Жердің кішірейтілген дәл үлгісі

С.Бреусов атындағы жалпы орта мектебінде
9-10 сынып оқушылары арасында өтілген
<> зияткерлік сайысы.

Сабақтың мақсаты: білімді, жан-жақты болуға үйрету. Білуге, үйренуге деген қабілетін арттыру. Жарысуға, жарыста жеңімпаз болуға қызушылығын дамыту. Білімді, дарынды, озық болуға тәрбиелеу.

Құрал жабдықтар: нақыл сөздер, сұрақтар жинағы, бағалау парақтары, ұпай беру таяқшалары және т.б.
Жүргізуші : Асыл тастан, өнер жаста ,шығады деп дарынды
Халық айтса , халық сөзі , әрқашанда нанымды
Сол білімнің жолын қуған 9-10 сынып оқушылары атынан
Қабылдаңыз шын жүректен сәлем сіздерге жалынды

Жүргізуші : Білім жарысы 5-кезеңнен тұрады, 16 оқушы қатысады. Осы кезеңнен озып шыққан оқушы <<Ең үздік оқушы >> деген атағын алады. Сайысқа қатысатын 9-10 сынып оқушыларын таныстырып өтейік.
Сонымен бірге <<әділқазылар алқасында>> таныстырып өтейік.
Төрт көзіміз түгел болса іске сәт деп жарысымызды бастайық.

1-кезең. Бәйге.
Бұл кезеңде сендер берілген сұраққа бірінші жауап беруге тырысыңыздар. Жауабыңыз дұрыс болмаса келесі бала жауап береді. Әр дұрыс жауапқа 10 ұпай аласыздар. Сұрақ толық оқылып болған соң жауап беру керек.

Бәйге (Мықты болсаң тауып көр)

