Түркістан қаласының географиялық координатасы

Сабақтың тақырыбы: Шетелдік Азия мемлекетіне жалпы шолу

және аймақтарға бөлу.

Сабақтың мақсаты: Білімділігі-Оқушылардың өздігінен білім алуға

дағдыландыра отырып шетелдік Азия туралы

білім беру.

Дамыту: Дүние жүзілік мемлекеттер туралы білімнің ой-

өрісін дамыту, өздігінен тұжырым жасауға,

ойын айтып жеткізуге дағдыландыру. Көрермен

жұмыс істеу қабілетін дамыту.

Тәрбиелік мәні: Оқушылардың бейбітшілігін, достық сезімін нығайту.

Көрнекілігі: Дүние жүзілік саяси картасы. Карта-схема.

дүние жүзінің физикалық картасы, атлас.

Пәнаралық байланыс: Тарих, математика.

Сабақтың түрі: Аралас.

Сабақ беру әдісі: Түсіндіру, сұрақ-жауап, жаңа білімді қалыптастыру.

Сабақ барысы: Ұйымдастыру.

Кіріспе сөз

Шетелдік Азия территориясы солтүстіктен оңтүстікке қарай 7 мың километрге, батыстан шығысқа қарай 10 мың километрге созылып жатыр.

Жер көлемі 27 млн. км ² территорияны қамтиды. Аумағында 45-мемлекет орналасқан Шетелдік Азия-адамзаттың пайда болған ошақтарының бірі. Егіншіліктің қолдан суарудың, қалалардың көптеген мәдени құндылықтардың отаны. Бүгінгі сабағымызда шетелдік Азия елдеріне географиялық тұрғыдан сиппатама беру оқушылардың алдыңғы сабақтардан алған білімдерін толықтырып, өздігінен білім алуға, сабақта ынтасын арттыру мақсатында бірнеше кезеңге бөліп, сұрақтар мен тапсырмалар беремін.

І-кезең. Тірек сызба арқылы орындайды.

Тапсырма: Шетелдік Азия елдерін аймақтарға бөліп жазыңдар.

2. Аймақтың экономикалық - географиялық жағдайының басты белгілерін

3. Азия елдерінің мемлекеттік құрылысын анықта.

4. Шетелдік Азия елдерін сандық белгілері бойынша топтастырыңдар

4. 1. Шетелдік Азияда орналасқан жер көлемінің үлкендігі 3 млн ². км -ден асатын елдер.

қ/с:

қ/с

Мемлекеттер:

Мемлекеттер

Жер көлемі млн км ²: Жер көлемі млн км ²

Астанасы: Астанасы

қ/с:

1

Мемлекеттер: Қытай

Жер көлемі млн км ²: 9, 5

Астанасы: Пекин

қ/с:

12

Мемлекеттер: Үндістан

Жер көлемі млн км ²: 3, 3

Астанасы: Дели

4. 2. Халқының саны 100 млн-нан асатын елдер.

к/с:

к/с

Мемлекеттер: Мемлекеттер

Халық саны млн. адам:

Халық саны млн. адам

Астанасы: Астанасы

к/с:

1

Мемлекеттер: Қытай

Халық саны млн. адам:

Астанасы:

к/с:

2

Мемлекеттер: Үндістан

Халық саны млн. адам:

Астанасы:

к/с:

3

Мемлекеттер: Индонезия

Халық саны млн. адам:

Астанасы:

к/с:

4

Мемлекеттер: Бангладеш

Халық саны млн. адам:

Астанасы:

к/с:

5

Мемлекеттер: Жапония

Халық саны млн. адам:

Астанасы:

к/с:

6

Мемлекеттер: пакистан

Халық саны млн. адам:

Астанасы:

ІІ-кезең.

Оқулық тексін, физикалық картаны, атластағы жер, су, агроклимат

қорлары картасын пайдаланып, ауыл шаруашылығын дамытуға қажетті табиғат жағдайларына сипаттама беруді тапсырамын.

Территорияның жер бедері жағдайлары және олардың ауыл шаруашылығының орналасуына әсері.
Территорияның агроклиматтың сипаттамасы
Территорияның топырақ-өсімдік жағдайлары.
Ауыл шаруашылығын дамытуға қажетті табиғи алғы шарттары жалпы баға беру.

