Пропорцияның белгісіз мүшесін табу және пропорция құру арқылы есептер шығару

Атырау облысы Исатай ауданы

Жалпы білім беретін Нарын орта мектебінің

математика пәнінің мұғалімі:

Аманбаева Нұргүл Ғабдысаленқызы

Тақырыбы: Пропорция. Пропорцияның белгісіз мүшесін табуға есептер шығару

Мақсаты: 1. Пропорция туралы түсінік беру, пропорцияның белгісіз мүшесін табуды, пропорция құруға берілген есептерді шығаруды үйрету

2. Түрлі тапсырмалар арқылы оқушы білімін тиянақтау, тақырып туралы түсініктерін кеңейту, пропорция құра білуге, пропорцияның белгісіз мүшелерін таба білуге дағдыландыру

3. Дәлдікке, шапшаңдыққа баулу. Өз білімдеріе тексере білуге үйрету, шығармашылықпен жұмыс жасауға дағдыландыру.

Пропорцияның өмірде алатын орнын білуге тәрбиелеу.

Әдісі: талдау, түсіндіру, сұрақ-жауап

Түрі: білім тиянақтау

Көрнекілігі: деңгейлік тапсырмалар, кестелер, сызбалар

Сабақтың жүру барысы:

Ұйымдастыру:
Өткен сабақ бойынша ұғынуларын байқау

у:15; 3:1; а:6; 10:6; х:15 = 3:1 10:у = 5 8:у 4; а:7 = 3:7

Бұлар нені білдіреді?
Екі қатынастың теңдігі не болып табылады?
Шамалардың бөліндісі дегеніміз не?
Пропорцияның негізгі қасиеті қалай айтылады?
Пропорцияның белгісіз ортаңғы немесе шеткі мүшелерін қалай табамыз

2:6 = 7:21

6; 7 - ортаңғы мүшелері

2; 21 -шеткі мүшелері

Мысалы: 8:х = 4:9

х = (8 · 9) : 4 = 18

3. Есептер шығару

№1597

1) 5 · 84 = 12 · 35

5:12 = 35:84

2) 9 · 55 = 45 · 11

9:45 = 11:55

3) 4 · 27 = 3· 36

4:3 = 36:27

4) 6 · 65 = 13· 30

6:13 = 30:65

5) 7· 60 = 15 · 28

7:15 = 28:60

6) 4 · 114 = 19 · 24

4:19= 24:114

* -ның орнына тиісті санды қойып, пропорцияның белгісіз мүшесінтап:

1 топ: 6: * = * :10

8: * = * : 5

4: * = * : 6

11: * = * : 10

2 топ: * :20 = 10: *

* :7 = 30: *

* :8 = 40: *

* :5 = 20: *

Пропорция құр, жауабын тап:

1 топ: 120 м матадан 24 көйлек тігіледі, осындай 18 көйлек қанша м матадан тігіледі?

12: 24 = х:18

х = (12 · 18) :24 = 90

2 топ: 28 кг картоптан 4, 2 кг крахмал алынады, 35 кг картоптан қанша кг крахмал алынады.

28:4, 2 = 35: х

х = (4, 2 · 35) : 28 = 5, 25

№ 1598

6:11 = х:55 х = (6 · 55) : 11 = 30
3:8 = 45:х х = (45· 8) : 3 = 120
8:х = 104:117 х = (8 · 117) :104 = 9
х:15 = 24:90 х = (24 · 15) :90 = 4
х: 19, 5 = 2:3 х = (19, 5 · 2) :3= 13
37, 8:х = 7:15 х = (37, 8 · 15) : 7 = 81

Дәлдестіру кестесі:

1-топқа:

0, 1

0, 3

0, 2

: 4:с =40

0, 1: +

0, 3:

0, 2:

20:

56:

: 3:х= 10

0, 1:

0, 3: +

0, 2:

20:

56:

: 7:х =3, 5

2: +

0, 1:

0, 3:

0, 2:

20:

56:

: х:5 = 4

0, 1:

0, 3:

0, 2:

20: +

56:

: а:7 = 8

0, 1:

0, 3:

0, 2:

20:

56: +

: 10:х =50

0, 1:

0, 3:

0, 2: +

20:

56:

Сәйкестендіру кестесі:

2-топқа:

а :9= 2:18

а :9= 2:18: 5:11= а:55

25: 10

а :9= 2:18: 2:а = 4:20

25: 1

а :9= 2:18: а:5 = 2:5

25: 9

а :9= 2:18: 6:а =2:3

25: 2

8. 1-топ:

Берілген сандар бойынша 4-ші санды тауып, пропорция құрастыр.

8; 3; 24 а ₄ = 1 8:24 = 1:3

9; 7; 28 а ₄ =36 7:9 = 28:36

15; 16; 3 а ₄ =3, 2 15:16 = 3:3, 2

2-топ:

«Қатесін тап» Мына қатынастар тең бе?

3:6 = 4:8

40:10 = 20:5

6:10= 7:9

14:5= 11:7

10:20 = 3:6

9:10 = 4:2

9. Үй тапсырмасын беру

10. Бағалау

11. Қорытындылау

Не білдік?

Не үйрендік?