Эврика сөзінің авторы

Сабақтың тақырыбы: <<Математика-керемет әлем>>/сыныптан тыс шара 8-9 сыныптар/Мақсаты: Оқушыларды тапқырлыққа баулып,зейінін, байқампаздығын жан-жақты арттыру,ойлау қабілетін дамытып, дүние және білім танымын кеңейту,бойларына адамгершілік ақыл-парасат қасиеттерін қалыптастыруға үйрету.
Көрнекілігі: Безендендірілген кабинет, нақыл сөздер, карточкалық тапсырмалар, логикалық есептер, әр топқа даярланған үстел. Топтың аты жазылған алдарына қоятын қағаздар. Түрі: топтық сайыс Әдісі:топтық Жоспары: 1.Ұйымдастыру ( Топтың өзін таныстыруы, ұраны; )
2. Қас-қағым сәт (Блиц турнир)
3. Білгенге маржан 4. Ойлан тап?
5.Ұшқыр ойдан,ұтымды жауап.
6. Қорытынды. Қолданылған нақыл сөздер:
1. <<Логика өнері - адамның ақыл-парасатын жетілдіруге көмектесетін құрал.>>
Әбу Насыр Әл-Фараби
2. <<Математика - барлық ғылымдардың тұңғышы және оларға пайдалы да, қажет те>>
Р.Бэкон
Барысы: Құрметті оқушылар, Ұстаздар! Бүгінгі біз математиканың қыр-сырымен танысып, көңілді демалып, білім күшімізді сынау үшін <<Математика-керемет әлем>> атты сайысқа жиналып отырмыз. Бұл сайыста екі топтың білімдерін сынағалы тұрмыз. Олай болса, сайысымызды бастайық.Сайысты бастамас бұрын әр топтың білімін дұрыс бағалау үшін әділқазылар алқасын сайлап алайық. Әділ қазылар алқасы: олар ........... Бүгін Әр команданы ортаға шақырамыз, кешіміздің өтілу, тәртібімен таныстырайық
Сайыс 5кезеңнен тұрады
1.Ұйымдастыру ( Топтың өзін таныстыруы, ұраны; )
2. Қас-қағым сәт (Блиц турнир)
3. Білгенге маржан 4. Ойлан тап?
5.Ұшқыр ойдан,ұтымды жауап. 6. Қорытынды. І.Қас-қағым сәт.Бұл турда жалпы12 сұрақ қойылады.Сұраққа 2 топ кезек - кезек жауап береді. Топ мүшелері қойылған сұрақтарға тек қана <<иә немесе <<жоқ>> деп жауап берулері керек.
1.Тікбұрышты координаталар жүйесін енгізген Р:Декарт па? (иә)
2.10х4+7х2-3= 0 квадраттық теңдеу ма? ((жоқ)
3.Гипербола-квадраттық функцияның графигі ме? ( жоқ)
4. 9-ға қарама-қарсы сан 1/9? (жоқ)
5.Ы.Алтынсарин <<миллион>>ұғымын қазақ жеріне алғаш таратты ма? (иә, 1879 ж Орынборда)
6.Тікбұрышты үшбұрыш туралы теорема Пифагор теоремасы ма? +
7.1-ден 100-ге дейінгі натурал сандардың қосындысы 5060-қа тең бе? (жоқ)
8. Барлық қабырғасы тең тік төртбұрыш ромб бола ма? ( жоқ, квадрат),
9.Шеңбердің центрі арқылы өтетін хорда диаметр деп атала ма?(+,)
10.Шеңбердің ұзындығының диаметрге қатынасы П 3,12-ге тең бе? (жоқ, 3,14)
11 Жарты алманың жартысы (1/2)-ге тең бе? (жоқ )
12.Тік төртбұрыштың диагоналдары тең-өзіне тән қасиет пе ? (иә)
ІІ.Білгенге маржан: Бұл турда 6-сұрақ қойылады.Сұраққа 2 топ белгілі ретпен жауап береді.Берілген сұраққа дұрыс жауап берілмесе онда алғашқы 1-көмек (2,3 )беріледі.Бірақта ұпай шегеріліп тұрады.
1 сұрақ.Бұл математиктің басындағы ескерткіш тақтаға шар және оған сырттай сызылған цилиндр ойылып салынған 200 жыл өткен соң осы сызба арқылы оның жерленген жерін тапқан Бұл қай математик? (Архимед)
1- көмек.Туған қаласы Сиракузды жау басып алғанда, бұл математик сызбасын сызып,оймен геометрия мұхитын шарлап отырған.Римдік жауынгер жүр дегенде,ол есебімді шығарып бітірмей ешқайда бармаймын деген. Сонда ашуланған Римдік жауынгер оны қылышпен шауып тастаған.
2-көмек. <<Эврика >>сөзінің авторы
3 көмек. Осы кісінің есімімен байланысты физикалық заң бар.
