Жүктің бағасы

Сабақтың тақырыбы: Жүктер мен жолаушыларды орналастыру және тасымылдау қағидаларын сақтау.
Топтар
Асл 9-181

Сабақ өтетін күн
10.11.2020

САБАҚ БАРЫСЫ
І Ұйымдастыру бөлімі:
А) <<Топтық>> ашылған чатқа кіру;
Б) Чатқа оқытушы өзінің пәнін кесте бойынша жариялау;
В) Оқушылардың чатқа қосылғанын тексеру, қадағалау;
Г) Өтетін сабақтың тақырыбын чатқа жазу;
ІІ Үй тапсырмасын тексеру
А) Өткен тақырып бойынша үй тапсырмасын сұрау;
Б) Орындалған үй тапсырмаларын чат арқылы электронды қабылдау
В) Студенттерге үй тапсырмасынан сұрақтар қою;
Жолаушы автокөлігі тасымалы қалай жіктеледі?
Жолаушы тасымалы қанадй ұйымдастырылады?
Автобустардың сыйымдылығы бойынша қалай жіктеледі?
Г) Студенттерден ауызша түрде қабылдау;
ІІІ Жаңа оқу материалын баяндау (Электронды түрде: мәтін, сурет, видео)
Автокөлік жүргізушінің жүк тасымалдау, жүктердің категориялары және шыны ыдыстарды тасымалдау.
Автокөлік транспортында жүктерді ыдысына қарап тектестіріп-жіктейді. Бір жүктің орынын салмағына қарай, оның көлемі мен арту-түсіру жолын жіберу көлемімен, өзіндік құрылысымен:
1.Ыдыс түріне қарай, ыдысты, ыдыссыз;
2.Бір жүктің орын салмағы арқылы - даналы (250 кг дейін, домалап-сырғанайтын жүктерге: бөшке, орауыш, кабельдер-500кг дейін);
3.Асып кеткен салмақтағы сыйымдылық (250 кг, ал домалайтын-дарға 500 кг -30 т дейін);
4.Ауыр салмақтағыларға (даналы 30 т аспайтындай және одан да жоғары);
5.Көлеміне қарай: жалпы қолдану жолына ауыр жүктерде жіберіледі. Ең ақырғысының көлемі ені арқылы-2,5 м, ал биіктігі арқылы-2,8м ұзындығы жағынан артқы кузовтың борты-2м ден аспауы керек;
6.Арту және түсіру амалына қарай: даналық, себілмелі (ұнтақты), үймелі және құйылмалы;
7.Жіберілу көлеміне қарай: ұсақпартионды (5-30т дейін), партионды (5-30 т дейін), салмақтылар (30т жоғары);
8.Ерекше құрамымен: тез бұзылатындар, қауіптілер, антисанитарлық (қоқым, таза еместер), тірілер (мал, құс, аралар).