III. Кезең.

Шетелдік Азия елдерінің халқын оқып білу мақсатында сұрақтар мен тапсырмалар беремін.

Атластағы дүние жүзі халықтарының картасы бойынша Шығыс, Оңтүстік Шығыс, Оңтүстік және Оңтүстік Батыс Азия халқы қандай басты тіл әулеттеріне жататынын анықтаңдар жеке тіл әулиетіне жататын неғұрлым ірі халықтарды атаңдар.
Аймақтарға көп ұлтты елдерге мысал келтіріңдер. (Үндістан, Индонезия, Филиппина т. б. )
Халықтың табиғи өсуін азайтуға бағытталған демографиялық саясат ұстанатын елдер (Қытай, Үндістан) .

Шетелдік Азиядағы бір ұлтты мемлекетті ата (Жапония 99 пайыз)

ІV-кезең. Сергіту сәті.

Сөз жұмбақты дұрыс шешкенде ерекше бояулы экономикасы дамыған мемлекетті аласыңдар.

Бангладиште өсірілетін талшықты дақыл (джут)
Жер көлемі жөнінен дүние жүзінде 87-орын халқының саны жөнінен 8-ші орын алатын ел. (Бангладеш)
Қала-мемлекет. («Арыстан қаласы»)
«Жапония» халқының діні - синтосум
Аймақтың халықаралық географиялық еңбек бөлінісіндегі анықтайтын басты байлығы. (мұнай)

V-кезең. Шетелдік Азия елдерінің шаруашылығын оқып үйрену.

Атлас картаны, 44-сурет мәліметтерін пайдаланып, басты мұнай кен орындарын, мұнай өңдеу орталықтарын, мұнай құбырларын, мұнайды сыртқа тасымалдау бағытын картадан анықтаңдар.
Елдердің даму және мамандану деңгейіндегі айырмашылықтар бойынша топтау.

Өнеркәсібі жоғары деңгейде дамыған ел-Жапония
Экономикалық зор табыстарға жеткен, алайда жан басына есептегенде көрсеткіштері темен елдер: Қытай, Үндістан.
Азияның жаңа индустриялык елдері. (Экономикасының негізін машина жасау саласы құрайды) - Корея, Сингапур, Тайвань, Гонконг.

4. . Экономикасының негізі мұнай өндіру, өнеркәсібі болатын парсы шығанағындағы мұнай өндіруші Сауд Аравиясы, Кубейт.

Индустрияландыру негізінен, тау-кен өндірісімен, жеңіл өнеркәсібпен шектелетін елдер: Монғолия, Вьетнам, Бонгладеш.
Дамушы елдерде өңдеуші өнеркәсіп жаққа тән. Лаос, Комбоджа, Непал, Бутан т. б.

VІ-кезең. Ауыл шаруашылығы

VІІ Тест. Оқушылардың алған білімдерін пысықтап, сабақты

қорытындылау.

1. Оңтүстік Шығыс Азия елдерінің халықаралық бірігуінің қысқаша атауы.

А) АСЕАИ Ә) ЖТО Б) БҰҰ В) ШАНХАЙ

2. ОПЕК-ке мүше елдерді ата.

Иран, Ирак, Кувейт, Катор, БАЭӘ) АҚШ, Франция, Англия, ҮндістанБ) Жапония, Монголия, Қытай
Украина, Белларуссия, Канада

3. «Азия жолбарыстары» аталған елдер.

Сингапур, Корея, Тайвань, Гонконг. Ә) Иран, Ирак, Кувейт.
Жапония

4. Экономиканың маңыздылығына қарай Үндістан қай топқа жатады?
А) Жаңа индустриялы ел. Ә) Көшбасшы ел

Б) Сыртқа мұнай шығаратын ел В) Дамыған ел

5. Жапония мемлекеті, қандай басқару формасына жатады.

А) Абсолюттік монархия Ә) Конституциялық монархия

Б) Теократтық В) Республикалық

6. Монғолияның аса ірі кәсіпорны.

«ЭРДЭНЭТ» кен байыту комбинаты. Ә) Қара металлургия кәсіпорны.
Кондитер фабрикасы.

