Дастарқан тәсілі мин

Сынып: 6

Қазақ тілі

6. О5. Мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыру.

6. Ж5. Оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазу.

6. ӘТН4. 3. Үстеудің мағыналық түрлерін ажырату, синонимдік қатарларын түрлендіріп қолдану.

Барлық оқушылар орындай алады: «Қазақтың дастарқаны» мәтінінен негізгі ақпаратты анықтап, тірек сөздерді табады. Берілген мәтіннен үстеулерді анықтайды.

Оқушылардың басым бөлігі орындай алады: Мәтінде көтерілген мәселені анықтауға бағытталған сұрақтар құрастырады, негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктейді. Үстеудің мағыналық түрлерін ажыратады.

Кейбір оқушылар орындай алады: Мәтінде көтерілген мәселе бойынша өз ойын жеткізіп, негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктеп, үстеудің синонимдік қатарларын түрлендіре отырып жинақы мәтін жазады.

• Мәтінде көтерілген мәселені анықтап, өз ойын жеткізеді.
• Мәтінде көтерілген мәселе бойынша сұрақ құрастырады.
• Үстеудің мағыналық түрлерін ажыратады.

Үстеудің синонимдік қатарларын түрлендіріп жинақы мәтін жазады.

Оқушылар орындай алады:

• Мәтіндегі көтерілген мәселе бойынша өз ойын жеткізе отыра, нақтылау сұрақтарын құрастырады.
• Мәтін бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді анықтайды және жинақы мәтін жазуға машықтанады.
• Мәтіндегі негізгі ойға қатысты мақал-мәтелдерді анықтайды.
• Үстеулердің мағыналық түрлерін ажыратып, синонимдік қатарын түрлендіріп қолданады.

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер: дәм, наным-сенім, жекжат, ақсақал, бейтаныс, дәмдес, ерулік, т. б. .

Диалогтер мен жазу үшін қолданылатын тіркестер: ата-әжелер, санаға сіңген салт, бірлік белгісі, дәм татыру, тамақта кие, қазақи тәртіп, т. б. .

Мәтін құруға арналған пайдалы тіркестер: қазақы дастархан, дәмдес болу, ұлт тұрмысы, таным-түсінігі, құрметті азаматтар немесе ақсақалдар, т. б. .

Талқылауға арналған сұрақтар:

• Қазақтың асты «дәм» деп атауының себебі неде?
• Қазақы дастарқан дәстүрі дегенді қалай түсінеміз?
• Не үшін дәм татырудың маңызы зор болған?
• Дастарқанға қатысты қандай салт-дәстүрлерді білесің?

Қазақ дастарқанды не үшін киелі деп санайды?

Психологиялық ахуал. «Досыңа бөлінген уақыт» ( оқушылар шеңберге тұрып, бір-біріне ықылас сезімін білдіреді. Бүгінгі күніне сәттілік тілейді. )

Топқа бөлу. «Қазақы дастарқан» ( қазақтың ұлттық тамақтары бейнеленген үлестірме қағаздар арқылы(олар ет, сүт, ұн өнімдері) «Бесбармақ», «Қымыз», «Бауырсақ» 3 топқа бөлініп отырады. )

Тақырыпты болжау: «Миға шабуыл» әдісі. . ( қолындағы үлестірме қағаздарға назар аудартып, сұрақ қою )

• Ұлттық тағамдарды көре отырып, көз алдымызға нені елестетеміз?
• Әрине қазақтың дастарқаны елестейді. Олай болса бүгінгі біздің тақырыбымыз «Қазақтың дастарқаны» деп аталады.

Сонымен қатар, сабақтың мақсаты, бағалау критерийі, жүргізілетін жұмыстармен танысады.

С. 1-тапсырма. «DEAL» әдісі

Мәтінді көшір

1. «Қазақы дастарқан» мәтінін оқы. Ішінен тірек сөздерді тауып, өз ойынды ортаға сал.

D - оқығаныңды баяндап бер;

E - тірек сөздердің мағынасын түсіндір;

A - ортаға салып талда;

L - өмірмен байланыстыр.

Дескриптор:

• Мәтінді түсініп оқиды.
• Тірек сөздерді табады
• Өз ойын өмірмен байланыстырып жеткізеді.

ҚБ. «Бауырсақ» тәсілі ( топ бірін-бірі бағалайды, танымдық бағалау)

Үлкен бауырсақ - өте жақсы, ши бауырсақ - жақсы, ұсақ бауырсақ - талпын.

