Ядролық реакциялар

Сабақ жоспары
Сабақ:
Мектеп: № 219 Ы. Алтынсарин атындағы орта мектеп
Күні:
Мұғалімнің аты-жөні: Бекмұратова Гүлжан Темірбекқызы
Сынып: 10
Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:
Сабақтың
тақырыбы:
Ядролық реакциялар
Сабақ негізделген оқу мақсаты
10.1.2.5- ядролықреакциялар теңдеулерін құрастыру
Сабақтың мақсаттары
Барлық оқушылар істей алады:

Ядролық реакциялардың ерекшеліктерін анықтай алады

Оқушылардың көпшілігі істей алады:

Ядролық реакциялардың теңдеулерін құрастыра алады

Кейбір оқушылар істей алады:

Ядролық реакция теңдеуіне байланысты күрделі реакция теңдеулерін жаза алады
Бағалау критерийлері
1. Ядролық реакция теңдеулерінің ерекшеліктерін анықтайды
2. Ядролық реакция теңдеулерін құрастырады
Пәнаралық байланыс
Физика ( α,β,γ сәулелері)
Құндылықтармен байланыс
Оқұшылардытоптастыра отырып,ядролық реакцияларды жазу арқылы сын тұрғысынан ойлау қабілетін арттырып, қарым - қатынас жасауға баулу. Жұптық жұмыс жасауда ядролық реакцияларды құрастыру арқылы өзгелердің көзқарасына құрметпен қарауға және өмір бойы білім алуға дайын болуға тәрбиелеу.

Тілдік мақсат
Оқушылар:
Ядролық реакция теңдеулерін құрастырады.

Негізгі сөздер мен тіркестер (пәнге арналған сөздік және терминология):

Ядролық реакция, ядролық реакция теңдеулері, позитрон, изотоп.

Сыныптағы диалог/ жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер

Талқылауға арналған сұрақтар:

Ғылымға неліктен ядролық реакция ұғымы қажет?
Ядролық реакциялардың қарапайым химиялық реакциялардан айырмашылығы неде?
Ядролық реакцияларды құрастыра алдыңыз ба?

Сіз неліктен ... екенін айта аласыз ба?

Ядролық реакция нәтижесінде түзілген радиоактивті элементтер тұрақсыз. Неліктен?

Тыңдалым мен оқылым бойынша ұсыныстар:

Ядролық реакциялар көмегімен .... алынады.
Ядролық реакциялар барысында бөлінетін энергия мөлшері химиялық реакциялардан бөлінетін энергиядан шамамен ... есе көп.
Алдыңғы оқу
7.2ААтомдар. Молекуалар. Заттар.
8.1ВАтомдардағыэлектрондарқозғалысы.
Жоспар
Жоспарланған уақыт
Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар ескертпелерді жазыңыз
Ресурстар
Басы
7 мин

1 мин

3 мин

2 мин

1 мин
І. Ұйымдастыру кезеңі (сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу)
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау(Миға шабуыл)
Радиоактивтілік дегеніміз не?
β,α, γ бөлшектер деп нені атаймыз?
Радиоактивтілік терминін ғылымға кім енгізді?
ҚБ. Мадақтау
Сынып оқушыларын 3 топқа бөлу (β - сәулелер,α- сәулелер,γ- сәулелер сөздері жазылған қағаз қималары арқылы топтастасады).
Оқушылар қолдарыңдағы қағазда ненің атаулары жазылған?
Бұл сәулелермен элемент атомдарына атқыласақ не түзіледі?
Ендеше бүгінгі тақырып не туралы болмақ?
Сынып оқушыларын оқу мақсаты және бағалау критерийлермен таныстыру.

Ортасы
28 мин
3 мин

4 мин

7 мин

7 мин

7 мин
Тыңдалым алды тапсырма
- Ядролық реакция деген не?
- Ядролық реакция нәтижесінде не түзіледі?
- Ядролық реакцияны кім ашты деп ойлайсыңдар?

<<Ядролық реакциялар>> бейне жазба көрсетіледі.
- β,α, γ бөлшектерін түзіп ыдыраса не түзіледі?
-Ядролық реакциялар табиғатта кездесе ме?
- Неліктен ядролық реакциялар жердегі атмосферада жүрмейді?
ҚБ: Кері байланыс

Топтық жұмыс. <<Домино>> (оқушылар қолдарына парақ алып, екіге бөліп, бір бөлігіне ядролық реакцияның теңдікке дейінгі бөлігін, яғни реакцияға түсетін реагенттерді жазады, келесі жанындағы оқушы реакцияның нәтижесін жазады, екінші бөлігіне басқа реакцияның реагенттерін жазады, топтағы барлық оқушы жазып болса, тапсырмаларын келесі топқа ұсынады. Кім жылдам, әрі дұрыс орындаса, сол топ жеңіске жетеді)
ҚБ. <<Екі жұлдыз, бір ұсыныс>> (оқушылар топтық жұмыс істеген кезде оларға ерекше ұнаған 2 зат және жақсартуға болатын нәрсе айтады)

