып-тозып бара жатқан қазақ елінің тағдыры туралы түсінік қалыптасады. <<Зар заман>> өлеңінің тақырыбы мен идеясын ұғады. Өлеңде көрінетін Ресейдің отарлау саясаты, оның қазақ халқына əкелген зобалаңын оқып танысады.
-Ассоциация әдісі; топтас-тыру;
-өзара оқыту;
-ББҮ;Блум өлшемдеріне сай сұрақтар қою,
-Өзара бағалау;
-өзін-өзі бағалау; - сұрақ-жауап;
- зерттеушілік әңгіме;
- топтық әңгіме;
1,2,3,4,5,6,7
5

1
Майлықожа Сұлтанқожаұлы. <<Ілімге толса көкірек>> толғауы.
Майлықожаның өмірі мен шығармашылығы.
Əдебиет теориясы: толғау туралы түсінік;
-Тақырып бойынша ойларын айқын тұжырымдайды; Оқушының сыни ойлауы қалыптасады; Толғау өлеңдеріндегі ғибратты ойлары қалыптасады. Ақын жырларындағы шығыстық сарындар түсінеді. Жақсылық пен жамандық қасиеттерді салыстыра сипаттайтын тұстарын анықтайды. Толғаудың тілі, тəрбиелік мəні ұғады.
Блум таксономиясы; СТО; диалог, жеке жұмыс,топпен жұмыс;
1,2,3,4,5,6,7
6

1
Абай Құнанбайұлы. <<Адамның кейбір кездері>>, <<Әбіш туралы>>
А. Байтұрсынұлының <<Қазақтың бас ақыны>> атты мақаласы негізінде ақын шығармашылығы туралы мəлімет беру. <<Адамның кейбір кездері>>.
-Ізденімпаздығы мен АКТ пайдалану құзіреті артады. -Шығармашылық тапсырмаларды орындауда сөздік қоры дамиды.
Абай шығармаларының өлшем- өрімдері, бейнелілігін тауып, талдайды
<<Кешегі өткен ер Əбіш>>, <<Тұла бойың ұят, ар
едің>>, <<Талаптың мініп тұлпарын>> өлеңдеріндегі ақынның жан күйзелісін, гуманизм мен философиялық ойын түсінеді. Əбдірахман бейнесін талдап, түсінеді

Диалогтық оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтар.
Шығармашылық жұмыс.
Постермен жұмыс Рөлдік ойын.
1,2,3,4,5,6,7
7

1
<<Өлең- сөздің патшасы, сөз сарасы>> өлеңдері.
<<Абайдың поэзияға қоятын биік талабы мен міндеті. Ақынның өлеңді <<өнер>> деп түсінуі.
Өлең құдіреті, оның дүниеге келу сыры, ақынның шығармашылық психологиясы
-Танымдық, дамытушылық, қызығушылық қабілеттері артады;
-Мәртебесі төмен, жоғары сұрақтарды қойып үйренеді;
-Ойын нақты жеткізе алады;

1,2,3,4,5,6,7
8

1
Он жетінші қарасөзі
Абайдың қарасөздері туралы қысқаша мəлімет.
Пəнаралық байланыс: Қазақстан тарихы (ХIХ ғасырдың екінші жартысындағы Қазақстанның саяси-əлеуметтік жағдайы);
Əдебиет теориясы: өлең мен қарасөз туралы түсінік.
-Шығармашылық тапсырмаларды орындауда сөздік қоры дамиды.
Қарасөздің мазмұны жəне ой түйінін түсінеді. Ақынның өлеңдері мен қарасөздерінің сабақтастығы жөнінде түсінік алады.
Блум таксономиясы; СТО; диалог, жеке жұмыс,топпен жұмыс;
1,2,3,4,5,6,7
9

1
Шығармашылық жұмыс№4

10

1
Шәкәрім Құдайбердіұлы. <<Қалқаман-Мамыр>> поэмасы.
Шəкəрімнің өмірі мен шығармашылығы туралы.
-Ізденімпаздығы мен АКТ пайдалану құзіреті артады.Хронологиялық кесте құрып, ғылыми-зерттеу мақалаларымен танысады.
Диалогтық оқытудағы сұрақтар.
Шығармашылық жұмыс.
Постермен жұмыс Рөлдік ойын.
1,2,3,4,5,6,7
11

