Автомобиль элементтерінің техникалық жағдайын диагностикалау

Сабақтың тақырыбы: Автомобиль элементтерінің техникалық жағдайын диагностикалау
Топтар
Асл 9-181

Сабақ өтетін күн
11.03.2021

САБАҚ БАРЫСЫ
І Ұйымдастыру бөлімі:
А) <<Топтық>> ашылған чатқа кіру;
Б) Чатқа оқытушы өзінің пәнін кесте бойынша жариялау;
В) Оқушылардың чатқа қосылғанын тексеру, қадағалау;
Г) Өтетін сабақтың тақырыбын чатқа жазу;
ІІ Үй тапсырмасын тексеру
А) Өткен тақырып бойынша үй тапсырмасын сұрау;
Б) Орындалған үй тапсырмаларын чат арқылы электронды қабылдау
В) Студенттерге үй тапсырмасынан сұрақтар қою;
1. Көліктегі электрондық жүйелерді атаңыз?
2. AБС тестерінің жұмысын қалай тексеруге болады?
3. Доплер эффектісі дегеніміз не?
5. Электрондық блок жадының түрлері қандай?
Г) Студенттерден ауызша түрде қабылдау;
ІІІ Жаңа оқу материалын баяндау (Электронды түрде: мәтін, сурет, видео)
Автомобиль конструкцияларында электрондық басқару жүйелері кеңінен қолданыс тауып келеді. Қазіргі заманғы автомобильге электрондық басқару жүйелерінің жұмысын талдау үшін құралдарды пайдаланбай диагностика жүргізу оның техникалық жай-күйі туралы ақпаратты жеткілікті толық бере алмайды. Автомобильде электрондық жүйелерді көп мөлшерде пайдаланған кезде автокөліктің электрлік жабдықтары автономды және күрделі емес кіші жүйелерден тұрады. Электр қорегі электронды, электр техникалық құралдар тікелей автомобильдің аккумуляторлық батареяынан жүргізіледі. Бүгінгі күні іс жүзінде барлық шығарылатын Іштен жану қозғалтқыштары электрондық жүйемен жабдықталған. Автоөндірушілер осы жүйеге ерекше көңіл бөледі, өйткені бір мезгілде отын шығынын төмендете отырып, экологиялық талаптарды қатаң түрде орындау, отынды өте дәл және уақтылы мөлшерлеу және қозғалтқыш жұмысының барлық режимдерінде отын-ауа қоспасын тиімді жағу арқылы ғана қозғалтқыштың жоғары қуатына қол жеткізуге мүмкіндік болады. Бірақ ұзақ пайдалану процесінде автомобильдің электрондық жүйесінің құрылымдық элементтерінде әртүрлі ақаулар мен жарақсыздықтар мәжбүрлі пайда болады. Электрлік сипаттамалардың өзгеруі, реттеулердің бұзылуы, датчиктердің, олардың ажыратқыштарының, сақтандырғыштары мен сымдарының жұмыс істеу қабілетінің жоғалуы орын алады. Бұл қозғалтқыш жұмысының елеулі нашарлауына және электрондық жүйеде туындаған ақауларды уақтылы жоймаған кезде олардың жұмысқа жарамдылығының толық жоғалуына әкеп соғады [30].
Техникалық қызмет көрсету процесіндегі диагностиканың негізгі міндеті-техникалық жағдайды анықтау және оның одан арғы өзгерістерін болжау. Бұл автомобильдің техникалық күйін басқаруға мүмкіндік береді.
Автомобильдің электрондық жүйелерімен жұмыс істеу кезінде қозғалтқыш жүйесінің элементтері мен тораптарын қосу, бөлшектеу, монтаждау, диагностикалау жөніндегі талаптарды сақтау өте маңызды. Осы талаптарды орындау автомобильді диагностикалау және жөндеу кезінде қосымша ақауларды қосылуының мүмкіндігін жоққа шығарады. Басқару жүйесінің кез келген элементтерін бөлшектеу алдында аккумулятор массасын ажыратыңыз;
- батареяны дұрыс жалғамастан, қозғалтқышты іске қосуға жол берілмейді.
