Электрондық басқару блоктары

Сабақтың тақырыбы: Басқарудың электрондық блогының функцияларын анықтау

Топтар
Асл 9-181

Сабақ өтетін күн
10.03.2021

САБАҚ БАРЫСЫ
І Ұйымдастыру бөлімі:
А) <<Топтық>> ашылған чатқа кіру;
Б) Чатқа оқытушы өзінің пәнін кесте бойынша жариялау;
В) Оқушылардың чатқа қосылғанын тексеру, қадағалау;
Г) Өтетін сабақтың тақырыбын чатқа жазу;
ІІ Үй тапсырмасын тексеру
А) Өткен тақырып бойынша үй тапсырмасын сұрау;
Б) Орындалған үй тапсырмаларын чат арқылы электронды қабылдау
В) Студенттерге үй тапсырмасынан сұрақтар қою;
Стартерге қандай техникалық қызмет көрсету түрлері бар?
Стартерді стентде қалай тексереді?

Г) Студенттерден ауызша түрде қабылдау;
ІІІ Жаңа оқу материалын баяндау (Электронды түрде: мәтін, сурет, видео)
Электрондық басқару блоктары. Электрондық басқару блогының (контроллердің) мақсаты - жану процесін ең тиімді алу үшін қозғалтқыштың жұмысын оңтайландыру.Контроллер арнайы жұмыс атқаратын шағынкомпьютерді білдіреді.Оның 3 түрлі жады бар: жедел жадтау құрылғысы (ЖЖҚ), бағдарламаланатын тұрақты жадтайтын құрылғы (БТЖҚ) және электрмен қайта бағдарламаланған жады құрылғысы (ЭҚБЖҚ).
ЖЖҚ микропроцессор қозғалтқыштың жұмысы туралы (өлшенген параметрлер) және уақытша мәліметтер сақтау үшін пайдаланылады. Сондай-ақ, ЖЖҚ-ға пайда болған ақаулықтардың кодтары жазылып болып табылады. Бұл жад қуат тәуелді, яғни қуат өшірілген кезде (батареяны ажырату немесе сымдық контроллерінен ажырату) оның мазмұны өшіріледі.
БТЖҚ бағдарламасы басқару нұсқауларын және калибрлеу деректерін (параметрлерді) қамтитын бақылау бағдарламасын сақтайды. Осылайша, БТЖҚ қозғалтқыштың маңызды параметрлерін анықтайды: айналдыру және қуаттың өзгеру сипаты, отын шығыстарын тұтыну және т.б. БТЖҚ - қуатқа тәуелді, өшірілген кезде оның мазмұны өзгермейді. БТЖҚ контроллердің, қозғалтқыштың және автокөліктің идентификаторларын сақтау үшін (иммобилайзердің кодтары кілттерді үйрену кезінде жазылады) және басқа қызмет көрсету кодтарына қоданылады.
Бұдан басқа, ЭҚБЖҚ операциялық параметрлері (қозғалтқыштың жұмыс уақыты: қызып кету, шекті рұқсат етілген революциялардан асатын төмен октанды отын, ақаулы датчиктер), сондай-ақ қозғалтқыш пен көлік құралының жұмыс істеуі детонациясы, оттегі концентрациясы және жылдамдығы). ЭҚБЖҚ - бұл ұшпа емес жады және контроллер жұмыс істемеген кезде ақпаратты сақтауға болады.
Оталып тұрған кезде контроллер негізгі реле арқылы ауысады, ол арқылы электрмен қоректену кернеуі жүйелік компоненттерге жеткізіледі (электр жанармай сорғысы, от жанармай қоспасы, электр желдеткіші, басқару блогы және иммобилайзердің индикаторы). Оталып тұрған кезде контроллер келесі қосқышты дайындауға қажетті уақытқа негізгі релдерді өшіруді кешіктіреді (есептеулерді аяқтау үшін, айнымалы жылдамдық реттегішін орнату, салқындатқыш желдеткіш жинағын басқару). Контроллер сондай-ақ қозғалтқышты басқару жүйесінің (борттық диагностикалық жүйенің) диагностикалық функцияларын орындайды. Басқару жүйесінің құрамдас бөліктерінде ақаулықтардың болуын анықтайды, аспаптық кластердегі ақаулық көрсеткішін ашады және жадыдағы ақаулық кодтарын сақтайды.