1
Шығарманың композициялық құрылымы
Əдебиет теориясы: образ туралы.
Қалқаман-Мамыр>> дастанына өзек болған тарихи шындық, шығарманың композициялық құрылысы, кейіпкер бейнесін даралап берудегі шеберлігін оқып, талдайды.
Диалогтық оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтар.
Шығармашылық жұмыс.
Постермен жұмыс Рөлдік ойын.
1,2,3,4,5,6,7
12

1
Жырдағы әдет-ғұрыптың көрінісі

Жырдағы халықтық əдет-ғұрыптың, ұғым- түсініктің көрінісін тауып талдайды. Жырдың көркемдікм ерекшелігін ұғады.
Топтық, жеке жұмыс;
Диалогтық оқудағы диалогтік әңгіме; сұрақ- жауап;
1,2,3,4,5,6,7
13

1
Т.Ізтілеуұлы. <<Адамдық іс>>, <<Арқаңның ауруы не қозбайтұғын>> өлеңдері.
Т.Ізтілеуовтің өмірі мен шығармашылығы. Əдебиет теориясы: өлеңдегі ырғақ;
<<Адамдық іс>>, <<Арқаңның ауруы не, қозбайтұғын>> өлеңдерінде білім мен ғылымды, адамдық ізгі қасиеттерді насихаттауы, жастарды имандылыққа шақыруы, сондай-ақ оқу-білім ізденіс нəтижесінде табылатынын айтқан сөздерін өлеңдерінен оқып түсінеді. Өлеңдерінің көркемдік ерекшелігін тауып, талдайды.
Диалогтық оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтар.
жауапты толықтыру;
зерттеушілік әнгіме;
топта пікір алмасу
1,2,3,4,5,6,7
14

1
Сыныптан тыс оқу

№
Өтілу мерзімі
Сағат саны
Тарау/сабақ тақырыбы, мақсаты

Күтілетін нәтиже
Оқытуда қолданылатын әдіс-тәсілдер
Барлық оқушыларды сабаққа тарту жұмысы
(7модульді ықпалдастыру)
1
2
3
4
5
6
7

ІІІ тоқсан, 20 сағат

ХХ ғасыр әдебиеті
1

1
Ж.Жабаев. <<Жаныс ақынға>>, <<Патша әмірі тарылды>> өлеңі.
Жамбылдың өмірі мен шығармашылығы, Жамбыл - ауыз əдебиетінің ірі өкілі, айтыс ақыны, жыршылық өнердің шебері. <<Жаныс ақынға>> арнау өлең үлгісі, онда ұстазы Сүйінбайды пір тұтуы. <<Патша əмірі тарылды>>. 1916 жылғы патша жарлығына ақынның іштей қарсылығы, жан күйзелісі, халыққа, жастарға деген жанашырлығы.
Əдебиет теориясы: гипербола, эпитет, теңеу.
Жырдың мазмұнын игереді, идеясын ашады
Тақырыпты бүгінгі күнмен байланыстырады
Жаңа ақпараттармен танысады
Ізденеді
Зейіні қалыптасады
-Ассоциация әдісі; топтас-тыру;
-өзара оқыту;
-ББҮ;Блум өлшемдеріне сай сұрақтар қою,
-Өзара бағалау;
-өзін-өзі бағалау; - сұрақ-жауап;
- зерттеушілік әңгіме;
- топтық әңгіме;
1,2,3,4,5,6,7
2

1
<<Сұраншы>>, <<Өтеген батыр>> дастандары
<<Сұраншы батыр>>, <<Өтеген батыр>> дастандары.
Пəнаралық байланыс: Қазақстан тарихы, қазақ тілі. <<Жамбыл мұражайы>> телесабақ.
Сұраншы, Өтеген батырлардың өмірде болған тарихи тұлғалар екендігі. Сұраншы батырдың ХІХ ғасырдың орта тұсында Қоқан хандығына қарсы, Өтеген батырдың Жоңғар шапқыншылығында көрсеткен ерліктері суреттелуі
-Тақырып бойынша ойларын айқын тұжырымдайды;
. <<Сұраншы батыр>> дастанының <<Қобыланды батыр>> жырына ұқсастығын табады. Ақын дастандарының тəрбиелік мəнін ұғады.

