Батыс Қазақстан. 9 сынып

[pic] Батыс Қазақстан

Ақмола облысы Бурабай ауданы Бурабай кентінің
Сәкен Сейфуллин атындағы орта мектебі
География пәнінің мұғалімі
Нурушева Аягоз Негметолловна

Тақырыбы: Батыс Қазақстан

Мақсаты: Оқушыларға Батыс Қазақстанның өзіне тән
ерекшеліктерін, территориясының үлкендігі, бірақ
халқының сирек қоныстануы себептерін, климатының
қолайсыздығы мен тұщы су қорының жеткіліксіздігі
және жер қойнауының өте бай (мұнай, газ, хромит),

сонымен қатар балық шаруашылығы дамыған аудан
екенін түсіндіру

Әдіс- тәсілдері: түсіндіру, сұрақ-жауап, тест, топпен жұмыс, ойын

Көрнекілігі: Қазақстанның физикалық және экономикалық
картасы , тестік тапсырмалар, тақырыпқа

байланысты суреттер, бағалау парағы, Венн
диаграммасы, кесте, үлестірмелі карточкалар,

эпиграф

Сабақтың типі: Аралас

Сабақтың барысы
I.Ұйымдастыру кезеңі
а)-сәлемдесу
-оқушыларды түгендеу
-сабаққа дайындықтарын тексеру
-психологиялық дайындық
-сабақтың мақсатын хабарлау

б)ой шақыру кезеңі
Ертіс-өзен
Ніл-өзен
Сахара-шөл
Тянь-Шань-тау
Каспи-көл
Сырдария-өзен

II.Дайындық кезеңі
-сыныпты 3 топқа бөлу
1 топ –Орталық Қазақстан
2 топ- Шығыс Қазақстан
3 топ- Батыс Қазақстан

-бағалау парақтарын тарту
Бағалау парағы
|Оқушының |Тақырып |5 |4 |3 |2 |
|аты-жөні | | | | | |
| |Үй тапсырмасы | | | | |
| |А)мазмұндау | | | | |
| |Б)тест | | | | |
| |В)қосымша сұрақтар | | | | |
| |Жаңа тақырып | | | | |
| |А)мәтінмен жұмыс | | | | |
| |Б)тапсырмаларды орындау | | | | |
| |В)Венн диаграммасы | | | | |
| |Г)кестені толтыру | | | | |
| |Д)тест | | | | |

III.Үй тапсырмасын текеру
-Үйге берілген Шығыс Қазақстан тақырыбын 3-4 балаға мазмұндату
-қосымша сұрақтар арқылы қалған балаларға толықтырғызу
Сұрақтар:
1.Риддер кен орыны қашан ашылды? -1786жылы
2.Шығыс Қазақстанмен шектесетін мемлекет? -Ресей-Қазақстан
-тестік тапсырмалар арқылы қалған оқушыларды тексеру
-қосымша тапсырмаларды тексеріп шығу әр баланың қасына барып
-қорытындылау

IV.Жаңа сабақ мазмұны
-жаңа сабақты эпиграфтан бастау
«Жекенің жалпыдан шығатынындай, ата мекенге деген сүйіспеншілік те
адамзатқа деген сүйіспеншіліктен шығуға тиіс.»

В.Г.Белинский

1.Жаңа тақырып
-тақырыппен таныстыру
-мақсатын хабарлау
-жаңа тақырыпты түсіндіру
Жоспар
1.Кіріспе
2.ЭГЖ және табиғат жағдайы
3.Табиғат ресурстары
4.Халқы

2. Оқулықпен жұмыс
-мәтінді іштей оқу
-мәтінді бөлімдерге бөліп оқу
-әр бөлімді талдау
-сұрақтарға жауап беру
-тапсырмаларда орындау

3.Өздік жұмысы
-үлестірмелі карточкаларды әр балаға таратып беру, сол карточкада берілген
тапсырмаларды орындатқызу
1-тапсырма
Батыс Қазақстанның табиғат жағдайын оқып үйреніп қай облыс халық
шаруашылығының түрлерін дамытуға қолайлы және қолайсыз екенін анықтаңыз.
Қандай облыстың табиғат жағдайы өндірісті өркендетуге қолайсыз әсер етуде?
№1 кесте
Кесте №1
|Облыс |Шілде айының көп |Жылдық-орташа |Релефінің |
| |жылдық орташа |жауын-шашын мм |ерекшелігі |
| |температурасы С | | |
|Батыс |23 |250-400 |Жалпы сырт |
|Қазақстан | | |Орал алды үстірті |
|Атырау |25 |100-200 |Каспи маңы ойпаты |
|Ақтөбе |24 |125-350 |Мұғалжар тауы |
| | | |Торғай үстірті |
|Маңғыстау |27 |100-150 |Мағыстау үстірті, |
| | | |Маңғыстау таулары |
| | | |және Қарақия ойысы |

2-тапсырма
Картадан Батыс Қазақстанның пайдалы қазбаларының кенорынын анықтаңыздар
(139- сурет). Негізгі пайдалы қазбалардың кенорындарын кескін картаға
түсіріңіздер. Обылыстардағы басым пайдалы қазбалар түрлерін және пайдалы
қазбаның қандай түрі барлық облыста кездесетінін анықтаңыздар

3-тапсырма
Батыс Қазақстанның Орал-Ембі және Маңғыстау мұнай алаптарына салыстырмалы
сипаттама беріңіз (кенорыны, мұнай сапасы, қолданыс аумағы, тасымалдануы)

4.Тест
-169-170 беттегі тестік тапсырмаларын орындау

5. Венн диаграммасы
-диаграмманы толтыру екі ауданның ортақ қасиеттерін табу, салыстыру
[pic]
6. «Дұрыс оқы» ойыны
Атырау – АУТЫРА
Ақтөбе- ҚАТЕБӨ
Маңғыстау- ТАУҒЫСМАҢ
Кемпірсай- САЙРПІКЕМ

7.Кестені толтыру
-деңгейлеп берілген тапсырмалрды толтыру, әр ауданға мінездеме беру
|р/с|Салыстыру жоспары |Орталық |Шығыс |Батыс |
| | |Қазақстан |Қазақстан |Қазақстан |
|1 |Географиялық орны, жер | | | |
|Д |көлемі | | | |
|Е | | | | |
|Ң | | | | |
|Г | | | | |
|Е | | | | |
|Й | | | | |
|2 |1.Табиғат жағдайы | | | |
|Д |2.Халық саны, табиғи | | | |
|Е |өсуі, ұлттық құрамы, | | | |
|Ң |тығыздық, урбандалуы, | | | |
|Г |діни құрамы | | | |
|Е |3.Шаруашылығы | | | |
|Й |(өнеркәсібі, ауыл | | | |
| |шаруашылығы) | | | |
|3 Д|1. Сыртқы байланыс | | | |
|Е |(экспорт, импорт) | | | |
|Ң |2.Экологиясы | | | |
|Г | | | | |
|Е | | | | |
|Й | | | | |

V.Үй тапсырмасы
-26 тақырыпты мазмұндау
-Батыс Қазақстанның табиғи ресурстары
(өз
қалаулары бойынша) реферат даярлау

VI.Қорытындылау. Батыс Қазақстан облысы қандай табиғат
ресурстарына бай?
бағалау
-----------------------
Шығыс Қазақстан

Батыс Қазақстан