Дәнді дақыл

Сабақтың тақырыбы: Шамалар және оларды өлшеу. 17 – 24 мысалдар.
Сабақтың мақсаттары:
Білімділігі: Оқушылардың шамалар және оларды өлшеу туралы білімдерін
пысықтау барысында аудан бірліктері арасындағы қатынасты игерту, шамаларды
түрлендіруге салыстыруға және аудан бірліктерімен есептер орындауға үйрету.

Дамытушылығы: тік төртбұрыш, шаршы, сондай – ақ әлдеқайда күрделі
фигуралардың аудандарын табуға үйрету, есте сақтау қабілетін, логикалық
ойлауын дамыту.
Тәрбиелілігі: Тез есептеу, ауызша есептеу, математиткалық тілде сөйлеу
дағдыларына және ұйымшылдыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ.
Сабақтың әдістері: ой қозғау, түсіндіру, сұрақ – жауап, топтық жұмыс,
деңгейлік тапсырмалар.
Сабақтың көрнекілігі: Кестелер, тірек сызба, жауап сандары, суреттер.
Пәнаралық байланыс: Дүниетану, ана тілі.
Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі:
А) Оқушылардың оқу құралдарын түгелдеу.
Ә) Психологиялық дайындық.
Мұғалім: Оқушылар:
Әрбір адам Досым, сыныптасым,
Әрбір ісің Тірлік, тірек, адамдық,
Әрбір сөзің Шындық, бірлік, адалдық,
Әрбір сабақ, Үйрену, оқу, іздену.
Үй тапсырмасын тексеру:
16 мысалды оқыту.
Масса бірліктерін еске түсіру (грамм, килограмм, центнер, тонна).
- Біз тіктөртбұрыштың переметріні табу үшін не істейміз? (ұзындығы мен
енін қосып, екіге көбейтеміз)
Р = (А + В) х 2
- Ал оның ауданын қалай табамыз? (ұзындығы мен енін көбейтеміз).
S = A x B
Ой қозғау

- Жылдың қай мезгілі. (Көктем)
- Көктемде қандай жұмыс қызады? (егіншілік).
- Олай болса мына егістік жердің ауданын табуға көмектесесіңдер ме?
10 м 100 м

10 м
100 м

- Осы шаршылардың ауданын қалай табамыз?
- S = 10м ∙ 10м = 100м2
- S = 100 м ∙ 100 м = 10 000 м2
Ардан үлкен өлшем бірлігі га (гектар)
Сонда 10 000 м2 = 1 га
1 га = 100 ар
Олай болса жерісіздің ауданын тез таптыңдар. Бұдан басқа айтылған аудан
бірліктерін сабағымызда көбірек пайдаланамыз?
- Олай болса білімдеріңді тексеріп жіберейін. Бір диқаншы аудан
бірліктерін дұрыс таба алмай отыр көмектесеміз бе?

Сәйкестендіру

1 см2 - 100 000 мм2
1 дм2 - 100 мм2
1 м2 - 10 000 мм2
18 – мысал. Ұсағырақпен бірлікпен өрнекте.
9 дм2 = 900 мм2
87 дм2 = 8700 мм2
19 – мысал. Ірірек бірлікпен өрнектеп жаз.
1 000 000 мм2 = 1 cм2
80 000 мм2 = 8 000 см2 = 800 дм2
Егіншілер егін егіп, халқымыз тоқ болсын деп жұмыс істеп жатыр. Сендер
де көмектескілеріің келе ме№ Олай болса қане мына кестені толтырайық.
(топтық жұмыс)
А) 1 га = 10 000 м2
|Дәнді дақылдың түрлері |Дәнді дақыл егістігінің|Дәнді дақыл егістігінің |
| |ауданы (га) |Ауданы (м2) |
|Бидай |730 |7 300 000м2 |
|Арпа |240 |2 400 000м2 |
|Жүгері |190 |1 900 000м2 |
|тары |130 |1 300 000м2 |