1. Астана қаласында 2017 жылы өтілетін халықаралық көрме
(ЭКСПО-2017)
2. 2002 жылы <<Түркі әлеміне ерен еңбек сіңірген ақын>> атты сыйлығын жеңіп алған
қазақтың көрнекті ақыны (Мұхтар Шаханов)
3. Аспан денесінде кездесетін <<құйрықты жұлдыздардың>> атауы қандай. ( Комета )
4. Әлемде гүл өсіруден бірінші орын алатын мемлекет ( Нидерланды)
5. Католиктер дінінің орталығы.( Ватикан )
6. Ғылым, бейбітшілік және басқа да салаларда озық жетістіктері үшін берілетін сыйлық
( Нобель сыйлығы )
7. Мұсылманның Алла атынан түсірілген тәлім - тәрбиелік , уағыз- өсиет, ереже - қағидалар жиынтығын не деп атайды. ( Шариғат )
8. Конституциясы жоқ дамыған европалық мемлекет ( Англия )
9. Англия мен Франция елдері арасындағы метро қай бұғаз арқылы өтеді.
( Ла-манш )
10. Мысыр елінде атақты қолбасшы Александр Македонский салдырған қала (Александрия)
11 Атақты Голливуд кинофестивалінде жыл сайын берілетін сыйлық .
( Оскар сыйлығы )
12 Ең соңғы пайғамбар. (Мұхаммед пайғамбар )
13. 2014 жылы футболдан әлем чемпионаты қай елде өтіледі. ( Бразилия )
14. Чернобль трагедиясы>> қай ел болды. ( Украина )
15.Европаның жеті мемлекетін кесіп өтетін өзен. ( Дунай )
16.Кир патшасын жеңген әйел патша ( Томирис )
17.Еліміздің ең биік телемұнарасы қай қалада ,қалай аталады.
( Көктөбе, Алматы )
18.Еліміздегі республикалық статусы бар қалалар (Астана-Алматы)
19.Мысыр елінде мамлюктер мемлекетінің билеушісі болған қыпшақ баласы (Бейбарыс сұлтан )
20.Былтырғы жылы Лондон Олимпиадасында Қазақ елі қанша алтын медаль жеңіп алды.
( жеті )
21.Әмір Темір патшаның басшылығымен салынған мавзолей. (Ахмет Яссауи )
22.Ең алғаш жердің шар тәрізді екенін тапқан астраном ( Н.Коперник )
23.Соғыс кезінде ақын Жамбыл Жабаевтың Ленинград қаласының тұрғындарына арнап жазған өлеңі. (Ленинградтық өренім)
24. Әлемде жеті кереметтің бірі атанған << Зевс құдайының мүсіні >> қай елде орналасқан ( Грекия )
18. Қазақстанда алғаш рет қай өзеннің бойынан аспалы көпір салынды. ( Ертіс )
19. Әлемде сұлулық пен махаббаттың символы кім болып табылады. ( Афродита )
20. Рим империясын бағындырған гундер (сақтар) патшасы (Аттила )
21. Қазақтар үшін астрономиялық сағат ( Жеті қарақшы )
29. <<Екінші Аристотель>> атанған ғұлама ғалым, философ.
( Әбунасыр әл- Фараби )
30. Атақты қолбасшы Наполеон Бонопарттың соңғы шайқасы (Ватерлоо)
31.1915ж. Ипр өзенінде Германия алғаш рет пайдаланған қару
( Химиялық қару )
32. Қырғыздың <<Манас>> жырын зерттеп, алғаш рет қағаз жүзіне
түсірген ғалым . ( Шоқан Уалиханов)
33. Еліміздегі зияткерлік мектептер кімнің атымен аталады.
(Нұрсұлтан .Назарбаев)
34. Қазақстан арқылы өтетін Қытай мен Европа елдерін байланыстыратын жол қалай аталады.
( Батыс Қытай- Батыс Европа )
35. Қазақтың ең алғашқы <<Амангелді>> дыбысты фильмін түсірген киностудия. ( Ленфильм )
Шәкен Айманов)
36. Алматы қаласындағы мұз айдын ( Медеу )
37. Батыста тарихтың атасы деп кімді атайды. (Гередот)
38. 20-ғасырдың 60-80 жылдары халықаралық жарыстарға қатысып,
елімізде ең алғаш лауреат атанған ансамбль. (Дос-Мұқасан)
39. Ең алғаш Айға аяқ басқан американ ғарышкері ( Нил Армстронг)
40. Жер бетіндегі халықтардың мүддесін қорғайтын халықаралық ұйым.
( Біріккен Ұлттар Ұйымы )

2-кезең <<Полиглот>>
Бұл кезеңде берілген мақал - мәтелдің бір сөзі жасырылған. Сол сөзді тауып болған соң , оны орысша және ағылшыншаға аудару керек. Егер жауабы толық берілген жағдайда берілетін ұпай саны - 15 балл. Естеріңізге сала кетейін, осы ойыннан кейін ұпайы аз оқушылар ойынмен қоштасады.

Полиглот № 1

1. Қойдың ____ қорғасын орысша - молоко
(сүті,майы, еті) ағылшынша - milk
Қойды соққан оңбасын.

2. Малды _____ баққаның , орысша - хорошо
(адал, көппен, жақсы)
өзіңе абырой тапқаның. Ағылшынша- good

__________________________________________________________

Полиглот № 2

3. Қарға баласын аппағым дер , орысша - мягкий
Кірпі баласын _________ дер. ағылшынша - san
(жұмсағым, кірпігім, мамығым )

4. ______ жайын еккен білер, орысша - урожай
(ағаштың, егіннің, шөптің )
Арбаның жайын жекен білер. ағылшынша - field

_____________________________________________________________

Полиглот № 3

5. Қына тасқа бітеді, орысша - знание
__________ басқа бітеді. ағылшынша - knowledge
(ақыл-ой, өнер, білім , )

6. Досы көпті ____ алмайды , орысша - враг
(соттай, жау, жеңе )
Ақылы көпті дау алмайды. ағылшынша - nemye

__________________________________________________________________________

№ 4

7. Сабағы жаман ағаштың, орысша - фрукты
______ де жаман. ағылшынша - fruit
(дәні, түрі, жемісі)

