Өсімдік ұлпаларының түрлері

Сабақ жоспары
Ұзақмерзімді жоспар бөлімі

Мектеп:ЖББ №5
Күні:
Мұғалімнің аты-жөні: Райханова А.К.
Сынып: 6Б
Қатысқандар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақ тақырыбы
Ұлпалар туралы түсінік. Өсімдік ұлпаларының түрлері: түзуші, жабын, негізгі (ассимиляциялық және қорға жинақтаушы), өткізгіш, механикалық ұлпалар. Өсімдік мүшелерінің жасушалық құрылысы. Өсімдік -- көпжасушалы организм.
Оқу мақсаттары
Оқушыларға өсімдік ұлпаларын ажырата білуге, өсімдікте атқаратын қызметіне тоқталу арқылы білім беру.
Сабақ мақсаттары
Оқушыларға : түзуші, жабын, негізгі , өткізгіш және бөліп шығарушы ұлпаларының құрылысымен таныстыру, зертханалық жұмыс жасату арқылы түрлерін ажырата алу білімін қалыптастыру.
Бағалау критерийлері
Оқушы оқу мақсатына жетеді, егер:
Ұлпаларға тура анықтама береді;
Ұлпалар туралы тапсырмаларды құрастырып анықтап жазады
Топпен дұрыс баға бере алады

Тілдік мақсаттар
Оқушылар:
Өз зерттеуін жоспарлау кезеңдерін ауызша және жазбаша нысанда талқылай алады.
Өз идеяларын плакаттағы схема түрінде көрсете алады. Кейін оқушылар басқа плакаттармен жұмыс істеп, өз пікірлерін айтып және өз идеяларын дамыта отырып, басқаларының идеяларын толықтырады.

Құндылықтарды дарыту
Көпмәдениеттілік
Интернационализм
Әлем азаматы
Оқушылар топта, жұпта жұмыс жасау арқылы бір-біріне көмек көрсетуге, сенімді ,әділетті ,шыншыл болуға үйренеді.
Тақырып бойынша тірек сөздерді үш тілде қабылдау арқылы көптілді орта қалыптастырады..
Пәнаралық байланыстар
химия
АКТ қолдану
http://bilimland.kz/ru/content/structure/1983-tela_i_veshestva#lesson=17618
https://www.youtube.com/watch?v=1tvg_gfZpY4 (0м -3,45м)
Бастапқы білім
Жасуша құрамындағы органикалық заттар: көмірсулар, нәруыздар, майлар және бейорганикалық заттар: су, тұз ерітінділері. Қоректік заттардың қорға жинақталуы.
Сабақ барысы
Сабақтың кезеңдері
Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет
Ресурстар
Сабақтың басы
2 мин

5 мин

5 мин

2мин
Мұғалімнің кіріспе сөзі. (Сабаққа психологиялық көңіл-күй)
Үй жұмысын тексеру (бақылау, өзін-өзі тексеру, өзара тексеру)
Мақсаты: оқу материалының игерілу деңгейін тексеру, проблемалар Проверить уровень усвоения учебного материала, выявить проблемалады анықтау және оларды түзету.
А)Тірек білімдер актуалдау
Формасы: ұжымдық
Әдісі: жеке
Тәсілі: сұрақ-жауап

Жалпылама сұрақ:
Кинетикалық энергия
Потенциалдық энергия

оқушылардың жақын арада даму аймағын анықтау.
Оқушылармен бірлесіп сабақтың/оқу мақсатын анықтайды.

Мұғалім үнтаспадан құстың, судың, ағаш жапырақтарының сыбдырын естіртеді. Оқушылар сол дауыстар бойынша иелерін атап шығады.
Балалардың жауаптары тыңдалып, сабақтың тақырыбын шығарады.
Балалар барлығы қосылып С. Қалиевтің өлеңін оқиды.
Бұлбұл қалай сайрамас,
Жайнап тұрса жер - аспан.
Ел - жұрт қалай жайнамас
Ынтымағы жарасқан.
Интерактивтік тақта

ортасы

5. Жаңа тақырыпты түсіндіру
Кестені толтыру барысында жаңа тақырыпты меңгеру
ҰЛПА
Құрылысы
Қызметі
1.Түзуші
2. Жабын
3. Негізгі
4. Тірек
5. Өткізгіш
6. Бөліп шығарушы

