Изобаралық процесс

Батыс Қазақстан облысы,
Жаңақала ауданы, Жаңақала ауылы
№3 орта жалпы білім беретін қазақ
мектебінің физика пәнінің мұғалімі
Мақсотова Айнұр Мақсотқызы

Сабақ тақырыбы: §§5.7. 5.8 . Термодинамиканың бірінші заңын
изороцестерге қолдану. Адиабаталық процесс.
Сабақ мақсаты:
Білімділік: Изопроцестер туралы түсінік қалыптастыруды әрі қарай жалғастыру, термодинамиканың бірінші заңын изопроцестерге қолдану, заттың жылу сыйымдылығының өтіп жатқан процестерге тәуелділігі туралы түсінік беру.
Дамытушылық: Оқушылардың жеке ой қабілеттерін дамыту, белсенділік пен қызығушылықтарын арттыру.
Тәрбиелік: Оқушылардың ғылыми дүниетанымын қалыптастыру, жауапкершілікке, тиянақтылыққа, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.
Сабақ әдісі: сұрақ-жауап, баяндау.
Сабақ түрі: аралас
Сабаққа керекті құралдар: интерактивті тақта, флипчарт
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үйге берілген тапсырмалардың орындалуын тексеру.
А) <<Шеңберден өтіп шығу>>. Шеңберден шығып кету үшін жазылған формулалар мен изопроцестерді шапшаң айтып үлгіруі керек.
Ә) <<Ой қозғау>>. Өткен тақырып бойынша сұрақтар қойылады.
* Меншікті жылусыйымдылығы дегеніміз не?
* Жылу мөлшері дегеніміз не?
* Жылусыйымдылығының өлшем бірлігі қандай?
* Термодинамикадағы энергияның айналу және сақталу заңы?
* Румфорд тәжірибелерінің жылу табиғатын зерттеудегі рөлі қандай?
* Дэвидің жүргізген тәжірибелерінен кейін қандай қорытындылар жасалды?
* Джоульдің тәжірибелерінің жылу табиғатын зерттеудегі рөлі қандай?
* Майердің жылулық құбылыстарды зерттеуге сіңірген еңбектері қандай?
Б) <<Шытырман жолдың жауабын тап>> ойыны. Шытырман жолдан адаспай шыққан соң жаңа сабақтың тақырыбы шығады.
ІІІ. Жаңа сабақ.
Изохоралық процесс.

Изохоралық процесс кезінде газға берілетін энергия:

Тұрақты көлемдегі газдың меншікті жылу сыйымдылығы:

Изохоралық процесс кезіндегі берілген жылу мөлшері:

Бір атомды идеал газ үшін:

Изобаралық процесс.
Изобаралық процесс үшін термодинамиканың бірініш заңы:

Изобаралық процесс кезіндегі берілген жылу мөлшері:

Бір атомды идеал газдың меншікті жылу сыйымдылығы:

Сонда изобаралық процесс кезінде берілген жылу мөлшері:

Екі атомды идеал газбен жұмыс істесек:

Изотермиялық процесс.

Изотермиялық процесс үшін термодинамиканың бірінші заңы:

Газдың осы процестегі жылу сыйымдылығы шексіздікке тең.
Идеал газдың изобаралық және изохоралық процестеріндегі меншікті жылу сыйымдылықтарының арасындағы байланыс:

-тұрақты қысым кезіндегі мольдік жылу сыйымдылық.
-тұрақты көлем кезіндегі мольдік жылу сыйымдылық.
-Майер формуласы.
Адиабаталық процесс.

Адиабаталық процесс үшін термодинамиканың бірінші заңы:

Адиаталық процесс Пуассон теңдеуімен сипатталады:

деп идеал газдың тұрақты қысым кезіндегі жылу сыйымдылығының идеал газдың тұрақты көлем кезіндегі жылу сыйымдылығына қатынасын түсінеді:

ІV. Есептер шығару.
№1. 127 0С температурадағы массасы 4г гелийдің ішкі энергиясы неге тең? (М(Не)=4*10-3 кг/моль)
№2. Бір атомды идеал газдың 2 молін 50 К-ге қыздырған. Газдың ішкі энергиясының өзгерісі? (R=8,31 Дж/моль )
№3. Молекулаларының саны 1028 бір атомды идеал газдың температурасы 73°С-дан 127°С -ға дейін артқанда ішкі энергиясының өзгерісі неге тең?
№4. 500 г темір кесегін -100С-тан +100С-қа дейін қыздыру үшін қажетті жылу мөлшері (темірдің меншікті жылу сыйымдылығы 780Дж/кг0С)
№5. Газдың 800 молін 500 К-ге изобаралық қыздырған. Газдың жұмысын анықтаңыз? (R=8,31 Дж/моль )
№6. Массасы 4 кг гелийді 100 К-ге изохоралы қыздыру үшін қажетті жылу мөлшерін және газдың жұмысын анықтаңыз? ( М=4*10-3 кг /моль);
V. <<Семантикалық картаны толтыру>>. Сұрақ пен дұрыс жауаптың қилысына <<+>> таңбасын қойыңыз. (екі сұрақтың жауабы біреу болуы мүмкін)

Сұрақ
Идел газдың ішкі энергия
Адиабаталық
процесс
Изотер.пр үшін термодинамик І заңы
Изохор.пр үшін термодин І заңы
Изобар.пр
үшін термодин І заңы
Майер формуласы
Термодинамиканың І заңы
Термодинамикалық
жұмыс
Менш
жылу
сыйым

VI. Қорытындылау.
VIІ.Бағалау.
VIІІ.Үйге тапсырма: §§5.7. 5.8 .11-жаттығу. №14, №15, №16.

№3 орта жалпы білім беретін қазақ мектебі

Сабақтың тақырыбы:

(Ашық сабақ)

10А - сынып.

Өткізген: пән мұғалімі Мақсотова А. М

2012-2013 оқу жылы