Су. дүниетану. 3 класс

Автор: Укубаева Ырсалды Зийнолевна
Мекеменің атауы: Хромтау №5 мектеп –гимназиясы, Хромтау қаласы
Курс: Дүниетану
Бөлім : Қоршаған әлем
Тақырыбы: Су
Класс: 3
Оқу -әдістемелік қамтылу: Дүниетану 3 класс жалпы білім беретін
мектептерге арналған оқулық Қ.А.Аймағамбетова, Т.С.Идилова, Б.Л.Хаджиева –
Алматыкітап баспасы 2010
Сабақтың өту уақыты : 45 мин.
Авторлық медиаөнім: «Су» тақырыбындағы презентациялық слайд
Сабақты мақсаты: Өсімдіктер, жануарлар мен адамдардың өмірінде судың
атқаратын рөлі туралы білімдерін кеңейту, қалыптастыру. Судың қасиеттерін
меңгерту. Суды тиімді пайдалану үнемдеу.
Сабақтың міндеттері:
Білімділік:
• жеке тұлғаның бейімі биік, дағды жүйесімен қаруландыру;
• оқушылардың салыстыру қабілетін және жобалау, қорғау, іздену
ерекшеліктерін қалыптастыру;
Дамытушылық:
• Танымдық қызығушылығын, шығармашылық қабілеттерін, жігерін, қиял
қабылдауын дамыту. Судың қасиетіне тәжірибе жасау, зертханалық жұмыстар
жүргізу арқылы жеке тұлғаның танымын молайту;
Тәрбиелік :
• Ғылыми дүниетанымын, тұлғалық адамгершілік қасиеттерін, сенімін
қалыптастыру. Табиғатты, суды қорғауға баулу. Экологиялық білімін кеңейту;

Проблемалық сұрақ :
а) Судың да сұрауы бар дегенді қалай түсінесің?
ә) Су – тіршілік көзі деген не?
б) Судың ластану себептері неден?
в) Су өмірлік қажеттілік деп білсек, оны қалай қорғаймыз?
Сабақтың типі: білімін тереңдету, оза оқыту.
Сабақтың түрі: білімділік жоба қорғау
Оқыту формалары:
• жалпы шығармашылық
• эксперименттік жұмыстар
• топтық жұмыс
• жеке жұмыстар
Көрнекілік :
• интерактивті тақта
• тәжірибелік, зертханалық жұмыстар жабдықтары
• тірек сызбалар
Әдістер:
• миға шабуыл
• эвристикалық әңгіме
• эмпатия
• болжау
• салыстыру
• ізденіс
• білімділік жоба қорғау

Сабақтың өту жоспары:

|Сабақтың кезеңдері |Уақыты |
|1) Ұйымдастыру сәті. Тақырыпқа ену |2 мин |
|2) Білімділік «қиналыс» тудыру. Оқытылатын объектіге байланысты белгілі шешімі жоқ проблема |3 мин |
|құрастыру. | |
|3) Білімділік объектіні құбылыс, ұғым ретінде белгілеу. Қажеттік білімділік орта құру, оны | |
|кеңейту | |
|4) Оқу тапсырмасын әр оқушы жағдаятты өзі шешетіндей формада құрастыру. |15минут |
|Топпен жұмыс | |
|І топ. «Ізденушілер». Су туралы өлең шумақтарын мақал-мәтелдер, жұмбақтар құрастырады, кейбірі | |
|іздеп табады. | |
|ІІ топ. «Зерттеушілер». Судың маңызы, ластану себептері, оны үнемдеу, қорғау т.б. жөнінде зерттеу| |
|жобаларын ұсынады. | |
|ІІІ топ. «Тәжірибе жасаушылар». Судың физикалық қасиеттеріне зертханалық жұмыстарын көрсетеді. | |
|Жалпы нақтылау, түйіндеу. | |
|5) Жағдаятты шешу. |5 минут |
|Оқушыларды білімділік өнім шығару процесінде мұғалімнің қадағалау, ілесу қатысында болуы. | |
|Өнімді басқа оқушылар түсіне алатындай деңгейге жеткізуге көмектесу. | |
|Оқушылардың қызметі. | |
|6) Білімділік өнім шеруі, көрсетілімі. Судың ластану себептері неден? Су тіршілік көзі дегенді |5 минут |
|қалай түсінесің? Суды қалай қорғаймыз? | |
|Топпен жұмыс | |
|Мұғалім хабарламасы | |
|Эвристикалық тапсырмалар | |
|а) судың түсі неге мөлдір? | |
|ә) лай сулар қайда кездеседі? | |
|б) ақ жаңбыр деген не? | |
|7) Танымдық тапсырмаларды орындау. Ойтолғаулар, пікірталастар. Өлеңдер, мақал-мәтелдер, |5 минут |
|жұмбақтар көрсетілімі. Өткенді қорытындылай отырып, жаңа міндеттер алу. | |
|8) Танымдық тапсырмаларды шешу. |5 мин |
|а) су неге түссіз? | |
|ә) қар неге ақ? | |
|б) кезбе мұздар. Олар қайдан келеді? | |
|9) Эксперименттік жұмыс. | |
|а) «Егер де» су әлемде жойылып кетсе табиғатта не болар еді? | |
|ә) Үшбұрышты, төртбұрышты жаңбыр бола ма? | |
|Зерттеу жұмыстарын мұғалім көмегімен ұжым болып талдау. | |
|10) Эвристикалық рефлексия. Эмпатия әдісі. Сен өзіңді өзен болып сезін. Сен- сусың. |3 минут |
|сабақты бекіту | |
|өткенді қорытындылау. Не білдім? Не ұнады? Не қызықтырды? | |
|11)Үйге тапсырма. |2 мин |
|а) эссе жазу «Мен суды қорғауға атсалысамын» | |
|ә) «Арал қасіреті» мәнжазба | |
|б) тақырыптарға байланысты суреттер салу. | |

Сабақтың картасы:

|Кезеңнің атауы |Уақыт |Жеке қасиеттері мен психологиялық процесстердің дамуы |
| |(мин) | |
| | |Қызметтің |Қызметтің эвристикалық деңгейі |
| | |репродуктивті деңгейі| |
|1) Ұйымдастыру сәті. Тақырыпқа ену | 2 мин |Зейін | |
|2) Білімділік «қиналыс» тудыру. Оқытылатын |3 мин |Зейін |Белсенділік |
|объектіге байланысты белгілі шешімі жоқ | |Ес |Ойлау тереңдігі |
|проблема құрастыру. | |Дәлдік , тіл |Тыңдай және ести білу |
|3)Білімділік объектіні құбылыс, ұғым ретінде | |мәнерлігі |Қорыта алу |
|белгілеу. Қажеттік білімділік орта құру, оны | | |Талдау |
|кеңейту | | | |
|4) Оқу тапсырмасын әр оқушы жағдаятты өзі |15 мин |Дәлдік, тіл мәнерлігі|Белсенділік |
|шешетіндей формада құрастыру. | | |Жаңаны қабылдауға бейімділік |
|Топпен жұмыс | | |Ой толғау тереңдігі |
|І топ. «Ізденушілер». Су туралы өлең шумақтарын| | |Қарым –қатынас мәдениеті |
|мақал-мәтелдер, жұмбақтар құрастырады, кейбірі | | |Өз бетінше жұмыс жасау |
|іздеп табады. | | |Мақсатқа жетушілік |
|ІІ топ. «Зерттеушілер». Судың маңызы, ластану | | |Қорытындылай алу |
|себептері, оны үнемдеу, қорғау т.б. жөнінде | | |Ізденушілік, зерттеушілік, жобалау |
|зерттеу жобаларын ұсынады. | | |Тәжірибе жасау, нақтылау, білімін |
|ІІІ топ. «Тәжірибе жасаушылар». Судың физикалық| | |тереңдету |
|қасиеттеріне зертханалық жұмыстарын көрсетеді. | | | |
|Жалпы нақтылау, түйіндеу. | | | |
|5) Жағдаятты шешу. РМІ әдісі |5 мин | |Белсенділік |
|Оқушыларды білімділік өнім шығару процесінде | | |Ойлау тереңдігі |
|мұғалімнің қадағалау, ілесу қатысында болуы. | | |Тыңдай және ести білу |
|Өнімді басқа оқушылар түсіне | | |Қорыта алу |
|алатындай деңгейге жеткізуге көмектесу. | | |Талдау |
|Оқушылардың қызметі. | | | |
| 6) Білімділік өнім шеруі, көрсетілімі. Судың |5 мин |Ес |Белсенділік |
|ластану себептері неден? Су тіршілік көзі | |Дәлдік, тіл |Жаңаны қабылдауға бейімділік |
|дегенді қалай түсінесің? Суды қалай қорғаймыз? | |мәнерлілігі |Ой толғау тереңдігі |
|Топпен жұмыс | | |Қарым –қатынас мәдениет |
|Мұғалім хабарламасы | | |Өз бетінше жұмыс жасау |
|Эвристикалық тапсырмалар | | |Мақсатқа жетушілік |
|а) судың түсі неге мөлдір? | | |Қорытындай алу |
|ә) лай сулар қайда кездеседі? | | | |
|б) ақ жаңбыр деген не? | | | |
|7) Танымдық тапсырмаларды орындау. |5 мин |Зейін |Белсенділік |
|Ойтолғаулар, пікірталастар. Өлеңдер, | |Ес |Жаңаны қабылдауға бейімділік |
|мақал-мәтелдер, жұмбақтар көрсетілімі. Өткенді | |Дәлдік, тіл мәнерлігі|Ой толғау тереңдігі |
|қорытындылай отырып, жаңа міндеттер алу. | | |Қарым –қатынас мәдениеті |
| | | |Өз бетінше жұмыс жасау |
| | | |Мақсатқа жетушілік |
| | | |Жүйелілік |
| | | |Себеп пен салдар байланысын анықтай алу|
|8) Танымдық тапсырмаларды шешу. |5 мин |Зейін |Белсенділік |
|а) су неге түссіз? | |Ес |Жаңаны қабылдауға бейімділік |
|ә) қар неге ақ? | |Дәлдік, тіл мәнерлігі|Ой толғау тереңдігі |
|б) кезбе мұздар. Олар қайдан келеді? | | |Қарым –қатынас мәдениеті |
|9) Эксперименттік жұмыс. | | |Өз бетінше жұмыс жасау |
|а) «Егер де» су әлемде жойылып кетсе табиғатта | | |Мақсатқа жетушілік |
|не болар еді? | | |Жүйелілік |
|ә) Үшбұрышты, төртбұрышты жаңбыр бола ма? | | |Себеп пен салдар байланысын анықтай алу|
|Зерттеу жұмыстарын мұғалім көмегімен ұжым болып| | | |
|талдау. | | | |
|10) Эвристикалық рефлексия. Эмпатия әдісі. Сен|3 мин |Ес |Белсенділік |
|өзіңді өзен болып сезін. Сен өзіңді сумын деп | |Зейін |Белсенді тыңдау |
|сезін. | | |Себеп пен салдар байланысын анықтай алу|
|сабақты бекіту | | |Рефлексияға бейімділік |
|өткенді қорытындылау. Не білдім? Не ұнады? Не | | | |
|қызықтырды? | | | |
|11)Үйге тапсырма. |2 мин |Зейін |Білімін толықтыру, өздік жұмыстар |
|а) эссе жазу «Мен суды қорғауға атсалысамын» | | | |
|ә) «Арал қасіреті» мәнжазба | | | |
|б) тақырыптарға байланысты суреттер салу | | | |

Ой түйіндеу Венн диаграммасы

Сабақты барысы :
Ұйымдастырушылық кезең
Армысың, алтын күн!
Көгілдір көк аспан!
Бармысың, құстарым!
Қанатты достарым!
Суларым таза ма?
Талдарым аман ба?

