Стартерді стендте тексеру

Сабақтың тақырыбы: Стартерді күй анықтағыш стендте тексеру

Топтар
Асл 9-181

Сабақ өтетін күн
09.03.2021

САБАҚ БАРЫСЫ
І Ұйымдастыру бөлімі:
А) <<Топтық>> ашылған чатқа кіру;
Б) Чатқа оқытушы өзінің пәнін кесте бойынша жариялау;
В) Оқушылардың чатқа қосылғанын тексеру, қадағалау;
Г) Өтетін сабақтың тақырыбын чатқа жазу;
ІІ Үй тапсырмасын тексеру
А) Өткен тақырып бойынша үй тапсырмасын сұрау;
Б) Орындалған үй тапсырмаларын чат арқылы электронды қабылдау
В) Студенттерге үй тапсырмасынан сұрақтар қою;
Карбюраторлы қоректендіру жүйесімен салыстырғанда отынды бүркіп қоректендіру жүйесінде қандай артықшылықтары бар?
Бүрку жүйесінің кемшіліктеріне нелер жатады?

Г) Студенттерден ауызша түрде қабылдау;
ІІІ Жаңа оқу материалын баяндау (Электронды түрде: мәтін, сурет, видео)
Стартер құрылғылары мен түйіндерін тексеру және жөндеу. Бөлшектелгеннен кейін стартердің барлық бөліктерін жарамдылыққа тексерілуі тиіс. Тегіс емес білік мойындарын тегістеп, тазарту. 0,1 мм-ге дейінгі өзара соғысуларға рұқсат етіледі. Коллектордың үстінің тегіс және күйіктер жоқ болуын тексеру.
Коллектор қатты шаң болған немесе күйген жағдайда бензинге малынған шүберекпен сүрту. Егер шүберекпен сүрткеннен шаң немесе күйік кетпеген жағдайда коллекорды қырнап тегістеу. Коллектор зікірінің қатты ескірген жағдайында оны ұштау қажет. Ra жазықтығының тегістігі 1,25 мкм-нен кем болмауы керек, ал коллектордың бұрандалардың шетіне соғылуы 0,05мм-ден кем болмауы тиіс. Коллектор диаметрінің көрсетілгенге қарсы 2 мм-ге қысқаруына рұқсат етіледі.
Егер зікір бұрандаларының сүйеніш тығындары қатты ескірген болса, оларды бастырып немесе жаңасымен ауыстыру қажет. Тығын саңылауларын ашып зікір бұрандаларының диаметріне дейін созу. Жаңа қолаграфитті тығындарды орнатпас бұрын оларды 100-150 °С температурасында бір сағат шамасында кептіру керек, содан кейін 180-200 °С температрурасына дейін жылытылған мотор майында сіңдіру керек. Қылқандардың қылқанұстағыштан еркін өтетіндігін тексеру. Қылқандардың биіктігін тексеру және 15-17 мм дейін ескірген қылқандарды ауыстыру. Қылқан қанатшаларын қылқанұстағышқа бекітетін бұрандалардың артылуын тексеру, керек болған жағдайда тарту. Зікір бұрандаларының жиектерінен сымдардың еркін өтуін тексеру. Егер сымдар бұранда жиектерінен қысылып өтетін болса, оларды кірден тазартып және қозғалтқышқа қоланылатын үйкегіш материалды жағу. Стартер реле жүйесінің байланыс жүйесін тексеру. Стартер релесінің қабығының ішкі жағын шаңнан тазарту. Байланыс дискісінің реле зікірі штогына еркін отырғызылғанан көз жеткізу. Байланыс тоғындарын шешу, оларды және дискілердің аз да болса күйігі болған жағдайда тегістеп тазарту, күйю себебінен туған тегіс емес тұстарын тазарту барысында қарам-қарсы байланыстың үстін бүлдіріп алмауға тырысу керек. Байланыс тоғындары есікрген жағдайжа оларды 180° бұру.
Стартер зікірінің электрлі тексерісі мен сыналуы Э-236 құрылғысы арқылы іске асады. Стартер зікірінің <<массаға>> тұйықталуының жоқ екендігі келесідей тексеріледі: зікірді призмаға орналастыру; қуыс бұлғының бір бұрышын біліктің немесе зікірдің темір бөліктеріне тигізу, ал екінші бұрышын 5.18 суретінде көрсетілгендей кезекпен-кезек коллектор пластиналарына тигізу. Егер <<массада>>ақау жоқ болса, құрылғы шамы жанбайды.