8. Алыстан _____ береді , орысша - привет
( көмек, сәлем, жәрдем )
--------------------------------------------------------------------------------
әдепті елдің баласы. ағылшынша - hello
--------------------------------------------------------------------------------

Полиглот № 5

9. Жас-жастың ____ бір , орысша - желания
(тілегі, арманы, ойы )
Жібектің түйіні бір. ағылшынша - wishes

10. Әкім адал болмаса жұрт бұзылар , орысша - цена
Сауда адал болмаса, _____ бұзылар. ағылшынша -
(тауар, нарық, достық )
____________________________________________

Полиглот № 6

11. Туған биде ____ жоқ, , орысша - рожденный
(туған, бауыр, туыс) . ағылшынша - born
Туғанды биде иман жоқ.

12. Ел қыдырған _____, орысша - критик
(қайыршы, жыршы, сыншы) . ағылшынша - critic
Тоғай аралаған үйші.
_________________________________________________________

Полиглот № 7

13. Жер таусыз болмайды, орысша - страна
_____ даусыз болмайды. . ағылшынша - country
(мал, ел, жесір)

14. Жоқтық ______ емес, орысша - стыд
(ұят, арсыз, кемшіл )
Байлық мұрат емес. . ағылшынша - shame
____________________________________________________________

Полиглот № 8

15. Жақсы ай мен күндей, орысша - одинаково
Әлемге ______. . ағылшынша - the same
(бірдей, күлімдеген, ортақ )

16. Жер таусыз болмайды, орысша - страна
Ел даусыз болмайды. . ағылшынша - country

(мал, ел, жесір)

____________________________________________________________

3-кезең. <<Кім тапқыр >>
Бұл кезеңде сіздер өздеріңіз таңдап алған сұраққа жауап бересіздер. Мына сызбаға назар аударыңыздар. Сызбада алты пән бойынша сұрақтар деңгейленіп көрсетілген.Бұл жерде бірінші болып ұпайы аз оқушылар таңдайды.

Физика

1. Өздігінен сәуле шығару құбылысы ( радиоактивті ) 5
2. . Физикаға <<инерция>> терминін енгізген итальян астраномы ( Г. Галилей ) 10 3. Обьективті бар, шексіз, үш өлшемді материя ( кеңістік немесе х, у, z ) 15
4. Табиғатта қанша орта бар ( қатты, сұйық, плазма және вакуум) 20

Қазақстан тарихы

1. 1916 жылғы көтерілістің негізгі сипаты. ( Ұлт-азаттық ) 5
2. 1643 жылғы Жәңгір ханның басшылығымен қазақтар жоңғарларды жеңген шайқас.
( Орбұлақ шайқасы ) 10
3. Тыл жұмыстарынан оралғандар <<Жас арбакештер>> одағын құрған қала.(Петропавл ) 15
4. Тарихшылар ерекше суреттеген ғұндардың соғыс құралы.
(Бес бөліктен тұратын тұратын садақ ) 20

Қазақ әдебиеті

1. <<Аяз би >> ертегісінде Мадан ханның шыққан тегі ( Наубайшы ) 5
2.. М. Мақатаевтын <<Аққулар ұйықтағанда>> поэмасындағы
көлдің аты (Жетім көл ) 10
3. Қазақ елінде алғаш рет жазылған шығарма - роман.( Бақытсыз Жамал ) 15
4. Немістің ұлы ақыны Гетемен ой бөліскен қазақтың қаламгері. (Абай Құнанбайұлы) 20

География

1. Канада елінің жалауында не бейнеленген. ( жапырақ) 5
2. Гоби шөлінде орналасқан көл . ( Лобнор ) 10
3. Теңіз саяхатшысы Ф. Магеллан Оңтүстік Американың қай аралдарын кесіп өткен. ( Отты жер ) 15
4 . Дүние жүзіндегі ең биікке орналасқан астана. ( Ла-пас ) 20