ТЖ. 2-тапсырма. «Табақ тарту» әдісі ( үлестірме қағаздағы табақ үш бөлікке бөлініп тұрады. Олар: «Нақыл сөздер, тыйым сөздер», «Салт-дәстүр», «Мақал-мәтелдер»)

1-бөлігіне «Қазақтың дастарқаны» мәтінінен нақыл сөздерді, тыйым сөздерді теріп жаз.

2-бөлігіне «Қазақтың дастарқаны» мәтінінде көрсетілген салт-дәстүрлерді анықта.

3-бөлігіне дастарқан, ас туралы мақал-мәтелдерді мысалға келтір.

Дескриптор:

• Мәтіннен нақыл сөздерді теріп жазады.
• Мәтінде көрсетілген салт-дәстүрлерді анықтайды.
• Мақал-мәтелдерді мысалға келтіреді.

ҚБ. «Табақ тарту» тәсілі (мұғалімнің бағалауы, танымдық)

Бас табақ - өте жақсы, қос табақ - жақсы, сый табақ - талпын.

Т. Ж. 3-тапсырма . «Сарқыт» әдісі (интерактивті тақтадан көрсетілген бейнебаянға назар аударып, оқушылар топта бірігіп үш нақтылау сұрағын құрады. Қоржынға салып, сағат тілі бойынша келесі топқа жібереді. Сұрақты алған топ қоржынды ашып жауап береді)

1. Бейнебаянға назар аударып, тірек сөздерді анықтап үш нақтылау сұрағын құра, қоржынға сал.

Дескриптор:

• Тірек сөздерді негізге алып нақылау сұрақтарын құрады.
• Сұрақтарға жауап береді.

ҚБ. «Қоржын» тәсілі ( мұғалімнің бағалауы, танымдық бағалау)

Жасыл қоржын - өте жақсы, қызыл қоржын - жақсы, ақ қоржын - талпын

Сергіту сәті: «Дастарқан» әні (тыңда, қимылда)

Т. Ж. 4-тапсырма. «Рөлде ойна» әдісі

1. Жағдаяттан шығу үшін үстеулерді қолдана отырып диалог құра, рөлде ойна.

Жағдаятты сұрақ: Егер, үйге, үлкендер жоқта алыстан қонақтар келіп қалса, сенің әрекетің?

Дескриптор:

• Жағдаятты сұрақтан шығады.
• Үстеулерді орынды қолдана отырып диалог құрады.
• Рөлде ойнайды.

ҚБ. «Қол шапалақ» тәсілі (бірін-бірі бағалау, эмоционалды бағалау)

3 рет - өте жақсы, 2 рет - жақсы, 1 рет- талпын.

Ж. 5-тапсырма. « Ет турау» әдісі

1. «Қазақы дастарқан» мәтініндегі негізгі ойды іріктеп, жинақы мәтін құра.

Дескриптор:

• Мәтіндегі негізгі ойды іріктеп, жинақы мәтін құрайды.

ҚБ. «Қымыз» тәсілі ( мұғалімнің бағалауы , танымдық бағалау)

Бесті қымыз -өте жақсы, саумал қымыз - жақсы, түнемел қымыз- талпын

Кері байланыс:

«Аяқталмаған сөйлем» әдісі

• Мен бүгінгі сабақта . . . түсіндім, . . . білдім
• Маған ерекше ұнағаны . . .
• Мен өзімді . . . үшін мақтар едім
• . . . қиындық тудырды

Үйге тапсырма:

Тапсырмалардың біреуін таңдау бойынша орында:

• Дастарқанға берілетін 3 бата жаз.
• «Қазақтың дастарқаны» тақырыбында шағын ойтолғау жаз.

Рефлексия

«Дастарқан» тәсілі

Оқушылар сабақтан алған әсерлерін қолдарындағы ұлттық тағамдардың суреті бар үлестірме қағаздарына жазып, дастарқан үстіне қояды.

Оқу мақсатына жету үшін мақсат бойынша сараладым. Себебі оқушы деңгейіне қарап қол жетімді тапсырмаларды орындатуға негіздедім.

Барлық оқушылар орындай алады: мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты анықтап, тірек сөздерді табады. Берілген мәтіннен үстеулерді анықтайды.

Оқушылардың басым бөлігі орындай алады: мәтінде көтерілген мәселені анықтауға бағытталған сұрақтар құрып, негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктейді. Үстеудің мағыналық түрлерін ажыратады.

Кейбір оқушылар орындай алады: мәтінде көтерілген мәселе бойынша өз ойын