<<
Сабақ соңы

5 мин

Қортынды тапсырма
Тапсырма: Дәптерде берілген аяқталмаған ойды оқушылар өз ойларымен жалғастырып эссе жазуы тиіс.
Өсімдік ұлпаларының түрлері ...............
Рефлексия
Мақсаты: Оқушылардың өз тәртіптеріне рефлексия жасауды мобильдендіру (мотивация, әрекет тәсілдері, қарым-қатынас).
Рефлексия. Оқушылар стикерге мына сұрақтарға жауап жазады: Учащиеся, предварительно подписав стикеры, записывают: 1. Маған сабақта не ұнады. 2. Маған немен жұмыс істеу керек? 3. Смайл арқылы өзінің көңіл-күйін бейнелейді және стикерді күн бейнесіндегі тақтаға жапсырады.

2. Үй тапсырмасы.
Жаттығу

стикеры
Саралау - оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз?

Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау - оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?
Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы
Барлық оқушылар:
Температура түсінігін білу, термометр көмегімен температураны өлшей білу, температураны 0С-ден К-ге аудару.
Оқушылардың көбісі:
Термометрлер түрлері мен температуралық шкалаларды білу,
Температура және жылулық энергия арасындағы айырмашылықты сапалы түсіндіру

Кейбір оқушылар
Қыздыру температурасының уақытқа тәуелділік графигіне талдау жасау
өзара тексеру.
өзін-өзі тексеру.
ауызша сұрақ
Іс-әрекеттердің ауысуы, барысында шаршауды төмендету үшін мұғалімге қозғалыстар және көру бұрышын өзгерту жұппен және жеке жұмыс

Смена видов деятельности, передвижение и изменение угла зрение на учителя и доску при индивидуальной работе и в парах - снижает утомляемость.
Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?
Жеткізбесе, неліктен?
Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?
Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?
Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?
Төменде қалдырылған орынды жүргізілген сабақ бойынша түсіндірмелер үшін қолданыңыз. Сол жақтағы бағанда берілген сабақ бойынша неғұрлым маңызды сұрақтарға жауап беріңіз

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?
1: кинетикалық және потенциалдық энергияны қайталау (оқушылар түсіндіре алды және мысал келтірді)

2: оқу материалын бекіту (жеке жұмыс, өзін-өзі тексеру)
Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

2: Оқу материалын бекіту барысында консультация үшін жоғары деңгейдегі оқушыларды тарту.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?
Кейбір тұйық оқушыларды сабаққа көңілдерін аударудың нәтижесінде олар дискуссияға жақсы қатысты және қорытынды жасай алды. Келесі сабақтарда осы оқушыларға көңіл бөлу.

Сабақ жоспары

Бөлімі: Адам. Жер. Ғалам
Мектеп: ЖББ №5
Күні:
Мұғалімнің аты-жөні: Райханова А.К.
Сынып: 6Б
Қатысқандар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақ тақырыбы
Тұқымның сыртқы және ішкі кұрылысы. Тұқымның типтері. Даражарнақты және қосжарнақты гүлді өсімдіктердің тұқымдарының құрылысы.
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары
өсімдіктің генеративті мүшесі - тұқым, оның құрам бөліктерін, дара жарнақты және қос жарнақты тұқымдардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын салыстыра отырып оқыту.

Сабақ мақсаттары
тұқымның әрбір бөліктерінің қызметін, өзіндік ерекшеліктерін оқушы тұлғасына жете түсіндіру;
Оқушылардың жаратылыстану-ғылыми ойлау деңгейін дамыту
Бағалау критерийлері
Оқушылар тұқымның әрбір бөліктерінің қызметін, өзіндік ерекшеліктерін оқушы тұлғасына жете түсіндіру;
Топпен жұмыс жасай білуі
Өзара бірін-бірі бағалауы
.
Тілдік мақсаттар