Биология

1. Қант, спирт, бояу және лакмус алуға не қолданады. (Қыналар ) 5
2 Түрді латын тілінде қос атпен атауды ғылымға кім ұсынды. ( К. Линней ) 10
3. Қанның қызыл түсті болуы неге байланысты. (гемоглобин ) 15
4. Инсулин гормоны қай жылы жасанды жолмен бөлініп алынды. . ( 1921ж. ) 20
Химия

1. Ас тұзы құрамында болатын сілтілік металл. (натрий) 5
2. Қандай <<Ұн>>астықтың өнімін арттырады, бірақ одан нан пісіруге болмайды. ( фосфор) 10
3. Алюминий сульфаты ерітіндісіндегі лакмус индикаторының түсі. (қызыл) 15
4. Синтетикалық каучукті алғаш рет синтездеген ғалым. (Лебедев) 20

Дүние жүзілік тарихы

1. Адамдардың ағаш пен тасты құрастырып жасаған алғашқы қару түрі. (гарпун) 5
2. Жау басып кіру қаупінен халық пен өндіріс мекмелерін көшіру. (эвакуация) 10
3. <<Джоконда >> деп аталған әйгілі суреттің авторы. (Леонардо ДО Винчи) 15
4. Орта ғасырдағы Осман империясының езгісіне қарсы шыққан
болгар және серб партизандары өздерін кімдер деп атады. (Гайдуктер) 20

4-кезең. Логика.

Тапсырмада бес математикалық сұрақтар берілген. Осы тапсырманы орындау сіздерге бес минуттық уақыт беріледі. Егер ойыншы есепті толық шығарған болса берілетін ұпай саны - 50. Естеріңізге сала кетейін , осы ойыннан кейін ұпайы аз ойыншылар ойынмен қоштасады.

Логика (Жүйрік болсаң, шешіп көр)

1. Келісім бойынша бір жұмысшы әр жұмыс істегені үшін 48 доллар алатын болған, ал әр жұмысқа шықпай қалған күні 12 доллардан айырылатын болған. Содан 30 күн өткен соң ақша алайын десе, оған түк тимейтін боп шығады. Сонда ол 30 күн ішінде қанша күн жұмыс істеген?

Жауабы: 6 күн жұмыс істеген (24 күн жұмысқа шықпаған)

2. Алматыдағы әрбір тұрғын не қазақша, не орысша , не екі тілде де сөйлейді. Егер барлық тұрғынның 60 пайызы орысша, 70 пайызы қазақша сөйлейтін болса, екі тілде де сөйлейтін тұрғындардың үлесі қандай?

Жауабы : 30 пайыз

3. <<Кешегі ауың ауыр болды ма?>>,- деп бір балықшы көрші балықшыдан сұрапты. Ол <<Екі үлкен табан балық пен бір шортанды ауладым. Барлығының салмағы 15 кг. Шортаным керемет! Әр табан балықтан үш есе ауыр еді >>. Сонда шортан балықтың салмағы неше болғанын есептеңдер.

Жауабы: 9 кг

4. Мұғалім емтиханда 25 сұрақ қойды. Оқушылар дұрыс жауап үшін 4 балл және қате жауап үшін 1 балл алады.
58 балл алған оқушы қанша сұраққа дұрыс жауап берді.

Жауабы: 11 сұраққа дұрыс жауап берді.

5. Бір газеттің кез келген жерінен алынған екі беттің оң жағында 4-бет, сол жағында 9-бет деп жазылған. Газет неше беттен тұрады.

Жауабы: 10 бет

5- кезең. Жорға
Бұл ақтық кезеңде әрбір ойыншы бір минутта 16 сұраққа жауап беру керек. Әр дұрыс жауапқа 5 ұпай беріледі.