Психологиялық дайындық.
Тұман да мен, бұлт та мен.
Өзен де мен, мұхит та
Сыңғырлаймын, күлемін,
Жүзім айдай жалтырап.

Білімділік қиналыс тудыру
Суды қалай, қайда пайдаланамыз.
Су қалай ластанады?
Суға неден зиян келеді?
Судың тірі табиғатқа әсері.
Судың өнеркәсіпке (құрлыстарға, кен орындарына, мұнай өнеркәсібіне)
ауылшаруашылығына, малшаруашылығына пайдасы қандай? (№1 Слайд)

Қажеттік білімділік орта құру
Мұғалім: Оқушылар сіздер «Су» туралы көп мәлімет алдыңыздар. Бүгінгі
сабақта топпен жұмыс жүргіземіз.
Оқу тапсырмасын әр оқушы жағдаятты өзі шешетіндей формада құрастыру
Топпен жұмыс
І топ «Ізденушілер»
Оқушылар су туралы өлең шумақтарын, мақал-мәтелдер, жұмбақтар
құрастырады, кейбірі іздеп табады.
ІІ топ «Зерттеушілер». Судың табиғаттағы, адам өміріндегі маңызы, ластану
себептері, оны үнемдеу, қорғау т.б. жөнінде зерттеу жобаларын ұсынады.
ІІІ топ «Тәжірибе жасаушылар». Судың физикалық қасиеттеріне зертханалық
жұмыстарын көрсетеді. (су-ерткіш, ағады, түссіз, дәмі, иісі жоқ т.б.)

Жалпы нақтылау, түйіндеу
«Менің жерім» ойыны (сызба арқылы сәйкестендіреді)

Есіл Семей
Қызылорда Қостанай
Іле Ақтөбе
Жайық Сырдария
Елек Астана
Тобыл Алматы
Ертіс Орал

Жағдаятты шешу
Оқушыларды білімділік өнім шығару процесінде мұғалімнің қадағалау, ілесу
қатынасында болуы.
«PMІ» әдісі көмегімен Танымдық тапсырма «Су»
Топтарда жұмыс : кестені толтыру және талқылау .
Мұғалімнің басшылығымен эксперттік бағалау .( №9 – 10 Слайд )

|ПЛЮС |МИНУС |Қызғылықты |
|Өмірлік қажеттілік |Шайынады |Ең суы таза Байкал |
|Өнеркәсіпте ауылшаруашылығында |Лас суға айналады | |
|малшаруашылығында |Ауру тарайды |Судың 3 күйге айналуы |
|тіршілік көзі |Ауаны ластайды | |

Білімділік өнім шеруі, көрсетілімі
Ой толғаулар, пікірталастар.
Судың ластану себептері неден?
Су – тіршілік көзі дегенді қалай түсінесің?
Суды қалай қорғаймыз?
Топпен жұмыс жүргізіледі.
Эвристикалық тапсырмалар орындалады.
Су неге мөлдір?
Лай сулар қайда кездеседі?
Ақ жаңбыр деген не?
Өткенді қорытындылай отырып, жаңа міндеттер алу.
Бүгін сабақта өзіміз үшін қандай жаалық алдық?

|Плюс |Минус |Қызғылықты |
|- |- |- |

Эксперименттік жұмыс.
«Егер де» су әлемде жойылып кетсе табиғатта не болар еді?
Үшбұрышты, төртбұрышты жаңбыр бола ма?
Зерттеу жұмыстарын мұғалім көмегімен ұжым болып талдау.
Эвристикалық рефлексия
Эмпатия әдісі. Сен өзіңді өзен болып сезін. Сен өзіңді сумын деп сезін.
Сабақты бекіту
Өткенді қорытындылау. Не білдім? Не ұнады? Не қызықтырды?
Ой түйіндеу. Венн диаграммасы.
Үйге тапсырма. (таңдауы бойынша)
Эссе жазу «Мен суды қорғауға атсалысамын»
«Арал қасіреті» мәнжазба
Тақырыптарға байланысты суреттер салу.