Блум таксономиясы; СТО; диалог, жеке жұмыс,топпен жұмыс;
1,2,3,4,5,6,7
3

1
М.Жұмабаев. <<Түркістан>> өлеңі.
Ақынның өмірі, шығармашылық жолы. Мағжан нəзік лирик, сыршыл ақын. <<Түркістан>> лирикасы. Өлеңдегі туған жерге, елге деген ақынның мақтаныш сезімі. Тұран елін, оның тарихын перзенттік сезіммен жырлауы.
-Ізденімпаздығы мен АКТ пайдалану құзіреті артады.
-Шығармашылық тапсырмаларды орындауда сөздік қоры дамиды.
Диалогтық оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтар.
Шығармашылық жұмыс.
Постермен жұмыс Рөлдік ойын.
1,2,3,4,5,6,7
4

1
<<Батыр Баян>> дастаны
<<Батыр Баян>> поэмасының тарихи-əлеуметтік негізі. Баян батырға тəн биік рух, отты сезім. Поэманың көркемдік ерекшелігі.
Кейіпкерлер бейнесін талдайды
Өзара ұқсастық, айырмашылықтарын ажыратады, өзіндік баға береді
Қосымша ізденеді, өзін-өзі бағалайды
Топтық, жеке жұмыс,диалогтік оқыту(зерттеу,әңгімелесу), АКТны қолда-ну(active pen арқылы жұмыс жүрг.), сөздікпен жұмыс
1,2,3,4,5,6,7
5

1
Баянға тән биік рух, биік сезім
Абылай хан, Батыр Баян бейнелерін даралап сомдауы.
Əдебиет теориясы: поэма жанры
Өз беттерімен жұмыстану арқылы кейіпкерлер бейнесін ашады
Ж жазушының тіл шеберлігіне талдау жасайды
Бағалау өлшемдері арқылы өзін-өзі бағалайды, өзін-өзі реттей алады
Талдау-жинақтау
5 жол өлең.
Сұрақтар дайындау
рефлексия толтыру
Венн диограммасы бойынша салыст.
1,2,3,4,5,6,7
6

1
Шығармашылық жұмыс№5

7

1
М.Дулатұлы. <<Шешенің балаларын сүюі>> өлеңі
М.Дулатұлының өмірі мен шығармашылығы. <<Шешенің балаларын сүюі>> өлеңінің тəрбиелік мəні. Ананың балаға деген махаббатын жырлауы, ақынның əр балаға анасын сыйлауды, қадірлеуді насихат етуі;
Өлеңнің мазмұнын игереді, идеясын ашады
Тақырыпты бүгінгі күнмен байланыстырады
Сыни ойлап, еркін жауап беруге тырысады
Топтық, жеке жұмыс,диалогтік оқыту(зерттеу,
әңгімелесу),
сөздікпен жұмыс,венн диаграмма,
куббизм
1,2,3,4,5,6,7
8

1
М.Әуезов. <<Қараш-Қараш оқиғасы>> повесі
М.Əуезовтің өмірі мен шығармашылығы. <<Қараш-Қараш оқиғасы>> тарихи шындыққа негізделген көркем туынды.
Мазмұнын игереді, идеясын ашады
Тақырыпты бүгінгі күнмен байланыстырады
Сыни ойлап, еркін жауап беруге тырысады
Талдау-жинақтау
Сұрақтар дайындау
рефлексия толтыру
1,2,3,4,5,6,7
9

1
Бақтығұлдың тағдыры
Повестегі Бақтығұл, Тектіғұл, Жарасбай бейнелері. Бақтығұлдың тағдыры.
Кейіпкерлер бейнесін талдайды
Өзара ұқсастық, айырмашылықтарын ажыратады, өзіндік баға береді
Қосымша ізденеді, өзін-өзі бағалайды
Топтық, жеке жұмыс,диалогтік оқыту(зерттеу, әңгімелесу)
1,2,3,4,5,6,7
10

1
Кейіпкердің сырт қимылы мен ішкі сезімдерін суреттеудегі жазушының шеберлігі
Повестің тақырыбы, сюжеті мен композициясы, көркемдік ерекшелігі.
Əдебиет теориясы: сюжет;
Өз беттерімен жұмыстану арқылы кейіпкерлер бейнесін ашады
Ж жазушының тіл шеберлігіне талдау жасайды Бағалау өлшемдері арқылы өзін-өзі бағалайды, өзін-өзі реттей алады
ББҮ;Блум өлшемдеріне сай сұрақтар қою,
-Өзара бағалау;
-өзін-өзі бағалау; - сұрақ-жауап;
- зерттеушілік әңгіме;
1,2,3,4,5,6,7
11