7. Суармалы жерлердің жалпы көлемі жөнінен дүние жүзінде 1-орын

алатын.

А) Қытай Б) Жапония

Ә) Үндістан В) Иран

8. Сауд Аравиясының астанасы.

А) Мекке Б) Эр-Рияд

Ә) Джидда В) Медина

9. Су ресурстарына кедей мемлекетті ата.
А) Бразилия Б) Үндістан

Ә) Сауд Аравиясы В) Вьетнам

10. Қытай қай саладан бірінші орын

А) Теледидар шығару Ә) Станок жасау

Б) Трактор шығару В) Автомобил шығару.

Үйге тапсырма:

1. Шетелдік Азия тақырыбын оқу.

Шетелдік Азия елдерін аймақтарға топтастырып, кескін картағабелгілеу.
Баспасөз материалдарын пайдаланып, Азияда орналасқан елдердің бірінің Қазақстан мен байланысы (экономикалық, достық т. б. қарым-қатынасы) туралы мәлімдеме жасау.

4. Номенклатура.

Қорытынды:

Бұл сабақтарды өту кезінде қол жеткен нәтижем: Оқушылар:

проблемалық сұрақтарды талдауды үйренді;
практикалық жұмыстар орындады;
танымды іздендіргіш тапсырмаларды орындады;
оқушылардың сабаққа деген ынтасы жоғарылады;
картамен жұмыс жүргізуге пәнге қызығушылығы артты;
дүние танымы, ой-өрісі кеңіді;
өз отанының қазба-байлықтарын әлеуметтік жағдайын танып білді;
өз бетінше орындауға негізделген тапсырмаларға дағдылана бастады.

Негізгі бөлім

8 - сыныптың физикалық география сабағында жергілікті жерді оқытуға 4 сағат бөлдім.

К/с

Сабақтың тақырыбы

Сағат саны

К/с: 1

Сабақтың тақырыбы: Жергілікті өлке табиғатының ерекшелігі

Сағат саны: 1

К/с: 2

Сабақтың тақырыбы:

Туған жерге саяхат сабағы

Сағат саны: 1

К/с: 3

Сабақтың тақырыбы:

Топырағы, жер байлығы (конференция сабак)

Сағат саны: 1

К/с: 4

Сабақтың тақырыбы: Туған жер табиғатын қорғау шаралары (пікір талас)

Сағат саны: 1

Бірінші сабақ: Жергілікті өлке табиғатының ерекшелігі

Мақсаты: 1. Жергілікті жердің физикалық географиялық орны, жер бедері, суы, органикалық дүниесі, климаты туралы білім беру.

2. 0кушыларды картамен жұмыс жүргізуге, қосымша материалды пайдалануға дағдыландыру.

Бұл тақырыпты оқытуда Шаталовтың педагогикалық технологиясының ішіндегі тірек-сызбаны пайдаланым.

Оқушыларға картаны пайдаланып, өз бетінше орындайтын бірнеше тапсырмалар мен сұрақтар беремін.

1-тапсырма: Қалалардың орнын салыстыру

Қалалар

Географиялық ендігі

Географиялық бойлығы

Қалалар: Астана

Географиялық ендігі:

Географиялық бойлығы:

Қалалар: Алматы

Географиялық ендігі:

Географиялық бойлығы:

Қалалар: Түркістан

Географиялық ендігі:

Географиялық бойлығы:

2. Картаны пайдаланып, Түркістанның географиялық орнына сипаттама бер.

3. Түркістанның жер бедеріне сиппатама бер.
Түркістан қаласы туралы жалпы мәлімет.

Жазып ал

1. 01. 2000: 1. 01. 2000

1. 01. 2001: 1. 01. 2001

1. 01. 2002: 1. 01. 2002

1. 01. 2003: 1. 01. 2003

: 1

Территориясы, мың

кв, км.