Пәнге тән терминология: даражарнақты, қосжарнақты, тұқым
Құндылықтарды дарыту

Оқушылар бір - бірінің ойын тыңдайды, өзара сыйластықты қалыптастырады. Жұпта, топта, топпен жұмыс істей білу. Оқушылар белсене қозғала отырып, сымбаттылықтарын сақтауға жаттығу жасайды. Бір-бірінің іс-қимылдарын түсіне білу.
Пәнаралық байланыстар
Физика пәнімен болашақ энергиясы, өнеркәсіптің, ғаламторды пайдалану туралы, химия пәнімен өнеркәсіп өндірісінің болашағында, биология пәнімен денсаулықты сақтаудағы салауатты өмір салтының маңызы туралы мәлімет алуда байланыстыра алады.
АКТ қолдану дағдылары
Осы сабақта оқушылар интерактивті тақта көмегімен тақырыпқа сай әртүрлі сайттар арқылы жаңа ақпаратты тез ұғып, түсіну дағдыларын дамыта алады.
Бастапқы білім

Оқушылар қоршаған ортаның құбылыстарын, үдерістерін және нысандарын оқыту қажеттігін түсіндіреді (3 сынып).
Қоршаған ортаның құбылыстарын, үдерістерін және нысандарын оқытуға қажетті жағдайлар мен тұлғалық қабілеттерді анықтай алады (2 сынып).
3 сынып <<Жаратылыстану>> пәнінің бағдарламасынан оқушылар аса маңызды ғылыми жаңалықтар және олардың адамның күнделікті өміріне әсері туралы біледі. Өзіндік таңдаулар мен ой-толғаулардың негізінде зерттеулердің өзекті бағыттарын анықтай алады (4 сынып).

Сабақ барысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар
Сабақтың басы
5 минут
Ұлпалардың түрлерін ата
Түзуші
Жабын
Негізгі
Тірек Құрылысы және қызметі
Өткізгіш
Бөліп шығарушы

Сабақтың ортасы
5 минут

15 минут

10 минут

7 мин

Топтағы жұмыс критерийі мен топ жұмысын бағалау критерийі ұсынылады:
Топтағы ынтымақтастық сақталған
Барлық топ мүшелерінің белсенділігі
Тақырыптың жаңа идеямен ашылуы
Уақыттың сақталуы

(Ж, Т, Б) Оқушыларға ғылымдағы зерттеулердің дамуы бойынша жасаған жорамалдарын талқылауға уақыт беріңіз. Оқушыларға өздерінің қызығушылықтары туралы ой шертулерін және олар зерттеулер жүргізгілері келетін аймақты анықтауларын ұсыныңыз.

(Т) Топтың постерді қорғауы және басқа топтардың бағалауы

Мәтінмен жұмыс
Сабақтың тақырыбын баяндау. <<Адам әрекетінен жер бетінің өзгеруі>><<Бағыттап оқу>> арқылы,мәтінді бөлімдерге бөліп оқыту
Табиғаттың экологиялық проблемалары туралы жазып, өз пікірлерін ортаға салады.Қорытындылау.

1. Сұрақ-жауап:
-Сонымен бұл мәтінді оқи отырып, қандай ой түйдіңдер?
-Адам үшін жердің қандай маңызы бар?
-Адам мен жер бірге өмір сүре ме?
-Жерді қалай қорғау керек?
Қос жарнақты
Ұқсастығы
Дара жарнақты
1. Екі тұқым жарнағы бар
2. Қабығы суға жібіткенде тез сылынады
3. Қоректік зат тұқым жарнағында жиналады
1. Тұқым жарнағы бар
2. Қабығы тығыз
3. Ұрық:
- сабақша;
- тамырша
- бүршікше
1. Бір тұқым жарнағы бар
2. Қабығын суға жібіткенде ажырату қиын
3. Қоректік зат эндоспермде жиналады
Қорытынды:
1. Дара жарнақты тұқымның құрылысындағы ерекшеліктер қандай
2. Ұрық қажетті қорек заттарын қос жарнақты тұқым мен дара жарнақты тұқымның қай бөлігінен алады?
Ғылыми жобаларды жасау бойынша ресурс:
https://www.youtube.com/watch?v=DS0gjUQrMhY&index=8&list=PLLvf0rO_bj8V0awTSgTmC-BYplNl_gsa_

Бұл ресурс сізге қолайлы тақырыпты ойлап табуға көмектеседі:
https://www.googlesciencefair.com/springboard/ru/
Ғылыми жаңалықтардың идеялары бойынша ресурс:
http://www.ideen2020.de/en/60/health/
Сабақтың соңы
3 мин

Кері байланыс

-Екі жұлдыз, бір тілек
Тілек ағашына ілінеді.
Топ бір-бірін бағалайды.
Сабаққа өз ойлары мен ұсыныстарын жазады.

