Жай бөлшектерді оқу

Қысқа мерзімді жоспар
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:
5.2A Жай бөлшектерге амалдар қолдану
(39 сағ)

Мектеп: Петропавл қаласындағы Қазақ мектеп гимназиясы

Күні:
Мұғалімнің аты-жөні:
Сынып:5
Қатысқандар саны:
Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы
Жай бөлшектерді косу және азайту
Сабақ түрі
Жаңа сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)
5.1.2.17
бөлімдері бірдей бөлшектерді қосу және азайтуды орындау;
5.1.2.18
бөлімдері әртүрлі бөлшектерді қосу және азайтуды орындау;
Сабақ мақсаттары
Оқушылар:
- жай бөлшектерді салыстырады;
- бөлімдері бірдей және бөлімдері әртүрлі бөлшектерді, аралас сандарды қосу және азайту алгоритмін біледі;
- жай бөлшектермен

Бағалау критерийлері
Оқушы
-Фигураларды тең бөліктерге бөле алады және боялған бөліктерін жай бөлшекпен жаза алады.
-Жай бөлшектің жазылуында алымы мен бөлімі нені білдіретінін түсінеді.
-Бөлшектердің анықтамасын өз сөзімен айта алады, жай бөлшектерді оқи және жаза біледі.
Тілдік мақсаттар
Оқушылар:
- жай бөлшекті алымын және бөлімін нұсқай отырып, жай бөлшектерді оқи алады.
Пәнге қатысты лексика мен терминология:
- үлес
- жай бөлшек
- бөлшектің алымы мен бөлімі
- бөлшек сызығы
Құндылықтарды дарыту
Еңбек және шығармашылық, ынтымақтастық, жақсы қарым-қатынас орнату, өмір бойы білім алу, тиімді оқыту арқылы оқушыларға жауапкершілікті сезіндіру.
Пәнаралық байланыстар
Қаржы сауаттылығы, экономика
Бастапқы білім
Ортақ бөлгіш, ең үлкен ортақ бөлгіш (ЕҮОБ), ортақ еселік (ЕКОЕ) ұғымдарының анықтамасын біледі.Өзара жай сандардың анықтамасын біледі. Мәтін есептерді шығаруда ЕҮОБ, ЕКОЕ қолданады.
Сабақ барысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтыңбасы 5 мин

Ұйымдастыру кезеңі
- Сәлемдесу
- Оқушылардың сабақтың тақырыбымен, оқу мақсаттарымен таныстыру.
- Бағалау критерийлерін тұжырымдау үшін оқушыларды талпындыру.

Сабақтыңортасы
30

I.Жай бөлшектер.
Балалар қазір елестетіп көрейік мен мысалы қалтамнан сіздерге Астанаға билет алдым.Қалтада бір бума билет бар, бұл бумада 24 ұяшық (билет) бар.Енді осы билеттерді тең бөліктерге бөлейін.Әркім өзіне бір билеттен алсын.
-Балалар, сонда мен бір бума билетті неше бөлікке бөлдім? (24 бөлікке)
-Ал осы өрнекті математикалық тұрғыда қарап көрейікші? (1:24, 124)
Яғни бұл бізде жай бөлшек.Сонымен біздің тақырыбымыз Жай бөлшектерді оқу және жазу.
Мысалы, кітаптарынан №350 есепті қарастырайық.

а)

34 бөлігі

б )

26 бөлігі

б )

58бөлігі

в )

47бөлігі
II.Жай бөлшектерді оқу.
Жай бөлшектердің оқылуы.
Жай бөлшекті оқығанда алдымен бөлшек сызығының астындағы сан (бөлімі) шығыс септігінде оқылады. Сонан соң бөлшек сызығының үстіндегі сан (алымы) атау септігінде оқылады.