2-сұрақ:Діни тұрғыдан сандық соқыр сенімдерінің ішінде әлі күнге дейін санадан арылмай келе жатқан сандар бар. Мысалы,666-<<пері саны>>,3 және 12 пифагоршылдар мектебінде бақытты сан деп есептеген,ал4 санын денсаулықтың,үйлесімдіктің саны деп есептеген,ал <<шайтан саны>> деп қай санды есептеген? () (13)
1-көмек. Бірқатар елдерде бұл санмен үйлерді,жатақханаларды және қонақ үйлердегі бөлмелерді,жолаушы кемелердегі каюталарды нөмірлеген.
2 көмек. Математикалық тұрғыдан А.Николаев пен П:Поповичтің ғарышқа ұшуы осы күні басталды және ұшу ғарышкерлер үшін өте сәтті өтті.Кеңес Одағының Батыры атағын екі рет алған Талғат Бигелдинов өзінің тұңғыг рет жауға соққы берген ұшуын осы нөмірлі ұшақпен бастаған.
3-көмек. Квадраты 169-ға тең сан.
3-сұрақ:Теріс сандар алғаш рет қай елде пайда болды? ((Ежелгі Қытай)
1-көмек.Ең алғаш қағазды ойлап тапқан мемлекет.
2 көмек. <<Аспан асты елі>> атанған мемлекет.
3-көмек.28 жазғы олимпиада ойыны өткізілген мемлекет.
4-сұрақ:Әлемдік рекорд жасап <<Гиннес>>кітабына аты жазылған тұңғыш қазақ кім? (Талғат Мұсабаев)
1-көмек.1994 жылы 135 тәулік бойы космос әлемінде ұщып жүрді.
2-көмек.1998 жылы орбита 7 ай жүріп, 7 рет ашық аспан әлеміне шыққан.
3-көмек. Ғарыштың қара тұңғиығына 30 сағатын бетпе-бет өткізген.
5-сұрақ: Ағылшын математигі Д.Сильвестр енгізген термин қалай аталады? (Дискриминант)
1.Қазақ тіліндегі мағынасы <<айырма>> дегенді білдіреді
2. Осы терминге байланысты теңдеулердің түбірлерінің саны анықталды.
3. Квадрат теңдеулерді бұл терминнің көмегінсіз шешу мүмкін емес.
6 сұрақ: Көптеген ерекше сандар ұлы математиктердің есімдерімен аталады. Мысалы: п санын Архимед саны, е 2,718281 санын Эйлер саны деп атайды.Ал Шахризада саны деп қай санды атайды? (1001)
1.Осы кейіпкерге байланысты ертегі бар және ол жөнінде фильм де түсірілген.
2.Ертегінің атында <<күн>> сөзінің антонимі кездеседі.
3.Цифрланының қосындысы 2-ге тең,төрт таңбалы сан.
ІІІ.Ойланған жетер мұратқа.
Бұл турда да 6- сұрақ қойылады. Сұрақтың жауабы үшін жауап кілттері беріледі.Жауап дұрыс болмаса қарсы топ жауап беруге болады.
1: Алты аяқ болса да,төрт аяқтай тез жүгіре алмайды. Жауаптың кілті: 4салт 6 Жауабы: салт атты
2:Грек тілінен аударғанда <<керілген жіп>> мағынасын білдіретін үшбұрыштың элементі.Бұл қандай элемент?
Ж.кілті:3 4 5 жауабы: гипотенуза
3.Асыл тастар өлшем бірлігі.Ж.кілті: алтын бриллант інжу.Жауабы: Карат
4.Сандарды қосудың ең әдемі тәсілін ойлап тапқан кім? Ж кілті:прогрессия тапсырма Жауабы: Гаусс тәсілі
5.Байкал көліне неше өзен құяды? Ж.К. 6 3 3.Жауабы:336
6.7х2+2х-9 0 теңдеуінің түбірін тап. Ж.К. 0 1 Жауабы:х1 -99/7, х 2 1
4-тур:Ұшқыр ойдан, ұтымды жауап.(қызықты сұрақтар)
1.Автобустан тусу үшін не істеу керек?(Автобусқа міну керек)
2.Сен қараңғы бөлмеге кірдің бірінші май шам жағасың ба? Керосин майды жағасың ба? (сіріңке )
3.4 пен 5-тің арасына қандай таңба қойылғанда 4-тен артық бірақ 5-тен кем сан шығады? (үтір)
4.Бөлмеде 2 ит, 3 құс, 1 шыбын бар. Осы жануарлардың бәрінің аяқтарын қосып есептегенде қанша болады? (20)
5.Анасы 16 мандарин сатып алды. Жартысын Думан жеді, Айша екі мандарин жеді, Қалғанының жартысын Дина жеді. Қанша мандарин қалды? (3) 6. Екі адам 4 сағат шахмат ойнады. Олардың әрқайсысы неше сағат ойнады? ( 4 сағат)
5 .Қорытынды.