9-сынып информатикасы: Бірөлшемді жиымдар және Паскаль тілінде элементтермен жұмыс

«Көпір» тапсырмалары

(Жаңа сабаққа қажет болатын өткен материалдарын қайталау сабағы)

1. Символдық мәліметтердің типін анықтау үшінCHARтүйінді сөзі арқылы жазылады ?
2. Кіші латын әріптерін бас әріптерге айналдыратын стандартты функцияupcase(ch) анықталады ?
3. Символдық мәліметтерді пернетақтадан енгізу үшінREAD (READLN) операторы қолданылады ?
4. Паскаль тілінің сөз тіркестерін өңдейтін функциялар мен процедураларын ата ?

DELETE, INSERT, STR, VAL, CHR, ORD, COPY, CONCAT, LENGTH, POS, UPCASE.

1. Бос орынға қажетті сөздерді жазып, сөйлемді толықтыр .

А) Мәліметтерді ұйымдастыру тәсілдерінің кең тараған түрі - кестелік тәсіл . Кестелік түрде ұйымдастыру тәсіліне шахмат турнирінің кестесі, сынып журналы, көбейту кестесі, көрермендер залындағы орындар схемасы мысал болады.

Ә) Кестеде бір - ақ жол болуы мүмкін. Мұндай кесте сызықтық кесте деп аталады.

Б) Бірнеше жолдан тұратын кесте тіктөртбұрышты кесте деп аталады.

В) Кесте элементтерін белгілеуде латын әріптері қолданылады. Кесте жолдарын жоғарыдан төмен қарай , ал бағаналарды солдан оңға қарай белгілеу қабылданған.

Г) Тіктөртбұрышты Х кестесінің i - ші жолы, j - ші бағанасының қиылысында орналасқан элемент X[i, j] болып белгіленеді.

2. Жиым - бұл бір атаумен белгіленіп біріктірілген біртекті элементтер жиыны.

3 . Жиымдардың параметріне типі, көлемі, өлшемі жатады.

4. Жиымды сипаттау үшін: array of сөзі қолданылады.

5. Оның жазылу пішімі:

type <тип аты> = array [<индекс типі>] of <элемент типі>;

var <идентификатор, . . > : <тип аты>;

1. Тұрмыста тізбектелген сандарды, кестелерді, реттелген жолдарын, фамилия тізімін неге көп пайдаланамыз ?

Жауабы: себебі: олар бірөлшемді (вектор) немесе екіөлшемді (матрица) жиым элементтері болуы мүмкін.

2. Неге жиымды сипаттағанда индекстің үлкен мәні үшін кез - келген санды алуға болады ?

Жауабы: себебі индекстің мәні оның берілген ең үлкен мәніне дейін болуы шарт емес.

3 . Индекс типі неге бүтін немесе нақты бола алмайды ?

Жауабы: себебі индекс типі стандартты.

4. Неліктен индексті сипаттағанда қандай тип берілсе, индекс сол типте ғана болуы қажет ?

Жауабы: себебі : индекс өрнек, айнымалы немесе тұрақты түрінде берілуі мүмкін.

Салыстыр. Математикадағы вектор мен Паскальдағы жиым

Жаңа тақырып бойынша өз ойыңмен анықтама беріп қорытынды жаса. Жауаптарын сәйкестендір.

Нақты сандар кестесін қарастыр:

Мұндағы N [i] - жиым элементі, i - жиым элементтердің реттік номері яғни индексі.

Мысалы: n[2] = 3. 2 , n[4. . 6] = 0, 91, - 75.

Сен қалай ойлайсың, жиымда қандай элементтің пайдаланып отырғанын көрсету үшін нені көрсету жеткілікті ?

Жауабы: менің ойымша, жиымда қандай элементтің пайдаланып отырғанын көрсету үшін индекс көрсету нені көрсету жеткілікті.

ІІІ бағалау кезеңі (жеке жұмыс)

Деңгейлік тапсырмаларды орындап балл жина.

Теориясы: «Білу»

(Кім ? Не ? қашан ? Қайда ? Не істеді ? сұрақтарына қатыстырылған тапсырмалар болуы керек)

І деңгей

1 . Сызықтық кесте қалай орналасады ?

Жауабы: Сызықтық кесте жол бойында немесе баған бойына орналасады .

2. Жиымның негізгі параметрлеріне нелер жатады ?

Жауабы: Жиымның негізгі параметрлеріне типі, өлшемі, көлемі жатады.

3. Паскальда жиымдар қайда жазылады ?

Жауабы: Паскальда жиымдар айнымалыларды сипаттау бөлімінде жазылады.

4. Компьютерде кестелік шамалармен жұмыс жасау үшін нелер пайдаланылады ?

Жауабы: Компьютерде кестелік шамалармен жұмыс жасау үшін жиымдар (массивтер) пайдаланылады. .

Паскальда орындап жауабын ал.

1 - мысал. А кестесі элементтерінің қосындысын анықта.

Program kosindi;

Var a:array[1. . 5] of real;

i:integer;

s:real;

begin

for i:=1 to 5 do

begin

readln (a[i] ) ;

s:=s+a[i] ;

end;

writeln (‘s=’, s:5:1) ;

end.

Жауабы: S=

Теориясы «Түсіну»

( неге ? себебі ? неліктен ? сұрақтары қатыстырылған тапсырмалар болуы керек)

1. Кестелер неліктен сызықтық және тіктөртбұрышты болып екіге бөлінеді ?

Себебі: сызықтық кесте бір жолдан тұруы мүмкін, ал тіктөрт-бұрышты кесте бірнеше жолдан тұрады.

2. Сынып журналындағы баға мен театр залындағы орын әртүрлі болғанымен неліктен олардың орналасуы ұқсас ?

Себебі : ұзындықтары бірдей бірнеше қатарлардан тұрады.

3. Неліктен Паскаль тілінде жиымдарға = (тең) , < > (тең емес) және := (меншіктеу) амалын қолдануға болады ?

Себебі : жиым элементтері үшін олардың типіне сәйкес кез - келген амал орындала береді.

Паскальда орындап жауабын ал. 2 - мысал: 10 элементтен тұратын нақты сандардың жиымы берілген. Осы кестеде