Жүк тасымалдайтын автокөліктерді былайша анықтайды:
а) Сала бойынша: өнеркәсіп жүктерін тасымалдаушы, құрылыс заттарын тасымалдаушы, ауыл шаруашылығының жүктерін тасымалдаушы, сауда жүктерін тасымалдаушы, коммуналды шаруашылықтар жүгін тасымалдаушы, почта бөлімшесінің жүктерін тасымалдаушы;
б) Жүктердің көлемдік түрлеріне байланысты: салмақты және ұсақпартионды тасымалдау. Салмақты деп-аталатын тасымалдаудың үлкен көлемі біртүрлі жүк болса. Көлемді партия номиналды түрдегі жүк көтеру автокөлікке тең болуы керек, бірақ одан аз болмауы қажет.
Ұсақпартияны тасымалдау-жүктің үлкен емес партиясы деп аталады.
в) Аймақтық белгі-қалалық, қала шетілік, аудан ішілік, аудан аралық, қала аралық және халықаралық тасымалдау болып бөлінеді;
г) Орындалу тәсіліне қарай: орынды бір кәсіпорын автотранспорты-мен жүзеге асады; тікелей хабарлаумен тасымалдауда бірнеше автотранспорттық ұйымдар қатысады; аралас хабарда екі немесе одан да көп автокөлік түрлерімен тасымалданады. Аралас хабар тасымалдауының біріне форманың құрамдас түрі жатады. Біріктіріп тасымалдаудағы жүк бір транспорт түрінен екінші жүгі жоқ транспортқа беріледі. Бұл мысалға белгіленген арнайы жартылай тіркегіш контейнерлер, темір жол тасымалдау платформалары немесе өзендегі, теңіздегі кемелер;
д) Уақыт игерілімімен: тұрақты, уақытша және кезең бойынша тасымалдау болып табылады. Тұрақтысы жыл бойы іске асырылады. Кезеңдегісі теқ қана белгіленген жыл бойында, уақытша кідірістер-белгіленген күндер сипаттамасын алады.
е) Ұйымдастыру белгісі бойынша: орталықтандырылған және бөлшектенген.
Орталықтандырылып тасымалданған автокөліктік кәсіпорындарға ұйымдастырушылар арқылы жүк жеткізіледі және тұтынушылардың өздері арқылы бұл процесс іске асып отырады.
Ал бөлшектендірілгендегі тасымалдауларда әрбір жүк қабылдап алушы өз жүгінің жеткізілінуін өзі қамтамасыздандырады.
Автокөлікпен жүк тасымалдауда қажетті ережелер, келісімдер мен құжаттар.
Автокөлікпен жүк және тасымалдауда келісім накладной болып табылады. Накладной үш данада толтырылады және жүк жіберуші немесе жүк қабылдап алушы өз қолын қояды. Қолды штамп түрінде де қоюға болады, сондай-ақ басқа дай типографиялық әдістермен де қойылады. Накладнойдың 1-данасы:
<<Тасымалдаушыға беріледі.>>
2-данасы: <<Жүкпен бірге жүк қабылдап алушыға беріледі.>>
3-данасы: <<Жүк жіберушімен қалады.>>
Егер жүк бірнеше автокөлікпен тасымалданса немесе бірнеше партия болып тасымалданса жүк тасымалдаушы әр көлікке бөлек накладной толтырылуын сұрай алады.
Накладнойда келесі мәліметтер болады:
1.Накладной құрастырылған күні;
2.Жүк жіберушінің аты - жөні, мекен - жайы;
3.Тасымалдаушының немесе тасымалдау фирмасының мекен-жайы;
4.Жүкті жеткізу пункті және қабылдап алған пункті;
5.Жүк қабылдап алушының аты-жөні, мекен-жайы.
6.Егер жүк қауіпті болса, немесе жүктің тасымалдау ерекшеліктері болса накладнойға енгізіледі;
7.Жүктің нөмірі және қаншалықты орын алып тұрғаны;
8.Жүктің салмағы немесе данасы көрсетіледі;
9.Тасымалдау кезіндегі шығындар, кеден төлемдері көрсетіледі;
10.Кеден алымдарын және салықтарын төлеген кездегі ережелер көрсетіледі;
Кейбір кездерде накладнойда келесі мәліметтер көрсетіледі:
1.Жүктің басқа көлік түріне қайта артуға болмайтыны туралы;
2.Жүк жіберуші қандай төлемдерді өзі төлейтіні көрсетіледі;
3.Жүк жеткеннен кейін қайта орау соммалары көрсетіледі. (Реимпорт);
4.Жүктің бағасы;
5.Сақтандыру бағалары көрсетіледі.
Егер накладнойда жүкті тасымалдау ерекшеліктері көрсетілмесе, тасы-малдаушы жүк толықтай тасымалдауға дайын деп есептейді және жүккезақым келсе тасымалдаушы жауап бермейді. Жүк жіберуші басқа жүк қабылдап алушыға жібере алады, бірақ накладнойдың 2-данасы жүк қабылдап алушыға берілсе, жүк жіберуші жүкке деген құқығын толықтай айырылады. Егер жүк тасымалдаушы өзінің міндеттерін орындай алмаса және орындай алмайтынын сезсе жүктің иесіне хабарлауы тиіс. Егер үш күннің ішінде хабар бере алмаса, қалған жүкті сақтау үшін әрекеттер жасай бастайды. Жүкке салынған салықтар және кеден алымдарын төлеу туралы мәліметтерді жүк тасымалдаушы жүк иесінен алады. Мәліметті алу кезінде шыққан шығындарды жүк иесі толықтай өзі төлейді.
IV. Бағалау
А) Студенттерге жаңа тақырып бойынша сұрақтар қою;
Б) Студенттерден ауызша түрде қабылдау;
Сұрақтар мен тапсырмалар
Жүк тасымалдайтын автокөліктерді қалай анықтайды?
Ұсақпартияны тасымалдау дегеніміз не?
Автокөлікпен жүк тасымалдау қалай жіктеледі?
В) Студенттердің тапсырма жауаптары бойынша баға қою.
V. Үй тапсырмасын беру
Үй тапсырмасы
Жаңа сабақты оқып, пысықтау.
Сұрақтар мен тапсырмаларға жазбаша және электронды түрде жауап беру.