Жорға-1
1. Ең жылдам планета ( Меркурий )
2. Ең алғаш ғарышқа жол ашқан кім. ( Ю. Гагарин )
3. 29 ақпан күні қанша жылдан кейін айналып келеді. ( 4 жылда )
4. Мұхит суы неше градуста қатады. ( -1-2 градуста )
5. Жердің тіршілік қабаты ( Биосфера )
6. Ұлы Жібек жолы қай жерден басталады. ( Қытай )
7. Құрлықта ең ірі құс ( Страус )
8. Шу өзені қайда барып құяды ( Құмға )
9. Тойда қариядан не сұрайды ( Бата )
10. Абайдың шын аты ( Ибрахим )
11. Абылай ханның бала кезіндегі бүркеншек аты. ( Сабалақ )
12. Нәрестеге берілетін сый ( Бәсіре )
13. <<Қан мен тер >> кітабын жазған жазушы ( Ә. Нұрпейісов )
14. Айт кезінде айтылатын өлең (Жарапазан)
15. Қапшағай су қоймасы қай өзеннің бойында салынған ( Іле )
16. Қазақстандағы ғарыш алаңы. ( Байқоңыр)
Жорға -2

1. Зубрға ұқсас америка жануары ( Бизон )
2. Австралия материгінің байырғы халықтары (Аборигендер)
3. Босфор бұғазы қай теңіздерді жалғастырады. ( Жерорта мен қара )
4. Үстүрт қорығында кездесетін жабайы қой (Муфлон қойы)
5. Суының тұздылығы өте жоғары көл. ( Өлі теңіз )
6. Суы мол өзен (Амазонка )
7. Оңтүстік Қазақстан облысындағы шөл ( Қызылқұм )
8. Құрлықтағы ең ірі жануар ( Піл )
9. Арыс өзені қайда барып құяды. ( Сырдария өзеніне )
10. Тойда екі жасқа айтылатын өлең ( жар-жар )
11. Қазақ халқынан щыққан тұңғыш географ.( Ш.Уалиханов )
12. Бұрышы жоқ фигура ( Шар )
14. Су неше градуста қатады. ( 00 градуста )
15. Ең құрғақ материк (Австалия)
16. Өлеңмен жазылған шығарма (Поэма)

Жорға -3

1. Атомы ең қарапайым элемент.( сутегі )
2. Теңіз суының тұздылығы немен өлшенеді. ( Промилле )
3. "Бармағын тістеу>> сөзінің мағынасы неде.( өкіну )
4. Абылай ханның бала кезіндегі лақап аты. (Сабалақ )
5. Жаңбыр тамшысын жерге құлататын күш.( Ауырлық күші )
6. Жердің деңгейі қай деңгеймен өлшенеді. (теңіз деңгейімен )
7. Оңт. Америкада португал тілінде сейлейтін ел. ( бразилия )
8. 29 ақпан күні қанша жылда бір рет келеді.( төрт жыл )
9. Европа және Азия бөліктерін бөліп тұрған тау.( орал )
10. Үш таңбалы санның ең үлкен саны. ( 999 )
11. Көлемі ең кіші мұхит. ( Үнді )
12. Қазақстанда кеме қатынасына қолайлы өзен. ( ертіс )
13. Қазақстанмен неше ел шектеседі. ( 5 )
14. Жердің кішірейтілген дәл үлгісі. ( глобус )
15. Адам қаны топтарының саны. ( 4 )
16. Ең суық планета (Плутон)

Қорытынды.
Бүгінгі <<Ең үздік оқушы >> зияткерлік сайысы өз мәресіне жетті. Қазір бұл сайыстың бағасын әділқазылар өздері береді. Мұғалім жалпы қорытынды бағасын беріп, жеңімпазды анықтайды. <<Жеңісіміз құтты болсын! Әрқашан биіктерден көріне беріңдер >> деген тілекпен сайысымызды аяқтаймыз .

Ұқсас жұмыстар

"Мұхиттар." 5-сынып

"білім бәйгесі" сайыс сабағы

Глобусты қалай қолданады

Адам болу - арманым

Мұзды мұхит

Көлінен безген қаз оңбас

Жер - шар тәрізді дене. глобус - жердің дәл үлгісі

«жас географ» сайысы

Дүниежүзілік мұхит және оның бөліктері. мұхит суының температурасы мен тұздылығы

1994 жылы Байқоңыр космодромын Ресейге жалға беру мерзімі

Пәндер