Зікір секцияларының қысқа тұйықтағышын анықтау үшін құрыштан жасалған бақылауыш пластиналар бар. Зікірдің бетіне осы пластинаны жай тигізіп (5.19 сурет), зікірді қолмен бұру. Қандай да бір секцияда ақау болған жағдайда құрыш пластина зікірді сол бөлігіне қарай тартып алады.
Секциялардағы қысқа тұтықтағышты сонымен қатар өлшегіш құралы арқылы да анықтауға болады (тоқты көрсеткіш). Ол үшін зікірді призманың үстіне орналастырып, қуыс бұрғыны шетіне орналастырып және құралығыны қосу. 5.19 суретте көрсетілгендей қуыс бұрғымен жатқан коллектордың пластиналарын қысып ұстап, содан кейін тоқ көрсеткішті құралын қосып және оның тітіктерін бақылау керек. Қысқа тұтығы бар секцияға әкелген кезде құрылғының тітігі нөлге түсіп кетеді. Қысқа тұтығы бар зікірді алмастыру керек.
Стартер қоздырғышының орамдарындағы орам мен үзілген жердің арасында тұйықталудың жоқ екендігін тексеру, соынмен қатар орамдардың омдық қарсылығы омметр арқылы тексеріледі. Катушкадағы орамдардың тұтықталуын Э-236 құрылғысын қыздыру арқылы да көруге болады. Осы мақсатпен катушканы қаптамаға кигізеді және құрылғыға орналастырады, кейін құрылғы трансформаторындағы орамға кезекті тоқты қосады. Егер 5 минуттан кейін катушка қызбаса, ешқандай тұйықталу жоқ.
Стартерді стендте тексеру. Стартерді бос жүрісте сынап көру үшін оны Э-240 бақылаушы-сынақ стендіне бекіту керек (5.17 суретті қараңыз). Стендтің ауыстырғыштарын келесі қалыпта орналастыру: S1 -- 3; S4 -- 21 B; S5 -- 300 А; S6 -- 1; S10 -- 4. <<Қосу>> 14 (S12) тетігін басу және стартер зікірінің айналу жиілігін өлшеп, амперметрдің көрсеткішін түсіру. Көрсеткіштер стартердің техникалық характеристикасына сәйкес болуы керек. Тоқты көп мөлшерде қолдану және айналу жиілігінің төмендеуі зікірдің электрикалық және механикалық бөліутеріндегі ақаудың бар екендігін көрсетеді (зікірдің орамаралық тұйыықталуы, зікірдің ауытқуы, мойынтіректердің ластануы немесе ескіруі, жақпаның жоқтығы, плюстық бекіткіштердің әлсіреуі және олардың зікірдің артына кетіп қалуы).
Егер зікір айналмаса, ал қолданыстағы тоқ мүмкін болса, ақаудың себебі - зікірдің орамасындағы <<массаның>> тұтықталуынан, қоздырғыш орамасы, тартқыш реленің байланыстырушы бұрағыштарынан немесе қылқанұстағыштың оқшаулануынан болуы мүмкін. Егер зікір айналмаса, ал қолданысағы тоқ нөлге тең болса, онда стартер сымының үзіліп кеткендігін көруге болады (тартқыш реледе, қоздырғыш орамасыында). Егер зікір төменгі жылдамдықпен айналып тұрса және тоқтың қолданылуы әдеттегіден төмен болса, оның себебі стартер орамасының қарсыласуынан тартқыш реледегі, стартердің қылқан-коллекторлы жүрісіндегі байланыстың жартылай жоғалунан болуы мүмкін.
Стартерді тежегіш режимінде сынап көру үшін стартерді қысқышқа орналастырып және тежегіш құралын реттеу керек. Стартер тегершігі құрылғыны қосқан кезде тісті доңғалақтар ілінісіне еш кедергісіз кіруі керек. <<Т>> модуліндегі стендтің тістік дөңгелегі стартердің тегіршек модуліне сәйкес келуі керек. Стартер білігіндегі тежегіш кезеңін өлшеу үшін 5(S1) ауыстырғышын 2 қалыпқа орналастыру керек. 11(S59) ауыстырғышын 1000 қалыпына орналастыру. <<Қосу>> тетігін басу; стартер тегіршегі тісті дөңгелек ілінісіне кіріп, оны айналдыруы керек. Тежегіш құралының тетігін ақырын басып, тежеу сәтінің мөлшерін өлшегіш құралдың көмегімен және ампераметрдегі тоқтың күшін бақылау керек. Баяу ежелуді тоқ кұшінің 800 А мөлшеріне дейін жеткізу керек.тежеу режимінде жұмыс жасау уақыты 10 с коп емес. 20...30 с кейін қайта қосуға ұсынылады. Егер стартер айналу кезеңін дамытпаса, қоздырғыш орамасын орамаралық тұйықталуға тексеру керек.
IV. Бағалау
А) Студенттерге жаңа тақырып бойынша сұрақтар қою;
Б) Студенттерден ауызша түрде қабылдау;
Сұрақтар мен тапсырмалар
Стартерге қандай техникалық қызмет көрсету түрлері бар?
Стартерді стентде қалай тексереді?

В) Студенттердің тапсырма жауаптары бойынша баға қою.
V. Үй тапсырмасын беру
Үй тапсырмасы
Жаңа сабақты оқып, пысықтау.
Сұрақтар мен тапсырмаларға жазбаша және электронды түрде жауап беру.