Массаның өлшем бірліктеріне сәйкестендіру тапсырмасы

VII сынып

Физика

Сабақтың тақырыбы: Заттың тығыздығы

Сабақтың білімділігі: оқушылырға тығыздық туралы, оның өлшем бірлігі

туралы баяндау. p= $\frac{m}{v}$ ; m=p*v; v= $\frac{m}{p}$ формулаларымен

жұмыс.

Сабақтың дамытушылығы: сұрақтарға жауап алу, схемаларға талдау

жасау, аналитикалық топпен жұмыс, жеке топтармен,

жеке оқушылармен жұмыс жүргізу.

Сабақтың тәрбиелігі: оқушыларға тығыздық туралы айта отырып, олардың

өмірге деген ғылыми көзқарасын қалыптастыру.

Сабақтың түрі: ашық көзқарас сабағы.

Сабақтың әдістері: сұрақ-жауап, схемалармен жұмыс, сәйкестендіру,

топтау- дәлелдеу тапсырмалары.

Сабақтың құрылысы:

І. Ұйымдастыру.

ІІ. Өткен материалды қайталау.

Логикалық - структуралық схемамен жұмыс. (Дененің массасы) .
Массаның өлшем бірліктеріне сәйкестендіру тапсырмасы.

1000 г =1*10 ³ г

1 г

0, 001 кг=1*10 ^-3 кг

1 кг

1мг=1*10 ⁶ мг

1 т

1000 кг=1*10 ³ кг

0, 01ц=1*10 ^-2 ц

Аналитикалық топ (қорытады) .

1) Сонымен, денелердің өзара әрәкеттесуі кезінде алатын жылдамдықтары әрекеттесетін денелердің массаларына байланысты болады.

2) Масса физикалық шама, яғни скаляр шамалар қатарына енеді.

ІІІ. Жаңа сабақты баяндау:

Бізді қоршаған денелердің барлығы бір заттан: ағаштан, темірден т. б. тұрады. Әрине әр дененің өзіне тән пішіні, көлемі, ауданы болады. Бірақ мынадай жағдай байқалады: мысалы әртүрлі заттардан жасалған денелердің көлемдері бірдей, бірақ массалары әртүрлі болады. Немесе массалары бірдей, көлемдері әртүрлі болады.

V=1м ³ (темір), m=7800 кг

V=1м ³ (қорғасын), m=13000 кг

m=1 т (темір кесегі), V=0, 13 м ³

m=1 т (мұз), V=1, 1 м ³

Бұл айырмашылықты қалай түсіндіруге болады?

Бұдан заттың қасиетін сипаттайтын тығыздық деп аталатын физикалық шаманы енгізу қажеттігі туындайды.

Тығыздық деп сол заттың көлем бірлігіндегі (1 м ³ , 1см ³ ) заттың массасы неге тең екенін көрсететін шаманы айтады.

p - тығыздық, m - масса, v - көлем.

p= $\frac{m}{v}$ (1) Тығыздық бірлігіне бірліктердің халықаралық жүйесінде (SY) кг/м ³ алынады.

гсм3\frac{г}{см3}=103кгм3\frac{кг}{м3}; 1гм3\frac{г}{м3}=10-3тм3\frac{т}{м3}; 1гсм3\frac{г}{см3}=1тм31\frac{т}{м3}; (6, 7, 8 кестелермен таныстыру) .

(1) формуладан: m=p*v (2) ; v= $\frac{m}{p}$ (3) ; Мысалы: кірпіш өлшемдері 25*10*6см

p=1, 8*10 ³ кг/м ³ *0, 0015 м ³ =2, 7 кг

IV. Сабақты бекіту:

1) Тапсырма: сәйкестікті таба отырып ойыңызды баяндаңыз.

1. Заттың тығыздығы

2. m

$\frac{m}{p}$ 3. $\ \frac{кг}{м3}$

4. заттың көлем бірлігіндегі массасына тең шама

5. $\ \frac{m}{v}$

6. V

7. p

8. p*v

Аналитикалық топ: көп жағдайда бір дене тегі әртүрлі заттардан жасалады. Бұл кезде p= $\frac{m}{v}$ формуласы бойынша, денені құрайтын материалдардың орташа тығыздығы табылады.

2) Проблемалық сұрақтар:

а) суреттер бойынша бәріне

ә) VІ*14-12 тапсырма

б) VІ*14-13 тапсырма (аналитикалық топ)

V. Практикалық кезең:

а) 12 - жаттығу (2)

ә) сурет бойынша емен білеуше массасын табу.

б) тәжірибелік есептер.

№ 1. Таразы, мензурка, дене, жіп.

№2. Таразы, тақтай, сызғыш.

№3. 4. 1. эксперименттік тапсырма.

VІ. Қорытынды, бағалау.