Егер ақаулық анықталса, теріс салдардан аулақ болу үшін (жанармай қоспасы араласқан жағдайда каталитикалық түрлендіргішке зақым келтіретін поршеньдердің күйіп кетуі, шығатын газдың шекті мәндерінің артық болуы және т.б.) контроллер жүйені авариялық режимге ауыстырады. Олардың мәні, егер сенсор немесе оның схемасы үзілсе, қозғалтқышты басқаруға арналған контроллер БТЖҚ-да сақталған ауыстыру деректерін пайдаланады.
Қозғалтқышты басқару блогының ақаулығы аспаптық кластерде орналасқан. Егер жүйе дұрыс болса, онда тұтану қосулы болғанда, индикатор жанбайды - осылайша, ЭББ сигнализация мен басқару тізбегін қызмет көрсету мүмкіндігіне тексереді. Қозғалтқышты іске қосқаннан кейін, контроллердің жадысында оны қосу үшін жағдай болмаса, ескерту шамы өшеді.
Қозғалтқыштың жұмыс істеуі кезінде сигнолизатордың қосылуы жүргізушіге хабар береді, автокөліктің борттық жүйесінің диагностикасы жөнделмеген және ары қарайғы жұмыс істеу апаттық жағдай тудыруы мүмкін. Қозғалтқыштың кейбір параметрлерінің жұмысы нашарлауы мүмкін, бірақ мұндай жағдайда қозғалыс болуы мүмкін, және автокөлік өз еркімен ТҚКС-ға жете алады.Жалғыз ерекшелік - бұл қозғалтқыш жұмыс жасай алмайтын жағдайда (немесе оның тізбектерінде). Ақаулықтың себебін жойғаннан кейін дабыл сигналы контроллер арқылы өшіп қалады, оның барысында ақаулық болмайды және егер дабылдың іске қосылуын қажет ететін контроллердің жадында басқа да қате кодтары болмаса.Әрбір ақаулық контроллердің жадында жазылған өз кодына сәйкес келеді. Оны автокөлік қызметінде сканерлеу немесе автокөлік жүргізушісін диагностикалық функциясы бар борттық сапар машинасы арқылы оқуға болады.Басқару қондырғыларын диагностикалау үшін ыңғайлы Bosch KTS 200 модулі (4.5 суретті қараңыз) ыңғайлы, ол лицензиялық бағдарламалық жасақтама (ESI) [tronic] бар жүйенің тексерушісі және келесі функцияларға ие:
ақау туралы хабарламаларды сақтау;
нақты мәндерді көрсету;
атқарушы элементтерді басқару;
басқару блогына тән функцияларды пайдалану.
Анықталған ақаулықтың кездейсоқтық болуы мүмкін екендігін және оны тексеру оңай екенін атап өткен жөн. Ол үшін минус терминалды батареядан кем дегенде 1 минутқа шығарып, контроллердің ЖЖҚ жадысын қате кодтарынан тазалаңыз. Осыдан кейін қозғалтқышты іске қосу қажет. Егер ескерту шамы жанып тұрмаса, ақаулық себепсіз себеп болды. Егер шам бірнеше рет жанса, ақаулық тұрақты және жөнделуі керек.
Контроллер күрделі электрондық құрылғылар болып табылады және бөлшектеуге және жөндеуге болмайды. Егер контроллер сәтсіз болса, оны көлік құралын дайындаушы ұсынған ұқсас затпен ауыстырыңыз.
Арнайы автокөлік қызметтерімен айналысатын контроллерлерді ауыстыру және бағдарламалау осы жабдықтарды өндірушілерден осы жұмыстарға сертификат алды.
IV. Бағалау
А) Студенттерге жаңа тақырып бойынша сұрақтар қою;
Б) Студенттерден ауызша түрде қабылдау;
Сұрақтар мен тапсырмалар
Электрондық басқару блоктарының қызметі қандай?
ЭББ датчиктерін күтуде қандай жұмыстар атқарылады?
Электрондық басқару блоктарының ақауларын атаңыз?

В) Студенттердің тапсырма жауаптары бойынша баға қою.
V. Үй тапсырмасын беру
Үй тапсырмасы
Жаңа сабақты оқып, пысықтау.
Сұрақтар мен тапсырмаларға жазбаша және электронды түрде жауап беру.