- қозғалтқыш жұмыс істеп тұрған кезде аккумуляторды автомобильдің борттық желісінен ажыратуға жол берілмейді.
- сыртқы көзден зарядтау кезінде батарея борт желісінен ажыратылуы тиіс.
- басқару блогын, мысалы, кептіру пешінде, 80° С-дан асатын температураның әсеріне ұшыратпау керек.
- қозғалтқышты басқару жүйесінің сым бумаларының тұтқыр жүйелерінің конструкциясында тек белгілі бір бағдармен біріктіру көзделген. Қосқыштың екі бөлігінде де бағдар элементтері бар.
Дұрыс бағдарлау кезінде бөлшектеу көп күш салмай жасалады.
Дұрыс емес бағдармен жалғау қосқыштың, модульдің немесе жүйенің басқа элементінің істен шығуына әкелуі мүмкін.
- оталдыру қосылып тұрған кезде басқару блогының қосқыштарын бөлшектеуге немесе ағытуға жол берілмейді.
- электрмен дәнекерлеу жұмыстарын жүргізу алдында аккумуляторлық сым мен басқару блогының ажыратқыштарын ажыратыңыз.
- қозғалтқышты бумен тазалау кезінде түйіспелердің тотығуын болдырмау үшін жүйенің шүмекті элементтерін бағыттамау керек.
-дұрыс тораптардың қателері мен зақымдануын болдырмау үшін диагностикалық карталарда көрсетілмеген бақылау-өлшеу жабдығын қолдануға жол берілмейді.
- кернеуді 10 МОм/в номиналды ішкі кедергісі бар вольтметрдің көмегімен өлшеу.
- егер бақылау шамы бар сынаспапты қолдану көзделсе, аз қуатты шамды пайдалану өте маңызды. Қуаты үлкен шамдарды (мысалы, фараларды) қолдануға жол берілмейді. Егер сынаспаптың нақты түрі туралы айтылмаса, шамды қарапайым тексеру арқылы басқару жүйесінің тізбектерін бақылау үшін оны пайдалану қауіпсіздігіне көз жеткізу өте маңызды. Бұл үшін дәл амперметрді (жоғары кедергісі бар цифрлық мультиметр) тесік шамымен бірізді қосудың және аккумулятор қуатын шам/амперметр тізбегіне берудің маңызы зор. Егер амперметр 0,25 А - ден аз көрсететін болса, шамды қолдану қауіпсіз. Егер амперметр 0,25 А-ден асатын ток көрсетсе, шамды пайдалану қауіпті [31].
Адам үйкеліс пен индукция есебінен электрстатикалық зарядты жиі алады. Үйкеліске бір мысал - автомобиль креслосының бойымен сырғу. Бұл кезде 25000 В - қа дейінгі заряд туындайды. Егер адам жоғары зарядта тұрған объектіге жақын тұрса және аз уақыт ішінде жерге түссе, индуктивтік заряд жақсы оқшауланған аяқ киімде болады. Бірдей полярлық зарядтар себебінен адам қарама-қарсы жоғары зарядқа тап болады. Зақым келтіруі мүмкін статикалық зарядтардың кез келген қарама-қарсылығына байланысты электроника жұмысының элементтерімен өте сақ болу қажет.

IV. Бағалау
А) Студенттерге жаңа тақырып бойынша сұрақтар қою;
Б) Студенттерден ауызша түрде қабылдау;
Сұрақтар мен тапсырмалар

1. Қозғалтқыштың отын аппаратурасының жүйелерін диагностикалау әдістері қандай?
2. Борттық өзін-өзі бақылау жүйелерімен диагностикалаудың сенімділігі қандай, бұл әдістің кемшіліктері қандай?
3. Электр гидравликалық форсункаларды қандай әдістермен диагностикалауға болады?
В) Студенттердің тапсырма жауаптары бойынша баға қою.
V. Үй тапсырмасын беру
Үй тапсырмасы
Жаңа сабақты оқып, пысықтау.
Сұрақтар мен тапсырмаларға жазбаша және электронды түрде жауап беру.