Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау

Сабақтың тақырыбы:

Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.

Мұғалімнің аты-жөні:

Бөлекбаева Нұржанат

Күні:03. 02. 2020ж

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.: СЫНЫП: 10

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж: Қатысқан оқушылар саны: 17

Қатыспаған оқушылар саны: 0

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.: Сабақ негізделген оқу мақсаттары

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж: Жыныспен тіркесіп тұқым қуалауын зерттеу.

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.: Сабақ нәтижесі:

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж:

Барлық оқушылар: Жыныс хромосомасы туралы түсінік бере алады.

Оқушылардың басым бөлiгi: Тұқымқуалайтын аурулар туралы біледі.

Кейбiр оқушылар: Тақырыпқа сай күрделенген тапсырмаларды орындай алады.

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.:

Бағалау

критерийі

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж:

Дигибридті будандастыру кезіндегі туралы оқып бере алады.
Оқулықтан дигибридті будандастыруда хромосомалардың тәуелсіз ажырауы туралы сипатап, түсіндіре алады.
Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады.
Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.: Тілдік құзіреттілік

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж:

Негізгі сөздер мен тіркестер :ген, хромосома, аутосома, жыныс хромосомасы.

Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер:

Талқылауға арналған тармақтар: Гендер тіркесі, жынысқа тіркес тұқым қуалау, гомозиготалы жыныс, гетерозиготалы жыныс, жыныс бақылауындағы белгілер.

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.: Әдіс-тәсілдер

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж: Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, көрнекілік. Рефлексия.

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.: Құндылықтарға баулу

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж: Оқулық, суреттер, топқа бөлугеарналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс стикер.

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.: Пәнаралық байланыс

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж: География, Қазақ тілі.

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.: Алдыңғы білім

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж: Дигибридті будандастыру кезіндегі хромосомалардың тәуелсіз ажырауы.

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.: Сабақтың жоспары

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.:

Жоспарланған

уақыт

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж: Сабақ барысы :

Ресурстар

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.:

Сабақтың басы.

7 минут

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж:

Ұйымдастыру кезеңі

Жағымды психологиялық ахуал қалыптастыру.

«Шаттық шеңбері» тренинг

Оқушыларды шеңберге шақыру, амандасу. Оқушылар шеңберге тұрып жағымды тілектер айтады.

Үй тапсырмасы: «Миға шабуыл» әдісі арқылы сұрақттар берілді.

Дигибридті будандастыру деген не?

Будандастыру деген қандай мағына береді?

Пеннет торының мағызы неде?

Екі жұп қарама-қарсы белгілері бар дараларды будандастыруды қалай аталады?

Тәуелсіз ажырау заңы дегеніміз не?

Сұрақ-жауап.

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.:

Жаңа білім

10-минут

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж:

Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау. Слайд 10 мин

Белгілердің тұқым қуалауының Мендель заңдылықтарына қарағанда ұрпақтарда белгілерінің ажырауы будандастырудың бағытына, яғни қай жыныстан доминантті және рецесивті белгілер алынғанына байланысты емес екені көрсетілген. Бұл жағдай гендер әрбір жыныста бірдей кездесетін аутосомаларда орналасқан кездерде орындалады. Бірақта, гендер жыныс хромосомаларында орналасқанда тұқым қуалау түрі мен ажырау жыныс хромосомалардың мейозда өзгеруімен ұрықтану кезінде олардың қосылуына байланысты. Осындай жағдай жыныспен тіркес тұқым қуалау деп аталады. Егер ген X хромосомада орналасқан болса, онда ген әкесінен қыздарына, шешесінен қыздарына және ұлдарына белгілер теңдей беріледі. Белгілердің шешесінен ұлдарына, ал әкесінен кыздарына берілуі Крисс-кросс тұқым қуалау деп аталады.

Сәйкестілігін анықтау, тестілік тапсырма.

Ұғымдар

Анықтамасы, сипаттамасы

Аллельді гендер

Әр түрлі аллельді гендер

Гомозиготалы

Бір түрлі аллельді гендер

Гетерезиготалы

Қарама - қарсы белгілерді анықтайтын жұп ген

Гамета тазалығы

Ата - анадан берілген қасиет

Тұқымқуалаушылық

Тұқым қуалайтын қасиеттерінің өзгеруі, жаңару

Өзгергіштік

Белгілер араласып кетпей таза сақталуы

Слайд.

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.:

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж:

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.:

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж:

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.:

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж:

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.:

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж:

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.:

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж:

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.:

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж:

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.:

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж:

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.:

Ортасы.

10 минут

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж:

Әр топ өз тапсырмасын постер бойынша қорғайды. 2 мин

І топ - Мендель ІІ топ - Морган

Блиц-турнир :Әр топқа 5 сұрақ қойылады. Оқушылар жылдам 3 минута жауап береді. Тек дұрыс жауабын айту керек.

І топ

1. Гендердің тіркесіп тұқым қуалауы дегеніміз не?

2. Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау типінің белгілерін атаңдар?

3. Адамның генетикалық әртүрлілігін қалай түсіндіресіңдер?

ІІ топ

1 . Денсаулықтың генетикалық негіздері дегеніміз не?

2. Адамның генетикалық денсаулығына ортаның әсері бар ма?

3. Адамның генетикалық ауруларын атаңдар?

Дескриптор:

1. Жыныспен тіркесіп тұқым қуалауын тұралы ақпарат жинақтайды.
Адамның генетикалық ауруларын атап бере алады.
Адамның генетикалық әртүрлілігін түсіндіре алады.

І топтың тапсырмасы.

ІІ топтың тапсырмасы.

Гендердің тіркесіп тұқым қуалауы

Жыныс пен тіркес тұқым қуалау.

Жыныстың хромосалық анықталуы.

Адамның генетикалық әртүрлілігі

Жаңа әдіс-тәсілдер.

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.:

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж:

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.:

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж:

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.:

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж:

Сабақтың тақырыбы:Жыныспен тіркесіп тұқым қуалау.:

Сабақтың соңы.

3-минут

2-минут

Мұғалімнің аты-жөні:Бөлекбаева НұржанатКүні:03. 02. 2020ж:

Тестпен жұмыс

1. Тұқым қуалаушылықтың заңдылықтарын зерттеген кезде Г. Мендель қандай тәсіл қолданды?

2. Аллельді гендер қайда орналасқан?

3. Фенотип бойынша дигибридті будандастырудың формуласы қандай?

4. Кроссинговер құбылысы қашан байқалады?

5. Әйелде хромосомалық көрініс қандай?

6. Гендердің тіркеліп тұқым қуалауын кім зерттеді?

7. Қай организмге полиплоидия тән?

8. “ Гаметалардың тазалығы” заңдылығын кім ұсынды?

9. Ер адамда қалыпты жағдайда қандай жыныс хромосомалар болады?

10. Толық емес доминантты фенотип б/ша формула қандай?

11. Ген нені кодтайды?