1
Т.Ахтанов. <<Күй аңызы>> әңгімесі
Жазушының өмірі мен шығармашылық жолыƏңгімедегі Естемес, Оразымбет, Жаңыл образдары. Күйдің нар идірген құдыреті. Əңгімедегі өнер иелерінің тағдыры. Жазушының сөз қолдану шеберлігі.
Диалогтік оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтарды қойып үйренеді.
-Оқушының сыни ойлауы қалыптасады;
СТО: эссе, Кубизм, топтастыру, БББ кестесі
АКТ: флипчарт, бейнеролик, презентация
ББЖӘТ: диалогтік әдіс
1,2,3,4,5,6,7
12

1
Шығарманың тақырыбы мен идеясы
Əдебиет теориясы: əңгіме жанры;
<<Күй аңызының>> өнер тақырыбына жазылған шығарма екендігін ажыратады. Ойтолғау жазады.
СТО: эссе, Кубизм, топтастыру, БББ кестесі
1,2,3,4,5,6,7
13

1
М.Мақатаев. <<Аққулар ұйықтағанда>> поэмасы
М.Мақатаев шығармашылығы туралы.
Поэмадағы табиғатты қорғау, аялау идеясының халықтың дəстүрлі дүниетанымымен, ұлттық наным-сенімдерімен сабақтастықта суреттелуімен танысады. Ана мен бала, адам мен табиғат ара-сындағы қарым- қатынастың эпикалық туындыда көркем бейнеленуін оқи отырып, түсінеді.
ББҮ;Блум өлшемдеріне сай сұрақтар қою,
-Өзара бағалау;
-өзін-өзі бағалау; - сұрақ-жауап;
- зерттеушілік әңгіме;
1,2,3,4,5,6,7
14

1
Жырдың сюжеті мен композициясы. Əдебиет теориясы: сюжет пен композиция. Пəнаралық байланыс: музыка: Н.Тілендиевтің <<Аққу>> күйі. <<Бір өлеңі бір елдің мұрасындай>> телесабақ;
Поэманың тақырыбы мен идеясын тауып, сюжеті мен композициясына талдау жасайды.

Талдау-жинақтау
Сұрақтар дайындау
рефлексия толтыру
1,2,3,4,5,6,7
15

1
Шығармашылық жұмыс№6

16

1
Ш.Мұртаза. <<Бесеудің хаты>> драмасы.
Ш.Мұртазаның өмірі мен шығармашылығы.
Тарихи драмада бейнеленген өмір шындығымен оқып танысадлы.
Топтық, жеке жұмыс,диалогтік оқыту(зерттеу, әңгімелесу)
1,2,3,4,5,6,7
17

1
Шығармаға арқау болған ел басына түскен азапты күндер

Қазақстанда ХХ ғасырдың басында болған тəркілеудің зардабына талдау жасайды. Отыз екінші жылы қасақана жасалған қазақ халықының басына түскен ауыр қасіретті зерделей отырып, ой толғайды.
Топтық, жеке жұмыс,диалогтік оқыту(зерттеу, әңгімелесу)
1,2,3,4,5,6,7
18

1
Ашаршылыққа араша түскен қазақтың бес асыл азаматының бейнесі.
Əдебиет теориясы: драма жанры. Пəнаралық байланыс: Қазақстан тарихы (1930-32 жылдардағы ашаршылық);
Өз беттерімен жұмыстану арқылы кейіпкерлер бейнесін ашады
Реферат қорғау жұмысымен айналысады
Топтық, жеке жұмыс,диалогтік оқыту(зерттеу, әңгімелесу)
1,2,3,4,5,6,7
19

1
Сыныптан тыс оқу

20

1
Қ.Жұмаділов. <<Қаздар қайтып барады>> әңгімесі
Қ.Жұмаділовтің өмірі мен шығармашылығы туралы.
<<Қаздар қайтып барады>> əңгімесіндегі шетелдегі қазақтардың ата мекенге, елге деген сағынышын оқи отырып, тарихи деректермен жұмыс жүргізеді.
СТО: эссе, Кубизм, топтастыру, БББ кестесі

1,2,3,4,5,6,7

№
Өтілу мерзімі
Сағат саны
Тарау/сабақ тақырыбы, мақсаты

Күтілетін нәтиже
Оқытуда қолданылатын әдіс-тәсілдер
Барлық оқушыларды сабаққа тарту жұмысы
(7модульді ықпалдастыру)
1
2
3
4
5
6
7