III.Жай бөлшектің жазылуы
Сонымен бөлшек сызығының астындағы сан бір бүтіннің неше тең бөлікке бөлінгенін көрсетеді. Оны бөлшектің бөлімі деп атайды. Бөлшек сызығының үстіндегі сан неше бөліктің алынғанын көрсетеді.Оны бөлшектің алымы деп атайды.
Әріптермен жазсақ:
Жай бөлшек - аb

Мұндағы, а - алымы, натурал сан немесе нөл, b - бөлімі, натурал сан
Есеп. Бала алманы 3 тең бөлікке (үлеске) бөліп, оның 2 бөлігін алды. Бала алманың неше бөлігін алды?
Есептің жауабын бөлшек түрінде жазыңдар.
Бөлшектің бөлімі қай санмен өрнектеледі?
Бөлшектің алымы қай санмен өрнектеледі?
Жауабы:Бала алманың 23 - сін алды.
Жай бөлшектің жазылуындағы сызықша " - " бөлшек сызығыдеп аталады.Бөлшек сызығы (" - ")бөлу амалын кескіндейді.
Екі натурал санның бөліндісін бөлшек түрінде жазғанда бөлшектің алымына бөлінгіш жазылып, бөліміне бөлгіш жазылады.
Оқулықтан №351
1) Бөліндіні бөлшек түрінде жазыңдар:
7:12; 9:11; 8:7; 14:20; 30:41;
2) Бөлшекті бөлінді түрінде жазыңдар:
47; 912; 59; 25; 811; 74 .

№352
1)Оркестрдің 32 мүшесінің 38 - і домбыра тартады. Оркестр мүшелерінің нешеуі домбыра тартады?
Жауабы:
(32:8)*3=4*3=12 домбыра
№353
1) Жарысқа қатысқан оқушылардың 4 оқушы жеңімпаз атанды.Бұл жарысқа
қатысқан оқушылардың 15 - і болатын. Жарысқа неше оқушы қатысты?
Жауабы:
4:15= 4*51= 20 оқушы
№359
Гүлшоғында 5 қалампыр гүлі, 13 түймедағы гүлі және бірнеше раушан гүлі бар. Егер гүлшоғында барлығы 27 гүл болса, ондағы раушан гүлі барлық гүлдердің қандай бөлігі?
27-(5+13)=9
Жауабы:Раушан гүлі барлық гүлдердің 927бөлігі.

№ 362
Марина мен Нұргүл алмұрт жинады.Олардың жинаған барлық алмұртыМаринаның жинаған алмұрттарынан 11-ге артық, ал Нұргүлдің жинаған алмұрттарынан 7-ге артық.Барлық алмұрттың қандай бөлігін Марина жинады? Қандай бөлігін Нұргүл жинды?
11+7=18
Барлық жиналған алмұрт - 18
Яғни,Марина 718 бөлігін жинады
Нұргүл 1118 бөлігін жинады

№ 363
Тік төртбұрыш алғашқыда өзара тең 3 бөлікке бөлінді.Сонан соң осы бөліктердің әрқайсысы өзара тең 4 бөлікке бөлініп, оның 5 бөлігін бояғанда, тік төртбұрыштың 20 см2 ауданы боялды.Тік төртбұрыштың ауданын табыңдар.
1. 1 3: 4= 112
2. 112x5=512
3. 20/512=48см2
Жауабы: 48см2

Математика, 5-сынып, 1-бөлім, Т.А.Алдамұратова,
Қ.С.Байшоланова,
Е.С.Байшоланов.
Алматы <<Атамұра>>2017

Сабақтың соңы
(2 мин)

Үй тапсырмасы беріледі
№352 (2), № 353 (2),№355, №364

Сабақтың соңында рефлексия жүргізіледі:
Әр оқушыға стикер беріледі, сол стикерге сабақты ұнағаның, ұнамағанның жазады.
Математика, 5-сынып, 1-бөлім, Т.А.Алдамұратова,
Қ.С.Байшоланова,
Е.С.Байшоланов.
Алматы <<Атамұра>>2017

Оқу мақсаты
Бағалау критерийлері

Дескрипторлары
<<+>> немесе <<->>

5.1.1.9
жай бөлшек ұғымын меңгеру;
5.5.2.1
жай бөлшектерді оқу және жазу;

1.Фигураларды тең бөліктерге бөле аламын және боялған бөліктерін жай бөлшекпен жаза аламын.
2.Жай бөлшектің жазылуында алымы мен бөлімі нені білдіретінін түсіндім.
3.Бөлшектердің анықтамасын өз сөзімен айта аламын, жай бөлшектерді оқи және жаза білемін.

Мұғалім:__________________ ________
( Аты-жөні) (қолы)

Әдіскер: __________________ ________
( Аты-жөні) (қолы)