(Ж) Менің топқа қосқан үлесім......
Маған қиындық туғызған жағдай.......
Мен өз бойымда жетілдіру керек ......
Рефлексия парағы
Саралау - оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?
Бағалау - оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?
Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталу

Барлық оқушылар: ғылыми жаңалықтар мен өнертабыстар туралы өз ойларын ұсына алады
Көпшілік оқушылар: Ғылыми жаңалықтарға ауызша мысал келтіре алады және олардың маңызын түсіндіре алады
Кейбір оқушылар: Жаңа ғылыми ашылулар әлемді қалай өзгертетініне болжам жасайды.
Болашақтағы ғылыми жаңалықтарға өз ойын қоса алады.

- оқушыларға әр түрлі сұрақтар беру арқылы ой қозғау жүргізу;
-өз бетімен іздену дағдыларын дамыту барысындағы іс- әрекеттерін бақылау;
-бағалау критерий бойынша оқушылар бір-бірін бағалайды;
-топпен жұмыс барысындағы іс әрекеттерін бақылау.
топтық, жұмыс кезінде бір-бірінің ойын сыйлап, құрметпен қарауға тәрбиелеу. Іс-қозғалыс кезіңде денсаулықты сақтау.
Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?
Жеткізбесе, неліктен?
Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?
Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?
Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?
Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Сабақ жоспары

Тақырыбы:
Сабақ
Тұқымның органикалық және бейорганикалық заттары. Тұқымдағы өсімдік ұрығы. Тұқымдардың алуантүрлілігі. Тұқымдардың өнуі, топыраққа сіңіру тереңдігі. Тұқымдардың таралуы, шаруашылық маңызы.
Күні,айы:
Мұғалімнің аты-жөні: Райханова А.К.
Сынып: 6Б
Сабаққа қатысқан оқушылар саны:
Сабаққа қатыспаған оқушылар саны:
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты
Тұқымның органикалық және бейорганикалық заттары. Тұқымдағы өсімдік ұрығы. Тұқымдардың алуантүрлілігі. Тұқымдардың өнуі, топыраққа сіңіру тереңдігі. Тұқымдардың таралуы, шаруашылық маңызы.
Сабақ мақсаты
Тұқым құрамындағы органикалық және беорганикалық заттармен таныстыру.
Тұқымның өнуіне қажетті жағдайлармен, өскіннің пайда болуымен таныстыру, білімдерін тиянақтау.
Сабақты оқыту мақсаты
Оқушыларға тұқымның өнуіне жәнем тыныс алуына, көгалдандыру жұмыстарына тоқталу арқылы білім беру.
Тұқымның өнуіне қажетті су, ауа, жылу және тынысалуға тоқтала отырып, бұрыннан білетін білімдерін кеңейту

Тілдік мақсаттар

Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңдері
Жоспарланған жұмыс
Ресурстар
Сабақтың басы(2-5 минут)
Дара жарнақты
Дара жарнақты
1. Тұқым дегеніміз не?
2. Қос жарнақты тұқымның құрылысын талдап беріңдер?
3. Дара жарнақты тұқымның құрылысындағы ерекшеліктері қандай?
4. Қос жарнақта және дара жарнақты тұқымдардың құрылысын, бір - бірімен салыстыра отырып сызбанұсқа арқылы түсіндір?
5. Дара жарнақты өсімдікке қандай өсімдіктер жатады?
6. Тұқым қай өсімдіктерде өте көп түзіледі?
2. Ұрмебұршақ тұқымында қоректік заттар қайда жиналған?
3. Бидай тұқымында ше?
Венн диаграммасы
Қос жарнақты
Қос жарнақты
ұқсастығы
ұқсастығы

Сабақтың ортасы (6-40 минут)
Бүгінгі сабағымыз тұқым, тұқымнын түрлері ,қызметтері, айырмашылықтары туралы болмақ.
Тұқым-жатынның тұқым бүршігінен дамиды.