ІҮ тоқсан, 16 сағат
1

1
Қарттың мойнынан түспеген қырық жылғы бой тұмардың символикалық, тәрбиелік мәні
. Пəнаралық байланыс: Қазақстан тарихы (дүниежүзі қазақтарының бірінші құрылтайы);
- -Ойын нақты жеткізе алады;
-Өзін-өзі бағалайды;
Əңгіменің негізгі кейіпкері - қарттың мойнынан түспеген қырық жылғы бойтұмардың символикалық, тəрбиелік мəнін ұғады. Тақырыбы мен идеялық мазмұнын түсінеді.
-Ассоциация әдісі; топтастыру;
-өзара оқыту;
-ББҮ;Блум өлшемдеріне сай сұрақтар қою,
-Өзара бағалау;
-өзін-өзі бағалау; - сұрақ-жауап;
- топтық әңгіме;
1,2,3,4,5,6,7
2

1
О.Сүлейменов. <<Арғымақ>>, <<Қыз қуу>> өлеңдері
Ақынның өмірі мен шығармашылық жолы. Əлем жəне қазақ əдебиетіндегі орны. <<Арғымақ>>, <<Қыз қуу>> өлеңдеріндегі пафос, ұлттық өрнек, ұлттық мінез, таным-түсінік.
Əдебиет теориясы: теңеу, өлең құрылысы;
Диалогтік оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтарды қойып үйренеді.
-Оқушының сыни ойлауы қалыптасады;
Блум таксономиясы; СТО; диалог, жеке жұмыс,топпен жұмыс;
1,2,3,4,5,6,7
3

1
Т.Айбергенов. <<Ана>>, << Аруана-бауыр дүние>> өлеңдері
Т.Айбергеновтің өмірі мен шығармашылық жолы. Пəнаралық байланыс:
музыка: Құрманғазының күйі <<Қайран шешем>>, Динаның күйі <<8 март>>; 12
-Ізденімпаздығы мен АКТ пайдалану құзіреті артады. Шығармашылық тапсырмаларды орындауда сөздік қоры дамиды. <<Ана>> лирикасының идеясы, көркемдік ерекшелігін ұғады. <<Аруана - бауыр дүние>> өлеңіндегі аруана-ның туған жерге деген махаббатын түсінеді. Т.Айбергенов өлеңдерінің құрылымдық ерекшелігіне талдау жасайды.
Диалогтық оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтар.
Шығармашылық жұмыс.
Постермен жұмыс Рөлдік ойын.
Сатылай кешенді талдау
1,2,3,4,5,6,7
4

1
Т.Әбдіков. <<Қонақтар>> әңгімесі
Жазушының өмірі мен шығармашылығы. Əдебиет теориясы: хикаят;
Ізденімпаздығы мен АКТ пайдалану құзіреті артады. Шығармашылық тапсырмаларды орындауда сөздік қоры дамиды.
Блум өлшемдеріне сай сұрақтар қою,
-Өзара бағалау;
-өзін-өзі бағалау; - сұрақ-жауап;
- топтық әңгіме;
1,2,3,4,5,6,7
5

1
Әңгімеге арқау болған ұрпақ тәрбиесі
Əңгіменің тақырыбы мен идеясы.
Ата-ана мен бала арасындағы қарым- қатынас, қала мен дала адамдарының мінез-құлқын түсініп, талдау жасайды.
Ассоциация әдісі; топтастыру;
-өзара оқыту;
-ББҮ;Блум өлшемдеріне сай сұрақтар қою,
-Өзара бағалау;
1,2,3,4,5,6,7
6

1
Шығармашылық жұмыс№7

7

1
Д.Исабеков. <<Әпке>> драмасы
Əпкесінің бауырларына деген қамқорлығы, махаббаты.
Туыстық сезім, қамқорлық, жанашырлық -халқымыздың ең асыл қасиеттері екендігін ұғынады.
Диалогтық оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтар.Шығармашы-лық жұмыс. Постермен жұмыс Рөлдік ойын. Сатылай кешенді талдау
1,2,3,4,5,6,7
8