Жұптық жұмыс. <<Құрастыр, сосын жауап бер>> (Жұптасып отырып реакция теңдеуін орындайды, өз көршісімен болжамды жауапты талқылай отырып, өз жауаптарын дәлелдейді)
1. 5324 Cr + n =
2. 4019 K + -1 e =
3. 23490Th =
ҚБ. Жұптардағы өзара бағалау (дайын жауап арқылы бір-бірінің жауаптарын тексеріп бағалау)

Жеке жұмыс. Қалыптастырушы бағалау тапсырмасы. (қосымша №1)
Сараланған тапсырма (қосымша №2)
ҚБ. Мадақтау

Ядролық реакциялар
https://youtu.be/ULzLLfOUL8k

М. Қ. Оспанова, Т. Г. Белоусова, Қ. С. Аухадиева, химия 10- сынып. - Алматы: <<Мектеп>>, 2019

М. Қ. Оспанова, Т. Г. Белоусова, Қ. С. Аухадиева, химия 10- сынып.
- Алматы: <<Мектеп>>, 2019
Соңы
5 мин

4мин

1 мин
Рефлексия
Сабақты "Шолиер табақшасы" әдісімен қорытындылау.
Оқушылар білгенін, түсінгенін, қолданғанын стикерлерге жазу арқылы салады
Шолиер табақшалары
Қолдану
Түсінуну
Білу

Үйге тапсырма. Тақырып соңындағы 7, 8, 12 есептерді шығару

Қосымша ақпарат
Саралау - Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жопарлайсыз?
Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?
қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері, АКТ-мен байланыс.
Барынша қолдауды қажет ететін оқушыларға калий изотопы мен електрон арасындағы реакцияны жазуда кальцийдің електронмен реакциясын мысал ете отырып қолдау көрсетіледі.
Орташа қолдауды қажет ететін оқушыларға хром изотопы мен нейтрон арасындағы реакцияны жазуда жетелеуші сұрақтар қойылады. ( изотоптар нейтронмен реакциясы нәтижесінде не түзілетін еді?
Қолдауды аз қажет ететін немесе аса қабілетті оқушыларға күрделі ядролық реакцияны құрастыру тапсырмасы беріледі.
1.Миға шабуыл - мадақтау;
2. ТЖ <<Домино>> - <<Екі жұлдыз, бір ұсыныс>>;
3. ЖЖ <<Құрастыр, сосын жауап бер>> - өзара бағалау;
4. Ж <<Кім жылдам?>>- дескриптор арқылы жазбаша кері байланыс беріледі;
5.Рефлексия <<Шолиер табақшасы>>;
Видео о радиоактивности:
https://www.youtube.com/watch?v=hKpbejzPpOg
Рефлексия
Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз.
- Сабақ/оқу мақсаттары шынайы ма?
- Бүгін оқушылар не білді?
- Сыныптағы ахуал қандай болды?
- Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма?
- Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе?
- Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

Қорытынды бағамдау
Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да оқуды да ескеріңіз)?

1.

2.

Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да оқуды да ескеріңіз)?

1.

2.

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Қосымша №1
Жеке жұмыс<<Кім жылдам?>>. Қалыптастырушы бағалау тапсырмасы

Тақырыбы: Ядролық реакциялар
Оқу мақсаты: 10.1.2.5- ядролықреакциялар теңдеулерін құрастыру
Ойлау дағдыларының деңгейі: Түсіну, қолдану

1-тапсырма. Сұраққа жауап беріңіз.
oo Ядролық реакциялардың бір-бірінен айырмашылығын өз сөзіңізбен қалай түсіндіресіз?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2-тапсырма. Литийдің изотопын 73 Li дейтерий ядроларымен 21 Н атқылағанда қандай бөлшек түзіледі?73 Li + 21 Н = 84 Be + ?

_______________________________________________________________________________________

Бағалау критерийлері
Дескриптор
1. Ядролық реакция теңдеулерінің ерекшеліктерін анықтайды
- Ядролық реакциялардың бір-бірінен айырмашылығын сипаттайды
2. Ядролық реакция теңдеулерін құрастырады
- реакция нәтижесінде қандай бөлшек түзілгенін жазады;
- реакция нәтижесінде түзілген бөлшектің ядро зарядын жазады;
- реакция нәтижесінде түзілген бөлшектің массалық санын жазады;

Қосымша №2

Сараланған тапсырма (аса қабілетті оқушы үшін)

1 - тапсырма. Ең ауыр галоген астат At 1940 жылы 20983 Bi изотопын α-бөлшектермен атқылау нәтижесінде алынды. Реакция нәтижесінде висмут атомының ядросы 2 нейтрон бөлінетін болса, астаттың қандай изотопы түзіледі? Ядролық реакция теңдеуін жазыңдар

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------