Қос жарнақты тұқымның құрылысы:
1.Қабығы 2.Екі жарнағы 3.Ұрығы 3.1Алғашқы тамырша 3.2.Алғашқы сабақша 3.3Бүршікше
Үрмебұршақ тұқымының құрылысын талқылау
Дара жарнақты тұқымның құрылысы: 1.Қабығы 2.Бір жарнақ 3.Эндосперм 4. Ұрық
Бидай дәнегінің ұзынынан (қақ жарылған) құрылысын талқылау
Өсімдіктер тіршілігіндегі құбылысты түсіну үшін, өсімдіктердің мүшелерімен және жасушаларының құрылыстарымен танысып қана қоймай, олардың өнуіне қажетті жағдайларды да білу керек. Толық пісіп жетілген тұқымдар қолайлы жағдайлар туған кезде ғана өне алады. Тұқым өну үшін су, жылу, ауа, жарық қажет. Қандай жағдайда да тұқым өнетінін тәжірибе арқылы анықтайық. Төрт стакан алып, оның әрқайсысына жүгерінің он тұқымын (құрғақ) саламыз. Әрбір стаканды нөмірлейміз. Бірінші стаканды шынымен жабамыз. Екінші стаканның түбіне суланған мақта немесе сорғыш қағаз салып, оның үстіне тұқымдарды орналастырамыз. Су буланып кетпеу үшін бетімен шынымен жауып мақтаның үнемі дымқыл болуын қадағалап отыру қажет. Үшінші стакандағы тұқымдарды суға батып жататындай етіп су құйыңдар. Төртінші стаканда екіншідегідей тұқымдар дымқыл матаның үстіне орналастырылады. 5 - 7 күннен кейін бірінші стакандағы тұқымның ешқандай ұшырамағаны көрінеді, яғни құрғақ тұқымдар өзгермей ұзақ сақталады. Екінші стакандағы тұқымдар өнген. Алдымен олар бөртеді, сонан соң тұқым қауызы жарылады да, өне бастаған ұрық көрінеді.
Үшінші стакандағы тұқымдар бөртеді, бірақ өнбейді. Өйткені тұқымға ауа жетпейді. Төртінші стакандағы тұқымдар да өнбейді. Себебі мұнда жылу жоқ.
Сонымен, бұл тәжірибе арқылы тұқымның өнуіне су, ауа және жылу қажет екеніне көз жеткіздік. Тұқым өнуі дегеніміз - ұрықтан өскіннің дамуы. Топырақ бетіне шыққан сабағы мен жапырағы бар жас өсімдікті - өскін дейді.
Оқулықпен жұмыс:
Тұқымның өнуіне қажетті жағдайларды, өскіннің пайда болуын, оқу жемістер мен тұқымдардың таралу жолдарының қорытынды кестесін дәптерге сызу. Өскіннің суретін салу.
93 - беттегі біліміңді тексер тапсырмасын орындау, кесте толтыру.

Су- тұқымның өнуіне,шығымдылығын сақтауға, бөртуіне қажет.
Жылу-тұқымның өнуіне қажет.
Ауа- өне бастаған тұқымның тыныс алуын күшейтеді.
Тұқымның өнуі д\з ұрықтан өскіннің дамуы.
Тынысалу д\з органикалық қосылыстардың тотығуы.
Өздік жұмыс.1. Кесте толтыру
№
Әр түрлі жағдай
Әсері
1
Су

2
Температура

3
Жарық

4
Улы зат

2. Венн диограммасы
Тыныс алу
Тыныс алу
Фотосинтез
Фотосинтез
ұқсастығы
ұқсастығы

3. Көгалдандыру әдіс-тәсілдерін түсіндіру

Оқулық
.3:
Қосымша тапсырма:1.2.

Сабақтың соңы( 41-45мин)
Топ бойынша есептер шығару
Әр топқа деңгейлік тапсырмаларды беріледі.
Сабақ соңында оқушылар рефлексия жүргізеді:

Қосымша ақпарат
Қорытындылау
Төмендегі бөлікті сабағыңыз туралы өз ойыңызды жазуға қолданыңыз.Өз сабағыңыз бойынша сол жақ бағандағы сұрақтарға жауап беріңіз.
1.Сабақ барысында өзгертулер енгіздіңіз бе?
2.Жүргізген жұмыс түрлері қаншалықты тиімді болды?

Қорытынды бағалау
Ең жақсы өткен екі нәрсе?
1.
2.
Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді?
1.
2.