1
Әпкенің жан дүниесінің байлығы, адами тіршілік болмысы
Əдебиет теориясы: драма жанры.
Туындының тəрбиелік мəнін түсініп, талдау жасайды, ой толғайды. Пьесадағы адамдар арасындағы психологиялық тартысты талдау барысында анықтап, пікірталас тудырады..
Диалогтық оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтар.Шығармашы-лық жұмыс.
1,2,3,4,5,6,7
9

1
Шығармашылық жұмыс№8

Әлем әдебиеті
10

1
Ә.Рудаки. <<Өмір маған ақыл айтты>> өлеңі
Ə.Рудакидің өмірі мен шығармашылығы.
Парсы поэзиясы-ның атасы атанған ақын өлеңдеріндегі дидактикалық сарынды оқып танысады. Өлең жолдарындағы ақыл-парасат, адамгершілік, иманды-лық қасиет туралы ақынның қалдырған өлмес мұрасына сатылай кешенді талдау жасап, ой толғайды;
Талдау-жинақтау
5 жол өлең.
Сұрақтар дайындау
рефлексия толтыру
Венн диограммасы бойынша салыстыру
1,2,3,4,5,6,7
11

1
Омар Һаям. Рубайлары
Əлем поэзиясында рубаиларымен артына өшпес із қалдырған ақын екендігі. Əдебиет теориясы: рубаилар;
Рубаиларының тақырыптарын ажыратады. Философиялық мəнін ұғады. Қазақ əдебиетіне жасаған əсерін талдап түсініп оқиды;
Топтық, жеке жұмыс,диалогтік оқыту(зерттеу, әңгімелесу), сөздікпен жұмыс,венн диаграмма, куббизм
1,2,3,4,5,6,7
12

1
Р.Ғамзатов. <<Менің Дағыстаным>> әңгімесі
Р.Ғамзатовтың өмірі туралы.
<<Менің Дағыстаным>> - патриоттық туынды екендігін түсінеді. Елін, тілін, туған жерін сүйген ақынның үнін ажыратады. Туған тілін ұмытқан баласын <<өлдің>> деген ана қасиетіне эссе жазады. Шығарманың тəрбиелік мəнін ұғынады.
Диалогтық оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтар.
жауапты толықтыру;
зерттеушілік әнгіме;
топта пікір алмасу
1,2,3,4,5,6,7
13

1
Ш.Айтматов. <<Найман ана>> романынан үзінді

Аңыздағы ана трагедиясын оқып, талдайды. Мəңгүрт ұғымы туралы түсінік алады. Адам санасын қолдан өзгертудің апарып соқтырар қасіретін ұғады.
Диалогтық оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтар.
зерттеушілік әнгіме;
топта пікір алмасу
1,2,3,4,5,6,7
14

1
Ана трагедиясы. Мәңгүрт ұлдың тағдыры
Пəнаралық байланыс: балет. (<<Найман ана>>, қоюшы режиссер Б.Аюханов). Театр (<<Ғасырдан да ұзақ күн>> спектаклі, қоюшы режиссер Ə.Мəмбетов).
Ананың өз баласының қолынан мерт болуының себептерін талдап, ой толғайды.
СТО: эссе, Кубизм, топтастыру, БББ кестесі
АКТ: флипчарт, бейнеролик, презентация
ББЖӘТ: диалогтік әдіс
1,2,3,4,5,6,7
15

1
Сыныптан тыс оқу

16

1
Қорытынды сабақ

БАРЛЫҒЫ
68

Пəнді оқыту үшін бағдарлама материалдарын оқуға -56 сағат, тіл дамыту,
шығармашылық жұмыстарға- 8 сағат,
сыныптан тыс оқыған шығарманы əңгімелеуге- 4 сағат,
барлығы 68 сағат бөлінген.