Ә) шаруа қожалығы 150 га жердің екіден бір бөлігіне бидай, 50 га жерге
арпа, ал, қалған жерег жүгері екті. Шаруа қожалығы неше гектар жерге
жүгері екті?
- Не белгілі?
|Дәнді дақылдың |Дәнді дақыл |Әр гектардан |Барлық егістіктен |
|түрлері |егістігініңі ауданы|түскен өнім |түскен өнім |
|Бидай |75 га |20 ц |1500 т |
|Арпа |50 га |25 ц |1250 т |
|Жүгері |25 га |40 ц |1000 т. |

Б)
|Дәнді дақылдың |1 тонна дақылдың |Сатылған дақылдың |Түскен табыстың |
|түрлері |бағасы |мөлшері |мөлшері |
|Бидай |9 000 теңге |130 т |1 170 000 теңге |
|Арпа |7 000 теңге |90 т |630 000 теңге |
|Жүгері |8 000 теңге |90 т. |720 000 теңге |

Алдындағы кестедегі мәліметтерді пайдаланып, кестені толтырайық

|Шаруа қожалығының егістіктен |Шаруа қожалығының егістікке| |Шаруа |
|түскен кірісі |жұмсаған шығыны | |қожалы-ғын|
| | | |ың |
| | |Салық |егістіктен|
| | |төлемі |алған таза|
| | | |табысы |
|Бидай |Арпа |Жүгері |Жанармай|Жалақыға|Басқадай| | |
|сатудан |сатудан |сатудан |ға |төлегені|шығындар| | |
| | | |жұмсалға| |ы | | |
| | | |ны | | | | |
|1 170 000 |630 000 |720 000 |420 000|400 000 | 150 000|585 000 |965 000 |
|теңге |теңге |теңге |теңге |теңге |теңге |теңге |теңге |

Таза табысы 965 000 теңге, оны сыныптағы оқушыларға бөліп көрейік.
965 000 : 25 = 38 600 теңге
Сонымен шаруа қожалығына да жақсы көмегімізді тигіздік.
- Ұжым бойынша жақсы жұмыс істейді екенбіз, ал өздерің қалай жұмыс
істейтіндеріңді тексерейін.
Деңгейлік тапсырма
1 – деңгей Салыстыр
400 а > 40 000 м2
4 000 000 м2 > 40 000 м2
2 – деңгей. Теңдеуді шеш
Х – 2020 = 16800 : 700
Х – 2020 = 24
Х = 24 + 2020
Х = 2044
2044 – 2020 = 16 800 : 700
24 = 24
3 – деңгей Ойлан тап

Тік төртбұрыш нешеу? (3)
Үшбұрыш нешеу? (6)

Төрт түзу сызықтың көмегімен тоғыз нүктені қалай
бөлуге болады?

5) Деңгейлік тапсырманы тексеріп, дұрыс жауабымен салыстыру.
Сабаққа қатысқан оқушылардыбағалау.
Үйге тапсырма. 22 – мысал(1,2,3,)

Логикалық есептер
1. Ағашты он бөлікке бөлу үшін оны неше жерінен кесу керек. (9).
2. 15 жұмыртқа 15 минутта қайнаса, 1 жұмыртқа неше минутта қайнайды? (15
минутта).
3. Тауық бір аяғымен тұрса 3 кг ал ені аяғымен тұрса неше кг? (3 кг).
4. 1 кг қағаз ауыр ма, 1 кг тас ауыр ма? (тең).
5. Қосылғыш 342, қосындының мәні 400, 2 – ші қосылғыш қандай сан? (58).

Абай атындағы № 31 орта»Мектеп – балабақша» кешені
Бастауыш сыныптар әдістеме бірлестігі

МАТЕМАТИКА
Тақырыбы:
Шамалар және оларды өлшеу
17 – 24 мысалдар

Мұғалім:
Әбдешова З
Сыныбы: 4 «Ә»
Өтілген күні:
22.04.2009 ж.

Түркістан қаласы
-----------------------
Аудан бірліктері

S - ?

S - ?