1. 01. 2000: 9, 4

1. 01. 2001: 9, 4

1. 01. 2002: 9, 4

1. 01. 2003: 9, 4

: 2

: Халқы, мың адам

1. 01. 2000: 175, 8

1. 01. 2001: 17 9, 8

1. 01. 2002: 182, 9

1. 01. 2003: 186, 9

: -қала

1. 01. 2000: 87, 2

1. 01. 2001: 88, 9

1. 01. 2002: 90, 4

1. 01. 2003: 92, 7

: - село

1. 01. 2000: 88, 6

1. 01. 2001: 90, 9

1. 01. 2002: 92, 5

1. 01. 2003: 94, 2

: 3

: Әкімшілік террито-риялық бөлінуі

1. 01. 2000:

1. 01. 2001:

1. 01. 2002:

1. 01. 2003:

: -поселкі

1. 01. 2000:

1. 01. 2001:

1. 01. 2002:

1. 01. 2003:

: - село және ауыл

1. 01. 2000: 11

1. 01. 2001: 11

1. 01. 2002: 11

1. 01. 2003: 11

: 4

: Этникалық құрамы

1. 01. 2000:

1. 01. 2001:

1. 01. 2002:

1. 01. 2003:

: қазақтар

1. 01. 2000: 54, 0

1. 01. 2001: 53, 9

1. 01. 2002: 53, 9

1. 01. 2003: 55, 1

: өзбектер

1. 01. 2000: 42, 6

1. 01. 2001: 42, 7

1. 01. 2002: 42, 7

1. 01. 2003: 43, 5

: орыстар

1. 01. 2000: 1, 4

1. 01. 2001: 1, 4

1. 01. 2002: 1, 4

1. 01. 2003: 1, 4

: украиндар

1. 01. 2000: 0, 05

1. 01. 2001: 0, 05

1. 01. 2002: 0, 05

1. 01. 2003: 0, 05

: татарлар

1. 01. 2000: 0, 01

1. 01. 2001: 0, 7

1. 01. 2002: 0, 7

1. 01. 2003: 0, 7

4. Окулықтағы климат карталарын пайдаланып, біздің жерімізге түсетін жиынтық күн радиациясы қаншаға тең екенін анықта. Бұл көрсеткішті Қазақстанның солтүстік бөлігіне түсетін күн радиациясының мөлшерімен салыстыр.

5. Өз туған жерінде қыс айында және жаз айында орташа температура қанша градус болатынын анықтап жаз.

Қанша жауын-шашын жауады?
Жоғарыдағы жинақтаған мәліметтерді пайдаланып жергілікті жердін климатына сипаттама бер.

Жазып ал

Өзендер: Өзендер

Ұзыңдығы: Ұзыңдығы

: 1

Өзендер: Қарашық

Ұзыңдығы: 58 км

: 2

Өзендер: Ашылған

Ұзыңдығы: 42 км

: 3

Өзендер: Ермеқ су

Ұзыңдығы: 56 км

: 4

Өзендер: Баялдыр

Ұзыңдығы: 44 км

: 5

Өзендер: Ақтөбе

Ұзыңдығы: 41 км

: 6

Өзендер: Біресек

Ұзыңдығы: 43 км

: 7

Өзендер: Ихап су

Ұзыңдығы: 57 км

: 8

Өзендер: Құр сай

Ұзыңдығы: 52 км

Су қоймалары

Су жинау мүмкіндігі

Су қоймалары: Қосқорған су қоймасы

Су жинау мүмкіндігі: 37 млн. м ³

Су қоймалары: Сасық бұлақ су қоймасы

Су жинау мүмкіндігі: 5, 5 млн. м ³

Су қоймалары: Шылбыр су қоймасы

Су жинау мүмкіндігі: 4, 7 млн. м ³

Су қоймалары: Шерт су қоймасы

Су жинау мүмкіндігі: 2, 6 млн. м ³

Су қоймалары: Қатынқамал, Майдамтал, Шаға

Су жинау мүмкіндігі:

Сабақ сонында оқушылар өздері дайындаған рефераттарын қорғайды

2-сабақ Экскурсия сабақ.

Бұл сабақта туған өлке туралы көктемгі демалыс күндері оқушылар өздері саяхатқа шыққан кездері жинақтаған материалдарды, видео касеталарды, суреттерді, буклеттерді пайдаланып, практика жүзінде көрген жерлерін теориямен ұштастыру арқылы өз беттерінше

ойлап, тұжырым жасай алады.

Төменде «Туған жерге саяхат» сабағының жоспары.