9-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
55. Пəндік нəтижелер бойынша 9-сыныптың соңында оқушылар:
1) ауыз əдебиеті, ежелгі дəуір əдебиеті, ХV-ХVІІІ ғасырлардағы жыраулар поэиясы, ХІХ-ХХ ғасырлардағы қазақтың классикалық əдебиеті, қазіргі кезең əдебиетінің үлгілерін, шетел əдебиетінің жекелеген үздік туындыларын оқып, мұғалім басшылығымен зерделеп білуі;
2) шығарманы терең пайымдап, зерделеп оқи білуі;
3) түрлі сөздіктермен сауатты жұмыс істей алуы;
4) өз бетімен оқыған туындының негізгі, тақырыптық, идеялық мазмұнын, жанрлық сипатын біліп, саралай алуы;
5) шығарма кейіпкерлеріне мінездеме беріп, олардың іс-əрекеттерін бағалай білуі;
6) бас кейіпкерлер мінезінің тарихи, жалпыадамзаттық мəнін түсіндіре білуі;
7) шығармадағы авторлық позицияны түсінгендігін таныта алуы;
8) көркем шығармаға қатысты тақырып, идея, сюжет, композиция, көркем бейне, типтік образ, əдеби мінез, көркем бейнелеу құралдары секілді ұғымдарды білуі, олардың көркем туындыдағы қызметін танып, талдай алуы;
9) сұрақтар мен тапсырмалар жүйесін түзуі;
10) бірнеше туындылардың кейіпкерлерін салыстырып, жинақтап, даралап баға бере алуы;
11) мұғалім ұсынған жағдаятты сұрақтар төңірегінде ауызша, жазбаша пікір алмасу дағдыларын жетілдіруі;
12) ұсынылған тақырыпқа күрделі жоспармен шығарма жаза алуы;
13) əдеби сын мақалаларға конспект жасай алуы, тақырыпқа лайық реферат жаза білуі;
14) бағдарламаға сəйкес 15-ке жуық өлең мен (бұған поэмалардан үзінділер де кіреді), 10 шақты прозалық туындыдан үзінділерді жатқа айта білуі тиіс. 56. Тұлғалық нəтижелер 5-9-сынып оқушыларының:
15) Қазақстан Республикасы Конституциясына, заңдарына құрмет көрсетуінен;
16) азаматтық жауапкершілік пен жоғары патриоттық сезім жəне Отанды қорғау мен оған қызмет етуден;
17) көркем шығармашылықпен жете таныс тəрбиелі азамат ретінде белсенді азаматтық ұстанымын, жоғары патриоттық сезімін көрсете білуінен, өз Отанына қызмет етуге жəне оның мүддесін қорғауға дайын болуынан;
18) мемлекеттік жəне ана тілін меңгеру, Қазақстан территориясында тұратын халықтардың, басқа да этностардың құндылықтарын, мəдениеті мен дəстүрін құрметтеуден;
19) қазақ əдебиетін оқу нəтижесінде өз ана тілін білуінен, қазақ халқының жəне Қазақстанда өмір сүріп жатқан басқа да ұлыстардың тарихына, мəдениетіне, салт-дəстүріне жəне басқа құндылықтарына құрметпен қарауынан;
20) өз елінің, туған өлкесінің табиғатын сақтауға жəне көркейтуге ұмтылуынан, қоршаған ортаны сақтауда белсенділік танытуынан;
21) тіл мен əдебиетті меңгергендігін қарым-қатынаста жоғары мəдениеттілік танытуынан, этикалық нормаларды сақтай білуінен;
22) өздігінен білімін арттыруға, өмірден өз орнын табуға жəне жасампаз шығармашылық еңбекке қабілеттілігінен;
23) рухани жетілген тұлға ретінде үлкендерге құрметпен, кішілерге қамқорлықпен қарап, айналасына мейірімді, кішіпейілді бола білуінен;
24) əдебиет пен тілді жете меңгергендігін мазмұны жат діни ағымдарға жəне заңды бұзушылық əрекетке қарсы тұра білуінен көрініс табуы тиіс.
Жүйелі-əрекеттік нəтижелер бойынша 5-9-сынып оқушылары:
1) ғылым негіздері жəне адамзат қоғамының дамуы үшін қажетті ғылыми жетістіктер бойынша игерген жүйелі білімді қазақ əдебиетінен алған білімдерін шығармашылық жұмыстарына пайдалана алуы;
2) қазақ əдебиетінен алған білімдерін басқа салаларда ақпарат көзі ретінде қолдана білуі;
3) əдеби шығармашылық сипатта жазба жұмыстарын (эссе, ойтолғау, репортаж, т.б.) орындай алуы;
4) өз бетінше сыныптан тыс оқыған əдебиеттерді, БАҚ мəліметтерін, жаңа технологияларды;
5) əдебиеттану терминдері мен фразеологиялық сөздіктерді, энциклопедияларды;
6) жоғары коммуникативтік қабілеттілік пен көптілді мəдениеттілікті;
7) компьютермен, техникалық құралдармен жұмыс істеп, интернеттен қажетті дүниелерді күнделікті өмірде қолдана білуі тиіс.