Өткізгіштерді аралас жалғауды оқып үйрену

Қысқа мерзімді жоспар
Бөлім:

Электр және магнетизм
Педагогтің аты-жөні
Тел: 87076346620 Нұрғазиева Бақыт .
Күні:

Сынып: 10
Қатысушылар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
№6 Зертханалық жұмыс
<<Өткізгіштерді аралас жалғауды оқып үйрену>>
Сабақтың номері:
№ Физика, 10 сынып (жмб) Н.А. Закирова . Р.Р.Аширов . <<Арман-ПВ>> баспасы
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары
10.4.2.2 -өткізгіштерді аралас жалғауды зерттеу;

Сабақтың мақсаты
Өткізгіштерді аралас қосу арқылы кернеуді және ток күшін бөлуді үйренуге машықтану. Аралас қосу кезіндегі тізбек бөлігіндегі кернеулерді өлшеп үйрену.

Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі/ уақыт
Педагогтің әрекеті
Оқушының әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы

Амандасу. Оқушыларды түгендеу.
Сәлеметсіздерме балалар!Біз бүгін <<Тұрақты тоқ>> тарауын оқуды жалғастырамыз

Ұпай

Сұрақтар

Сабақтың ортасы

-Дәптерді ашып, бүгінгі күн мен сабақ тақырыбын жазыныздар:
№6 Зертханалық жұмыс <<Өткізгіштерді аралас жалғауды оқып үйрену>>
Жұмыстың мақсаты: ток тұтынушыларының аралас жалғанған электр тізбегіндегі жұмысын оқып-үйрену.
Құрал-жабдықтар: амперметр, вольтметр, шамдар, ток көзі, жалғағыш сымдар.
Теориялық түсінік. Аралас жалғау кезінде бірнеше өткізгіштер тізбектей, бірнеше өткізгіштер параллель жалғанады. Өткізгіштердің аралас жалғануын зерттеу үшін тізбектей және параллель жалғау кезкезіндегі негізгі заңдылықтарға жүгінеміз.Өткізгіштерді тізбектей жалғағанда: I=I1=I2; U=U1+U2 ; R=R1+R2
Өткізгіштерді паралель жалғағанда I=I1+I2; U=U1=U2; 1R=1R1+1R2
Зерттеу барысында берілген тізбек жай бөліктерге бөлініп қарастырылады. Төменде аралас жалғанған өткізгішті қарастырамыз
Жұмыс барысы:V
V
V3
V3
A
A
А2
А2

А1
А1

V12
V12

1. Сурет бойынша электрлік сұлбаны жинаңдар.
2. 1,2 шамдар мен 3 шам бір-бірімен қалай жалғанғанын айтыңдар.
3. Шамдар арасындағы U1 кернеу мен U2 кернеуді өлшеңдер.
4. U=U1+U2теңдігінің дұрыстығына көз жеткізіңдер.
5. Аралас жалғанған ток тізбегіндегі ток күшін өлшеңдер.
6. I=I1+I2 теңдігінің дұрыстығына көз жеткізіңдер.
7. Кернеудің салыстырмалы қателігін келесі формула бойынша есептеңдер:

ε=∆U+∆UU1+U2∙100%
мұндағы ∆U- вольтметрдің аспаптық қателігі

8. Ток күшінің салыстырмалы қателігін келесі формула бойынша есептеңдер:

ε=∆I+∆II1+I2∙100%
мұндағы ∆I-амперметрдің аспаптық қателігі
Өлшеу және есептеу нәтижиелерін төмендегі кестеге жазыңдар.

Кестеге мәндерін жазып , қортынды жазады

Зертханалық даптер
Сабақтың соңы
Рефлекция
Кері байланыс
-Бүгін сабақ маған ұнады, себебі мен....................... үйрендім.
-Маған........................................................қиын болып көрінді.
-Мен енді ......................................................... үйренгім келеді

Стикер

Өткізгіштердің аралас жалғануын зерттеу.
Жұмыстың мақсаты: ток тұтынушыларының аралас жалғанған электр
тізбегіндегі жұмысын оқып-үйрену.
Құрал-жабдықтар: амперметр, вольтметр, шамдар, ток көзі, жалғағыш сымдар.
Теориялық түсінік. Аралас жалғау кезінде бірнеше өткізгіштер тізбектей, бірнеше өткізгіштер параллель жалғанады. Өткізгіштердің аралас жалғануын зерттеу үшін тізбектей және параллель жалғау кезіндегі негізгі заңдылықтарға жүгінеміз.
Өткізгіштерді тізбектей жалғағанда: I=I1=I2; U=U1+U2 ; R=R1+R2
Өткізгіштерді паралель жалғағанда I=I1+I2; U=U1=U2; 1R=1R1+1R2
Зерттеу барысында берілген тізбек жай бөліктерге бөлініп қарастырылады. Төменде аралас жалғанған өткізгішті қарастырамыз.
Жұмыс барысы:V
V
V3
V3
A
A
А2
А2

А1
А1

V12
V12

1. Сурет бойынша электрлік сұлбаны жинаңдар.
2. 1,2 шамдар мен 3 шам бір-бірімен қалай жалғанғанын айтыңдар.
3. Шамдар арасындағы U1 кернеу мен U2 кернеуді өлшеңдер.
4. U=U1+U2теңдігінің дұрыстығына көз жеткізіңдер.
5. Аралас жалғанған ток тізбегіндегі ток күшін өлшеңдер.
6. I=I1+I2 теңдігінің дұрыстығына көз жеткізіңдер.
7. Кернеудің салыстырмалы қателігін келесі формула бойынша есептеңдер:

ε=∆U+∆UU1+U2∙100%
мұндағы ∆U- вольтметрдің аспаптық қателігі

8. Ток күшінің салыстырмалы қателігін келесі формула бойынша есептеңдер:

ε=∆I+∆II1+I2∙100%
мұндағы ∆I-амперметрдің аспаптық қателігі
9. Өлшеу және есептеу нәтижиелерін төмендегі кестеге жазыңдар.

Өлшенді
Есептелді
I, A

I1, A
I2 , A
U, В
U1, В
U2, В
∆I,A
∆U,В
εI,%

εU, %

0,5

0,25
0,25
7,71
5,98
1,68
0,01
0,05
2
1.3

10. Есептелуі: U=U1+U2=5,98 В+1,68 В=7,66 В

I=I1+I2=0,25А+0,25А= 0,5 А

ε=∆U+∆UU1+U2∙100%=20,05В7,66В∙100%=1.3%

ε=∆I+∆II1+I2∙100%=20,01А0,5А∙100%=4%

Қорытынды: Тәжірибе барысында аралас жалғанған тізбекті зерттей отырып U=U1+U2 және I=I1+I2 теңдігінің дұрыстығына көз жеткізіп, нәтижені өлшеу қателігін ескере отырып жазуға болады. U=U+∆U=7.66+-0.05В
I=I+∆I=0,5+-0,01А