Ауырлық күшінің жасырын қуаты: дененің потенциалдық энергиясы мен істелген жұмыстың байланысы

7-сынып.

Күні: 15. 04. 2014ж.

Сабақ: №57

Тарау: Жұмыс. Қуат. Энергия

Сабақ тақырыбы : Ауырлық күші әрекет ететін дененің потенциалдық энергиясы.

Деформацияланған серіппенің потенциалдық энергиясы.

Сабақ мақсаты:
а) Білімділік: оқушыларға энргия ұғымы жайлы тереңірек білуі үшін ауырлық күші әрекет ететін дененің потенциалдық энергиясы, деформацияланған серіппенің потенциалдық энергиясы жайлы түсінік беру

ә) Дамытушылық: оқушылардың ойлау қабілетін дамыту, алған білімдерін тиімді пайдалана білуге дағдаландыру.

б) Тәрбиелік: оқушылардың танымдық және практикалық іс - әрекетте дұрыс әдіс - тәсіл жасауға үйрету.
Сабақтың түрі: аралас

Сабақтың әдісі: ақпараттық технологияны физика пәнінен оқытуда қолдану, сұрақ - жауап, топтық жұмыс, иллютраивті, зерттеушілік, өздік бағалау, деңгейлеп оқыту элементтері.
Сабақтың көрнекіліктері: интерактивті тақта, activote, activtablet, деңгейлік тапсырмалар, серіппелер, тұрғы, су құйылған ыдыс, сызғыш, жүктер.

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру бөлімі. Оқушыларды түгелдеу, сабақтың мақсатымен таныстыру;

ІІ. Қайталау. Өткен сабақ бойынша қайталау, үй тапсырмасын тексеру.

А) териялық сұрау.

Оқушылар топтарымен «Энергия» шамасын сатылай кешенді талдайды.

В) Формулалардың сәйкесін табу

E _n = F*S

E _k = mgh

F _a = mv ² /2

A= k∆l

Ғ _сер = mg

С) үйге берілген есептің шығарылуын тексеру. 37-жаттығу.

№ 2 Mv ² 0, 009*64 5760

m=9 r = 0, 009 кг W _k = W _k = = =2880Дж ≈ 2, 9 Дж

v = 800 м/с 2 2 2

т/к: W _k -?

№ 3 M∆v ² 0, 008*60

m=8 т = 0, 008 кг ∆W _k = ∆ W _k = =240 кДж

F=6*10 ⁴ Н 2 2

V ₁ = 2 м/с ∆W _k = А S=4м

V ₂ = 8 м/с A=Fs

т/к: W _k -? S=A/F

А-? S-?

ІІІ. Жаңа сабақ . (оқушылар кітаптан жаңа тақырыпты оқуға 10 мин беріледі)

А) Жаңа тақырып теориясы.

Ауырлық күші әрекетінен еркін құлаған дененің қарастырайық. Жер бетімен салыстырғанда h ₁ биіктігіне көтерілген дене А ₁ нүктеснен төмен қарай А ₂ нүктесіне құлады делік. Сонда ауырлық күшінің істеген жұмысын табайық.

Екі нүктенің араында дененің жүрген жолы:

Дененің қозғалыс бағытында әсер етерін күш:

Денеің құлаған кездегі ауырлық күшінің істейтін жұмысы:

Потенциалдық энергия мынадай қасиеттермен сипаттталады:

1. Ол дененің орналасу күйіне және басқа денелермен әрекеттесу күштеріне тәуелді өзгереді;

2. Әрекеттесу күшінің жұмысы потенциалдық энергияның кемуі есебінен өндіріледі:

Деформацияланған денелерге Гук заңына сәйкес серпімділік күші әсер етеді. Мұндағы ∆ℓ -серіппенің абсолют ұзаруы;

к - серіппе қатаңдығы. [Н/м]

ℓ=ℓ ₁ -ℓ ₂ А нүктесінің орын ауыстыруы

ℓ ₁ -серіппенің бастапқы орын ауыстыруы

ℓ ₂ -серіппенің соңғы ұзаруы

F ₁ =k∙ℓ ₁

F ₂ =k∙ℓ ₂ т. с. с

Сондықтан серпімділік күішінің жұмысын анықтау үшін оның орташа мәнін аламыз:

Сонда серпімділік күішінің істеген жұмысы мынаған тең болады:

Жақшаларды бір-біріне көбейтсек:

Деформацияланған серіппенің потенциалдық энергиясы :

Серпімділік күшінің істеген А жұмысы серіппенің потенциалдық энергиясының Е _п өзгерісіне тең:

В) Жаңа сабақ бойынша сұрақтар:

Ауырлық күші әсер ететін дененің потенциалдық энергиясының формуаласы қалай өрнектеледі?Жауабы:En=mgh
Ауырлық күшінің жұмысы мен потенциалдық энергиясының арасында қандай байланыс бар?

Жауабы:

Потенциалдық энергияны сипаттайтын оның қасиеттері бар?Жауабы:Ол дененің орналасу күйіне және басқа денелермен әрекеттесу күштеріне тәуелді өзгереді және әрекеттесу күшінің жұмысы потенциалдық энергияның кемуі есебінен өндіріледі;
Неліктен потенциалдық энергия салыстырмалы сипат алады?Жауабы:нөлдік деңгейін таңдауға байланысты.
Серпімділік күшінің жұмысы неге оның орташа мәнімен анықталады?Жауабы:серіппенің ұзаруы үнемі өзгеріп отыратын айнымалы шама.
Сығылған (созылған) серіппенің потенциалдық энергиясы қандай формуламен өрнектеледі?Жауабы:
Серіппенің потенциалдық энергиясының өзгерісі мен серпімділік күші жұмысының арасындағы байланыс қалай өрнектеледі?Жауабы:

С) Алған білімдерін бекіту мақсатында әр топқа тапсырмалар беріледі.

А-1. Массасы 3 кг дененің потенциалдық энергиясы 60 Дж дененің Жерден көтерілу биіктігі қандай? (2 ұпай)

Берілгені: шешуі есептелуі

m=3 кг E _p =mgh h=60 Дж/3 кг*10Н/кг=2м

E _p =60 Дж h=E _p /mg

g=10 Н/кг

т/к: һ-? Жауабы: h=2м

А-2. Қатаңдығы 2*10 ⁵ Н/м серіппе серпімділік күшінің әсерінен 3 см-ге ұзарады. Созылған серіппенің потенциалдық энергиясы қандай? (2 ұпай)

Ұқсас жұмыстар

7-сынып: Ауырлық күші әрекет ететін дененің және деформацияланған серіппенің потенциалдық энергиясы

Ауырлық күші әрекет ететін дененің және деформацияланған серіппенің потенциалдық энергиясы

Ауырлық күшінің әсерінен дененің қозғалысы: еркін құлау және есептеу формулалары